Ngôn ngữ bình đẳng giới trong tiếng Anh – Phần 2

Trong phần một của Ngôn ngữ bình đẳng giới trong tiếng Anh, tác giả đã đưa ra những trường hợp không cẩn thiết sử dụng các đại từ nhân xưng và phương án thay thế hợp lý. Trong phần hai, tác giả sẽ cung cấp thông tin về cách sử dụng từ “girl(s)”, danh từ trung lập về giới, cũng như những điều cần tránh khi sử dụng và cách biểu đạt các tính từ trong tiếng Anh có sắc thái kỳ thị.  

Sử dụng từ girl(s) trong ngôn ngữ bình đẳng giới

Trong tiếng Anh, nhiều người nói thường có xu hướng sử dụng từ “girl/girls” để ám chỉ những người phụ nữ trưởng thành. 

Ví dụ: “Hey, girls,” he said, smiling. We walked in. The gate rolled shut behind us. (Asleep on the Job? – ABC News).

Tuy nhiên, cách sử dụng ngôn ngữ như trên có thể được hiểu như là chưa bình đẳng giới vì hạ thấp phụ nữ, vì câu trên (dù cố tình hay không cố tình) ngầm hiểu rằng những người trưởng thành cũng chỉ là những cô gái chưa lớn. 

Như vậy, người học nên chú ý sử dụng từ ”women” để ám chỉ các phụ nữ hơn 18 tuổi, và “girl(s)” để nói các cô gái dưới 18 tuổi, tránh trường hợp vô tình xúc phạm người được nói tới trong quá trình giao tiếp tiếng Anh.

Sử dụng danh từ trung lập về giới trong ngôn ngữ bình đẳng giới

Trong ngôn ngữ tiếng Anh thực sự chưa bình đẳng giới vì nhiều từ có chứa hậu tố hoặc tiền tố thiên hướng về nam giới, như freshman, manpower,… Các từ trên có mức độ phân biệt giới khác nhau và một số từ mang ít sắc thái phân biệt hơn từ khác. Tuy nhiên, nhiều trường đại học và các cẩm nang sử dụng ngôn ngữ hiện đang khuyên người học sử dụng ít hơn các danh từ mang tính phân biệt giới như trên. Thay vào đó, người học có thể sử dụng các từ khác phù hợp với ngôn ngữ bình đẳng giới.

Hơn nữa, người học cũng nên tránh nói tới giới tính của một người khi không cần thiết, đặc biệt là khi đang nói tới các nghề nghiệp. 

Ví dụ: That female pilot was so good at performing stunts!

Câu trên có thể được coi là phù hợp khi nói trong ngữ cảnh liên quan tới phụ nữ trong ngành hàng không. Trong các ngữ cảnh khác như việc thực hiện các trò mạo hiểm trên không, việc nói cụ thể tới giới tính của người phi công là nữ sẽ mang tính phân biệt nếu không làm tương tự điều này với các phi công nam. 

Theo Garner (2016), việc làm trên sẽ thể hiện sự không tôn trọng đối với người được nhắc tới, do việc gán giới tính ám chỉ rằng một kể cả khi người viết sử dụng các từ một cách mà thay vào đó có thể gọi người này bằng các từ trung lập về giới đã liệt kê ở dưới.

Do vậy, người học nên cân nhắc sử dụng các từ trung lập về giới ở dưới để đảm bảo sự đối sử công bằng giữa các giới tính.

Danh sách các từ trên, được tham khảo từ MIT (MIT, n.d.) và ABC (Nayak, 2019) sẽ được liệt kê ở dưới:

Tránh sử dụng các tính từ có sắc thái kỳ thị 

Ngoài các danh từ và đại từ ra, một số tính từ trong tiếng Anh thường chỉ được sử dụng để miêu tả nữ giới. Các từ trên thường mang sắc thái tiêu cực và đậm chất kỳ thị, người viết nên thay các từ trên bằng các từ thể hiện ngôn ngữ bình đẳng giới, hoặc loại bỏ hoàn toàn các từ đó.

(Theo European Insitute for Gender Equality, n.d.)

Tránh sử dụng các cách biểu đạt khác mang tính kỳ thị 

Ngoài việc chọn lọc từ ngữ trung lập về giới tính một cách cẩn thận để phù hợp với ngôn ngữ bình đẳng giới, người viết cũng nên loại bỏ hoàn toàn những phương thức biểu đạt mang sắc thái kỳ thị và phân biệt giới tính trong khi giao tiếp. Những phương thức biểu đạt nên tránh hoàn toàn sẽ được liệt kê ở dưới:

Một số thành ngữ trong tiếng Anh cũng mang tính kỳ thị giới tính, và nên được thay thế và tránh sử dụng.

Tổng kết

Trong bài viết trên, cách sử dụng ngôn ngữ bình đẳng giới đã được trình bày, cùng với phần giải thích và ví dụ cụ thể cho từng trường hợp. Thông qua các gợi ý trên, người học có thể ứng dụng trực tiếp ngôn ngữ bình đẳng giới vào trong các văn bản viết và trong cả quá trình giao tiếp tiếng Anh với người nước ngoài. Từ đó, người viết có thể truyền đạt thông tin một cách phù hợp hơn với xu hướng hiện đại, và cũng như để tránh gây xúc phạm và khó hiểu tới những người xung quanh.

Vũ Trọng Hiếu