Những lỗi sai trong sử dụng liên từ kết hợp (Coordinating Conjuctions) và cách khắc phục

Liên từ trong tiếng Anh, đặc biệt là các liên từ kết hợp, được coi là một trong số những công cụ ngữ pháp phổ biến và hiệu quả giúp người học diễn tả những ý tưởng với độ dài và khối lượng thông tin nhiều, đa dạng hơn. Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng những liên từ này, đặc biệt là với kĩ năng nói và viết trong bài thi IELTS, khá nhiều người học từ nhiều trình độ khác nhau vẫn có xu hướng mắc phải những lỗi sai tưởng chừng như đơn giản nhưng có thể ảnh hưởng đến sự biểu hiện trong phòng thi của bản thân. Bài viết này sẽ đưa ra những lỗi sai người học IELTS tại trình độ 4.5-5.5 thường gặp phải khi sử dụng những liên từ này cũng như một số cách khắc phục.

Key takeaways

1. Các liên từ kết hợp là những từ sử dụng để nối hai hay nhiều đơn vị từ, cụm từ hoặc mệnh đề, giúp người đọc liên kết thông tin và thuận tiện truyền đạt nhóm thông tin.

2. Có 7 loại liên từ kết hợp được sắp xếp theo FANBOYS

3. Một số lỗi sai người học trình độ 4.5-5.5 có thể mắc phải khi sử dụng các liên từ như sau:

• Dùng ‘so’ như một từ nối (transition words)

• Dùng ‘but’ khi hai vế câu chưa có sự phù hợp về nghĩa

• Cấu trúc câu không song song khi sử dụng các liên từ để nối các cụm thông tin hoặc liệt kê

• Nhầm lẫn ‘so’ và ‘so that’

Tổng quan về liên từ kết hợp

Liên từ kết hợp (Coordinating Conjunctions) là những từ được sử dụng để nối hai hay nhiều từ, cụm từ hay thậm chí mệnh đề trong câu với nhau với mục đích bổ sung hoặc làm rõ thông tin trong câu, giúp người học truyền đạt ý tưởng chi tiết và đa dạng, thống nhất với nhau hơn thay vì sử dụng nhiều câu đơn rời rạc.

Có 7 loại liên từ kết hợp phổ biến, được viết tắt thành FANBOYS, cụ thể như sau:

• F – For (bởi vì): giải thích lý do, mục đích

• A – And (và): bổ sung thông tin

• N – Nor (cũng không): bổ sung thông tin phủ định

• B – But (nhưng): thể hiện sự tương phản trái ngược

• O – Or (hoặc): quan hệ không đồng thời xảy ra, lựa chọn

• Y – Yet (tuy nhiên): mối quan hệ trái ngược

• S – So (do đó): trình bày kết quả xảy ra từ sự việc

Có thể thấy được mỗi liên từ mang một chức năng và ý nghĩa dành riêng cho mỗi mục đích biểu đạt khác nhau, việc hiểu rõ bản chất và cách dùng của mỗi loại liên từ này có thể giúp người học biểu đạt thông tin chính xác và liên kết hơn.

Một số lỗi sai khi sử dụng liên từ kết hợp của người học IELTS trình độ 4.5-5.5 và cách khắc phục

Lỗi sai số 1: Dùng ‘So’

Xét các ví dụ sau đây:

Ví dụ 1:

I was late for school today. So, I was scolded by my teacher. (Hôm nay tôi bị muộn học, do đó tôi bị cô giáo mắng).

Ví dụ 2: I live near the sea. So I can swim well. (Tôi sống gần biển nên tôi bơi rất tốt)

Đây là một lỗi sai phổ biến trong việc sử dụng liên từ ‘so’: thay vì dùng để liên kết các vế câu, người học có xu hướng sử dụng nó như một từ nối (transition word) để biểu thị kết quả của mệnh đề phía trước.

Nguyên nhân chính của lỗi sai này là do phản xạ dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh khi viết bài của người học. Để khắc phục lỗi sai này, người học cần nắm vững quy tắc sử dụng như sau:

S1+V1, so S2+V2

Tức là ‘so’ thường được dùng để liên kết hai mệnh đề có quan hệ nguyên nhân – kết quả, đứng sau dấu phẩy.

Lưu ý: ‘so’ còn có thể được sử dụng như một từ mở đầu hoặc kết thúc câu văn (discourse marker), tuy nhiên chỉ nên được ứng dụng trong bài thi nói (speaking) hoặc giao tiếp tự nhiên thường ngày bởi tính không trang trọng của nó.

Ví dụ: So, what are you waiting for? (Vậy thì bạn còn đợi gì nữa?)

Lỗi sai số 2: Dùng ‘but’

Đây cũng là một lỗi sai phổ biến, được thể hiện như sau:

Ví dụ: I love fruits, but I like apples the most. (Tôi thích hoa quả nhưng tôi thích quả táo nhất).

Khi dịch ra tiếng Việt câu nghe có vẻ rất ‘thuận tai’ với ý nghĩa nhấn mạnh cụ thể hơn. Tuy nhiên, khi trình bày câu tiếng Anh cách dùng này là chưa chính xác bởi 2 vế câu không mang nghĩa trái ngược nhau (thích hoa quả và thích táo) mà có vai trò bổ sung thông tin cho nhau.

Do vậy, người học nên sử dụng liên từ ‘and’ trong trường hợp này với mục đích thêm thông tin:

Sửa lại ví dụ: I love fruits, and I like apples the most. (Tôi thích hoa quả và thích táo nhất).

Lỗi sai số 3: Cấu trúc không song song

Ví dụ:

Football and playing games are what I like doing when I have spare time (Bóng đá và chơi game là những việc tôi thích làm khi có thời gian rảnh).

Lỗi sai này xuất hiện thường xuyên trong các bài nói, đặc biệt là khi người nói muốn trình bày cụm thông tin hoặc liệt kê chuỗi thông tin. Để giảm thiểu lỗi sai, người học nên xác định rõ động từ hoặc danh từ trong các cụm thông tin muốn liên kết, nếu có thể hãy sử dụng các nhóm danh từ nếu hay mắc các lỗi chia động từ.

Ví dụ: Football and games are my favourites when I have spare time. (Bóng đá và games là những thứ yêu thích của tôi vào thời gian rảnh).

Lỗi sai số 4: ‘so’ và ‘so that’

Một số người học tại trình độ này còn có xu hướng nhầm lẫn giữa ‘so’ và ‘so that’, cụ thể như sau:

Ví dụ: I was late for school so that I was scolded by my teacher (Tôi bị muộn học nên tôi bị cô giáo mắng).

Một lần nữa nguyên nhân của lỗi sai này xuất phát từ xu hướng dịch từng từ tiếng Việt sang tiếng Anh với ‘so that’ được dịch thành ‘do đó. Tuy nhiên, cấu trúc ‘so that’ lại được sử dụng với ý nghĩa chỉ mục đích (để làm gì), khác với liên từ ‘so’ với nghĩa ‘do đó’.

Câu nên được sửa lại như sau: I was late for school, so I was scolded by my teacher (Tôi bị muộn học nên bị cô giáo mắng)

Tổng kết

Có thể thấy các liên từ kết hợp (Coordinating Conjuction) là một trong số những công cụ hiệu quả được sử dụng trong việc trình bày và liên kết thông tin trong câu văn, khiến người sử dụng ngôn ngữ cảm thấy dễ dàng và thuận tiện hơn trong việc sắp xếp và truyền đạt ý tưởng. Tuy nhiên, một số lỗi sai xuất phát từ cách hiểu và tư duy dịch từng từ trong tiếng Việt tưởng chừng như nhỏ nhưng có thể làm ảnh hưởng đến trình bày cũng như tính chính xác của văn bản. Mong rằng với những lỗi sai được chỉ rõ và phân biệt trên đây, người học sẽ có thể hiểu đúng về những liên từ này cũng như vận dụng để giảm thiểu sai sót trong quá trình sử dụng.