Ứng dụng phương pháp ghi chép bằng hình ảnh (Sketchnote) để học tiếng Anh hiệu quả

Bên cạnh phương pháp ghi chép truyền thống, phương pháp ghi chép bằng hình ảnh (Sketchnote) đang dần trở nên phổ biến hơn bởi tính hiệu quả mà nó mang lại. Sketchnote có thể được ứng dụng ở nhiều lĩnh vực, hoạt động đòi hỏi việc ghi nhớ thông tin nhanh và lâu dài. Bài viết này sẽ giới thiệu về Sketchnote và ứng dụng thực tiễn của phương pháp ghi chép này để hỗ trợ cho việc học tiếng Anh hiệu quả.

Giới thiệu Sketchnote – phương pháp ghi chép bằng hình ảnh 

Sketchnote là gì?

Hiểu một cách đơn giản, Sketchnote là phương pháp ghi chép bằng hình ảnh nhằm phục vụ cho việc tóm tắt thông tin một cách hiệu quả. Khác với các ghi chép truyền thống tập trung vào thông tin chi tiết, việc ghi chép bằng hình ảnh đòi hỏi người trình bày biết cách tổng hợp ý chính của thông tin và sắp xếp theo trình tự hợp lý kèm theo hình ảnh minh họa tương ứng. 

Lợi ích của Sketchnote

Bên cạnh cách trình bày truyền thống như ghi chép bằng cách liệt kê, việc dùng hình ảnh để tổng hợp và trình bày thông tin sẽ giúp bài học trở nên sinh động hơn, mang lại hiệu quả nhất định cho người học. 2 trong số những lợi ích mà học viên có thể có được từ việc ghi chép bằng hình ảnh bao gồm:

• Ghi nhớ nhanh 

Theo Visual Teaching Alliance, một số nghiên cứu chỉ ra rằng não bộ con người có khả năng xử lý hình ảnh nhanh hơn 60.000 lần so với văn bản. Bên cạnh đó, ước tính có đến 90% thông tin truyền đến não bằng hình ảnh. Dựa vào những thông tin trên, việc ghi chép bằng hình ảnh sẽ giúp người học ghi nhớ nhanh các kiến thức của bài học.

• Nhớ kiến thức lâu hơn

Theo Shift Disruptive Elearning, Giáo sư Lynell Burmark khẳng định rằng: “… trừ khi từ ngữ, khái niệm và ý tưởng được trình bày bằng hình ảnh, chúng sẽ vào đầu chúng ta bằng 1 tai, đi qua não bộ và ra ngoài bằng tai còn lại. Văn bản được xử lý bằng trí nhớ ngắn hạn, nơi chúng ta chỉ có thể ghi nhớ khoảng 7 (2) bit thông tin… Trong khi đó, hình ảnh có thể đi trực tiếp và khắc sâu vào bộ nhớ dài hạn của con người.” Bên cạnh đó, một nghiên cứu khác chỉ ra rằng sau 3 ngày, não bộ con người chỉ giữ lại 10-20% lượng thông tin nói và viết, nhưng đối với thông tin bằng hình ảnh thì con số này lên đến 65%. Vì vậy, việc ghi nhớ kiến thức bằng phương pháp ghi chép bằng hình ảnh sẽ giúp người học duy trì kiến thức lâu hơn so với văn bản đơn thuần.

Lưu ý khi mới bắt đầu phương pháp ghi chép bằng hình ảnh

Một suy nghĩ phổ biến khiến học viên ngại thực hành phương pháp ghi chép bằng hình ảnh là khả năng hội họa của bản thân. Tuy nhiên, vì mục đích cuối cùng của phương pháp này là giúp học viên ghi nhớ thông tin hiệu quả, nên những hình vẽ minh họa chỉ cần đơn giản, dễ vẽ bằng vài nét cơ bản. Học viên có thể tham khảo một vài nét vẽ minh họa tại Medium.

Ứng dụng Sketchnote trong việc học tiếng Anh.

Với những ích lợi mà Sketchnote mang lại, học viên có thể ứng dụng phương pháp ghi chép này thay cho phương pháp truyền thống để ghi nhớ từ vựng và ngữ pháp nhanh chóng và lâu dài hơn. Học viên có thể vẽ bằng giấy bút hoặc các công cụ như tablet hoặc https://www.autodraw.com/ để có thể luyện tập. Dưới đây là một vài gợi ý để học viên có thể ứng dụng phương pháp này trong việc học tiếng Anh.

Học từ vựng thông qua Sketchnote

Dùng hình ảnh minh họa cho từ vựng/cụm từ/câu đơn giản

Học viên có thể tự tạo thẻ ghi nhớ để học từ vựng. Mỗi thẻ từ vựng sẽ bao gồm 1 từ mới kèm theo 1 hình ảnh minh họa về đặc điểm của từ đó. Một số từ vựng có thể minh họa bằng hình ảnh như “bread”, “dictionary”, “rucksack”. Ngoài ra, nếu không muốn dùng thẻ rời, học viên có thể ghi từ vựng và hình ảnh minh họa kế bên vào vở ghi chép. Hình thức này sẽ giúp học viên có thể học từ nhanh và nhớ từ lâu hơn. Bên cạnh đó, không chỉ dừng lại ở các từ vựng riêng lẻ, học viên cũng nên học từ vựng theo các cụm từ và các câu để có thể ứng dụng từ vựng vào ngữ cảnh phù hợp.   

Phác họa các hoạt động trong ngày/tuần

Việc phác họa các hoạt động hàng ngày/tuần hoặc một sự kiện mà bạn quan tâm một cách đơn giản cũng có thể hỗ trợ cho việc tăng vốn từ vựng tiếng Anh. Ví dụ, đối với những hoạt động diễn ra hàng tuần, bạn có thể đặt tên hình vẽ bằng từ “weekly” và “daily” cho những hoạt động thường ngày. Dưới đây là hình ảnh minh họa cho phương pháp này:

Phác họa các hoạt động trong ngày/tuần

Nguồn: https://sketchnoteclassroom.com/blog/157020/learn-language-sketchnotes 

Ở mốc thời gian 6:00, học viên có thể thêm vào từ “wake up”, “brush my teeth”, “comb my hair” để lần lượt chỉ ra những hoạt động của bạn mỗi sáng. Ngoài ra, nếu là học sinh, sinh viên, học viên có thể ghi chép thêm cụm “eat homemade breakfast”, “get dressed” hoặc “put on the uniform”. Học viên có thể lặp lại các bước trên ở những mốc thời gian còn lại. Bên cạnh đó, học viên có thể điều chỉnh các thời điểm trong ngày phù hợp với nhịp sinh hoạt của bản thân.

Học ngữ pháp

Bên cạnh việc học từ vựng, phương pháp Sketchnote còn có thể giúp người học ghi nhớ ngữ pháp tốt hơn. Về mặt ngữ pháp, học viên có thể phác họa đơn giản các mốc thời gian tương ứng với các thì (tense). Ví dụ đối với các thì hiện tại, bao gồm hiện tại đơn (simple present tense), hiện tại tiếp diễn (present continuous tense) và hiện tại hoàn thành (present perfect tense), học viên có thể biểu diễn như ví dụ dưới đây:

Các học ngữ pháp bằng phương pháp ghi chép hình ảnh

Nguồn: https://sketchnoteclassroom.com/blog/157020/learn-language-sketchnotes 

Ngoài ra, học viên có thể tóm tắt lại cách dùng các thì quá khứ và các thì tương lai theo gợi ý phía trên.

Học idioms và phrasal verbs

Idioms (thành ngữ) và phrasal verbs (cụm động từ) là một trong những phần khó nhằn nhất trong việc học tiếng Anh. Tuy nhiên, nếu biết sử dụng một cách hợp lý, Sketchnote cũng có thể trở thành giải pháp để tối ưu hóa khả năng ghi nhớ của học viên. 

Về thành ngữ: Đa phần các thành ngữ trong tiếng Anh sẽ mang nghĩa ẩn dụ, dùng các từ ngữ thường ngày để chỉ một ý nghĩa sâu xa (VD: broaden my horizon, on cloud nine). Vì vậy, chỉ cần học viên hiểu được thành phần từng từ cấu tạo nên thành ngữ, và minh họa bằng những hình ảnh phù hợp thì có thể giảm thời gian ghi nhớ và tăng số lượng thành ngữ cho bản thân. 

Về cụm động từ: Cấu tạo của cụm động từ thường bao gồm 1 động từ chính và giới từ đi kèm theo để tạo thành các ý nghĩa riêng biệt. Sử dụng động từ chính làm trung tâm, học viên có thể vẽ sự liên kết của động từ với các giới từ và minh họa bằng những hình ảnh mang ý nghĩa tương ứng để ghi nhớ lâu hơn. Ví dụ, các cụm động từ bắt nguồn từ bắt đầu từ từ “get” bao gồm:

• get over: vượt qua. VD: vượt qua nỗi buồn.

• get up: thức dậy

• get along (with): có mối quan hệ tốt (với ai đó)

• get a newspaper: lấy một tờ báo

Dựa vào nghĩa của các cụm động từ phía trên, và tùy vào khả năng sáng tạo của bản thân, học viên có thể tạo ra những nét vẽ đơn giản để phục vụ cho việc trau dồi vốn kiến thức về cụm động từ. Minh họa cho ứng dụng này được tham khảo ở hình dưới đây. 

Học idioms và phrasal verbs

Nguồn: https://sketchnoteclassroom.com/blog/157020/learn-language-sketchnotes 

Tổng kết

Tóm lại, phương pháp ghi chép bằng hình ảnh (Sketchnote) giúp người học ghi nhớ nhanh và lâu hơn các thông tin cần thiết, cụ thể là từ vựng và ngữ pháp tiếng Anh. Vậy nên, để tối ưu hóa khả năng ghi nhớ ngôn ngữ mới, học viên nên luyện tập Sketchnote để có thể trau dồi vốn từ của bản thân.  

Phùng Thị Anh Thy