Hiện nay, ChatGPT (viết tắt của Chat Generative Pre-training Transformer) là một trong những công cụ phổ biến được sử dụng rộng rãi trong các lớp học ngoại ngữ. Công cụ này được nhìn nhận có ích trong việc tiết kiệm thời gian tìm kiếm câu trả lời cho người học. Tuy nhiên, việc sử dụng không đúng cách phần mềm AI này sẽ mang đến một tâm lý phụ thuộc và dần làm thui chột khả năng ngoại ngữ của người học. Bài viết này sẽ đề cập các vấn đề nêu trên với sự tham khảo từ các nghiên cứu khoa học trong ngành giảng dạy ngoại ngữ, cùng một số gợi ý cách sử dụng phù hợp công cụ này cho người học.
Key takeaways |
|---|
|
Bối cảnh sử dụng ChatGPT trong lớp học kỹ năng viết tiếng Anh
Khi lần đầu được ra mắt tại thị trường Hoa Kỳ, ChatGPT đã thu hút nhiều sự chú ý về tính tiện lợi và đa chức năng của công cụ này, đặc biệt là với đối tượng học sinh sinh viên. Bởi lẽ, chỉ với một vài thao tác đơn giản, công cụ này có thể giúp người học hoàn thành bài tập về nhà hoặc viết một bài luận theo các yêu cầu từ giáo viên. Điều này đã dấy lên một mối lo ngại về việc gian lận và tâm lý đối phó của học sinh trong môi trường giáo dục. Tuy nhiên, theo tờ Forbes, OpenAi - công ty sáng lập ChatGPT, đã đưa ra tuyên bố sẽ tìm cách đưa ChatGPT vào sử dụng trong lớp học một cách phù hợp sau khi nhận được lời phản hồi tích cực từ đối tượng người học sau khi trải nghiệm công cụ này.
Trong bối cảnh của các lớp viết tiếng Anh, ChatGPT cũng được công nhận đã giúp ích rất nhiều cho người học. Cụ thể, trong một bài phỏng vấn với báo Tuổi Trẻ, PGS.TS Phạm Vũ Phi Hổ - phó trưởng khoa ngoại ngữ Trường ĐH Văn Lang cũng thể hiện sự khâm phục với “bộ não khổng lồ” của công cụ này. Người học có thể kiếm tra văn phòng trong câu văn của mình đã thực sự phù hợp với văn hoá các nước sử dụng tiếng Anh chính thống hay chưa. Bên cạnh đó, ChatGPT cũng có thể các lỗi sai về ngữ pháp và cấu trúc câu, giúp người học đánh giá được kiến thức cơ bản trong tiếng Anh. Tuy nhiên, ông Hổ cũng nhấn mạnh rằng người học nên dùng ChatGPT như một công cụ hỗ trợ việc học viết Tiếng Anh thay vì một cách đối phó bài tập về nhà. Cũng chính vì thế, khi chấm bài viết tiếng Anh của các sinh viên, giảng viên sẽ sử dụng phần mềm phát hiện nguồn gốc bài viết để đánh giá chính xác năng lực viết của người học.
Có thể thấy, ChatGPT là một công cụ hữu ích cho người học ngoại ngữ. Tuy nhiên, người học cần thận trọng trong việc sử dụng công cụ này để có thể phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách hiệu quả. Nội dung tiếp theo của bài viết sẽ phân tích về tác động của ChatGPT lên kỹ năng viết của người học.
Đọc thêm: Cách sử dụng AI để hỗ trợ luyện tập IELTS Writing.
Tác động của ChatGPT lên khả năng viết học thuật của người học ngoại ngữ
Công dụng của ChatGPT lên kỹ năng viết
Trong một bài nghiên cứu về ứng dụng của ChatGPT lên kỹ năng viết học thuật, Mahapatra đã đưa ra một số nhận định tích cực từ các chuyên gia về công cụ này. Cụ thể, nhiều người làm giáo dục cho rằng ChatGPT là một công cụ nhận xét chất lượng bài viết đáng tin cậy. Người học có thể sử dụng công cụ để chỉnh sửa các lỗi sai về ngữ pháp và văn phong, cùng với những gợi ý chỉnh sửa phù hợp cho các bài viết. Hơn thế nữa, công cụ cũng có khả năng gợi ý về bố cục tổ chức bài viết, câu hỗ trợ cho luận điểm của người học và ý tưởng cho một chủ đề viết nào đó. Việc này cũng mang đến lợi ích về mặt tâm lý giúp người học tránh được sự căng thẳng khi trực tiếp đặt câu hỏi trong một lớp học đông người.
Và cũng trong chính nghiên cứu của mình, Mahapatra đã đưa ra kết quả là những phản hồi từ trải nghiệm của người học. Hầu hết người học nhận định ChatGPT là “Writing buddy” - một người bạn đồng hành trong quá trình viết. Họ không chỉ nhận được phản hồi phát hiện lỗi sai mà còn nhận được giải thích dưới góc nhìn ngữ pháp cho những lỗi sai này. Từ đó người học nâng cao tinh thần tự học, và sau khi hiểu được gốc rễ của vấn đề, họ sẽ tránh mắc lại lỗi sai tương tự trong các bài viết tiếp theo. Một người học khác cũng cho rằng, việc nhận được phản hồi sửa lỗi bất cứ lúc nào họ cần, mang lại sự an tâm và động lực trong việc luyện tập kỹ năng viết. Cụ thể, trong quá trình luyện viết, người học sẽ có hàng tá câu hỏi về cách sắp xếp ý tưởng, cấu trúc ngữ pháp phù hợp hoặc ý tưởng cho một chủ đề không mấy quen thuộc. Người học có sự tự do đào sâu về mặt kiến thức qua những câu lệnh được đặt ra cho ChatGPT. Việc này giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao tính hiệu quả khi hoàn thành một bài viết.
Trong một nghiên cứu khác của Chukwuere, lợi thế của ChatGPT mang lại cho người học so với các công cụ tìm kiếm khác nằm trong ngôn ngữ mà công cụ này sử dụng. Nhiều người dùng nhận định rằng, phong cách giải thích và cách dùng từ của ChatGPT giống như một con người, thay vì là một sản phẩm trí tuệ nhân tạo. Vì thế các câu trả lời mang tính cô đọng và dễ hiểu, đặc biệt trong trường hợp người học ngoại ngữ đang tìm hiểu về các kiến thức ngữ pháp. Trong cùng bài nghiên cứu, tác giả đã đưa ra những lợi ích mang lại từ ChatGPT lên kỹ năng viết học thuật của người học. Các lợi ích bao gồm:
Tạo ý tưởng và dàn bài
Phát triển ngữ pháp và cú pháp
Cải thiện tính mạch lạc và phong cách ngôn ngữ
Cung cấp phản hồi và đề xuất sửa đổi
Đọc thêm: Hướng dẫn sử dụng Chat GPT để tự học IELTS Writing Task 2.
Những hạn chế của ChatGPT trong luyện tập kỹ năng viết
Sau khi trình bày về các mặt lợi của ChatGPT, tác giả Chukwuere cũng phân tích những mặt hại khi người học lạm dụng công cụ này. Với mục đích nghiên cứu mang tính học thuật, nếu chỉ dựa hoàn toàn vào các thông tin được cung cấp bởi ChatGPT, người học có thể trình bày những thông tin chưa chính thống và có phần sai lệch. Cụ thể, tác giả có đề cập về bộ dữ liệu của ChatGPT được cập nhật sau năm 2021 đã trở nên không chính xác, và đôi khi bao hàm cả fake news (tin tức giả). Vì thế, người học nên tìm hiểu qua các nguồn đáng tin cậy khác như sách giáo khoa, những bài viết từ các trang báo hoặc tạp chí uy tín hoặc từ giáo viên, trước khi sử dụng công cụ AI này.
Bên cạnh đó, tác giả cũng chỉ ra rằng việc phụ thuộc quá đà vào công cụ này sẽ làm thui chột khả năng tư duy và lập luận của người viết. Hơn thế nữa, việc liên tục sử dụng ChatGPT sẽ làm giảm kỹ năng tự nghiên cứu kiến thức mới, mà việc này tác động trực tiếp đến khả năng ghi nhớ của người học. Tác giả cũng lưu ý thêm, hầu hết người học hiệu quả sẽ sử dụng ChatGPT như một công cụ bổ trợ phát triển kỹ năng nghiên cứu của họ, thay vì là một sự thay thế hoàn toàn cho các nguồn học liệu khác.
Tác giả Chukwuere cũng nhấn mạnh rằng ChatGPT về bản chất vẫn là một phần mềm nhận tạo, vì thế nó vẫn thiếu đi kiến thức chuyên môn của con người và sự thấu hiểu ngữ cảnh. Có thế ChatGPT rất thuần thục trong việc đưa ra nội dung giải thích có ngôn ngữ gần gũi, vượt trội hơn các công cụ tìm kiếm thông thường. Tuy nhiên, người dùng vẫn gặp phải các khó khăn nhất định khi tìm kiếm câu hỏi có ngữ cảnh khó triển khai bằng chữ viết. Vì thế, việc tham vấn kiến thức từ các chuyên gia vẫn là một sự lựa chọn phù hợp cho các trường hợp trên. Liên quan đến ngữ cảnh luyện tập kỹ năng viết học thuật, đôi khi người học sẽ bị bối rối về cách kết hợp ý tưởng hoặc diễn giải ý tưởng theo trải nghiệm cá nhân. Trong tình huống này, giáo viên chuyên ngữ sẽ lắng nghe nhu cầu của người học và đưa ra lời khuyên phù hợp cho mỗi cá nhân. Việc này sẽ mang lại hiệu quả cao hơn và tiết kiệm thời gian hơn so với việc người học suy nghĩ cách diễn giải nhu cầu của mình thông qua những câu lệnh cho ChatGPT.
Trong một bài chia sẻ trên trang cá nhân Linkedin, Jordan McFadyen, một chuyên gia Marketing từ New Zealand đã đưa ra nhược điểm lớn nhất của ChatGPT, chính là sự kết nối. Sau khi quan sát về tình trạng sử dụng quá đà công cụ ChatGPT trong việc tạo ra các bài viết, ông Jordan cho rằng, hầu hết người đọc sẽ dễ dàng nhận ra ngôn ngữ được tạo bởi Ai và ngôn ngữ từ chính ý tưởng của người viết. Cụ thể, ngôn ngữ của ChatGPT, dù khá tương đồng với ngôn ngữ sử dụng hàng ngày, tuy nhiên nội dung mà nó mang lại có phần máy móc, rập khuôn và thiếu đi sự kết nối với người đọc. Người đọc sẽ cảm thấy khó khăn trong việc hiểu luận điểm của người viết, điều vô cùng quan trọng đối với bất kỳ người viết nào. Bên cạnh đó, dựa vào số liệu từ Google, ông Jordan cũng báo cáo rằng các bài viết được tạo với Ai được xem là chất lượng thấp và khó giữ chân người đọc.
Tận dụng mà không lạm dụng?
Với góc nhìn của một chuyên gia sáng tạo nội dung, ông Jordan đã đưa ra một vài biện pháp để giữ tính minh bạch và chính thông của bài viết, để biến ChatGPT thành công cụ tối ưu hóa nội dung của người viết. Ông Jordan đã đề xuất cách sử dụng hiệu quả công cụ này trong 3 bước:
Định hướng nghiên cứu: Để tránh việc giành hàng giờ ngồi trước trang giấy trắng và mất đi động lực viết, người viết có thể tận dụng ChatGPT như một xuất phát điểm nhằm tăng hiệu suất sáng tác. Đầu tiên, người viết có thể bắt đầu bài viết bằng việc đặt câu hỏi cho ChatGPT về định hướng nghiên cứu. Cụ thể, người học có thể yêu cầu công cụ này đề xuất một số bài viết thú vị về chủ đề mà người học đang nghiên cứu, để có một sự hiểu biết toàn diện.
Viết bản nháp của chính mình: Sau đó, người viết cần giành thời gian và tâm huyết cho bản nháp bài viết của họ. Thay vì vội vã trông đợi vào một đáp án nhanh chóng, người viết cần giành tâm huyết suy nghĩ đa chiều về vấn đề và đặt mình vào vị trí khán giả của họ, hoặc đối tượng được hỏi trong đề bài. Lưu ý rằng, một bài viết tốt là bài viết có sự kết nối với người đọc và thể hiện rõ ràng quan điểm của người viết.
Hoàn thiện với các chỉnh sửa: Sau khi đã hoàn tất bản nháp của mình, người viết có thể hãy tận dụng ChatGPT như biên tập của mình. Hãy đặt các câu lệnh cho công cụ này để xem xét về bố cục bài viết, lỗi chính tả và một vài đề xuất để cải thiện. Ông Jordan cũng lưu ý rằng, trước khi đưa ra yêu cầu chỉnh sửa, người viết cần giải thích với công cụ về người đọc của họ, yêu cầu của bài viết cũng như bối cảnh của chủ đề. Người viết phải cố gắng cân bằng “tính hoàn hảo” của một công cụ Ai tân tiến với tính chính thống và độc đáo trong nội dung viết của mình.
Trong bối cảnh của người học ngoại ngữ, đặc biệt là các sỹ tử chuẩn bị cho các cuộc thi đánh giá năng lực ngoại ngữ, việc ghi chép lại các nội dung chỉnh sửa của ChatGPT là rất quan trọng. Để tránh hình thành tâm lý phụ thuộc vào công cụ này, người học cần ghi chú về những lỗi sai được phát hiện trong bài viết của mình, để tránh cho sai phạm lần sau. Bên cạnh đó, các ý tưởng gợi ý liên quan đến một chủ đề bài viết cũng nên được lưu tâm cho lần sử dụng sắp tới, nếu người học gặp một chủ đề tương tự. Bởi lẽ, trong phòng thi, người học không thể sử dụng ChatGPT như một công cụ chỉnh sửa hay gợi ý ý tưởng cho các bài viết của mình. Không ít người học đã thành công trong hành trình tự học và đạt điểm cao trong các bài thi IELTS hoặc TOEIC bằng việc tận dụng tính năng từ phần mềm thông minh này.
Ngoài ra, người học cũng có thể sử dụng IELTS Correct by ChatGPT để chấm và chữa bài Writing trong quá trình tự học IELTS. Công cụ được cấu hình và bảo trợ chuyên môn bởi Anh Ngữ ZIM, giúp người học phân tích các lỗi sai, nhận xét và chấm điểm theo IELTS Writing Band Descriptors bản cập nhật mới nhất năm 2024.
Kết bài
Hy vọng bài viết này sẽ mang đến một góc nhìn đúng đắn về cách sử dụng ChatGPT trong hành trình cải thiện kỹ năng viết của người học. Không có công cụ nào là hoàn hảo và tuyệt đối, vì thế người học cần nhận biết ưu nhược điểm về các phát minh tân tiến này để giúp ích cho chính trải nghiệm của người học. Mục tiêu tự học và phát triển lâu dài luôn là đích đến sau cùng đúng đắn nhất, vì thế hãy sử dụng và tiếp thu thông tin một cách chọn lọc cho bản thân mình nhé!
Đọc thêm: Cách ứng dụng AI vào việc hỗ trợ luyện tập IELTS Speaking
Trích dẫn
Nhân Trọng. “Học ngoại ngữ bằng... ChatGPT” TUOI TRE ONLINE, 8 June 2023, tuoitre.vn/hoc-ngoai-ngu-bang-chatgpt-20230608094609376.htm.
Mahapatra, Santosh. “Impact of ChatGPT on ESL Students’ Academic Writing Skills: A Mixed Methods Intervention Study.” Smart Learning Environments, vol. 11, no. 1, Feb. 2024, doi:10.1186/s40561-024-00295-9.
Chukwuere, Joshua Ebere. “Today’s Academic Research: The Role of ChatGPT Writing.” Journal of Information Systems and Informatics, vol. 6, no. 1, 2656–4882, Mar. 2024, doi:10.51519/journalisi.v6i1.639.
McFadyen, Jordan. Stop Relying on ChatGPT to Write Your Content (Do This Instead). 23 May 2024, www.linkedin.com/pulse/stop-relying-chatgpt-write-your-content-do-instead-jordan-mcfadyen-rqllc.