Trong tiếng Anh, có những cụm từ được gọi là Lexical Phrases. Nghe có vẻ xa lạ, nhưng thực ra đây lại là những cụm từ gần gũi trong tiếng Anh mà hầu hết người học ở tất cả trình độ đều sử dụng hằng ngày, ở cả văn nói và văn viết. Đây có lẽ là một trong những hình thái rất phổ biến của tiếng Anh mà nhiều người chỉ sử dụng nhưng không thật sự hiểu rõ đó là gì.
Bài viết này sẽ tập trung vào 2 khía cạnh: Đưa ra định nghĩa về Lexical Phrases và phân loại các Lexical phrases trong tiếng Anh. Từ đó, người học có thể hiểu sâu hơn về bản chất của ngôn ngữ, và hiểu được lí do tại sao người đọc nên tránh trường hợp dịch “word by word” (dịch từng từ từ Tiếng Việt sang Tiếng Anh) trong quá trình sử dụng ngoại ngữ.
Lexical phrases là gì
Theo như tác giả James R. Nattinger và Jeanette S. DeCarrico viết trong cuốn Lexical Phrases and Language Teaching (1992): “we might describe lexical phrases as “chunks” of language of varying length”
(Tạm dịch: chúng ta có thể mô tả Lexical phrases như là “các cụm” ngôn ngữ với độ dài khác nhau)
Hay Skehan (1992) đã định nghĩa Lexical phrases như là “ready-made elements and chunks” và “without the need to construct each chunk independently”.
(Tạm dịch: là những cụm từ và yếu tố đã được cho sẵn, không cần xây dựng các cụm một cách đơn lẻ)
Vậy, tác giả tạm định nghĩa Lexical phrases như sau: Là những cụm từ cố định trong tiếng Anh với độ dài khác nhau, mà việc thay đổi một thành phần trong những cụm từ này là không cần thiết.
Một số ví dụ của Lexical phrases: In a nutshell/ as well/ according to/ As a matter of fact/ In my opinion/ a number of/….
Xem thêm: Các cấu trúc nhấn mạnh được sử dụng trong tiếng Anh
Phân loại các Lexical phrases trong tiếng Anh
Nhìn chung, có 4 loại Lexical phrases, bao gồm:
Polywords
Frames
Sentences and sentence stems
Patterns
Mỗi loại đều có sự khác nhau nhất định về mặt chức năng và việc nắm rõ những loại Lexical phrases này sẽ giúp người học hiểu sâu hơn về bản chất của ngôn ngữ, và từ đó có thể giúp người học sử dụng tiếng Anh một cách chính xác hơn. Trong phần này, tác giả sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cả 4 loại Lexical phrases đã được liệt kê ở trên.
Polywords
Polywords là những cụm từ luôn xuất hiện ở một hình thái, không có sự thay đổi hay biến thể nào. Người học nên học những polywords như là những từ riêng lẻ, vì nó thường xuất hiện lặp đi lặp lại, không có sự thay đổi về nghĩa trong các ngữ cảnh khác nhau hay cách sử dụng.
Một số ví dụ của polywords: what a pity, by the way, upside down, go away, …
Ví dụ trong câu: Cụm từ “what a pity” được nhắc đến ở trên có nghĩa là “thật đáng tiếc”, dùng để bày tỏ sự tiếc nuối về một điều gì đó và nghĩa này không thay đổi dù hoàn cảnh áp dụng là gì.
What a pity! Tom can’t come today (Thật đáng tiếc, hôm nay Tom không thể tới)
Tom and Marry broke up last month. What a pity! (Tom và Marry đã chia tay tháng trước rồi. Thật đáng tiếc!)
Như người đọc có thể thấy, 2 câu ở ví dụ trên có 2 ngữ cảnh nói khác nhau, nhưng cụm polywords “what a pity!” luôn không thay đổi về nghĩa.
Polywords có 3 chức năng chính: cụm động từ, cụm danh từ và cụm trạng từ.
Cụm polywords động từ là chuỗi chứa hai tới 3 từ đơn lẻ, và trong đó chắc chắn phải có một động từ. Cụm polywords động từ được chia làm 2 dạng chính, phụ thuộc vào số lượng từ trong cụm:
Cụm động từ 2 phần:
Động từ đi với giới từ: look after, listen to, switch off
Đây là những cụm động từ cố định, không đổi về thành phần và nghĩa.Động từ đi với trạng từ: sit down, stand up, give up
Mặc dù “down”, “up”, thường được xem như là giới từ, ở trong thường hợp này, nó đóng vai trò giống như một trạng từ hơn.
Cụm động từ 3 phần:
Là những cụm có một động từ đi cùng với 2 giới từ khác. VD: get on to, come up with, get along with, drop out of
Điểm chung của những cụm Polywords động từ này là dù động từ có thể được chia ở dạng khác nhau (V-ing, V-ed, V-bare,…) thì giới từ/ trạng từ đi kèm ở sau luôn không đổi và việc thay đổi của dạng động từ không ảnh hưởng tới nghĩa và cách dùng của cụm động từ đó.
Cụm polywords danh từ thường gồm hai danh từ hoặc 1 tính từ và 1 danh từ. Thành phần ở trước là phần bổ nghĩa cho danh từ chính đứng sau. VD: washing machine, instant noodles, fish and chips,…Tương tự, những cụm từ này nên được học như một từ, vì hình thái của nó là không đổi.
Cụm polywords trạng từ là cụm từ cố định đóng vai trò như một trạng từ trong câu. VD: so far, in the corner, next week,….
Frames
Frames là những cụm từ cố định nhưng không liên tục. Giữa những cụm từ này có những khoảng trống mà có thể được làm cho hoàn chỉnh bằng cách thêm vào những từ/ cụm từ khác nhau phụ thuộc vào ngữ cảnh.
VD: not only…. but also….. / between…and….
Ví dụ về việc lấp đầy những khoảng trống bằng những từ khác nhau tuỳ thuộc vào ngữ cảnh:
VD 1: My classmate is not only beautiful but also friendly
VD 2: They will paint not only the outside of the house, but also the inside
Như vậy, với 2 ví dụ trên, ta có thể thấy cụm từ “not only….but also…” là cấu trúc không đổi về nghĩa và cách dùng. Tuy nhiên, ở những khoảng trống, người viết hoàn toàn có thể thêm vào bất kì từ nào để phù hợp với ngữ cảnh và mục đích sử dụng của người viết.
Tương tự như polywords, frames cũng có một số chức năng nhất định trong ngôn ngữ, bao gồm:
Thành phần xây dựng câu: Là thành phần chính cấu tạo nên ngữ pháp của một câu. Khi trong câu có frame này, người viết hầu như chỉ cần thêm thông tin vào chỗ trống của frame đó là được.
VD: the ………er, the …………..er -> The sooner we solve this problem, the better it is for everyone living in the village
Thành phần xây dựng đoạn: Là những cụm từ giúp người học xây dựng nên sườn chung của một đoạn hội thoại/ bài viết về một chủ đề chung nào đó. Trong đó, phần frames là phần chữ cố định, và phần trống là nơi người học có thể thêm vào những thông tin phù hợp với ngữ cảnh mà mình đang nói/ viết.
VD: Frames cho một đoạn viết về lợi ích
…………………….. may bring ……………a lot of benefits. The first benefit is ………….. It helps …………………………………….. For example, ………………………………… Another benefit of ……………….. is ……………………… Thanks to this beneficial impact, people can ………………………. Therefore, people should……………………………………………………………………
Sentences and sentence stems
Đây là những cụm từ cố định có khả năng thành lập nên một câu hoàn chỉnh hoặc dùng để bắt đầu một câu. Những cụm từ rất quen thuộc mà bản thân cụm từ đó là một câu hoàn chỉnh như: “How do you do?”, “What time is it”?, “See you later”,… Đây đều là những cụm từ mà hầu như mọi người học đều sử dụng hằng ngày nhưng không hề biết rằng đó là những Lexical phrases cố định. 
Ngoài ra, như đã để cập đến ở trên, lexical phrases còn có thể đóng vai trò như phần mở đầu cho một câu. Ví dụ: “It is the reason why…”, “What I am trying to say is….”, “Would you like….”, …
Patterns
Patterns cũng là một hình thái của Lexical Phrases. Patterns giống với Frames ở chỗ cả hai đều là những cụm từ ngắt quãng (cần điền thêm thông tin ở giữa những chỗ trống). Tuy nhiên, thay vì là một cụm cố định về nghĩa như Frames, nghĩa của Patterns lại phụ thuộc vào từ/ cụm từ đi kèm với nó.
Ví dụ: Từ “on” được xem như là một pattern. Trong đó, từ “on” có một số nghĩa tiêu biểu như sau:
Chỉ vị trí của vật gì nằm trên một mặt phẳng nào đó: “My books are on the table”
Chỉ thời điểm khi điều gì đó xảy ra (Thường đi cùng thứ hoặc ngày): “I have an appointment with my doctor on Sunday”/ “On a clear day you can see the mountains from here”
Chỉ phương tiện: “I’ll come back home on a train”
Vậy, như được nhìn thấy, ý nghĩa của pattern “on” phụ thuộc vào cụm từ đi kèm với nó. Như ở trường hợp thứ nhất, những từ có khả năng đi cùng on sẽ là danh từ chỉ 2 vật, 1 vật ở trước làm chủ ngữ và một vật đứng sau giới từ “on”. Hay ở trường hợp thứ 2, chúng ta có thể đoán được những từ theo sau “on” sẽ là từ chỉ ngày, tháng, thời gian,… Ở trường hợp thứ 3, người đọc có thể thấy rõ sau “on” sẽ là một loại phương tiện giao thông/ một hình thức di chuyển.
Xem thêm: Những điều cần biết về ‘chủ ngữ giả’ trong tiếng Anh
Tổng kết
Thông qua bài viết này, người viết đã làm rõ định nghĩa về Lexical phrases và phân tích từng loại Lexical phrases trong tiếng Anh. Sau khi đã hiểu rõ về Lexical phrases, ta có thể rút ra được rằng rất nhiều cụm từ trong tiếng Anh mà chúng ta vẫn sử dụng hằng ngày là cố định, có những thành phần trong cụm là bất di bất dịch.
Từ đó, người học có thể học một số cụm từ như là một từ đơn lẻ, không nên tách rời ra hay bỏ thói quen dịch “word by word” (dịch từng từ từ tiếng Việt sang tiếng Anh) để đảm bảo tính chính xác về mặt ngữ pháp và từ vựng của câu nói hoặc câu viết.
Lê Thị Kiều Linh
Bình luận - Hỏi đáp