Sự phát triển của ngôn ngữ Anh và William Shakespeare

Là một thứ ngôn ngữ luôn chuyển mình, tiếng Anh chịu sự tác động không chỉ từ thời cuộc, từ ngôn ngữ khác, mà còn cả từ một con người vô cùng nổi tiếng trong giới kịch nghệ: William Shakespeare. 

Qua bài viết, người đọc sẽ tìm hiểu thêm về những đóng góp của nhà soạn kịch vĩ đại cho ngôn ngữ mẹ đẻ của mình và cách sử dụng một số từ vựng này trong việc giao tiếp thường ngày.

Key takeaways

• Tiếng Anh có tuổi đời khoảng hơn 1,400 năm, với bao lần chuyển mình, thay mới để phù hợp với xã hội và thời đại.

• Với tài năng và vốn kiến thức về ngôn ngữ của mình, nhà soạn kịch William Shakespeare đã sáng tạo thêm  giới thiệu hơn 1.700 từ, cụm từ, cách diễn đạt mới cho tiếng Anh.

• Vì nhiều từ vựng trong kịch của đại thi hào Shakespeare giàu tính biểu cảm và mang phong cách của ngôn ngữ thân mật, nên người đọc có thể ứng dụng chúng vào giao tiếp thường ngày.

Ngôn ngữ Anh là một ngôn ngữ Ấn - Âu, được sử dụng từ thời Trung cổ ở xứ sở sương mù. Trải qua lịch sử hàng nghìn năm, hiện nay, thứ tiếng này tiếp tục được phát triển và được nói bởi hơn 1,2 tỷ người trên khắp thế giới. Nói cách khác, khi bạn đọc sử dụng được tiếng Anh, bạn đọc đang nắm khả năng giao tiếp với hơn 1,2 tỷ người khác.

Lịch sử của Tiếng Anh

Vào thế kỷ V, tiếng Anh cổ (Old English), hay còn gọi là tiếng Anh Anglo-Saxon đã đặt chân đến Đảo Anh (Great Britain), dần phát triển lên thành Tiếng Anh trung đại (Middle English). Sở dĩ có sự thay đổi trong cách gọi tên là vì Tiếng Anh trung đại chứng kiến sự biến đổi đáng kể về từ vựng, ngữ pháp, phát âm, chữ viết so với tiếng Anh cổ.

Tiếng Anh trung đại tồn tại từ khoảng năm 1100 đến 1500, sau đó nhường chỗ cho Tiếng Anh hiện đại (Modern English), thứ ngôn ngữ có cấu trúc chủ vị cố định (S+V) và nhiều cú pháp ngữ pháp phức tạp, hay nói cách khác, là thứ tiếng Anh người học đang sử dụng.

Trong suốt tiến trình của lịch sử, tiếng Anh vẫn luôn thay đổi, thêm mới để phù hợp với thời đại. Và trong quá trình tiến hoá đó, tiếng Anh đã chịu ảnh hưởng đến từ nhiều nền văn hoá và ngôn ngữ khác nhau, như Pháp hay Hà Lan; và từ cả Shakespeare, đại thi hào nước Anh đã góp một phần vốn liếng không hề nhỏ.

Tiểu sử Shakespeare

Trước khi tìm hiểu xem Shakespeare đã góp thêm vào kho tàng ngôn ngữ Anh những gì, chúng ta hãy tìm hiểu qua về nhân vật lịch sử này.

Nhà soạn kịch người Anh Shakespeare tên đầy đủ là William Shakespeare (không rõ ngày sinh của ông, nhưng theo truyền thống được ghi nhận là vào ngày 23 tháng 4 năm 1564, ngày thánh George; mất ngày 23 tháng 4 năm 1616 theo lịch Julius hoặc ngày 3 tháng 5 năm 1616 theo lịch Gregorius). Bên cạnh viết kịch, ông còn là một nhà văn, nhà thơ và diễn viên của xứ sở sương mù. Ông được công nhận là một trong những biên kịch vĩ đại nhất mọi thời đại, với số lượng tác phẩm kịch ước tính khoảng 37 vở, gồm đủ loại thể loại từ bi, hài đến lịch sử. Kịch của ông nói đến những vấn đề, những mâu thuẫn, những cá tính muôn thuở, bởi vậy chúng vẫn còn có giá trị cho đến tận ngày hôm nay.

Shakespeare và sự phát triển của ngôn ngữ Anh

Không cần bàn cãi gì về ảnh hưởng của William Shakespeare trong lĩnh vực sân khấu và phim ảnh, nhưng nhiều người không biết rằng, ông còn có ảnh hưởng lớn đến cả tiếng Anh, khi mà thông qua công việc viết kịch, ông đã góp phần chuẩn hóa và làm giàu thứ tiếng này. Cụ thể, ông được ghi nhận là người đã phát minh ra hoặc giới thiệu hơn 1.700 từ vẫn được sử dụng trong tiếng Anh ngày nay. Đã bao giờ bạn đọc tự hỏi, từ “eyeball” hay “assassination” từ đâu mà có? Câu trả lời là Shakespeare đã sáng tạo nên chúng bằng vốn kiến thức ngôn ngữ học và tài năng của mình.

Các tác phẩm của Shakespeare đã góp phần chuẩn hóa các quy tắc và ngữ pháp tiếng Anh trong thế kỷ 17 và 18. Với việc kết nối các từ, cụm từ, thêm tiền tố (như un-), hậu tố (như -less), ông khiến ngôn ngữ Anh trở nên đầy màu sắc và giàu tình biểu cảm. Chẳng hạn, ông đã tạo tính từ “lonely” từ từ “lone” để thể hiện cảm giác cô quạnh, buồn bã khi không có ai ở bên cạnh.

Ứng dụng

Như đã đề cập, chủ yếu lượng từ vựng mà Shakespeare sáng tạo nên đã xuất hiện trong các vở kịch của ông. Mà ngôn ngữ trong kịch thường là ngôn ngữ thân mật, gần gũi với đời sống hàng ngày. Nói cách khác, người học hoàn toàn có thể ứng dụng các từ vựng do Shakespeare đã sáng tạo, hoặc giới thiệu trong các vở kịch vào hoạt động giao tiếp đời thường để tạo tính tự nhiên, gần gũi.

Có lẽ, tới đây, vài bạn đọc sẽ thắc mắc, Shakespeare đã sống cách thời nay tới 5 thế kỷ, vậy những ngôn ngữ ông tạo ra không phải đều đã trở nên lạc hậu với thời đại rồi hay sao?

Trên thực tế, rất nhiều trong số các từ Shakespeare sáng tạo ra vẫn được dùng trong đời sống hàng ngày, đơn cử như từ “lonely” giới thiệu ở mục trên. Do đó, việc học tập kho từ vựng của Shakespeare là một ý tưởng hay, bởi tính ứng dụng trong đời sống cao và tính bao hàm nghĩa rộng. Người viết xét thử vài ví dụ về kho từ vựng của Shakespeare và cách sử dụng trong giao tiếp hàng ngày.

• Skim milk  (danh từ): Sữa tách béo (một loại sữa được loại bỏ đi phần kem béo, thường chỉ chứa 0.1% chất béo)

VD: Skim milk may not be the healthiest choice when it comes to dairy products.

(Sữa tách béo chưa chắc đã là lựa chọn tốt cho sức khoẻ nhất trong số các sản phẩm từ sữa.)

• Gossip (động từ): tán chuyện phiếm

VD: Stop gossiping about your neighbors!

(Đừng tán phét về hàng xóm nhà cậu nữa!)

• Worthless (tính từ): Vô giá trị 

VD: Don’t let anyone make you feel worthless.

(Đừng để ai khiến cậu thấy bản thân mình vô giá trị)

• Break the ice (Cụm từ): Có những hành động nhằm xoá bỏ sự ngượng ngùng, xa cách trong lần đầu gặp gỡ

VD: A smile goes a long way toward breaking the ice.

(Một nụ cười sẽ rất hữu ích trong việc xoá bỏ sự xa lạ, ngượng ngùng.)

Trên đây chỉ là một phần nhỏ trong kho từ vựng của nhà soạn kịch Shakespeare. Người đọc có thể khám phá thêm về các từ vựng cũng như cụm từ khác do ông sáng tạo qua kênh dưới đây:

https://www.shakespeare.org.uk/explore-shakespeare/shakespedia/shakespeares-words/

Tuy nhiên, khi tìm hiểu và học tập lượng từ vựng, cụm từ và cấu trúc này, người đọc vẫn cần có sự chọn lọc nhất định, bởi đúng như nhận định ở trên, một số từ do Shakespeare sáng tạo hoặc giới thiệu đã không còn thông dụng trong đời sống. Qua đây, người học ngôn ngữ càng có thể nhận thức được sâu sắc hơn sự biến chuyển liên tục của tiếng Anh. 

Tổng kết

Ngôn ngữ Anh không phải luôn đứng im với những cấu trúc, từ vựng nhất định, mà nó biến chuyển theo thời gian. Và, đại thi hào William Shakespeare là một trong những nhân tố đã góp phần không nhỏ vào sự thay đổi và phát triển của thứ tiếng này. Hiểu và sử dụng được một số từ vựng trong kho tàng này sẽ giúp hỗ trợ việc diễn đạt của người học, đặc biệt là trong giao tiếp hàng ngày. 

Là người học, việc biết về lịch sử phát triển của ngôn ngữ sẽ giúp ta có cái nhìn sâu sắc về thứ ngôn ngữ đó hơn, đồng thời nhận thức được rằng ngôn ngữ là một yếu tố luôn thay đổi, do đó cần thường xuyên trau dồi, bổ sung kiến thức để theo kịp sự biến chuyển ấy.