Giải thích thành ngữ Make hay while the sun shines và bài tập vận dụng

Giới thiệu

Trong quá trình học tiếng Anh, người học sẽ tiếp xúc với rất nhiều thành ngữ có ý nghĩa ẩn dụ, khác biệt so với nghĩa đen của từng từ tạo nên chúng. Việc hiểu và sử dụng thành ngữ sẽ giúp người học không chỉ nâng cao khả năng giao tiếp mà còn hiểu rõ hơn về văn hóa. Bài viết này sẽ giải thích về thành ngữ "make hay while the sun shines" và cách vận dụng nó trong thực tế.

Make hay while the sun shines là gì

Theo từ điển Cambridge [1], "make hay while the sun shines" có nghĩa là "to make good use of an opportunity while it lasts", tức là tận dụng cơ hội khi nó đến. Thành ngữ này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không bỏ lỡ thời điểm thuận lợi, tránh làm mất đi cơ hội quý giá.

Ví dụ:

1. The stock market is booming right now, so I decided to make hay while the sun shines.

(Thị trường chứng khoán đang bùng nổ, nên tôi quyết định tranh thủ khi cơ hội đến.)

2. The weather is perfect for hiking this weekend. Let’s make hay while the sun shines and go for a long trek.

(Thời tiết hoàn hảo cho việc đi bộ đường dài vào cuối tuần này. Hãy tận dụng cơ hội và cùng đi nào.)

Xem thêm các Idiom khác:

• Let sleeping dogs lie

• Full of beans

• Every cloud has a silver lining

Nguồn gốc của “Make hay while the sun shines”

Thành ngữ này được cho là xuất phát từ công việc đồng áng của người nông dân các nước phương Tây thời trung cổ. Khi chưa có máy móc hiện đại và dự báo thời tiết, người nông dân phải mất nhiều ngày để cắt, phơi và thu thập cỏ khô. Vì cỏ khô có thể dễ bị hỏng nếu quá ướt, nên những người nông dân phải tận dụng thời tiết nắng để cắt và phơi cỏ. [2]

Từ nghĩa đen trong nông nghiệp, câu thành ngữ này đã trở thành một bài học trong cuộc sống, khuyến khích mọi người hành động kịp thời và biết tận dụng những cơ hội hiện hữu ngày hôm nay.

Những cách diễn đạt tương đương với “make hay while the sun shines”

Bên cạnh thành ngữ "Make hay while the sun shines", tiếng Anh còn có một số cách diễn đạt khác cùng ý nghĩa về việc nắm bắt cơ hội và tận dụng điều kiện thuận lợi:

1. Strike while the iron is hot

• Ý nghĩa: Thành ngữ này khuyên rằng mọi người nên hành động ngay khi có điều kiện thuận lợi [3].

• Ví dụ:

  The company just received new funding, so they should strike while the iron is hot and launch the product. (Công ty vừa nhận được nguồn tài trợ mới, nên họ nên tranh thủ cơ hội và ra mắt sản phẩm ngay lập tức).

2. Seize the day

• Ý nghĩa: "Seize the day" khuyến khích mọi người nắm lấy ngày hôm nay và sử dụng hết khả năng của hiện tại, không trì hoãn hay phụ thuộc vào tương lai [4].

• Ví dụ:

  Life is short; we should seize the day and make the most of every moment. (Cuộc sống ngắn ngủi; chúng ta nên sống trọn vẹn từng khoảnh khắc và tận hưởng từng giây phút).

3. Take advantage of the opportunity

• Ý nghĩa: Cách diễn đạt này có nghĩa là tận dụng hết cơ hội. Đây là một cụm từ phổ biến trong kinh doanh và cuộc sống thường nhật, nhắc nhở mọi người đừng bỏ lỡ cơ hội vì chúng có thể không quay trở lại.

• Ví dụ:

  If you're offered a scholarship, take advantage of the opportunity to study abroad. (Nếu bạn được nhận học bổng, hãy tận dụng cơ hội này để đi du học).

Make hay while the sun shines trong ngữ cảnh thực tế

Để giúp người học hiểu hơn về thành ngữ “make hay while the sun shines” trong ngữ cảnh thực tế, dưới đây là một đoạn hội thoại minh hoạ. Đoạn hội thoại này diễn ra giữa hai người bạn, nói về việc biết tận dụng cơ hội trong công việc để đạt được thành công:

Emma: Hey, Mike! I heard the company is launching a new project and looking for someone to lead it. Are you planning to apply?

Mike: I wasn’t sure at first, but honestly, it sounds like a great opportunity. I’ve been hoping to take on more responsibility.

Emma: Exactly! This could be your chance. You’ve already proven yourself with the last project, so now’s the time to make hay while the sun shines.

Mike: You’re right. If I don’t seize this opportunity, I might regret it later. I’ll start working on my application tonight!

Emma: That’s the spirit! They don’t post these positions often, so it’s definitely worth giving it a shot.

Bản dịch tiếng Việt:

Emma: Này Mike! Mình nghe nói công ty sắp triển khai dự án mới và đang tìm người dẫn dắt. Cậu định nộp đơn không?

Mike: Ban đầu mình cũng không chắc lắm, nhưng thực sự thì đây là một cơ hội tốt. Mình cũng đang mong muốn đảm đương thêm trách nhiệm.

Emma: Chính xác! Đây có thể là cơ hội của cậu đấy. Cậu đã chứng minh năng lực ở dự án trước rồi, giờ là lúc nên nắm bắt cơ hội.

Mike: Cậu nói đúng. Nếu mình không nắm lấy cơ hội này, có lẽ sau này mình sẽ hối tiếc. Mình sẽ bắt đầu chuẩn bị đơn ứng tuyển tối nay!

Emma: Đúng rồi! Công ty không thường xuyên tuyển vị trí này đâu, nên chắc chắn đáng để thử đấy.

Bài tập vận dụng

Bài 1: Đặt câu với các cụm từ sau

1. Make hay while the sun shines

2. Seize the day

3. Take advantage of the opportunity

4. Strike while the iron is hot

Bài 2: Sử dụng cụm từ gợi ý và dịch câu từ tiếng Việt sang tiếng Anh

1. Công ty đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ, họ đang tranh thủ thời điểm này để mở rộng kinh doanh. (make hay while the sun shines)

2. Anh ấy biết dự án này có tiềm năng lớn, vì vậy anh ấy đã nắm bắt cơ hội và ngay lập tức trình bày với các nhà đầu tư. (Strike while the iron is hot)

3. Bạn đã lên kế hoạch cho chuyến du lịch này từ lâu rồi, bây giờ là lúc bạn phải tận dụng cơ hội và thực hiện nó. (Seize the day)

4. Buổi hội thảo này là cơ hội tuyệt vời để bạn kết nối với các chuyên gia trong ngành, đừng bỏ lỡ cơ hội này. (Take advantage of the opportunity)

Bài 3: Trả lời các câu hỏi dưới đây, vận dụng thành ngữ “make hay while the sun shines” một cách phù hợp.

Question 1: Do you think it's important to take risks in life?

Question 2: How do you feel about making important decisions on the spot?

Question 3: Do you believe in the saying "Better safe than sorry"?

Đáp án

Bài 1

1. During the busy holiday season, the bakery decided to make hay while the sun shines by staying open longer hours.

Dịch: Trong mùa lễ bận rộn, tiệm bánh quyết định tranh thủ thời cơ bằng cách mở cửa lâu hơn.

2. After getting positive feedback on her proposal, she struck while the iron was hot and scheduled a follow-up meeting.
Dịch: Sau khi nhận được phản hồi tích cực về đề xuất của mình, cô ấy đã nắm bắt cơ hội và lên lịch một buổi họp tiếp theo.

3. They decided to seize the day and go on an unplanned road trip to the countryside.

Dịch: Họ quyết định tận hưởng ngày hôm nay bằng cách đi một chuyến phượt đến vùng quê mà không lên kế hoạch trước.

4. The students took advantage of the opportunity to ask the guest speaker many insightful questions.
Dịch: Các sinh viên đã tận dụng cơ hội để đặt nhiều câu hỏi sâu sắc cho diễn giả khách mời.

Bài 2

1. The company is in a period of rapid growth, and they are making hay while the sun shines by expanding their business now.

2. He knew the project had great potential, so he struck while the iron was hot and pitched it to investors right away.

3. You’ve been planning this trip for a long time, now it’s time to seize the day and go for it.

4. The seminar is a great opportunity to network with industry experts, so don’t miss the chance to take advantage of the opportunity.

Bài 3

• Question 1: Do you think it's important to take risks in life?

Yes, I do. I believe that sometimes in life, we have to take risks to seize opportunities. For example, when I got my job offer, I knew it was a big leap from my comfort zone, but I decided to make hay while the sun shines. I realized that if I didn't take the chance then, it might not come around again, so I grabbed it without hesitation.

Dịch nghĩa:

Vâng, tôi nghĩ rằng đôi khi trong cuộc sống, chúng ta cần phải chấp nhận rủi ro để nắm bắt cơ hội. Ví dụ, khi tôi nhận được lời đề nghị công việc, tôi biết đó là một bước nhảy vọt lớn so với vùng an toàn của mình, nhưng tôi quyết định tận dụng cơ hội khi nó đến. Tôi nhận ra rằng nếu không nắm bắt cơ hội đó lúc này, có thể nó sẽ không đến nữa, vì vậy tôi đã không ngần ngại mà bắt lấy nó.

• Question 2: How do you feel about making important decisions on the spot?

I think it depends on the situation. Sometimes, it's necessary to make quick decisions, especially when opportunities are fleeting. For instance, I was once offered a chance to collaborate with a well-known company. I knew that it was an incredible opportunity, so I decided to make hay while the sun shines and agreed to the collaboration right away. I didn’t want to miss out on such a great chance.

Dịch nghĩa:

Tôi nghĩ rằng điều này phụ thuộc vào tình huống. Đôi khi, việc đưa ra quyết định nhanh chóng là cần thiết, đặc biệt là khi cơ hội không kéo dài lâu. Ví dụ, một lần tôi được mời hợp tác với một công ty nổi tiếng. Tôi biết đó là một cơ hội tuyệt vời, vì vậy tôi đã quyết định tận dụng cơ hội khi thời thế đang thuận lợi và đồng ý ngay lập tức. Tôi không muốn bỏ lỡ một cơ hội tuyệt vời như vậy.

• Question 3: Do you believe in the saying "Better safe than sorry"?

While I understand the wisdom behind "Better safe than sorry," I also believe that sometimes we need to take action when the time is right. There are moments when you have to make hay while the sun shines and go for it, even if it feels risky. For example, when I decided to start my own business, it wasn’t a completely safe choice, but I knew that if I didn’t take the plunge then, I might regret it later.

Dịch nghĩa:

Mặc dù tôi hiểu sự khôn ngoan đằng sau câu "Cẩn tắc vô áy náy," tôi cũng tin rằng đôi khi chúng ta cần phải hành động khi thời điểm phù hợp tới. Có những lúc chúng ta cần tận dụng cơ hội khi thời thế đang thuận lợi và thử sức, ngay cả khi có cảm giác rủi ro. Ví dụ, khi tôi quyết định bắt đầu kinh doanh riêng, đó không phải là một lựa chọn an toàn, nhưng tôi biết rằng nếu không thử sức lúc đó, tôi có thể sẽ hối tiếc sau này.

Tổng kết

Thành ngữ “make hay while the sun shines” được sử dụng phổ biến trong cuộc sống, nhắc nhở chúng ta biết nắm bắt cơ hội và sống không chờ đợi. Ngoài ra, người học cũng có thể tham khảo thêm các cách diễn đạt tương tự để làm phong phú vốn từ của mình.

Nếu muốn tìm hiểu thêm về các idiom trong tiếng Anh, người học có thể tham khảo cuốn sách Understanding Idioms for IELTS Speaking. Cuốn sách phân tích ý nghĩa và cách sử dụng của 99 thành ngữ phổ biến nhất trong bài thi IELTS Speaking, từ đó giúp người học cải thiện điểm số ở phần thi này.