Học từ vựng theo sở thích cá nhân: Liệu có tốt hơn phương pháp truyền thống?

Trong việc học ngoại ngữ, từ vựng đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu, đặc biệt là khi tham gia vào các kỳ thi như IELTS. Khả năng sử dụng từ vựng chính xác và linh hoạt không chỉ giúp học viên đạt điểm cao trong các phần thi Writing và Speaking mà còn là yếu tố quyết định trong việc nâng cao khả năng giao tiếp tổng thể. Chính vì vậy, việc tìm kiếm phương pháp học từ vựng hiệu quả là một vấn đề được rất nhiều người học ngoại ngữ quan tâm.

Hiện nay, có nhiều phương pháp học từ vựng khác nhau, và mỗi phương pháp lại có những ưu nhược điểm riêng. Hai phương pháp phổ biến trong việc học từ vựng là học theo sở thích cá nhân và học từ vựng theo các danh sách có sẵn (thường được biên soạn sẵn cho các kỳ thi như IELTS). Mỗi phương pháp mang lại những lợi ích và thử thách riêng, đặc biệt trong việc giúp học viên ghi nhớ và sử dụng từ vựng hiệu quả trong kỳ thi IELTS.

Trong bối cảnh việc học từ vựng trở thành một yếu tố then chốt trong việc đạt điểm cao trong IELTS, một câu hỏi đáng chú ý là liệu việc học từ vựng theo sở thích cá nhân có thực sự hiệu quả hơn phương pháp học từ vựng theo danh sách có sẵn hay không? Câu hỏi này không chỉ phản ánh mối quan tâm về việc học từ vựng mà còn liên quan đến cách tiếp cận học tập, liệu có thể kết hợp giữa sự thú vị và tính hệ thống trong việc học từ vựng để đạt được kết quả tốt nhất?

Bài viết này sẽ tiến hành so sánh hai phương pháp học từ vựng: học theo sở thích cá nhân và học từ vựng theo danh sách có sẵn. Mục đích chính là phân tích và đánh giá tác động của từng phương pháp đối với khả năng ghi nhớ và sử dụng từ vựng trong bài thi IELTS. Cụ thể, bài viết sẽ làm rõ những lợi ích và hạn chế của mỗi phương pháp, đồng thời cung cấp một cái nhìn tổng quan về việc kết hợp giữa hai phương pháp này để có thể tận dụng tối đa hiệu quả học từ vựng.

Phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân

1. Khái niệm

Phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân là một phương pháp học tập trong đó người học chọn lựa từ vựng dựa trên các chủ đề, lĩnh vực hoặc hoạt động mà họ yêu thích hoặc cảm thấy hứng thú. Khác với phương pháp học từ vựng truyền thống, trong đó người học thường dựa vào các danh sách từ vựng có sẵn, phương pháp này khuyến khích người học tìm kiếm và học những từ vựng liên quan đến những sở thích cá nhân của mình, chẳng hạn như âm nhạc, thể thao, du lịch, hoặc phim ảnh. Việc học từ vựng trong ngữ cảnh sở thích không chỉ giúp người học dễ dàng ghi nhớ mà còn tăng cường sự kết nối giữa từ vựng và những trải nghiệm cá nhân, giúp việc học trở nên thú vị và dễ dàng hơn.

Nghiên cứu cho thấy rằng việc học từ vựng theo sở thích cá nhân có thể giúp tăng cường sự hứng thú và động lực học. Một nghiên cứu của Schmitt (2000) cho rằng "từ vựng được học trong một ngữ cảnh có liên quan mật thiết với người học sẽ giúp quá trình ghi nhớ trở nên hiệu quả hơn" [1]. Chính vì vậy, phương pháp học từ vựng này đặc biệt phù hợp với những người học tìm kiếm sự linh hoạt và cá nhân hóa trong việc học ngôn ngữ.

2. Đặc điểm

• Lựa chọn từ vựng theo chủ đề yêu thích: Trong phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân, người học có thể chọn những từ vựng liên quan đến các chủ đề yêu thích hoặc các hoạt động giải trí cá nhân như âm nhạc, thể thao, du lịch hoặc phim ảnh. Việc học từ vựng trong những lĩnh vực này tạo ra sự liên kết tự nhiên với những gì người học quan tâm, giúp họ duy trì động lực học lâu dài. Theo Hulstijn (2001), "Khi học viên học từ vựng thông qua chủ đề yêu thích, họ có xu hướng áp dụng từ vựng đó trong các tình huống thực tế, làm tăng khả năng sử dụng từ vựng trong giao tiếp" [2]. Điều này giúp người học không cảm thấy quá tải với việc học từ vựng, đồng thời tạo ra một trải nghiệm học tập thú vị hơn.

• Khả năng kết nối với thực tế: Phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân khuyến khích người học học từ vựng trong các ngữ cảnh thực tế và có liên quan đến cuộc sống hàng ngày. Điều này giúp học viên dễ dàng ghi nhớ và sử dụng từ vựng trong các tình huống giao tiếp thực tế. "Việc liên kết từ vựng với những trải nghiệm thực tế không chỉ giúp người học nhớ lâu mà còn giúp họ dễ dàng sử dụng từ vựng trong các cuộc trò chuyện hàng ngày" (Nation, 2001) [3]. Từ đó, việc học từ vựng không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà được áp dụng trực tiếp vào cuộc sống, giúp người học cảm thấy việc học ngôn ngữ có ý nghĩa hơn.

• Tăng cường sự sáng tạo: Một trong những điểm mạnh của phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân là khả năng khuyến khích người học sáng tạo trong việc sử dụng từ vựng. Khi người học tham gia vào các hoạt động như thảo luận về một bộ phim yêu thích hoặc một sự kiện thể thao, họ có thể tự do sáng tạo khi sử dụng từ vựng mới học. Chính sự linh hoạt này tạo ra cơ hội cho người học phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả. Theo Cook (2008), "Sự sáng tạo trong việc sử dụng ngôn ngữ là một yếu tố quan trọng giúp người học ngôn ngữ phát triển kỹ năng giao tiếp một cách linh hoạt và tự nhiên" [4].

3. Lợi ích

• Tăng động lực học tập: Một trong những lợi ích lớn nhất của phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân là động lực học tập mạnh mẽ. Khi người học được học từ vựng liên quan đến những chủ đề yêu thích, họ cảm thấy thú vị và dễ dàng duy trì hứng thú trong suốt quá trình học. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh học ngôn ngữ, vì động lực học tập có thể là yếu tố quyết định sự thành công của người học.

• Khả năng ghi nhớ từ vựng tốt hơn: Khi từ vựng được học liên kết với các chủ đề hoặc sở thích cá nhân, người học dễ dàng ghi nhớ từ vựng lâu dài hơn. Cảm giác quen thuộc và sự gắn kết giữa từ vựng và các trải nghiệm cá nhân giúp não bộ lưu trữ thông tin hiệu quả hơn. Ví dụ, nếu một người học tiếng Anh yêu thích âm nhạc, họ có thể học từ vựng liên quan đến các thể loại nhạc, các nghệ sĩ, hoặc các thuật ngữ âm nhạc, giúp việc ghi nhớ trở nên dễ dàng hơn.

• Ứng dụng trong cuộc sống thực tế: Phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân tạo cơ hội cho người học sử dụng từ vựng trong các tình huống giao tiếp thực tế. Khi học viên biết cách sử dụng từ vựng trong các cuộc trò chuyện hàng ngày, như thảo luận về một bộ phim yêu thích hay một môn thể thao, họ sẽ cảm thấy tự tin hơn trong việc áp dụng kiến thức vào phần thi IELTS Speaking và Writing.

4. Hạn chế

• Thiếu tính toàn diện: Một trong những hạn chế của phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân là thiếu sự đa dạng trong các chủ đề học. Nếu người học chỉ tập trung vào một số chủ đề yêu thích, họ có thể bỏ qua các từ vựng cần thiết cho những chủ đề quan trọng khác trong bài thi IELTS, như giáo dục, môi trường, hoặc xã hội. Điều này có thể khiến người học thiếu chuẩn bị khi gặp những câu hỏi về những lĩnh vực không nằm trong sở thích của mình.

• Không hệ thống hóa từ vựng: Khi học từ vựng theo sở thích cá nhân, người học thường không tuân theo một cấu trúc rõ ràng và có hệ thống, điều này có thể làm cho việc ôn luyện trở nên khó khăn. Ví dụ, nếu người học học từ vựng về âm nhạc mà không có sự sắp xếp theo chủ đề hoặc không theo dõi tiến độ học, họ có thể gặp khó khăn trong việc nhớ lại từ vựng khi cần thiết cho bài thi IELTS.

5. Ví dụ thực tế

• Ví dụ về học từ vựng liên quan đến âm nhạc: Nếu một học viên yêu thích âm nhạc, họ có thể học các từ vựng như "genre" (thể loại), "lyrics" (lời bài hát), "melody" (giai điệu), "concert" (buổi hòa nhạc), "album" (album). Việc học từ vựng này không chỉ giúp học viên có khả năng nói về âm nhạc trong phần Speaking của IELTS mà còn tạo sự hứng thú trong việc học tiếng Anh.

• Ví dụ về học từ vựng liên quan đến thể thao: Học viên yêu thích thể thao có thể học từ vựng như "match" (trận đấu), "team" (đội), "score" (tỉ số), "athlete" (vận động viên), "champion" (nhà vô địch). Khi học từ vựng này, học viên có thể dễ dàng sử dụng chúng trong các cuộc trò chuyện về các môn thể thao yêu thích, và thậm chí trong các phần thi Writing hoặc Speaking về các chủ đề xã hội hoặc sức khỏe.

Đọc thêm: Cá nhân hóa việc học tiếng Anh dựa trên sở thích

Phương pháp học từ vựng theo danh sách có sẵn

1. Khái niệm

Phương pháp học từ vựng theo danh sách có sẵn là một phương pháp học tập mà người học sử dụng các danh sách từ vựng đã được biên soạn sẵn, thường là các từ vựng được chọn lọc dựa trên các chủ đề phổ biến trong các kỳ thi như IELTS. Các danh sách này thường được phân chia theo các chủ đề như giáo dục, môi trường, sức khỏe, xã hội, công nghệ,… Mục đích của phương pháp này là giúp người học xây dựng một vốn từ vựng đầy đủ và chuẩn bị tốt cho các phần thi của kỳ thi IELTS, đồng thời giúp người học tiếp cận với những từ vựng thường xuyên xuất hiện trong các bài thi.

2. Đặc điểm

• Danh sách từ vựng đã được chọn lọc: Các từ vựng trong danh sách này được lựa chọn dựa trên tần suất xuất hiện trong các bài thi IELTS hoặc các bài thi ngôn ngữ quốc tế khác. Danh sách này thường được biên soạn bởi các chuyên gia và giáo viên có kinh nghiệm trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh cho học viên chuẩn bị cho kỳ thi IELTS.

• Cấu trúc hệ thống và rõ ràng: Phương pháp học từ vựng theo danh sách có sẵn có ưu điểm là có cấu trúc rõ ràng và có hệ thống. Các từ vựng được chia theo các chủ đề cụ thể, giúp người học dễ dàng tiếp cận và học theo từng nhóm từ vựng.

• Tính chuẩn hóa cao: Phương pháp này mang lại sự chuẩn bị toàn diện cho người học, giúp họ có thể sử dụng từ vựng trong các tình huống giao tiếp, bài thi nói và viết một cách dễ dàng. Các danh sách từ vựng thường cung cấp các từ ngữ phổ biến và dễ gặp trong kỳ thi IELTS, đảm bảo rằng học viên sẽ được trang bị đầy đủ những từ vựng cần thiết.

3. Lợi ích

Đảm bảo tính toàn diện

Phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân giúp người học dễ dàng kết nối từ vựng với những gì họ yêu thích và cảm thấy hứng thú. Tuy nhiên, một nhược điểm của phương pháp này là người học có thể chỉ tập trung vào một số chủ đề nhất định và bỏ qua những lĩnh vực khác. Do đó, phương pháp này có thể thiếu tính toàn diện trong việc học từ vựng cho kỳ thi IELTS, nơi mà các câu hỏi có thể liên quan đến nhiều chủ đề khác nhau, từ môi trường đến giáo dục. Một nghiên cứu của Nation (2001) chỉ ra rằng "học từ vựng thông qua các chủ đề quen thuộc giúp tăng cường sự tiếp cận và khả năng nhớ lâu dài, nhưng không đủ để chuẩn bị cho tất cả các chủ đề cần thiết trong kỳ thi" [1]. Do đó, để đảm bảo chuẩn bị toàn diện, người học có thể kết hợp phương pháp này với học từ vựng theo danh sách có sẵn.

Cấu trúc rõ ràng và dễ dàng ôn luyện

Một trong những lợi ích lớn của phương pháp học theo sở thích cá nhân là việc học theo một chủ đề yêu thích giúp người học dễ dàng ghi nhớ từ vựng. Tuy nhiên, phương pháp này có thể thiếu sự cấu trúc và hệ thống như phương pháp học theo danh sách có sẵn. Việc học từ vựng theo sở thích cá nhân không có sự phân chia rõ ràng giữa các chủ đề, điều này có thể khiến người học gặp khó khăn trong việc ôn tập và ghi nhớ. Theo Schmitt (2000), "việc phân loại từ vựng theo các chủ đề cụ thể không chỉ giúp học viên ghi nhớ tốt hơn mà còn giúp họ ôn luyện một cách có hệ thống và hiệu quả" [2].

Tiết kiệm thời gian và công sức

Một trong những lợi ích lớn của phương pháp học theo sở thích cá nhân là việc người học không phải mất thời gian để tìm kiếm từ vựng, vì các từ vựng đã được chọn lọc từ những chủ đề quen thuộc. Người học có thể tự do học từ vựng trong một ngữ cảnh mà họ cảm thấy thoải mái và tự nhiên. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây hạn chế khi người học cần mở rộng vốn từ vựng để chuẩn bị cho các bài thi chính thức. Một nghiên cứu của Cook (2008) chỉ ra rằng "học từ vựng qua sở thích giúp duy trì động lực nhưng có thể không cung cấp đủ phạm vi từ vựng cho các kỳ thi tiêu chuẩn" [3].

Khả năng kết nối với thực tế

Phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân giúp người học dễ dàng kết nối từ vựng với thực tế và sử dụng chúng trong các tình huống đời sống. Việc học từ vựng trong ngữ cảnh thực tế giúp người học ghi nhớ lâu dài và dễ dàng sử dụng từ vựng trong giao tiếp. Theo Hulstijn (2001), "học từ vựng trong ngữ cảnh thực tế giúp người học hiểu rõ hơn về cách sử dụng từ và tăng cường khả năng giao tiếp" [4]. Điều này đặc biệt hữu ích trong phần thi Speaking của IELTS, khi người học cần sử dụng từ vựng một cách linh hoạt và tự nhiên.

4. Hạn chế

Thiếu sự hứng thú và động lực

Một nhược điểm lớn của phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân là việc thiếu sự hứng thú trong quá trình học. Vì những từ vựng này có thể không gắn liền với các chủ đề thường xuất hiện trong bài thi IELTS, người học có thể cảm thấy thiếu động lực khi học các từ vựng không liên quan đến sở thích của mình. Schmitt (2000) cũng chỉ ra rằng "học từ vựng không gắn liền với các mối quan tâm cá nhân có thể làm giảm động lực học tập và khiến quá trình học trở nên kém hiệu quả" [1]. Điều này có thể dẫn đến việc người học thiếu kiên trì và bỏ cuộc trong quá trình chuẩn bị cho kỳ thi.

Khó ghi nhớ nếu không thực hành nhiều

Mặc dù phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân giúp học viên ghi nhớ từ vựng dễ dàng hơn, nhưng nếu không thực hành sử dụng chúng trong các tình huống thực tế, việc ghi nhớ có thể không bền vững. Theo Hulstijn (2001), "việc học từ vựng chỉ trong lý thuyết mà không áp dụng vào ngữ cảnh thực tế sẽ dẫn đến việc quên từ nhanh chóng" [4]. Điều này có thể khiến người học gặp khó khăn khi sử dụng từ vựng trong các bài thi, đặc biệt là trong phần Speaking và Writing, nơi yêu cầu sự linh hoạt và chính xác.

Thiếu sự linh hoạt trong việc sử dụng từ vựng

Một hạn chế khác của phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân là thiếu sự linh hoạt trong việc áp dụng từ vựng vào các tình huống khác nhau. Khi người học chỉ tập trung vào một số chủ đề yêu thích, họ có thể thiếu khả năng sử dụng từ vựng trong các chủ đề khác, đặc biệt là những chủ đề ít xuất hiện trong sở thích cá nhân của họ. Nation (2001) khẳng định rằng "việc học từ vựng một cách quá hạn chế có thể cản trở sự sáng tạo và khả năng sử dụng từ vựng trong các tình huống ngữ cảnh khác nhau" [5].

5. Ví dụ thực tế

• Danh sách từ vựng trong chủ đề giáo dục: Trong bài thi IELTS, một trong những chủ đề phổ biến là giáo dục. Các từ vựng trong danh sách như "curriculum" (chương trình học), "tuition fee" (học phí), "scholarship" (học bổng), "academic performance" (thành tích học tập) là những từ quan trọng mà học viên cần phải biết. Học từ vựng này giúp học viên sẵn sàng đối mặt với các câu hỏi về giáo dục trong phần thi Speaking và Writing.

• Danh sách từ vựng trong chủ đề môi trường: Một chủ đề khác trong IELTS là môi trường, và các từ vựng như "climate change" (biến đổi khí hậu), "sustainability" (bền vững), "renewable energy" (năng lượng tái tạo), "pollution" (ô nhiễm) sẽ xuất hiện trong nhiều bài thi. Việc học từ vựng này sẽ giúp học viên trả lời tự tin các câu hỏi liên quan đến bảo vệ môi trường.

Đọc thêm: Tổng hợp 1000 từ vựng IELTS theo chủ đề thông dụng.

So sánh tác động của hai phương pháp đối với khả năng ghi nhớ và sử dụng từ vựng trong IELTS

1. Khả năng ghi nhớ từ vựng

• Học từ vựng theo sở thích cá nhân:

  • Ghi nhớ lâu dài: Một trong những ưu điểm lớn của phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân là khả năng ghi nhớ từ vựng lâu dài. Khi từ vựng được học liên kết với những sở thích hoặc mối quan tâm cá nhân, việc ghi nhớ trở nên dễ dàng hơn. Ví dụ, nếu học viên yêu thích thể thao, họ có thể học từ vựng liên quan đến các môn thể thao như "team", "coach", "competition", và do mối liên kết này, những từ này sẽ dễ dàng đi vào trí nhớ và được áp dụng trong thực tế. Mối quan hệ cảm xúc với sở thích cá nhân giúp tăng cường trí nhớ và khả năng ghi nhớ lâu dài.

  • Sự liên kết với kinh nghiệm cá nhân: Các từ vựng liên quan đến sở thích cá nhân thường gắn liền với những kỷ niệm hoặc trải nghiệm có thật trong cuộc sống, tạo sự dễ dàng trong việc ghi nhớ. Do đó, khi người học gặp lại những từ này trong các tình huống thực tế, họ có thể dễ dàng nhớ lại nghĩa và cách sử dụng từ vựng.

• Học từ vựng theo danh sách có sẵn:

  • Ghi nhớ có hệ thống nhưng khó khăn khi không có ngữ cảnh thực tế: Mặc dù học từ vựng theo danh sách có sẵn giúp học viên tiếp cận với một lượng từ vựng phong phú và đầy đủ, việc ghi nhớ từ vựng này có thể gặp khó khăn nếu không có sự thực hành và liên kết với ngữ cảnh thực tế. Nếu học viên chỉ đơn thuần học từ vựng mà không áp dụng chúng trong các tình huống cụ thể, họ có thể quên đi chúng sau một thời gian.

  • Không có sự gắn kết cá nhân: Các từ vựng trong danh sách có sẵn thường thiếu sự liên kết cảm xúc hoặc mối quan tâm cá nhân. Do đó, người học có thể thấy việc ghi nhớ các từ vựng này thiếu động lực và không thể duy trì lâu dài trong trí nhớ.

2. Khả năng sử dụng từ vựng trong bài thi IELTS

• Học từ vựng theo sở thích cá nhân:

  • Sử dụng linh hoạt trong Speaking và Writing: Khi học từ vựng theo sở thích cá nhân, người học có thể dễ dàng sử dụng chúng trong các phần thi Speaking và Writing của IELTS. Chẳng hạn, nếu học viên yêu thích du lịch, họ có thể tự tin thảo luận về các chuyến đi, văn hóa, địa điểm du lịch và sử dụng từ vựng như "adventure", "landmark", "destination", "exploration". Việc này giúp học viên thể hiện sự tự tin và lưu loát khi giao tiếp, đồng thời thể hiện khả năng sử dụng từ vựng một cách tự nhiên và linh hoạt.

  • Ứng dụng thực tế: Vì người học có thể sử dụng từ vựng trong các tình huống thực tế và quen thuộc, họ sẽ cảm thấy tự tin hơn khi áp dụng từ vựng trong các câu hỏi của bài thi Speaking. Việc liên kết từ vựng với những sở thích cá nhân cũng giúp người học cảm thấy thoải mái hơn trong việc diễn đạt ý tưởng của mình.

• Học từ vựng theo danh sách có sẵn:

  • Ứng dụng chính xác trong các chủ đề phổ biến: Phương pháp học từ vựng theo danh sách có sẵn giúp học viên chuẩn bị tốt cho các chủ đề mà họ có thể gặp trong kỳ thi IELTS. Các từ vựng trong danh sách thường bao gồm những từ hay xuất hiện trong các chủ đề như môi trường, giáo dục, và xã hội, giúp học viên dễ dàng sử dụng từ vựng khi gặp phải các câu hỏi tương tự trong bài thi Writing và Speaking.

  • Hạn chế sự linh hoạt: Tuy nhiên, phương pháp này có thể gặp hạn chế khi học viên cần sử dụng từ vựng trong các chủ đề không nằm trong danh sách từ vựng học được. Việc thiếu sự linh hoạt trong việc áp dụng từ vựng có thể khiến học viên gặp khó khăn khi trả lời các câu hỏi phức tạp hoặc các chủ đề mới trong bài thi.

3. Tóm tắt so sánh

• Học từ vựng theo sở thích cá nhân:

  • Lợi ích: Giúp học viên ghi nhớ lâu dài, dễ dàng áp dụng từ vựng trong các tình huống thực tế, đặc biệt là trong phần Speaking và Writing của IELTS.

  • Nhược điểm: Học viên có thể thiếu từ vựng cho các chủ đề ngoài sở thích, dẫn đến việc thiếu chuẩn bị cho các chủ đề khác trong bài thi.

• Học từ vựng theo danh sách có sẵn:

  • Lợi ích: Giúp học viên có một nền tảng từ vựng đầy đủ và toàn diện, chuẩn bị tốt cho nhiều chủ đề trong bài thi IELTS, đặc biệt là những chủ đề phổ biến.

  • Nhược điểm: Thiếu sự hứng thú và động lực học, có thể khó ghi nhớ nếu không được thực hành trong ngữ cảnh thực tế và có thể thiếu sự linh hoạt khi đối mặt với các câu hỏi không có trong danh sách.

Khả năng kết hợp cả hai phương pháp

1. Sự kết hợp giữa hai phương pháp

Việc kết hợp giữa phương pháp học từ vựng theo sở thích cá nhân và phương pháp học từ vựng theo danh sách có sẵn có thể mang lại nhiều lợi ích cho người học, đặc biệt là trong bối cảnh chuẩn bị cho kỳ thi IELTS. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, và khi kết hợp chúng một cách hợp lý, người học có thể tận dụng tối đa các điểm mạnh của mỗi phương pháp.

• Kết hợp lợi ích của động lực cá nhân và chuẩn bị toàn diện: Khi người học chọn học từ vựng theo sở thích cá nhân, họ sẽ cảm thấy hứng thú và duy trì động lực học lâu dài. Tuy nhiên, để đảm bảo họ chuẩn bị đầy đủ cho kỳ thi IELTS, việc bổ sung các từ vựng từ các danh sách có sẵn sẽ giúp người học không bỏ sót những chủ đề quan trọng và các từ vựng cần thiết cho bài thi. Sự kết hợp này sẽ tạo ra một nền tảng vững chắc, vừa có sự sáng tạo và động lực cá nhân, vừa có sự chuẩn bị đầy đủ và toàn diện.

• Cân bằng giữa học tự nhiên và học có hệ thống: Việc học từ vựng theo sở thích cá nhân mang lại sự tự nhiên và dễ dàng trong việc ghi nhớ từ vựng, vì các từ học được gắn với những sở thích và kinh nghiệm thực tế. Tuy nhiên, nếu chỉ học theo cách này, học viên có thể thiếu hụt từ vựng cho các chủ đề không liên quan đến sở thích cá nhân. Việc học theo danh sách có sẵn sẽ bổ sung vào đó những từ vựng cần thiết cho các chủ đề khác nhau trong kỳ thi IELTS, giúp học viên có một kho từ vựng đầy đủ và có thể sử dụng linh hoạt trong các phần thi.

2. Ví dụ minh họa

• Kết hợp học theo sở thích cá nhân và danh sách từ vựng trong các chủ đề phổ biến:

  • Một học viên yêu thích âm nhạc có thể học từ vựng như "album", "concert", "genre", "lyrics", "melody" từ sở thích của mình. Khi học thêm danh sách từ vựng IELTS về chủ đề "Giáo dục", họ sẽ tiếp tục học từ vựng như "curriculum", "tuition fee", "academic performance", "scholarship" từ danh sách sẵn có. Khi kết hợp cả hai nguồn từ vựng này, học viên sẽ không chỉ nắm vững từ vựng trong các chủ đề yêu thích mà còn chuẩn bị tốt cho các chủ đề quan trọng trong bài thi IELTS.

  • Trong bài thi Speaking, khi được hỏi về một chủ đề như "Giáo dục", học viên sẽ dễ dàng kết hợp từ vựng học được từ danh sách (như "curriculum" và "scholarship") với từ vựng liên quan đến sở thích cá nhân (như "learning through music" hoặc "education in arts"). Việc này sẽ giúp họ trả lời câu hỏi một cách tự nhiên, mạch lạc và đa dạng.

• Ứng dụng trong phần Writing:

  • Khi viết bài luận trong phần Writing, học viên có thể áp dụng từ vựng học từ các danh sách chuẩn bị cho các chủ đề như "Môi trường" (ví dụ: "climate change", "pollution", "sustainability"). Đồng thời, nếu bài luận yêu cầu đưa ra quan điểm cá nhân hoặc ý tưởng sáng tạo, học viên có thể kết hợp các từ vựng học được từ sở thích cá nhân, chẳng hạn như "sustainable tourism" hoặc "eco-friendly travel", để làm cho bài viết trở nên sinh động và thú vị hơn.

3. Lợi ích của việc kết hợp hai phương pháp

• Tăng cường động lực học tập: Khi học viên có thể học từ vựng trong một ngữ cảnh mà họ yêu thích (như âm nhạc, thể thao, du lịch) kết hợp với việc học từ vựng có hệ thống từ danh sách, họ sẽ duy trì động lực học tập lâu dài hơn. Họ sẽ cảm thấy thú vị và hứng thú khi học các từ vựng liên quan đến sở thích cá nhân, trong khi cũng cảm thấy tự tin hơn khi biết rằng mình đã được chuẩn bị đầy đủ cho các chủ đề xuất hiện trong bài thi IELTS.

• Đảm bảo sự linh hoạt trong sử dụng từ vựng: Việc học từ vựng theo sở thích cá nhân giúp học viên có thể sử dụng từ vựng một cách tự nhiên và linh hoạt, trong khi học theo danh sách có sẵn giúp họ có được những từ vựng cụ thể, có thể áp dụng cho nhiều chủ đề khác nhau. Khi kết hợp cả hai phương pháp này, học viên sẽ có khả năng sử dụng từ vựng một cách linh hoạt trong bài thi Speaking và Writing của IELTS, đồng thời cũng có thể dễ dàng áp dụng trong các tình huống giao tiếp thực tế.

• Chuẩn bị toàn diện cho bài thi IELTS: Các chủ đề trong bài thi IELTS rất đa dạng và không thể dự đoán trước, vì vậy việc kết hợp học theo sở thích cá nhân và danh sách từ vựng giúp học viên chuẩn bị toàn diện hơn. Phương pháp này không chỉ giúp học viên có đủ vốn từ vựng cho các chủ đề phổ biến trong IELTS mà còn cho phép họ áp dụng kiến thức vào các tình huống thực tế, điều này cực kỳ quan trọng khi làm bài thi Speaking và Writing.

Xem thêm: Tổng hợp chiến lược mở rộng từ vựng cá nhân hoá kèm hướng dẫn chi tiết

Hướng dẫn phương pháp học từ vựng cho người học gặp khó khăn trong việc duy trì động lực

Nếu người học gặp khó khăn trong việc duy trì động lực học từ vựng, đừng lo lắng! Phương pháp kết hợp giữa học từ vựng theo sở thích cá nhân và học theo danh sách có sẵn sẽ giúp người học duy trì hứng thú trong suốt quá trình học và vẫn đảm bảo việc chuẩn bị đầy đủ cho kỳ thi IELTS.

Dưới đây là một số bước hướng dẫn người học cách áp dụng phương pháp học này một cách hiệu quả:

Bước 1: Xác định sở thích cá nhân và chủ đề yêu thích

Trước hết, người học hãy xác định những sở thích và chủ đề mà mình yêu thích hoặc quan tâm nhất. Điều này có thể là âm nhạc, thể thao, du lịch, sách, phim ảnh hoặc bất kỳ lĩnh vực nào khiến người học cảm thấy đam mê. Việc học từ vựng qua các chủ đề yêu thích sẽ giúp người học cảm thấy thú vị hơn trong quá trình học.

Ví dụ:

• Nếu người học yêu thích âm nhạc, có thể học các từ vựng như “genre” (thể loại), “melody” (giai điệu), “concert” (buổi hòa nhạc), “album” (album), hoặc “lyrics” (lời bài hát).

• Nếu người học đam mê thể thao, có thể học từ vựng liên quan đến các môn thể thao, như “team” (đội), “match” (trận đấu), “athlete” (vận động viên), “competition” (cuộc thi), “champion” (nhà vô địch).

Bước 2: Lập kế hoạch học từ vựng theo chủ đề yêu thích

Sau khi xác định được sở thích cá nhân, người học hãy lên kế hoạch học từ vựng theo chủ đề đó. Người học có thể học một số từ vựng mỗi ngày từ chủ đề yêu thích và áp dụng chúng vào các cuộc trò chuyện hoặc bài viết. Điều này sẽ giúp người học cảm thấy hứng thú khi học và dễ dàng ghi nhớ từ vựng.

Ví dụ:

• Học 5 từ vựng mỗi ngày liên quan đến âm nhạc hoặc thể thao.

• Áp dụng từ vựng này vào các bài viết ngắn hoặc thảo luận với bạn bè về chủ đề âm nhạc hoặc thể thao.

Bước 3: Kết hợp học từ vựng theo danh sách có sẵn

Bên cạnh việc học từ vựng theo sở thích cá nhân, người học cũng cần học những từ vựng quan trọng và phổ biến trong các kỳ thi IELTS. Những danh sách từ vựng IELTS thường được biên soạn sẵn với các chủ đề như môi trường, giáo dục, sức khỏe, xã hội,… Những từ vựng này sẽ giúp người học chuẩn bị tốt cho các phần thi Speaking và Writing của IELTS.

Cách thực hiện:

• Chọn một danh sách từ vựng IELTS mỗi tuần để học. Mỗi ngày, người học hãy học khoảng 5-10 từ mới từ danh sách đó.

• Sau khi học từ vựng, hãy thử áp dụng chúng vào các tình huống thực tế. Ví dụ, viết một bài luận ngắn về chủ đề “Môi trường” hoặc thảo luận với bạn bè về vấn đề “Giáo dục”.

Bước 4: Kết hợp học từ vựng theo sở thích cá nhân và danh sách từ vựng IELTS

Sau khi người học đã làm quen với việc học từ vựng theo sở thích cá nhân và theo danh sách có sẵn, người học hãy kết hợp cả hai phương pháp này để duy trì động lực học. Việc học từ vựng qua sở thích cá nhân sẽ giúp người học duy trì sự hứng thú, trong khi việc học từ vựng theo danh sách IELTS đảm bảo rằng người học sẽ có đầy đủ kiến thức cần thiết cho kỳ thi.

Cách kết hợp:

• Mỗi tuần, người học có thể dành 2-3 ngày học từ vựng theo sở thích cá nhân và 2-3 ngày học từ vựng theo danh sách IELTS. Ví dụ:

  • Thứ Hai đến Thứ Tư: Học từ vựng về âm nhạc, thể thao hoặc du lịch.

  • Thứ Năm đến Thứ Sáu: Học từ vựng theo danh sách IELTS về các chủ đề như môi trường, giáo dục, và xã hội.

• Để tăng cường hiệu quả, người học có thể thử kết hợp từ vựng từ cả hai nguồn trong cùng một bài luận hoặc trong một cuộc trò chuyện. Ví dụ: Khi viết một bài về “Môi trường”, người học có thể sử dụng từ vựng từ danh sách IELTS (“sustainability”, “climate change”) cùng với từ vựng từ sở thích cá nhân như “eco-friendly travel” hoặc “green tourism”.

Bước 5: Sử dụng các công cụ và tài nguyên hỗ trợ

Để việc học từ vựng trở nên thú vị và hiệu quả hơn, người học có thể sử dụng các công cụ học trực tuyến, ứng dụng học từ vựng, hoặc tham gia các cộng đồng học tiếng Anh. Các công cụ này sẽ giúp người học dễ dàng theo dõi quá trình học và cung cấp cho người học các bài tập và hoạt động tương tác.

Ví dụ:

• Ứng dụng học từ vựng: Các ứng dụng như Quizlet, Anki, hoặc Memrise có thể giúp người học tạo flashcards cho các từ vựng và giúp ôn tập chúng thường xuyên.

• Cộng đồng học trực tuyến: Người học có thể tham gia các nhóm học tiếng Anh trên mạng xã hội hoặc các diễn đàn học tập để thảo luận về các chủ đề yêu thích và chia sẻ từ vựng với những người học khác.

Bước 6: Đánh giá và điều chỉnh phương pháp học

Cuối cùng, người học hãy thường xuyên đánh giá kết quả học tập của mình. Hãy tự hỏi: "Có từ vựng nào tôi cảm thấy chưa nhớ lâu không? Tôi có thể áp dụng những từ vựng này vào thực tế như thế nào?" Nếu cảm thấy cần thiết, người học có thể điều chỉnh phương pháp học hoặc thay đổi chủ đề học sao cho phù hợp với nhu cầu và sở thích cá nhân.

Đọc thêm: Phương pháp học từ vựng thông qua đọc, viết và nghe đồng thời

Kết luận

Trong việc học từ vựng tiếng Anh, đặc biệt là đối với những người chuẩn bị cho kỳ thi IELTS, việc duy trì động lực học tập là một yếu tố quyết định giúp người học đạt được kết quả tốt. Việc áp dụng phương pháp kết hợp giữa học từ vựng theo sở thích cá nhân và học từ vựng theo danh sách có sẵn mang lại nhiều lợi ích, không chỉ giúp người học duy trì sự hứng thú mà còn đảm bảo họ có đủ vốn từ vựng cần thiết cho bài thi.

Bằng cách học từ vựng liên quan đến những sở thích cá nhân, học viên sẽ cảm thấy thú vị và tự nhiên hơn trong quá trình học, từ đó dễ dàng ghi nhớ từ vựng và ứng dụng chúng trong các tình huống thực tế. Đồng thời, việc bổ sung học từ vựng từ các danh sách có sẵn giúp học viên chuẩn bị đầy đủ cho các chủ đề phổ biến trong IELTS, đảm bảo không thiếu hụt kiến thức quan trọng khi đối diện với các câu hỏi trong bài thi.

Phương pháp kết hợp này giúp người học không chỉ nâng cao khả năng sử dụng từ vựng trong các phần thi Speaking và Writing mà còn giúp họ phát triển kỹ năng giao tiếp và tư duy sáng tạo trong việc áp dụng từ vựng vào thực tế. Đặc biệt, với những học viên gặp khó khăn trong việc duy trì động lực, phương pháp này cung cấp một cách học linh hoạt, thú vị và hiệu quả, giúp họ không chỉ đạt được mục tiêu học từ vựng mà còn duy trì được hứng thú và sự kiên trì suốt hành trình học tiếng Anh.

Tóm lại, việc kết hợp giữa học từ vựng theo sở thích cá nhân và danh sách có sẵn là một chiến lược thông minh và hiệu quả để người học duy trì động lực, cải thiện khả năng ngôn ngữ và chuẩn bị tốt cho kỳ thi IELTS.

Nếu người học mong muốn nâng cao kỹ năng tiếng Anh học thuật và IELTS thông qua phương pháp giảng dạy hiệu quả, ZIM Academy là lựa chọn phù hợp. Với chương trình đào tạo được xây dựng bài bản, đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, ZIM mang đến giải pháp học tập tối ưu cho từng cá nhân. Ngoài ra, học viên có thể tiếp cận nguồn tài liệu chất lượng nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng làm bài thi. Để biết thêm thông tin chi tiết, truy cập zim.vn hoặc liên hệ hotline 1900-2833 (nhánh số 1).