Ứng dụng phương pháp tranh luận nhóm để rèn luyện kỹ năng lập luận

Từ những cuộc họp nhóm tại công sở, các buổi thảo luận ở trường học cho đến những cuộc tranh luận sôi nổi trên mạng xã hội, kỹ năng lập luận luôn đóng một vai trò quan trọng. Tranh luận nhóm giúp chúng ta tự tin hơn khi đưa ra quan điểm cá nhân, đồng thời trang bị cho chúng ta những kiến thức và kỹ năng cần thiết để thành công trong cuộc sống.

Kỹ năng lập luận là chìa khóa để thành công trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Tranh luận nhóm, với tính tương tác cao và sự đa dạng về quan điểm, là một môi trường lý tưởng để chúng ta rèn luyện và nâng cao khả năng này. Qua những cuộc tranh luận, chúng ta không chỉ học cách trình bày ý kiến một cách thuyết phục mà còn rèn luyện khả năng tư duy phản biện, lắng nghe và tôn trọng người khác.

Vậy, làm thế nào để có một cuộc tranh luận hiệu quả? Trong bài viết này, tác giả sẽ nêu ra các nền tảng lý thuyết về khả năng lập luận, tranh luận nhóm và các cách tranh luận nhóm có thể được áp dụng để cải thiện điểm số trong bài IELTS Speaking.

Khả năng lập luận là gì?

Khả năng lập luận trong ngữ cảnh học thuật được hiểu là quá trình sử dụng logic, bằng chứng và các nguyên tắc suy luận để xây dựng, trình bày và bảo vệ một quan điểm, giải quyết một vấn đề hoặc thuyết phục người khác đồng ý với một ý kiến nào đó. Nó là một kỹ năng tư duy cao cấp, đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa kiến thức, kinh nghiệm và khả năng sử dụng ngôn ngữ.

Lập luận có thể cung cấp nền tảng vững chắc để hiểu một khái niệm một cách đầy đủ và chính xác. C. Wu (2017) [1] định nghĩa lập luận là: “quá trình củng cố các tuyên bố thông qua tư duy phân tích phản biện dựa trên bằng chứng và lý luận logic.” Các lập luận thuyết phục sử dụng nhiều biện minh có liên quan và cụ thể để hỗ trợ các luận điểm bằng bằng chứng thuyết phục.

Nguyên tắc logic là công cụ chính trong lập luận hoặc diễn ngôn lập luận để thay đổi thái độ và ý kiến ​​của người khác. Khả năng truyền đạt thông tin, kinh nghiệm, khái niệm, nguyên tắc hoặc khái quát thành diễn ngôn được xác định bởi khả năng ngôn ngữ và khả năng lập luận của một người (Alqahtani 2016) [2].

Các nhà giáo dục khoa học cho rằng các lập luận góp phần vào sự phát triển tư duy phản biện của học sinh. Theo Steinberg và Freeley (1986) [3]: “Thông qua lập luận, người ta cố gắng chứng minh rằng tuyên bố là đúng bằng cách cung cấp các sự kiện chính xác làm bằng chứng. Khi họ thực hành lập luận, các kỹ năng tư duy phản biện của người học phát triển và cuối cùng phong cách hùng biện của họ trở nên đa dạng hơn.”

Các đặc trưng chính của khả năng lập luận:

• Tính hệ thống: Các ý tưởng được trình bày một cách có hệ thống, logic, từ những tiền đề cơ bản đến những kết luận cuối cùng.

• Tính chặt chẽ: Mỗi luận điểm đều được hỗ trợ bởi các luận cứ có tính thuyết phục, đảm bảo tính hợp lý và chính xác của lập luận.

• Tính khách quan: Lập luận dựa trên bằng chứng và lý lẽ khách quan, tránh những suy đoán chủ quan hoặc cảm tính.

• Tính sáng tạo: Khả năng đưa ra những góc nhìn mới, những cách giải quyết vấn đề độc đáo.

Tranh luận nhóm trong học tập

Tranh luận nhóm là một hoạt động giao tiếp trong đó nhiều người cùng tham gia thảo luận về một vấn đề, đưa ra các quan điểm khác nhau và cố gắng thuyết phục lẫn nhau. Mục tiêu của tranh luận nhóm không chỉ là tìm ra một câu trả lời đúng duy nhất, mà còn là để mọi người hiểu rõ hơn về vấn đề, rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện, giao tiếp và làm việc nhóm.

Tranh luận nhóm cung cấp một nền tảng năng động và hiệu quả để bồi dưỡng tư duy phản biện, giao tiếp và các kỹ năng thuyết phục cần thiết cho thành công trong học tập và nghề nghiệp. Thông qua việc học tập hợp tác và tham gia cạnh tranh, các cuộc tranh luận nhóm giúp người học phát triển nền tảng vững chắc về lập luận, nghiên cứu và khả năng nói trước đám đông.

Bằng cách mô phỏng các thách thức trong thế giới thực, các cuộc tranh luận nhóm chuẩn bị cho người học trở thành những công dân có hiểu biết, hùng biện và có trách nhiệm, có khả năng tham gia vào các cuộc đối thoại mang tính xây dựng.

Theo Liana Barseghyan (2023) tranh biện nhóm có những lợi ích như sau:

Tư duy phản biện

Tranh luận giúp người học thấy được sức mạnh của việc đặt câu hỏi hay, đưa ra các lập luận hợp lý, có lý lẽ và bằng chứng vững chắc cho một lập trường hoặc kết luận cụ thể. Từ đó giúp người học tự tin hơn, học cách thu thập, sắp xếp và trình bày thông tin theo cách hấp dẫn để nghe có vẻ thuyết phục hơn.

Kỹ năng học thuật

Nhờ tranh luận, người học có thể luyện tập giao tiếp bằng lời nói, nâng cao đáng kể khả năng hiểu bài đọc. Tranh luận cũng giúp người học cảm thấy thoải mái với các khái niệm mới, ngôn ngữ không quen thuộc, tiếp cận được nhiều thông tin mới về nhiều vấn đề khác nhau. Người tranh luận cũng cần học cách nghiên cứu, kiểm tra thực tế, thu thập số liệu thống kê để đảm bảo tính chính xác của báo cáo và lập luận. Kỹ năng thuyết trình cũng được cải thiện rõ rệt.

Sự trưởng thành về mặt tinh thần và cảm xúc

Tranh luận không chỉ vui mà còn dạy người học cách nhận ra cách người khác suy nghĩ, tham gia vào các chủ đề nghiêm túc trong môi trường chuyên nghiệp, trưởng thành, phát triển mối quan hệ bền chặt hơn với bạn bè, hợp tác và giải quyết xung đột. Cuối cùng, tranh luận làm tăng động lực, sự tự tin và lòng tự trọng của người học bằng cách rèn luyện các kỹ năng cần thiết để trở thành người lớn có năng lực.

Bản chất đối đầu của các cuộc tranh luận trong lớp học thúc đẩy khả năng xử lý bất đồng theo cách lịch sự, quản lý cảm xúc, thể hiện sự đồng cảm, nhìn nhận các góc nhìn khác nhau, nắm vững những điều cơ bản về sự khiêm tốn về mặt trí tuệ. Những người tham gia dần học cách thay đổi lập trường của mình và chấp nhận quan điểm thay thế nếu được đưa ra lý do tốt hơn.

Khả năng làm việc nhóm

Trong tranh luận nhóm, các thành viên cần đạt được cùng một mục tiêu, chiến thắng đối thủ, và điều này tạo ra sự hợp tác, làm việc nhóm, giao lưu ngoài lớp học. Những phát hiện của nghiên cứu cho thấy rằng việc chuẩn bị tranh luận là một nhiệm vụ nhóm nhỏ mang tính xây dựng, trong đó mọi thành viên đều được hưởng lợi đáng kể từ ý kiến ​​đóng góp của các thành viên khác. 

Hợp tác hiệu quả mang lại các giải pháp sáng tạo, độc đáo, lý luận tốt hơn, phát triển kỹ năng lãnh đạo, giải quyết vấn đề và quản lý thời gian. Phương pháp tiếp cận hợp tác dẫn đến việc đưa ra những ý tưởng sáng tạo, lý luận bậc cao, cũng như chuyển giao kiến ​​thức vào các tình huống khác nhau và những trải nghiệm mới có thể hữu ích cho người học khi áp dụng vào đời sống hàng ngày.

Rèn luyện kỹ năng lập luận bằng tranh luận nhóm

Tranh luận nhóm được coi là một công cụ hiệu quả có thể giúp cải thiện kỹ năng lập luận của người học. Quá trình tranh luận cung cấp một trong những cơ chế tốt nhất để vận hành và áp dụng các nguyên tắc của tư duy phản biện (Butt, 2010; Freeley & Steinberg, 2005; Roy & Macchiette, 2005) [3]. Môi trường của nó chứa nhiều động cơ lập luận giúp mài giũa kỹ năng lập luận. Việc tham gia tranh luận buộc người học phải tìm kiếm, kiểm tra và đánh giá các lập luận, vượt qua định kiến ​​và thành kiến ​​cá nhân, xác định những mâu thuẫn và thiếu sót trong lập luận của đối thủ và cuối cùng là đưa ra các lập luận có sức thuyết phục và được cân nhắc kỹ lưỡng.

Tiềm năng của các cuộc tranh luận nhóm đối với sự phát triển kỹ năng lập luận có thể được thúc đẩy từ nhiều góc độ lý thuyết. Một góc độ lý thuyết xuất phát từ lập luận đối thoại, có nguồn gốc từ thực hành xã hội hàng ngày của cuộc nói chuyện. Lập luận đối thoại được coi là một con đường thiết yếu để thúc đẩy lý luận lập luận của cá nhân. Tương tự như vậy, Reznitskaya và cộng sự (2001) lập luận rằng lý luận về cơ bản là đối thoại và do đó, sự phát triển của nó được thúc đẩy tốt nhất trong các bối cảnh đối thoại xã hội. 

Lập luận đối thoại trong tranh biện cho phép người học có được hiểu biết sâu sắc về điểm mạnh/điểm yếu của lập luận của mình và do đó cải thiện chúng. Thông qua tương tác xã hội, người học không chỉ tiếp xúc với các quan điểm thay thế mà còn tham gia vào tương tác lập luận cho phép họ so sánh các lập luận của mình với nhau, nhận thấy những khoảng trống trong đó và do đó chú ý và khắc phục các lĩnh vực có vấn đề trong lập luận của mình. 

Thêm vào đó, cách tiếp cận lấy khán giả làm trung tâm là đặc trưng cho cuộc tranh luận. Nhiều nghiên cứu cho thấy ý thức về việc có người lắng nghe mình thúc đẩy những người tranh luận mài giũa kỹ năng lập luận của họ. Nghiên cứu của Midgette, Haria và MacArthur (2008) cho thấy rằng những sinh viên có mục tiêu hướng đến khán giả có nhiều khả năng cân nhắc các quan điểm đối lập và bác bỏ chúng. Ngay cả trong quá trình chuẩn bị, nhận thức của khán giả có thể ảnh hưởng đến việc xây dựng các lập luận, theo đó, những người tranh luận có ý thức suy nghĩ về sự phản đối và phản ứng của khán giả và theo đó phản ánh và đổi mới lập luận của họ. 

Góc nhìn lý thuyết cuối cùng liên quan đến thái độ của người học đối với cuộc tranh luận. Thái độ tích cực của người tranh luận đối với việc tranh luận có thể dẫn đến sự tính tương tác cao cao vào quá trình học tập, do đó tận dụng tiềm năng học tập mà trải nghiệm tranh luận mang lại (el Majidi và cộng sự, 2015, 2018).

Các hình thức tranh luận nhóm phổ biến

Thông qua tranh luận nhóm, khả năng nói và lập luận của người tham gia được phát triển hiệu quả. Lí do là bởi người nói buộc phải nêu ý kiến ​​của mình về chủ đề và đưa ra những lập luận phù hợp để chiến thắng bên đối thủ. Các cuộc tranh luận có thể xoay quanh các vấn đề thực tế hoặc mô phỏng, tuy nhiên, người tranh luận ít nhất phải có một số hiểu biết cơ bản về chủ đề và phải có khả năng diễn đạt nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này để hỗ trợ cho lập luận của mình. Một số hình thức tranh luận thường được áp dụng nhất tại các trường trung học, trường đại học bao gồm: Parliamentary Debate, Lincoln-Douglas  Debate,  Team  Policy  Debate, Spontaneous Argumentation, Public Forum Debate.

Team Policy Debate (Tranh luận chính sách)

Team Policy Debate hay Tranh luận chính sách theo nhóm là hình thức tranh luận lâu đời nhất và có lẽ vẫn là hình thức tranh luận phổ biến nhất được thực hiện tại các trường trung học ở Mỹ. Phía đề xuất quan điểm được gọi là Affirmative (Khẳng định) và phía đối lập được gọi là Negative (Phủ định). Mỗi bên là một đội gồm hai người tranh luận, do đó có bốn người tham gia tranh luận (không bao gồm giám khảo và khán giả).

Một vòng Team Policy Debate theo nhóm bao gồm tám bài phát biểu. Bốn bài phát biểu đầu tiên được gọi là bài phát biểu mang tính xây dựng, vì các đội trình bày những lập luận quan trọng nhất của mình trong các bài phát biểu này. Bốn bài phát biểu cuối cùng được gọi là phản bác, vì các đội sẽ mở rộng và áp dụng các lập luận đã đưa ra, thay vì đưa ra các lập luận mới. 

Lincoln-Douglas Debate

Lincoln-Douglas là một cuộc tranh luận mở, được lấy cảm hứng từ các cuộc tranh luận giữa Abraham Lincoln và Stephen A. Douglas vào những năm 1850. Đây là cuộc tranh luận một đối một tập trung vào việc tranh luận ủng hộ hoặc phản đối một chủ đề. Ở đây, những người tham gia đồng ý về thời gian và chủ đề trước. Ví dụ, trong các cuộc tranh luận của tổng thống Hoa Kỳ, một cuộc tranh luận hoàn toàn tập trung vào chính sách trong nước. Đồng thời, một bên khác dành cho chính sách đối ngoại.

Trọng tâm chính của các cuộc tranh luận Lincoln-Douglas là người tranh biện phải có khả năng đưa ra quan điểm một cách thuyết phục, rõ ràng và hợp lý. 

Parliamentary Debate (Tranh luận quốc hội) 

Trọng tâm hình thức tranh luận Parliamentary Debate (Tranh luận quốc hội) là tính thuyết phục, logic và trí thông minh. Không giống như các hình thức tranh luận khác, khi các chủ đề được quyết định từ trước và giữ nguyên qua các vòng, trong tranh luận quốc hội, nghị quyết thường được thiết lập khi vòng tranh luận bắt đầu và có một nghị quyết mới cho mọi vòng tranh luận. Vì vì các đội không thể nghiên cứu mọi chủ đề mà họ có thể được yêu cầu tranh luận, nên tranh luận quốc hội không yêu cầu bất kỳ bằng chứng nào.

Hình thức tranh luận này được gọi là "nghị viện" vì có nét tương đồng với các cuộc tranh luận diễn ra tại quốc hội Anh. Nhóm đề xuất được gọi là "Chính phủ", và nhóm đối lập được gọi (một cách thích hợp) là "Phe đối lập". Nhóm Chính phủ bao gồm hai người tranh luận, Thủ tướng (PM) và Thành viên Chính phủ (MG). Nhóm Đối lập cũng bao gồm hai người tranh luận, Lãnh đạo phe đối lập (LO) và Thành viên phe đối lập (MO).

Spontaneous Argumentation (Tranh luận tự phát)

Spontaneous Argumentation (Tranh luận tự phát) bao gồm hai người tranh luận về một chủ đề cụ thể. Đầu tiên, người tranh luận có thời gian chuẩn bị ngắn cho một chủ đề tranh luận và sau đó trình bày lập luận.

Dạng tranh luận này được đánh giá là giúp giảm bớt sự lo lắng của người nói bằng cách xây dựng sự tự tin vì không yêu cầu nghiên cứu chi tiết. Người nói tập trung nhiều hơn vào cách trình bày và phong cách hơn là nội dung. 

Public Forum Debate (Tranh luận diễn đàn công khai)

Tranh luận diễn đàn công khai thường bàn luận về các vấn đề mang tính thời sự. Hình thức này bao gồm hai đội tranh luận tranh luận về các chủ đề gây tranh cãi đang diễn ra. Loại tranh luận này được sử dụng để kiểm tra kỹ năng lập luận, phản biện và bác bỏ của người tham gia.

Vòng đấu bắt đầu bằng việc tung đồng xu giữa các đội tranh luận cạnh tranh. Người ta phải xác định bên nào, Pro (lợi)  hoặc Con (hại), sẽ trình bày lập luận của mình trước. Mỗi đội tranh luận sẽ có 3 phút để chuẩn bị chủ đề.

Ứng dụng tranh biện nhóm vào IELTS Speaking part 3

Tại sao cần dùng lập luận trong IELTS Speaking Part 3?

Lập luận là một kỹ năng vô cùng quan trọng, đặc biệt trong phần thi IELTS Speaking Part 3. Phần này không chỉ yêu cầu thí sinh đưa ra quan điểm mà còn phải phân tích, đánh giá và thảo luận sâu hơn về các chủ đề được đưa ra.

Lý do cần sử dụng lập luận trong IELTS Speaking Part 3 bao gồm:

• Đạt điểm cao hơn: Giám khảo IELTS đánh giá cao khả năng lập luận. Khi thí sinh đưa ra những ý kiến sâu sắc, có căn cứ và có thể chứng minh được, bạn sẽ dễ dàng đạt được điểm số cao hơn ở các tiêu chí như coherence and cohesion (sự mạch lạc và liên kết), lexical resource (vốn từ vựng)

• Tránh trả lời chung chung: Thay vì chỉ đưa ra những câu trả lời đơn giản như "yes" hoặc "no", lập luận giúp người học đi sâu vào vấn đề, đưa ra nhiều góc nhìn khác nhau và làm cho câu trả lời của bạn trở nên phong phú hơn.

• Tăng cường sự tự tin: Khi có khả năng lập luận tốt, người học sẽ tự tin hơn khi tham gia vào cuộc trò chuyện với giám khảo. Thí sinh sẽ không còn cảm thấy lo lắng khi gặp phải những câu hỏi khó.

Hiệu quả của ứng dụng tranh biện cho luyện tập tư duy phản biện trong bài IELTS Speaking

Tranh biện không chỉ là một kỹ năng hữu ích trong cuộc sống hàng ngày mà còn là một công cụ tuyệt vời để nâng cao điểm số IELTS Speaking. Bằng cách luyện tập tranh biện, người học sẽ rèn luyện được khả năng lập luận, sử dụng ngôn ngữ một cách linh hoạt và tự tin hơn khi giao tiếp.

Các lợi ích của tranh biện cho IELTS Speaking có thể kể đến:

• Mở rộng vốn từ vựng: Tranh biện đòi hỏi người học phải sử dụng một loạt các từ vựng phong phú, từ những từ vựng thông dụng đến những từ vựng chuyên ngành.

• Cải thiện ngữ pháp: Để đưa ra những lập luận chặt chẽ, người học cần sử dụng các cấu trúc ngữ pháp đa dạng và chính xác.

• Nâng cao khả năng diễn đạt: Tranh biện giúp người học diễn đạt ý tưởng của mình một cách rõ ràng, mạch lạc và thuyết phục.

• Tăng cường sự tự tin: Việc thường xuyên tham gia tranh luận sẽ giúp người học tự tin hơn khi giao tiếp bằng tiếng Anh.

• Mở rộng vốn kiến thức: Việc luyện tập tư duy phản biện giúp người học đọc và tìm hiểu nhiều thông tin hơn về các vấn đề xã hội, từ đó mở rộng vốn kiến thức của mình.

Đọc thêm:

• Cách nâng cao khả năng suy nghĩ phản biện trong IELTS Speaking

• Phản biện tiếng Anh chủ đề “Do we need a college degree to get a good job?”

Kết luận

Tranh luận nhóm không chỉ giúp chúng người tham gia rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện mà còn cải thiện khả năng giao tiếp. Trong một cuộc tranh luận nhóm, người tham gia phải diễn đạt ý tưởng của mình một cách rõ ràng, mạch lạc để người khác hiểu. Đồng thời, cũng phải lắng nghe ý kiến của người khác một cách cởi mở, tôn trọng để có thể đưa ra những phản hồi phù hợp. Qua đó, kỹ năng giao tiếp sẽ được nâng cao đáng kể.

Người học có thể tham gia khóa học tiếng Anh giao tiếp Advanced Level tại Anh Ngữ ZIM để nâng cao khả năng giao tiếp linh hoạt trong đa dạng các tình huống công việc và đời sống. Khóa học còn giúp học viên nâng cao kỹ năng thảo luận chuyên sâu, trao đổi thông tin với độ chính xác ngữ nghĩa cao, mở rộng vốn từ vựng đa chủ đề và ứng dụng linh hoạt các cấu trúc ngữ pháp nhằm đáp ứng yêu cầu giao tiếp ở mức độ chuyên nghiệp.