Cách tăng sự tập trung tuyệt đối để học hiệu quả hơn

Ngày nay, rất nhiều người học cảm thấy khó khăn trong việc tập trung hơn bao giờ hết. Chẳng hạn, với sự phát triển của các phương tiện điện tử, mọi người có thể làm nhiều việc khác nhau cùng lúc, tuy nhiên việc đa nhiệm (cùng làm nhiều việc một lúc) thông qua điện thoại thông minh như vậy có ảnh hưởng rất lớn đến sự tập trung của người dùng.

Có thể nói, sự tập trung trong học tập nói chung, và học ngôn ngữ Tiếng Anh nói riêng, là một kĩ năng rất quan trọng để thành công. Việc rèn luyện kĩ năng tập trung từ sớm sẽ đem đến nhiều lợi ích không chỉ cho việc học mà cả cuộc sống sau này.

Vậy trước hết, những lợi ích của việc tập trung là gì? Bài viết sẽ trình bày ngay dưới đây.

Tầm quan trọng của sự tập trung trong học tiếng Anh

Mắc ít lỗi sai hơn

Khi bị sao nhãng bởi các yếu tố khác bên ngoài, người học sẽ không tập trung được vào bài học, từ đó mắc những lỗi sai đáng tiếc.

Ví dụ như khi học Listening, chỉ cần nghe không kĩ dấu hiệu đã có thể bị đánh lừa và đưa ra đáp án sai: 

Câu hỏi: What is the reason why Shaggy want to go to her idol's concert?

1. the performance

2. idol's physical appearance

3. the tempting songs

(Script: I love the way Justin Bieber performs his own songs on the stage, it is always something tempting that I can not resist. However, his handsome face played a pivotal role in my decision to buy concert tickets.)

Ở đây, nếu chỉ nghe câu đầu tiên và khoanh luôn, người học sẽ chọn đáp án A hoặc C, trong khi câu đầu chỉ thể hiện niềm yêu thích của Shaggy với thần tượng. Đến câu thứ 2, lý do muốn đến concert mới được đưa ra, với dấu hiệu là “however" và “played a pivotal role in my decision to buy concert tickets”.

Ngược lại, khi tập trung, người học mới có thể nghe và phân biệt được câu từ nào mới chính xác, từ đó có thể nghe một cách đầy đủ và chủ động nhất, không chủ quan bỏ lỡ đáp án ở câu trên. Và điều này cũng áp dụng cho tất cả các kĩ năng khác khi học Tiếng Anh.

Khả năng làm bài thi tốt hơn

Những bài test trên trường lớp sẽ là một lần kiểm tra độ tập trung. Cho dù có học chăm chỉ và thuộc bài đến đâu, mà khi vào phòng thi bị mất tập trung thì vẫn có thể hoàn thành bài không tốt. 

Bên cạnh việc chuẩn bị tốt bằng cách review bài, làm nhiều bài tập trước khi thi, các thí sinh còn cần chuẩn bị tập lý vững, và tập trung cao độ trong bài thi, bởi có rất nhiều trường hợp hi hữu có thể xảy ra trong ngày thi , ví dụ như ngay gần đó có mở ca nhạc lớn, hoặc công trường đang thi công. Trong những hoàn cảnh đó, thí sinh cần sự tập trung để tránh những lỗi sai lặt vặt đáng tiếc gây mất điểm trong bài.

Đối phó với hoàn cảnh khó khăn

Giống như phần trên, tuy nhiên sẽ có những vấn đề người học sẽ gặp phải không chỉ trong phòng thi, mà trong cuộc sống hàng ngày, gây khó khăn cho việc học.

Lấy ví dụ thực tế, dịch Covid-19 những năm gần đây đã chứng minh được tầm quan trọng của sự tập trung. Cụ thể, việc giãn cách xã hội đã khiến mọi người phải học tập và làm việc tại nhà, khiến cho những người đã có sự tập trung ngắn, nay còn thiếu sự quản lý, dẫn đến việc mất tập trung. Từ đó đã có rất nhiều trường hợp như: học sinh vừa mở máy học online vừa ngủ, hoặc chơi game, khiến chất lượng học tập giảm sút.

Tuy nhiên, trong thời điểm đó, vẫn có rất nhiều người chinh phục được mục tiêu trong việc học Tiếng Anh, hay rộng hơn, vẫn hoàn thành dự định của mình. Vì thế, người học nếu muốn thành công, thì nên gạt bỏ những lý do biện minh cho sự mất tập trung như “Do dịch nên mình mới không học được". Thay vào đó, nên bắt đầu rèn luyện sự tập trung cho bản thân.

Những yếu tố ảnh hưởng đến sự tập trung

Sau khi tìm hiểu về tầm quan trọng của sự tập trung, người học cần hiểu rõ lý do bản thân đang mắc phải vấn đề thiếu tập trung này. 

Rối loạn tăng động, giảm chú ý (ADHD) 

Đây là một là một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến một phần não (phần dùng để: kiểm soát sự chú ý, xung động và tập trung) với triệu chứng phổ biến là khoảng chú ý ngắn, bồn chồn và lo lắng liên tục và bốc đồng. Sự rối loạn này có thể xảy ra ở những người thuộc mọi khả năng trí tuệ và là xảy ra phổ biến ở những người gặp khó khăn trong học tập. 

Môi trường học tập

Môi trường xung quanh khi học có ảnh hưởng rất lớn đối với người học. Một số người không thể tập trung ở nơi hoàn toàn yên tĩnh, nhưng một số người khác lại dễ sao nhãng với bất cứ tiếng ồn nào. Bên cạnh đó, còn rất nhiều yếu tố xung quanh khác như ánh sáng, nhiệt độ, các thiết bị điện tử, hay thậm chí là những bức tường dán đầy notes và tranh ảnh cũng có thể khiến người học mất hứng thú và không chú tâm vào học.

Multitasking (Đa nhiệm) 

Như đã nhắc đến ở trên, rất nhiều người chọn cách làm nhiều việc cùng lúc với hy vọng sẽ hoàn thành tất cả sớm, tuy nhiên, hầu hết kết quả nhận được sẽ là các công việc đó đều không hoàn thành tốt, thậm chí còn khiến người học quên mất những thông tin đã đọc trước đó.

Đặc biệt đối với người vừa đi học, vừa đi làm thì việc này càng trở nên phổ biến. Ví dụ, khi đang đọc bài Reading, người học nhận được email giục deadline của công ty, từ đó khiến người học vừa đọc bài Reading nhưng vẫn vừa suy nghĩ về công việc kia, dẫn đến đọc một đoạn dài rồi phải quay ngược lại từ đầu vì không nhớ nội dung đã đọc.

Động lực cá nhân

Có một sự thật rằng, nhiều bạn học sinh chưa thực sự hiểu rõ mục đích của việc học, đặc biệt là ngôn ngữ Anh. Có thể là do đây là một môn học bắt buộc trong chương trình học, hoặc do phụ huynh muốn con học, v.v. Từ đó, người học sẽ chỉ coi đó là một nghĩa vụ phải làm, chứ không có niềm yêu thích, động lực nào để thúc đẩy việc học của mình. Người đọc cần lưu ý rằng, cái cốt lõi của việc có tập trung hay không, chính là ở việc bản thân có thực sự muốn học, hay thấy rõ mục đích của việc học Tiếng Anh hay không.

Tình trạng sức khỏe

Ngoài các tác động bên ngoài kể trên, người học có thể mất tập trung do những vấn đề từ bên trong. Chẳng hạn như:

• Thiếu ngủ

• Stress

• Đói và khát nước

v.v.

Những vấn đề này sẽ khiến người học khó khăn trong việc suy nghĩ, bởi khi bản thân thấy không thoải mái, sẽ rất khó để suy nghĩ những vấn đề phức tạp. Chính vì vậy, để có thể học tập và làm việc hiệu quả, người học cần chăm sóc bản thân, có chế độ ăn uống nghỉ ngơi phù hợp, và tìm ra nguồn gốc của sự căng thẳng, áp lực để có thể đối mặt và giải quyết.

Thời gian học tập

Sự tập trung của mỗi người là có giới hạn. Thật vậy, giống như trên trường học, giữa các tiết đều được sắp xếp break time (nghỉ giữa giờ), dù ngắn hay dài để học sinh có thể nghỉ ngơi sau mỗi tiết học. Nếu người học để tất cả bài học đến sát ngày thi mới ôn, sẽ rất khó để có thể hiểu sâu và tập trung 100%, do não mỗi người đều cần có sự nghỉ ngơi và lặp lại kiến thức để nhớ.

Vì vậy, người học cần sắp xếp, phân bổ thời gian phù hợp để có thể điều hoà được các bài học một cách tốt và hiệu quả nhất.

Cách thức tăng sự tập trung

Tạo môi trường học tập phù hợp

Người học cần đặt những câu hỏi để hiểu rõ tình trạng và nhu cầu của bản thân như:

• Môi trường nào (ánh sáng, nhiệt độ, v.v.) đủ thoải mái để làm việc, nhưng không thoải mái đến mức gây buồn ngủ? 

• Bản thân có thể điều chỉnh tiếng ồn xung quanh không? 

• Nơi mình học có không gian để đi bộ xung quanh, cửa sổ để nhìn ra ngoài, có thoải mái không?

v.v.

Nếu người học cảm thấy ở nhà quá thoải mái, không có tinh thân học tập, ở thư viện quá im lặng và dễ gây buồn ngủ, thì có thể lựa chọn những địa điểm khác như cafe sách, phòng tự học, hay bất cứ chỗ nào hợp lý để bắt đầu. 

Sắp xếp thời gian học hợp lý

Người học cần lên lịch trình và sắp xếp hoàn thành từng công việc một. Hãy sắp xếp thời gian phù hợp để khi đang dang dở công việc này, bản thân không suy nghĩ đến những việc khác. 

Bên cạnh đó, cần sắp xếp một khoảng short-break để não bộ thư giãn, từ đó tăng sự tập trung trong học tập.

Xác định mục tiêu học tập rõ ràng

Hãy lập list những công việc cần làm và thời gian bắt buộc phải hoàn thành, sử dụng phương pháp Ma trận Eisenhower, sắp xếp công việc dựa trên tầm quan trọng và độ cấp thiết của chúng:

Từ đó, người học sẽ xác định được việc gì cần được hoàn thành trước tiên, để tập trung toàn lực vào nhiệm vụ đó.

Giữ động lực học tập cao

• Tự thưởng khi đạt được mục tiêu: Để bản thân biết rằng những nỗ lực của mình là xứng đáng, người học nên tự tạo ra những phần thưởng ở mỗi cấp độ học. Khi hoàn thành một cấp độ và nhận được phần thưởng đó, người học sẽ có động lực, được đốc thúc để tiếp tục cố gắng đạt được mục tiêu tiếp theo. 

• Tìm kiếm nguồn động lực từ bên ngoài: Để bản thân tập trung trong việc học, người học cũng có thể tìm những động lực từ bạn bè, hay từ những người mình thích. Khi có nhiều người cùng mục tiêu trong học tập, những người đó có thể trợ giúp nhắc nhở, động viên nhau để không sao nhãng và cùng hoàn thành công việc.

Ứng dụng vào học IELTS

Bài thi IELTS được chia ra thành 4 kỹ năng: Listening, Reading, Writing và Speaking để kiểm tra trình độ sử dụng ngôn ngữ Anh của các thí sinh. 

Tập trung vào từng kỹ năng một

Trước tiên, người học cần có một lộ trình phù hợp với trình độ của bản thân. Ví dụ, xác định được bản thân đang ở trình độ 5.5 và muốn đạt mục tiêu 6.5 IELTS, thì ở từng kỹ năng trong 4 phần nêu trên, người học cần đạt bao nhiêu điểm.

Đồng thời, mỗi kỹ năng sẽ có cách học, tiếp thu và tiêu chí chấm khác nhau, nên trước tiên cần tách riêng từng kỹ năng một để luyện tập. 

Ví dụ:

Trong kỹ năng Listening, người học cần xác định 

• bố cục bài thi có bao nhiêu phần, các dạng thường gặp (chẳng hạn: Blank-fill, Map, Multiple choice question, v.v.)

• từng dạng đó có cách xử lý như thế nào, chiến lược làm bài (trước - trong - sau khi nghe audio) ra sao

Còn với kỹ năng Writing, cần xác định:

• đề bài là dạng nào

• lên idea, chia bố cục, dùng từ vựng, ngữ pháp, từ nối ra sao cho từng dạng

v.v.

Kết hợp kỹ năng để học hiệu quả

Sau đó, khi người học đã điểm qua hết các dạng bài trong 4 kỹ năng và đi đến bước làm đề, lúc này có thể kết hợp các kỹ năng với nhau. 

Chẳng hạn như, trong quá trình làm đề người luyện sẽ cóp nhặt được những cấu trúc và từ vựng hay từ Reading và Listening cùng về một chủ đề. Và sau đó, người học một lần nữa có thể áp dụng những cấu trúc và từ vựng mới học này vào context phù hợp với cả 2 kỹ năng Writing và Speaking. 

Ví dụ: trong bài Reading, có cụm từ “broaden someone's horizons", nghĩa là để tăng phạm vi những điều mà ai đó biết hoặc đã trải nghiệm. 

Có thể áp dụng cụm này trong Speaking khi nói về một trải nghiệm mới: “I haven't had a chance to go abroad before since my family could not afford the flight tickets. In the future, if I earn enough money to cover that, my family will take a trip to Seoul, Korea to broaden our horizons about their culture and lifestyle"

Như vậy, việc học kỹ năng này có thể bổ trợ cho kỹ năng khác và ngược lại.

Thực hành kiểm tra IELTS

Tập trung vào phần thi cần cải thiện

Sau một khoảng thời gian làm đề, người học có thể rút ra kết luận rằng mình thường mất điểm ở phần nào, lý do là gì?

Ví dụ:

• Hay mất điểm ở dạng Map của bài Listening, do không xác định được phương hướng

• Hay mất điểm ở tiêu chí GRA (Grammar range and Accuracy) của bài Writing, do lỗi chính tả và sai về thì nhiều

Từ đó, người học cần tập trung cải thiện những phần mình còn yếu bằng các xác định lại chiến lược cho phần đó, xem liệu cách làm cũ có còn phù hợp, và thử luyện riêng dạng đó với cách làm mới.

Ôn luyện đề thi thật

Trước ngày thi IELTS ít nhất 1 tháng, người học nên làm quen dần với đề thi IELTS và áp lực thời gian thi. 

Bài viết gợi ý trang web Study4 (https://study4.com/tests/). Ở trang web này, người học có thể làm thử các đề trong bộ sách Cambridge (từ Cam 7 đến Cam 17), cùng với actual test. Các đề thi sẽ được chấm và đánh giá điểm như thi thật, để người học có thể xác định được, dưới áp lực thời gian và các thao tác trên máy tính, điểm thi có thể dao động trong khoảng nào. 

Đối với những thí sinh muốn thi dưới hình thức paper-based, có thể tìm các tập đề Cambridge trên mạng, in ra và làm thử.

Tham gia các hoạt động ngoại khóa

Thảo luận, trao đổi với bạn bè

Bên cạnh việc xây dựng sự tập trung riêng cho bản thân, việc luyện tập cùng partners đóng một vai trò quan trọng trong việc học Tiếng Anh. Bởi, Tiếng Anh là một ngôn ngữ, mà ngôn ngữ là phương tiện truyền tải thông điệp giữa người với người. 

Chính vì vậy, người học muốn có thể giao tiếp cơ bản hoặc luyện tập trong quá trình chuẩn bị thi IELTS, nên tìm partner để có thể trao đổi về tài liệu học tập, về ý tưởng và cách phát triển bài, hay thảo luận về các vấn đề chung để tăng tư duy phản biện, phục vụ cho việc học IELTS. 

Tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh

Ngoài việc tìm bạn bè, partner để học chung, người học có thể mở rộng bằng cách tham gia các CLB liên quan đến ngôn ngữ Anh, hoặc những CLB người cùng ôn thi IELTS nói riêng.

Thông qua cách này, người học có thể luyện tập được sự tự tin trong giao tiếp, học được idea từ nhiều người khác nhau, nghe được nhiều accent khác nhau để làm quen với việc học Tiếng Anh. Thêm vào đó, còn có thể tìm được Mentors, người sẽ đưa ra lời khuyên và sự giúp đỡ phù hợp để cải thiện trình độ Tiếng Anh.

Kết luận

Như vậy, bài viết đã đem đến cho người đọc những các cách để tăng sự tập trung để học tiếng Anh nói riêng hay bất cứ công việc nào khác một cách hiệu quả. Người đọc cần lưu ý rằng, cái cốt lõi của việc có tập trung hay không, chính là ở việc bản thân có thực sự muốn học, hay thấy rõ mục đích của việc học Tiếng Anh hay không. Chỉ khi người học hiểu rõ tầm quan trọng của việc đó, thì việc áp dụng các phương pháp tăng sự tập trung trong học tiếng Anh và IELTS mới trở nên hiệu quả.

Bài viết cũng đồng thời mong rằng, bên cạnh việc cải thiện sự tập trung, người học cũng sẽ vạch rõ kế hoạch, mục tiêu trong học tập để có thể tiến xa trong quá trình học Tiếng Anh của mình.

Nguồn tham khảo

Unlu, Varinder. “Tips for Helping Students’ Concentration and Focus: Cambridge English.” World of Better Learning | Cambridge University Press, 23 Mar. 2022, www.cambridge.org/elt/blog/2017/12/15/tips-for-helping-students-concentration-and-focus/.

Developmental Disabilities, National Center on Birth Defects. “What Is ADHD?National Center on Birth Defects and Developmental Disabilities.” Centers for Disease Control and Prevention, 9 Aug. 2022, www.cdc.gov/ncbddd/adhd/facts.html.

Academic Success Center, Oregon State University. “Improve Your Concentration.” Academic Success Center, 6 Dec. 2019, success.oregonstate.edu/learning/concentration.

Harvard Medical, School. “Tips to Improve Concentration.” Harvard Health, 1 Oct. 2020, www.health.harvard.edu/mind-and-mood/tips-to-improve-concentration.

Life, style. “Why Improving Concentration Is so Important for Learning.” Lifestyle, 30 June 2021, blog.sfgate.com/lifestyle/2021/06/27/why-improving-concentration-is-so-important-for-learning/.