Ứng dụng kỹ thuật Skimming và Scanning trong giảng dạy kỹ năng đọc

Kỹ năng đọc là một trong những kỹ năng quan trọng và cơ bản nhất trong việc học tập và phát triển ngôn ngữ của học sinh. Việc nắm vững các kỹ thuật đọc giúp học sinh không chỉ tiếp cận kiến thức nhanh chóng mà còn nâng cao khả năng hiểu và phân tích thông tin trong quá trình học tập. Tuy nhiên, không phải học sinh nào cũng có thể đọc một cách hiệu quả ngay từ đầu. Vì vậy, việc áp dụng các kỹ thuật đọc lướt (skimming) và đọc tìm thông tin (scanning) trong giảng dạy sẽ giúp học sinh phát triển kỹ năng đọc từ cơ bản đến nâng cao.

Kỹ thuật đọc lướt và đọc tìm thông tin đều là những phương pháp đọc nhanh, mỗi phương pháp có mục đích và ứng dụng riêng. Đọc lướt giúp người đọc nắm bắt được ý chính của văn bản mà không cần đi vào chi tiết, trong khi đọc tìm thông tin giúp họ tìm kiếm các chi tiết cụ thể một cách nhanh chóng và hiệu quả. Cả hai kỹ thuật này đều rất hữu ích trong việc phát triển khả năng đọc hiểu và phân tích văn bản, đặc biệt là khi đối diện với những văn bản dài và phức tạp.

Khái quát về kỹ thuật đọc lướt và đọc tìm thông tin

Kỹ thuật đọc lướt (Skimming)

Đọc lướt (skimming) là một kỹ thuật đọc nhanh nhằm nắm bắt các ý chính hoặc nội dung tổng quan của một văn bản mà không cần phải đọc chi tiết từng câu, từng từ. Khi áp dụng kỹ thuật này, người đọc sẽ tìm cách xác định nhanh chóng các thông tin quan trọng, chủ yếu tập trung vào các điểm chính mà không đi sâu vào các chi tiết nhỏ. Theo nghiên cứu của Harris (2014), phương pháp này giúp người đọc có cái nhìn tổng quát mà không mất quá nhiều thời gian [1]

Mục tiêu chính của kỹ thuật đọc lướt là để giúp người đọc nắm bắt được những nội dung chính, ý tưởng tổng quan của văn bản. Điều này đặc biệt hữu ích khi người đọc cần có cái nhìn tổng quan về một tài liệu trước khi quyết định xem xét chi tiết. Các trường hợp sử dụng phổ biến của kỹ thuật này bao gồm:

• Tìm hiểu nhanh về một chủ đề hoặc tài liệu mới mà không cần đọc toàn bộ nội dung.

• Xác định các phần quan trọng trong một văn bản dài để quyết định phần nào cần nghiên cứu sâu hơn.

Các kỹ thuật thực hiện:

1. Đọc tiêu đề và phụ đề:
   Tiêu đề và các phụ đề thường chứa đựng các thông tin quan trọng, vì vậy chúng là bước đầu tiên quan trọng khi áp dụng kỹ thuật đọc lướt. Theo Brown và Smith (2017), những phần này thường tổng hợp các thông tin chủ yếu về nội dung văn bản [2]

2. Đọc đoạn mở đầu và kết luận:
   Đoạn mở đầu và kết luận thường tóm tắt lại nội dung chính của bài viết. Việc đọc lướt qua các phần này giúp người đọc nhanh chóng nhận diện được các điểm quan trọng trong văn bản [3]

3. Chú ý đến từ khóa:
   Các từ, cụm từ hoặc thuật ngữ nổi bật giúp nhận diện được ý chính mà không cần phải đọc hết văn bản. Những từ khóa này có thể bao gồm các thuật ngữ chuyên ngành hoặc các cụm từ đặc biệt trong văn bản [4].

4. Lướt qua các đoạn văn:
   Khi đọc lướt, người đọc chỉ cần đọc nhanh các đoạn văn, tập trung vào các câu đầu và câu cuối, vì những câu này thường tóm tắt ý chính của đoạn. Phương pháp này giúp tiết kiệm thời gian khi đọc các văn bản dài [5].

Lợi ích của kỹ thuật đọc lướt:

• Tiết kiệm thời gian: Người đọc có thể nhanh chóng hiểu được ý chính mà không cần phải đọc chi tiết từng phần của văn bản.

• Cải thiện khả năng đọc nhanh: Kỹ thuật này giúp rèn luyện khả năng nhận diện thông tin quan trọng một cách nhanh chóng và chính xác.

• Phù hợp với văn bản dài: Đặc biệt hữu ích khi phải đối mặt với các tài liệu dài như sách, báo cáo nghiên cứu, hoặc tài liệu học thuật.

Kỹ thuật đọc tìm thông tin (Scanning)

Đọc tìm thông tin (scanning) là một kỹ thuật đọc nhanh nhằm tìm kiếm thông tin cụ thể trong văn bản mà không cần đọc toàn bộ nội dung. Phương pháp này giúp người đọc tập trung vào việc xác định nhanh các thông tin đặc biệt như con số, tên riêng, ngày tháng, hoặc các thông tin chi tiết khác mà họ cần tìm [6].

Kỹ thuật scanning chủ yếu giúp người đọc tìm kiếm thông tin cụ thể trong một văn bản dài mà không cần phải đọc tất cả các phần của nó. Mục tiêu của phương pháp này là:

• Tìm kiếm thông tin cụ thể như tên, số liệu, hoặc ngày tháng trong một văn bản dài.

• Tiết kiệm thời gian khi không cần phải đọc toàn bộ nội dung mà chỉ tập trung vào phần cần thiết.

Các kỹ thuật thực hiện:

1. Xác định từ khóa hoặc thông tin cần tìm:
   Trước khi bắt đầu đọc, người đọc cần xác định rõ ràng thông tin cần tìm, như tên, số liệu hoặc sự kiện cụ thể. Điều này giúp họ tránh đọc lan man và chỉ tập trung vào những gì quan trọng nhất [7]

2. Đọc nhanh qua các phần văn bản:
   Trong quá trình scanning, người đọc không cần phải đọc từng câu mà chỉ lướt qua các đoạn để tìm kiếm các từ khóa hoặc thông tin cụ thể. Điều này giúp giảm thời gian tìm kiếm thông tin [8].

3. Tìm các dấu hiệu đặc biệt:
   Những dấu hiệu đặc biệt như số, tên riêng, hoặc các chữ in đậm, in nghiêng, bảng biểu giúp người đọc nhanh chóng nhận diện các thông tin cần tìm [9]

4. Sử dụng công cụ hỗ trợ trong môi trường kỹ thuật số:
   Khi đọc tài liệu trên máy tính hoặc sử dụng các công cụ tìm kiếm trực tuyến, người đọc có thể sử dụng chức năng tìm kiếm (Ctrl + F) để tìm nhanh từ khóa mà không cần phải đọc toàn bộ văn bản [10]

Lợi ích của kỹ thuật đọc tìm thông tin:

• Nhanh chóng và hiệu quả: Scanning giúp tìm kiếm thông tin cụ thể một cách nhanh chóng mà không phải mất thời gian đọc toàn bộ văn bản.

• Phù hợp với tài liệu yêu cầu tra cứu thông tin: Các tài liệu như sách hướng dẫn, báo cáo nghiên cứu, hợp đồng hoặc tài liệu pháp lý đều yêu cầu người đọc tìm kiếm thông tin cụ thể.

• Cải thiện khả năng xử lý thông tin nhanh: Người đọc học cách tập trung vào các yếu tố quan trọng và nhanh chóng phân loại thông tin theo yêu cầu.

So sánh giữa Skimming và Scanning

Đọc thêm: Ứng dụng Skimming và Scanning trong IELTS Reading

Ứng dụng kỹ thuật đọc lướt và đọc tìm thông tin trong giảng dạy ở các trình độ học sinh

Giảng dạy kỹ thuật đọc lướt (Skimming)

Ở cấp độ cơ bản (Sơ cấp)

Ở trình độ học sinh sơ cấp, mục tiêu giảng dạy kỹ thuật đọc lướt là giúp học sinh làm quen với các khái niệm cơ bản và phát triển khả năng nắm bắt ý chính của văn bản. Tại đây, học sinh chưa có đủ kỹ năng đọc nhanh và hiểu sâu, vì vậy giáo viên nên chú trọng vào việc hướng dẫn cách nhận diện thông tin tổng quan qua tiêu đề, các đoạn mở đầu và kết luận.

• Hướng dẫn cụ thể:

  • Giáo viên có thể sử dụng các văn bản ngắn và dễ hiểu, chẳng hạn như truyện ngắn, bài báo ngắn hoặc các đoạn văn tóm tắt, để học sinh làm quen với kỹ thuật đọc lướt.

  • Hướng dẫn học sinh bắt đầu bằng việc đọc tiêu đề, rồi đến các phụ đề hoặc câu đầu của mỗi đoạn. Học sinh có thể đánh dấu những từ khóa hoặc cụm từ quan trọng trong văn bản.

  • Sau khi đọc lướt, giáo viên có thể yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi đơn giản về ý chính của bài viết, giúp học sinh xác định những thông tin quan trọng mà họ đã nắm bắt được.

• Lợi ích:

  • Việc đọc lướt giúp học sinh sơ cấp làm quen với việc nhận diện thông tin quan trọng trong văn bản mà không bị choáng ngợp bởi những chi tiết phức tạp. Kỹ thuật này giúp học sinh nhanh chóng có cái nhìn tổng quan về một văn bản, từ đó nâng cao khả năng hiểu nhanh và tiếp cận thông tin dễ dàng hơn.

Ở cấp độ trung cấp (Trung học)

Ở cấp độ này, học sinh đã có khả năng đọc tốt hơn và có thể áp dụng kỹ thuật đọc lướt để hiểu rõ các bài viết dài hơn, với nội dung phức tạp hơn. Mục tiêu giảng dạy là giúp học sinh phát triển khả năng phân tích văn bản và chọn lọc thông tin quan trọng nhanh chóng.

• Hướng dẫn cụ thể:

  • Giáo viên có thể cung cấp các bài đọc dài hơn như các bài luận, bài viết khoa học hoặc các đoạn văn học có chứa nhiều chi tiết. Học sinh sẽ đọc lướt qua các phần quan trọng như tiêu đề, mở bài, các đoạn kết luận và các câu chủ đề trong mỗi đoạn.

  • Học sinh cũng có thể học cách tìm hiểu nhanh các đoạn văn dài để nhận diện những điểm chính, thông qua việc lướt qua các câu mở đầu và kết luận của mỗi đoạn.

  • Sau khi đọc lướt, giáo viên yêu cầu học sinh tóm tắt lại nội dung chính của bài viết, hoặc trả lời các câu hỏi tìm kiếm thông tin chủ đạo của văn bản.

• Lợi ích:

  • Việc giảng dạy đọc lướt ở cấp độ trung cấp giúp học sinh phát triển khả năng hiểu tổng thể các bài viết dài hơn, chuẩn bị cho các bài thi đọc hiểu và các bài nghiên cứu, đồng thời tăng cường khả năng tập trung vào các yếu tố quan trọng trong văn bản.

Ở cấp độ cao (Phổ thông và đại học)

Ở cấp độ cao, học sinh đã có đủ khả năng để sử dụng kỹ thuật đọc lướt trong việc tìm kiếm thông tin, phân tích và tổng hợp các bài viết phức tạp. Kỹ thuật đọc lướt sẽ giúp học sinh nhanh chóng nhận diện được ý chính và lập luận trong các tài liệu học thuật.

• Hướng dẫn cụ thể:

  • Giáo viên có thể cho học sinh thực hành đọc lướt các bài báo học thuật, nghiên cứu khoa học hoặc sách giáo trình dài để nắm bắt được ý chính.

  • Học sinh cần được hướng dẫn để tìm các điểm quan trọng trong bài viết, từ đó xác định nội dung chính, các luận điểm chủ yếu và kết luận của bài viết.

  • Các bài tập có thể yêu cầu học sinh tổng hợp lại ý chính của một bài báo hoặc sách, sử dụng kỹ thuật đọc lướt để tóm gọn nội dung một cách nhanh chóng.

• Lợi ích:

  • Đọc lướt ở cấp độ cao giúp học sinh chuẩn bị tốt hơn cho các kỳ thi, bài nghiên cứu và các hoạt động học thuật khác. Kỹ thuật này cũng giúp học sinh rèn luyện khả năng đọc hiểu và xử lý thông tin nhanh chóng trong các tình huống cần thiết.

Giảng dạy kỹ thuật đọc tìm thông tin (Scanning)

Ở cấp độ cơ bản (Sơ cấp)

Với học sinh ở trình độ sơ cấp, kỹ thuật đọc tìm thông tin có thể được áp dụng để giúp học sinh tra cứu các thông tin cụ thể, chẳng hạn như tên, số liệu hoặc các chi tiết đơn giản trong văn bản.

• Hướng dẫn cụ thể:

  • Giáo viên có thể sử dụng các bài đọc đơn giản, chẳng hạn như các danh sách, bảng biểu hoặc các câu hỏi đi kèm với bài học, để hướng dẫn học sinh tìm kiếm thông tin cụ thể.

  • Học sinh sẽ học cách xác định các từ khóa hoặc các chi tiết cần tìm, chẳng hạn như tên nhân vật trong một câu chuyện, thời gian trong một bài báo, hoặc số liệu trong một bảng biểu.

  • Sau khi đọc lướt qua văn bản để xác định thông tin cần tìm, học sinh sẽ trả lời các câu hỏi cụ thể liên quan đến thông tin đó.

• Lợi ích:

  • Kỹ thuật scanning giúp học sinh rèn luyện khả năng tìm kiếm thông tin nhanh chóng, đặc biệt trong các tình huống học tập yêu cầu tra cứu dữ liệu cụ thể mà không cần đọc toàn bộ văn bản.

Ở cấp độ trung cấp (Trung học)

Ở cấp độ trung cấp, học sinh có thể sử dụng kỹ thuật đọc tìm thông tin để tra cứu các thông tin chi tiết trong các bài báo, tài liệu nghiên cứu hoặc sách giáo trình.

• Hướng dẫn cụ thể:

  • Giáo viên có thể cho học sinh thực hành tìm thông tin trong các bài báo khoa học, sách giáo trình hoặc các tài liệu học thuật có chứa dữ liệu, số liệu hoặc tên các sự kiện.

  • Học sinh sẽ học cách xác định rõ ràng thông tin mà mình cần tìm và sử dụng kỹ thuật scanning để nhanh chóng tìm ra câu trả lời từ văn bản.

  • Các bài tập có thể yêu cầu học sinh tìm kiếm và tổng hợp thông tin cụ thể từ các tài liệu học thuật hoặc các báo cáo nghiên cứu.

• Lợi ích:

  • Đọc tìm thông tin ở cấp độ trung cấp giúp học sinh học cách tra cứu thông tin chính xác và nhanh chóng, một kỹ năng quan trọng trong các bài thi, nghiên cứu và học tập sâu.

Ở cấp độ cao (Phổ thông và đại học)

Ở cấp độ cao, học sinh có thể sử dụng kỹ thuật đọc tìm thông tin để tìm kiếm các thông tin chi tiết và cụ thể trong các tài liệu nghiên cứu phức tạp, các bài báo học thuật và các tài liệu chuyên ngành.

• Hướng dẫn cụ thể:

  • Giáo viên có thể hướng dẫn học sinh sử dụng scanning để tìm kiếm các số liệu thống kê, các nghiên cứu trước đây, các lý thuyết hoặc các thông tin cụ thể trong các bài báo học thuật.

  • Học sinh sẽ cần thực hành tìm thông tin trong các báo cáo, luận án hoặc sách chuyên ngành, nơi các dữ liệu cụ thể được trình bày trong bảng biểu, đồ thị, hoặc các phần tóm tắt.

  • Các bài tập có thể yêu cầu học sinh tìm kiếm thông tin chi tiết để trả lời các câu hỏi nghiên cứu, hoặc thậm chí tạo ra một nghiên cứu dựa trên các dữ liệu mà họ tìm thấy trong các tài liệu học thuật.

• Lợi ích:

  • Đọc tìm thông tin ở cấp độ cao giúp học sinh phát triển kỹ năng tra cứu thông tin trong các tài liệu nghiên cứu phức tạp và là kỹ năng cần thiết cho công việc nghiên cứu chuyên sâu và các kỳ thi học thuật.

Đọc thêm: Những thách thức trong giảng dạy kỹ năng đọc cho các trình độ khác nhau

Lợi ích của việc sử dụng kỹ thuật đọc lướt và đọc tìm thông tin trong giảng dạy

Phát triển kỹ năng đọc hiểu và tư duy phản biện

Kỹ thuật đọc lướt (Skimming): Việc sử dụng kỹ thuật đọc lướt giúp học sinh cải thiện khả năng đọc hiểu tổng quan của văn bản mà không cần phải đọc chi tiết từng câu, từng chữ. Khi học sinh làm quen với kỹ thuật này, họ sẽ học được cách nhận diện ý chính trong bài viết và từ đó dễ dàng xác định được hướng đi của câu chuyện hoặc luận điểm chính mà tác giả muốn truyền tải.

• Lợi ích cho kỹ năng đọc hiểu:

  • Học sinh có thể nắm bắt ý chính mà không bị mất thời gian vào các chi tiết không cần thiết.

  • Giúp học sinh phát triển khả năng phân tích và tổng hợp thông tin từ một văn bản dài, nâng cao khả năng đọc hiểu trong các bài học dài hoặc trong các kỳ thi có thời gian hạn chế.

• Lợi ích cho tư duy phản biện:

  • Đọc lướt cũng giúp học sinh phát triển tư duy phản biện, vì họ sẽ học cách tách biệt thông tin quan trọng từ những phần không cần thiết.

  • Qua đó, học sinh có thể đưa ra những nhận xét, phân tích hoặc đánh giá về bài viết một cách nhanh chóng và chính xác hơn.

Kỹ thuật đọc tìm thông tin (Scanning): Kỹ thuật scanning giúp học sinh phát triển khả năng tìm kiếm thông tin nhanh chóng và chính xác trong các văn bản dài. Điều này không chỉ có lợi trong việc đọc sách giáo khoa mà còn trong việc tra cứu tài liệu, các nghiên cứu hoặc thông tin trong cuộc sống hàng ngày.

• Lợi ích cho kỹ năng tìm kiếm thông tin:

  • Học sinh sẽ học được cách sử dụng các từ khóa để tìm kiếm thông tin một cách nhanh chóng, chẳng hạn như tìm một con số, tên riêng hoặc một sự kiện cụ thể.

  • Kỹ thuật scanning giúp học sinh không chỉ trong việc học mà còn trong các tình huống yêu cầu tìm kiếm thông tin nhanh, như khi tra cứu trên Internet hoặc trong các tài liệu nghiên cứu.

Tìm hiểu thêm: Sử dụng câu hỏi phản biện để duy trì sự chú ý trong giờ học Reading

Tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả học tập

Một trong những lợi ích lớn nhất của việc sử dụng kỹ thuật đọc lướt và tìm thông tin là khả năng tiết kiệm thời gian trong việc đọc và nghiên cứu. Trong các môi trường học tập ngày nay, học sinh phải đối mặt với một lượng lớn thông tin và tài liệu. Việc sử dụng hiệu quả các kỹ thuật đọc này giúp họ nhanh chóng nắm bắt được nội dung chủ yếu của văn bản, từ đó tăng hiệu quả học tập mà không phải mất quá nhiều thời gian vào việc đọc chi tiết.

• Tiết kiệm thời gian trong học tập:

  • Với kỹ thuật đọc lướt, học sinh có thể nhanh chóng xác định được nội dung chính của một bài viết, một chương sách hay một nghiên cứu mà không phải đọc từng từ ngữ một cách tỉ mỉ.

  • Kỹ thuật scanning giúp học sinh nhanh chóng tìm kiếm và tra cứu các thông tin cụ thể, chẳng hạn như số liệu hoặc tên gọi, mà không cần phải đọc toàn bộ văn bản. Điều này giúp tiết kiệm thời gian khi làm bài tập hoặc chuẩn bị cho các kỳ thi.

• Tăng hiệu quả học tập:

  • Học sinh có thể áp dụng kỹ thuật đọc lướt và scanning để tập trung vào các phần quan trọng của tài liệu học, thay vì dành quá nhiều thời gian vào những phần không cần thiết.

  • Điều này giúp học sinh tối ưu hóa việc sử dụng tài liệu học, từ đó nâng cao hiệu quả học tập trong cả việc tự học và học nhóm.

Nâng cao khả năng tiếp cận và xử lý thông tin

Trong thời đại thông tin hiện nay, khả năng tiếp cận và xử lý thông tin nhanh chóng là một kỹ năng cực kỳ quan trọng. Kỹ thuật đọc lướt và đọc tìm thông tin giúp học sinh phát triển khả năng này, từ đó làm nền tảng cho các kỹ năng học tập, nghiên cứu và công việc sau này.

• Khả năng tiếp cận thông tin:

  • Kỹ thuật đọc lướt giúp học sinh nhanh chóng làm quen với nội dung của một văn bản, từ đó biết được thông tin nào là quan trọng và cần chú ý.

  • Kỹ thuật scanning lại giúp học sinh tiếp cận các thông tin cụ thể, ví dụ như tìm hiểu một sự kiện lịch sử, một kết quả nghiên cứu hoặc một con số thống kê mà họ cần cho bài viết hoặc bài thi.

• Khả năng xử lý thông tin:

  • Khi học sinh học cách chọn lọc thông tin quan trọng và bỏ qua những phần không cần thiết, họ sẽ phát triển kỹ năng xử lý thông tin nhanh và chính xác hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong các môi trường học thuật, nơi yêu cầu khả năng phân tích và tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.

  • Khả năng xử lý thông tin này cũng có thể được áp dụng trong các tình huống ngoài học tập, chẳng hạn như khi tham gia vào các cuộc thảo luận, phân tích số liệu hoặc lập kế hoạch trong công việc sau này.

Khuyến khích học sinh phát triển thói quen đọc chủ động

Việc sử dụng kỹ thuật đọc lướt và tìm thông tin không chỉ giúp học sinh trong việc cải thiện kỹ năng đọc mà còn giúp họ phát triển thói quen đọc chủ động. Thói quen này đặc biệt quan trọng trong việc học tập suốt đời và khả năng tìm kiếm và sử dụng thông tin một cách hiệu quả.

• Thói quen đọc chủ động:

  • Kỹ thuật đọc lướt giúp học sinh chủ động nhận diện thông tin quan trọng, từ đó giúp họ làm quen với việc lựa chọn và sắp xếp thông tin theo mục tiêu nghiên cứu hoặc học tập của mình.

  • Kỹ thuật scanning giúp học sinh có thói quen tìm kiếm thông tin cụ thể từ các nguồn tài liệu khác nhau, từ đó phát triển khả năng đọc chủ động khi gặp phải những tài liệu hoặc bài viết dài.

• Lợi ích lâu dài:

  • Học sinh sẽ không chỉ học được cách đọc hiệu quả mà còn học được cách phân tích và xử lý thông tin theo cách có chủ đích và hệ thống.

  • Việc phát triển thói quen đọc chủ động là yếu tố quan trọng giúp học sinh tự học, nghiên cứu và xử lý thông tin hiệu quả trong suốt quá trình học tập và công việc sau này.

Tìm hiểu thêm: Các kỹ thuật Reading Comprehension theo từng cấp độ ngôn ngữ

Những lưu ý và thách thức khi áp dụng kỹ thuật đọc lướt và đọc tìm thông tin trong giảng dạy

Mặc dù kỹ thuật đọc lướt và đọc tìm thông tin mang lại nhiều lợi ích trong việc phát triển kỹ năng đọc của học sinh, việc áp dụng chúng trong giảng dạy cũng không thiếu thử thách. Các giáo viên cần lưu ý đến một số yếu tố quan trọng để tối ưu hóa hiệu quả của phương pháp này và đối phó với những khó khăn có thể gặp phải trong quá trình giảng dạy.

1. Phân biệt giữa đọc lướt và đọc chi tiết

Một trong những thách thức lớn khi dạy kỹ thuật đọc lướt và scanning là giúp học sinh hiểu rõ sự khác biệt giữa việc đọc lướt và đọc chi tiết. Cả hai kỹ thuật này đều yêu cầu học sinh phải có khả năng phân biệt khi nào cần đọc kỹ và khi nào có thể bỏ qua các chi tiết không cần thiết.

• Lưu ý cho giáo viên:

  • Học sinh có thể dễ dàng nhầm lẫn giữa đọc lướt và đọc chi tiết. Khi dạy, giáo viên cần làm rõ rằng đọc lướt chỉ nhằm mục đích nắm bắt ý chính và tổng quát, còn đọc chi tiết là quá trình tìm hiểu sâu vào từng phần cụ thể của văn bản.

  • Cần lưu ý rằng, trong một số trường hợp, học sinh có thể bỏ sót thông tin quan trọng nếu họ chỉ áp dụng kỹ thuật đọc lướt mà không đọc kỹ các phần cần thiết.

• Giải pháp:

  • Giáo viên có thể đưa ra các bài tập yêu cầu học sinh thực hiện cả hai kỹ thuật trong cùng một văn bản. Ví dụ, yêu cầu học sinh đọc lướt để tìm ý chính của một bài văn, rồi sau đó yêu cầu họ đọc chi tiết một phần cụ thể trong văn bản đó để trả lời câu hỏi liên quan đến chi tiết.

  • Điều này giúp học sinh hiểu rõ hơn khi nào cần áp dụng từng kỹ thuật và phát triển khả năng phân biệt giữa đọc lướt và đọc chi tiết.

2. Khó khăn trong việc duy trì sự tập trung khi đọc lướt

Kỹ thuật đọc lướt yêu cầu học sinh đọc một cách nhanh chóng và chọn lọc, tuy nhiên, điều này có thể khiến học sinh cảm thấy khó khăn trong việc duy trì sự tập trung và không bỏ sót thông tin quan trọng. Đặc biệt đối với những học sinh chưa quen với việc đọc nhanh và nắm bắt ý chính, việc tập trung vào những thông tin quan trọng mà không bị sao nhãng là một thử thách không nhỏ.

• Lưu ý cho giáo viên:

  • Học sinh cần được hướng dẫn cách tập trung vào những phần chính của văn bản, chẳng hạn như tiêu đề, đoạn mở đầu, đoạn kết luận, và các từ khóa trong bài đọc.

  • Một số học sinh có thể dễ dàng bị mất tập trung nếu họ cảm thấy việc đọc lướt không đủ chi tiết, đặc biệt với những học sinh có thói quen đọc chậm hoặc kĩ.

• Giải pháp:

  • Để giải quyết vấn đề này, giáo viên có thể chia nhỏ văn bản thành các đoạn ngắn và yêu cầu học sinh đọc lướt từng đoạn một. Đồng thời, giáo viên có thể hướng dẫn học sinh ghi chú những điểm quan trọng trong quá trình đọc để củng cố khả năng tập trung.

  • Ngoài ra, việc khuyến khích học sinh luyện tập đọc lướt đều đặn sẽ giúp họ cải thiện khả năng tập trung và nắm bắt thông tin nhanh chóng hơn.

3. Đảm bảo tính chính xác khi đọc tìm thông tin

Kỹ thuật đọc tìm thông tin yêu cầu học sinh tìm kiếm thông tin cụ thể trong văn bản, chẳng hạn như các con số, tên gọi, hoặc sự kiện. Tuy nhiên, một thách thức khi áp dụng kỹ thuật này là đảm bảo học sinh tìm ra thông tin chính xác mà không bị nhầm lẫn hoặc bỏ sót chi tiết quan trọng.

• Lưu ý cho giáo viên:

  • Học sinh có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt các từ khóa quan trọng giữa một đống thông tin trong văn bản. Việc thiếu sự chú ý đến các từ khóa hoặc tìm kiếm thông tin không chính xác có thể dẫn đến sai sót trong quá trình trả lời câu hỏi.

  • Đặc biệt, với những văn bản có nhiều dữ liệu phức tạp, học sinh có thể dễ dàng bị choáng ngợp và không thể tìm ra thông tin cụ thể một cách nhanh chóng.

• Giải pháp:

  • Giáo viên có thể giúp học sinh luyện tập với các bài đọc đơn giản trước khi chuyển sang các văn bản phức tạp hơn. Việc lựa chọn bài đọc phù hợp với trình độ học sinh là rất quan trọng để giúp họ làm quen dần với kỹ thuật này.

  • Các bài tập kiểm tra và bài thi có thể được thiết kế theo dạng yêu cầu học sinh tìm kiếm thông tin trong một văn bản cụ thể. Giáo viên nên đưa ra các hướng dẫn rõ ràng về cách tìm kiếm thông tin và phân biệt các từ khóa quan trọng trong bài đọc.

4. Khả năng ứng dụng kỹ thuật trong các văn bản phức tạp

Một thử thách lớn nữa là áp dụng kỹ thuật đọc lướt và scanning vào các văn bản phức tạp, như các bài luận, bài nghiên cứu, hay các tài liệu học thuật. Những văn bản này thường có cấu trúc phức tạp, với nhiều chi tiết bổ sung và thông tin không theo trình tự rõ ràng, khiến việc áp dụng các kỹ thuật đọc này trở nên khó khăn hơn.

• Lưu ý cho giáo viên:

  • Khi dạy các văn bản phức tạp, giáo viên cần giúp học sinh phát triển khả năng xác định các phần quan trọng trong văn bản. Điều này bao gồm việc chỉ ra cách thức mà các văn bản học thuật được tổ chức (ví dụ: luận điểm chính, mục lục, các phần tóm tắt) và chỉ dẫn học sinh cách đọc lướt và tìm thông tin hiệu quả trong môi trường này.

• Giải pháp:

  • Giáo viên có thể sử dụng các chiến lược giúp học sinh làm quen với cấu trúc của các văn bản phức tạp, ví dụ như yêu cầu học sinh phân tích trước cấu trúc bài viết hoặc thực hiện các bài tập phân loại thông tin từ bài đọc.

  • Các bài tập thực hành có thể được thiết kế theo hình thức “dự đoán kết quả” (predictive reading), trong đó học sinh phải đoán nội dung chính của văn bản sau khi đọc lướt, trước khi đi vào chi tiết.

5. Hỗ trợ học sinh yếu trong việc áp dụng kỹ thuật đọc lướt và scanning

Một trong những thách thức quan trọng khi áp dụng kỹ thuật đọc lướt và scanning là làm sao hỗ trợ những học sinh yếu, những người gặp khó khăn trong việc đọc nhanh hoặc tìm thông tin cụ thể. Những học sinh này có thể cảm thấy mất tự tin khi yêu cầu áp dụng các kỹ thuật này vào văn bản dài hoặc phức tạp.

• Lưu ý cho giáo viên:

  • Học sinh yếu có thể cần thêm thời gian và sự hỗ trợ trong việc làm quen với các kỹ thuật đọc này. Họ có thể không đủ khả năng để thực hiện kỹ thuật một cách hiệu quả nếu không có phương pháp học tập đặc biệt.

• Giải pháp:

  • Giáo viên có thể chia các bài học thành các phần nhỏ và yêu cầu học sinh thực hành kỹ thuật đọc lướt và scanning qua từng đoạn văn ngắn. Cũng có thể cung cấp các bài đọc dễ tiếp cận và dần dần tăng độ khó để học sinh yếu có thể cải thiện dần kỹ năng của mình.

  • Ngoài ra, việc sử dụng công nghệ và ứng dụng học tập trực tuyến có thể hỗ trợ học sinh yếu qua các bài tập tương tác và phản hồi ngay lập tức, giúp học sinh cải thiện kỹ năng đọc hiệu quả hơn.

Đọc thêm: Vai trò của giáo viên trong việc khuyến khích Intensive Reading cho người học

Kết luận

Kỹ thuật đọc lướt (skimming) và đọc tìm thông tin (scanning) là những phương pháp quan trọng giúp người đọc tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả học tập. Mỗi kỹ thuật có mục đích và cách thức thực hiện riêng, phù hợp với các nhu cầu khác nhau trong việc tiếp cận và xử lý thông tin. Đọc lướt giúp người đọc nắm bắt ý chính và tổng quan của văn bản một cách nhanh chóng, trong khi đọc tìm thông tin giúp tìm kiếm các chi tiết cụ thể như tên, số liệu hay sự kiện mà không cần đọc toàn bộ nội dung. Cả hai kỹ thuật này đều có thể được áp dụng hiệu quả trong giảng dạy, từ các cấp độ cơ bản đến nâng cao, giúp học sinh phát triển kỹ năng đọc hiểu, phân tích và tổng hợp thông tin.

Việc sử dụng các kỹ thuật này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn rèn luyện khả năng tập trung vào những yếu tố quan trọng trong văn bản. Điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường học thuật hiện đại, nơi học sinh cần xử lý một lượng lớn thông tin trong thời gian ngắn. Hơn nữa, việc phát triển thói quen đọc chủ động và cải thiện khả năng tìm kiếm thông tin giúp học sinh tự tin hơn trong việc học tập và nghiên cứu. Vì vậy, việc áp dụng và giảng dạy các kỹ thuật đọc này không chỉ giúp học sinh nâng cao hiệu quả học tập mà còn trang bị cho họ những kỹ năng cần thiết để thành công trong tương lai.

Ngoài ra, để giúp thí sinh giải quyết vấn đề thời gian và năng lượng trong bài thi IELTS Reading, đội ngũ chuyên môn tại ZIM đã biên soạn Bộ sách IELTS Reading Techniques: Skimming and Scanning và IELTS Reading Strategies. Những kiến thức trong sách được rút ra từ kinh nghiệm thi thực tế của các tác giả đã đạt được điểm 8.5 – 9.0 Reading, kết hợp với kiến thức học thuật về kỹ năng Skimming và Scanning.