Hướng dẫn làm bài VSTEP Reading – Phần 3

Ở hai phần trước của chuỗi bài viết về chiến lược xử lý các dạng câu hỏi VSTEP Reading, thí sinh đã được tiếp cận với 4 dạng câu hỏi: Main Idea Questions (câu hỏi ý chính), Inference Questions (câu hỏi suy luận), Words-in-context Questions (câu hỏi điền từ), và Text-completion Questions (câu hỏi hoàn thành đoạn văn).

Trong kỳ cuối cùng, bài viết sẽ giới thiệu về dạng câu hỏi Detailed Questions (câu hỏi chi tiết), dạng câu hỏi có nhiều biến thể, cách thức ra đề, đa dạng về độ khó và chiếm tổng số lượng câu hỏi nhiều nhất trong bài thi VSTEP Reading. Qua đó, thí sinh sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn, cũng như chiến lược tiếp cận dạng câu hỏi này một cách dễ dàng hơn.

Tổng quan về Detailed Questions trong VSTEP Reading

Detailed Questions (câu hỏi chi tiết) là dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh phải xác định vị trí của những chi tiết mà câu hỏi đưa ra trong bài đọc. Detailed Questions chiếm trung bình 70% số câu hỏi trong mỗi đề thi VSTEP Reading. Tuy Detailed Questions có nhiều hình thức ra đề và yêu cầu khác nhau, chúng đều có một yêu cầu chung là kiểm tra khả năng đọc scanning (đọc tìm chi tiết) và Reading Comprehension (đọc hiểu) của thí sinh.
Có hai loại câu hỏi chính trong VSTEP Reading, bao gồm:

Loại câu hỏi: Tìm kiếm thông tin chi tiết (Find a detailed information)

Yêu cầu 1: Tìm thông tin ở vị trí được đề bài cho sẵn (Find a detailed information in a specific place).
Vị trí được cung cấp trong câu hỏi chỉ là số thứ tự của đoạn văn có trong bài đọc chứ không phải là số thứ tự của dòng nào cụ thể. Thí sinh dựa vào vị trí này và xác định phần thông tin cần tìm. Dưới đây là một số ví dụ của loại yêu cầu này:
“According to paragraph 2, how many degrees could the Earth warm-up?” (Theo đoạn 2, Trái đất có thể nóng lên bao nhiêu độ?)
“According to paragraph 3, why should we stabilize GHG concentrations around 450-500 parts per million?” (Theo đoạn 3, tại sao chúng ta nên ổn định nồng độ KNK trong khoảng 450-500 phần triệu?)
“According to paragraph 2, the process of visual perception …” (Theo đoạn 2, quá trình nhận thức thị giác…)
“According to paragraph 4, why do some bacteria benefit from antibiotics?” (Theo đoạn 4, tại sao một số vi khuẩn có lợi khi dùng kháng sinh?)
Yêu cầu 2: Tìm vị trí của thông tin (Find the specific place for the given information)
Ngược lại với yêu cầu 1, câu hỏi sẽ cung cấp cho thí sinh một chi tiết bất kì được trích hoặc diễn đạt lại từ một chi tiết cụ thể trong bài đọc. Nhiệm vụ của thí sinh là tìm được vị trí cụ thể (số dòng) của phần thông tin đó trong bài đọc. Để xử lý loại câu hỏi này một cách hiệu quả, thí sinh chỉ cần phân tích vị trí được đưa ra trong 4 đáp án mà không cần phân tích cả bài đọc. Các câu hỏi thuộc loại yêu cầu này thường có dạng như sau:
“In which lines does the author mention about the bad health condition of the doctors at the clinic?” (Tác giả đề cập đến tình trạng sức khỏe tồi tệ của các bác sĩ tại phòng khám ở dòng nào?)
“Where in the passage does the author explain why displays at Winterthur have changed?” (Tác giả giải thích lý do tại sao buổi triển lãm ở Winterthur lại phải thay đổi ở phần nào trong bài đọc?)
Yêu cầu 3: Tìm thông tin ở một vị trí không cụ thể (Find a detailed information in a non-specific place)
Ở loại yêu cầu này, thí sinh sẽ không được cung cấp vị trí của vùng thông tin cần tìm mà phải tự khoanh vùng phân tích thông tin dựa vào câu hỏi và đáp án được đề bài cung cấp. Dưới đây là một số ví dụ về hình thức ra đề của loại yêu cầu này:
“How many Chinese men start to smoke before the age of 20?” (Có bao nhiêu đàn ông Trung Quốc bắt đầu hút thuốc trước 20 tuổi?)
“Which of the following terms does the author explain in the passage?” (Tác giả giải thích thuật ngữ nào sau đây trong đoạn văn?)
Yêu cầu 4: Tìm từ phù hợp để điền vào chỗ trống

Ở loại yêu cầu này, thí sinh phải tìm ra cụm từ thích hợp từ 4 đáp án được đề bài cung cấp sao cho phù hợp với chi tiết trong câu hỏi. Mấu chốt để xử lý loại yêu cầu này nằm ở việc thí sinh xác định được vị trí của các từ khóa có sẵn trong câu hỏi trong bài đọc. Câu hỏi có thể có hình thức như sau:
“According to WHO, only ______ of Chinese adults can list bad effects of smoking.” (Theo WHO, chỉ có ______ người lớn ở Trung Quốc có thể liệt kê những tác hại xấu của việc hút thuốc.)
“ASEAN is the main political and economic organization in ______”(ASEAN là tổ chức chủ chốt về chính trị và kinh tế ở ______ )

Yêu cầu 5: Lựa chọn đáp án không chính xác
Loại yêu cầu này yêu cầu thí sinh tìm ra chi tiết nào không được đề cập đến trong bài đọc. Nhìn chung, loại yêu cầu này được xem như một loại câu hỏi khó, đòi hỏi thí sinh phải xác định vị trí của tất cả các chi tiết được đề cập trong 4 đáp án, kết hợp với sử dụng phương pháp loại trừ. Yêu cầu số 5 được trình bày dưới hai hình thức trực tiếp và gián tiếp:

Loại câu hỏi: Tìm ý nghĩa của từ/cụm từ dựa trên bài đọc trong VSTEP Reading (Define the meaning of words/words based on the passage.)

Loại câu hỏi này yêu cầu thí sinh xác định ý nghĩa của từ hoặc một cụm từ được giải thích trong bài đọc. Thông thường, chúng dễ bị nhầm lẫn với câu hỏi Word-in-context Questions (câu hỏi điền từ), thí sinh cần lưu rằng Word-in-context đáp án sẽ không được lấy từ thông tin trong bài đọc, trong khi đó đáp án của loại Detailed Questions này được lấy trực tiếp hoặc diễn đạt lại từ phần thông tin tương ứng trong bài đọc.
“What does the word “those men” in paragraph 2 refer to?” (Từ “những người đàn ông đó” trong đoạn 2 ám chỉ điều gì?)
““Beijing” refers to …” (“Bắc Kinh” đề cập đến … )
“The word “we” in paragraph 2 refers to …” (Từ “chúng tôi” trong đoạn 2 đề cập đến … )

Chiến thuật trả lời các câu hỏi dạng Detailed Questions trong VSTEP Reading

Hướng tiếp cận

Ở dạng Detailed Questions trong VSTEP Reading, thí sinh nên linh động chọn làm những câu hỏi thuộc loại có cung cấp sẵn vị trí để tiết kiệm thời gian, sau đó thí sinh mới bắt đầu phân tích các loại Detailed Questions khó hơn, và cuối cùng mới giải quyết câu hỏi Main Idea Questions. Dưới đây là 4 bước tổng quát để trả lời câu hỏi Detailed Questions, thí sinh có thể loại bỏ một trong số các bước làm dựa vào đặc điểm và yêu cầu của mỗi loại câu hỏi.
Bước 1: Xác định loại câu hỏi
Vì cách thức đặt câu hỏi trong Detailed Questions rất đa dạng nên thí sinh phải chú ý xác định các điểm sau khi phân tích loại câu hỏi:
Yêu cầu của câu hỏi.
Vị trí của chi tiết đề cập trong bài đọc của câu hỏi.
Bước 2: Xác định từ khoá và phân tích các thông tin mấu chốt trong câu hỏi
Việc xác định các từ khóa trong câu hỏi sẽ giúp thí sinh mau chóng tìm được phần chi tiết cần tìm. Những từ khóa quan trọng trong câu hỏi bao gồm:
Tên riêng của người, tên địa danh, tên công ty, tên công trình khoa học, …
Những con số như số năm, ngày tháng năm, số liệu phần trăm, số thế kỷ, …
Từ để hỏi như Why (tại sao), How (làm cách nào), What (cái gì), …
Bước 3: Phân tích phần nội dung liên quan trong bài đọc
Dựa vào những nội dung phân tích từ bước 3, thí sinh sẽ tiến hành khoanh vùng thông tin của bài đọc.
Loại câu hỏi có vị trí cụ thể: thí sinh chỉ phân tích phần đoạn văn được đề bài cung cấp và loại trừ những đáp án thí sinh không thể tìm thấy hoặc sai so với thông tin được đề cập trong đoạn văn.
Loại câu hỏi không có vị trí cụ thể: Khoanh vùng thông tin bằng cách đối chiếu từ khóa cho sẵn trong câu hỏi với nội dung trong bài đọc. Sau đó tiếp tiến hành bước 4 để loại trừ đáp án sai.
Bước 4: Ứng dụng kỹ thuật phân tích từ đồng nghĩa, cách diễn đạt khác cho cùng một từ/cụm từ để loại suy đáp án đúng
Như đã giải thích ở phần đầu của bài viết, đáp án của dạng Detailed Questions sẽ diễn đạt lại từ phần nội dung của bài đọc. Thí sinh chỉ cần so sánh mối tương quan giữa những cụm từ đồng nghĩa và cách diễn đạt khác trong đáp án thì sẽ tìm được đáp án chính xác.

Ví dụ ứng dụng

Ví dụ 1: Test 3 – 7 VSTEP Tests (2019)

Bước 1: Xác định loại câu hỏi
Câu hỏi trên thuộc dạng Detailed Questions trong VSTEP Reading, loại tìm thông tin chi tiết ở một vị trí cụ thể – “last paragraph” (đoạn cuối).
Bước 2: Xác định từ khoá và các thông tin mấu chốt trong câu hỏi
Câu hỏi: “What question is answered in last paragraph?” (Câu hỏi nào được trả lời trong đoạn cuối của bài đọc). Những từ khóa cần lưu ý là:
“What question”(câu hỏi nào): đáp án là những câu hỏi mà đoạn cuối đã trả lời.
“last paragraph” (đoạn cuối): vị trí câu trả lời của đáp án đúng
Bước 3: Phân tích phần nội dung liên quan trong bài đọc
Vì tính chất của câu hỏi, thí sinh sẽ phân tích từng đáp án một và phần có liên quan tới chúng trong bài đọc:

• Đáp án (A): “Who did Phillis marry?” (Phills đã kết hôn với ai?).
  Loại đáp án (A) vì đoạn cuối không nhắc đến Phillis đã cưới ai.

• Đáp án (B): “Where were Phillis’s works published?” (Tác phẩm của Phillis được xuất bản ở đâu?)

• Đáp án (D): “Why was Phillis a slave?” (Tại sao Phillis lại trở thành một nô lệ?).
  Phần thông tin liên quan tới đáp án (B) và (D): “She became the first African American and the first slave in the United States to publish a book.” (Cô trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên và là nô lệ đầu tiên ở Hoa Kỳ xuất bản một cuốn sách.) Loại (B) và (D) vì phần thông tin có liên quan trong bài tuy có nhắc tới hai chi tiết “slave” (nô lệ) và “publish a book” (xuất bản sách) nhưng không trả lời cho hai câu hỏi “Where” (ở đâu) và “Why” (tại sao).

• Đáp án (C): “What did Phillis prove?”(Phillis đã chứng minh được điều gì?)
  Phần thông tin có liên quan tới đáp án: “She proved that slaves or former slaves had a valuable voice in the Revolutionary era.” (Cô đã chứng minh rằng nô lệ hay cựu nô lệ có tiếng nói giá trị trong thời kì văn chương Cách mạng.)
  Phần thông tin trong bài trả lời cho câu hỏi thuộc đáp án (C). Vậy (C) là đáp án chính xác cho câu hỏi này.

Bước 4: Ứng dụng kỹ thuật phân tích từ đồng nghĩa, cách diễn đạt khác trong bài đọc để loại suy đáp án đúng
Bỏ qua bước số 4 vì thí sinh đã tìm được câu trả lời ở bước 3.

Ví dụ 2: Test 5 – 7 VSTEP Tests (2019)

Bước 1: Xác định loại câu hỏi
Thí sinh xác định được rằng câu hỏi trên thuộc dạng Detailed Questions trong VSTEP Reading, loại câu hỏi tìm thông tin không được cung cấp vị trí dựa vào hình thức ra đề của câu hỏi.
Bước 2: Xác định từ khoá và các thông tin mấu chốt trong câu hỏi
Câu hỏi: “According to the passage, what was the main event in 1969?” (Theo bài đọc, sự kiện chính năm 1969 là gì?). Các từ khóa quan trọng trong câu hỏi trên gồm có:
“main event” (sự kiện chính): nội dung của chi tiết cần tìm
“1969”: năm diễn ra sự kiện
Bước 3: Phân tích phần nội dung liên quan trong bài đọc
Bài đọc này được cấu trúc theo trình tự thời gian, mỗi câu trong đoạn văn sẽ nói về một mốc thời gian riêng biệt. Thí sinh nhận thấy rằng câu văn đầu tiên trong đoạn 1 nói về năm 1969. => Thí sinh chỉ tập trung phân tích phần nội dung liên quan trong đoạn 1: “In 1969, a key milestone in space travel was reached when Neil Armstrong set foot on the moon.” (Vào năm 1969, một cột mốc quan trọng trong ngành du hành vũ trụ được chạm đến khi Neil Armstrong đặt chân lên mặt trăng.)
Bước 4: Ứng dụng kỹ thuật phân tích từ đồng nghĩa, cách diễn đạt khác trong bài đọc để loại suy đáp án đúng
Dựa trên bước 3, ta làm tiếp tục như sau:

• Đáp án (A): “Scientist planned to travel to space.” (Các nhà khoa học dự tính về du hành vũ trụ.)

• Đáp án (B): “People started to concern space travel.” (Con người bắt đầu quan tâm tới du hành vũ trụ).
  Loại đáp án (A) và (B) vì phần thông tin được phân tích ở bước 3 không nhắc đến vấn đề này.)

• Đáp án (D): “Neil Armstrong was ready for heading to the moon.” (Neil Armstrong đã sẵn sàng để tiến lên mặt trăng.)
  Mặc dù phần thông tin được phân tích ở bước 3 có nhắc đến Neil Armstrong nhưng Neil Armstrong đã lên mặt trăng rồi chứ không phải chỉ sẵn sàng để tiến lên mặt trăng.
  Loại (D) vì câu này không chính xác

• Đáp án (C): “The dream of space travel became true.” (Giấc mơ du hành vũ trụ đã trở thành sự thật.)
  Đáp án (C) là đáp án chính xác của câu hỏi này vì Neil Armstrong đã lên mặt trăng (set food on the moon) và điều ấy đồng nghĩa với việc ước mơ du hành vũ trụ của con người đã thành sự thật.

Tổng kết

Dạng câu hỏi Detailed Questions trong VSTEP Reading chiếm trung bình 70% tổng số câu hỏi, vậy nên thí sinh cần nắm rõ các cách đặt câu hỏi và chiến thuật xử lý chúng sao cho hợp lý về mặt thời gian nhất có thể. Bên cạnh đó, thí sinh cũng cần cẩn thận kiểm tra lại các sự lựa chọn của mình trước khi nộp bài để tránh những sai sót không đáng có.

Bài viết trên đã hướng dẫn cách phân tích đề và trả lời nhóm câu hỏi cuối cùng và khép lại chuỗi series cách trả lời các dạng câu hỏi trong bài thi VSTEP Reading.

Bùi Hoàng Phương Uyên