Ứng dụng Logical Reasoning trong cách trả lời IELTS Speaking Part 3

Trong bài thi Speaking, từ vựng, phát âm và cấu trúc ngữ pháp được xem là những yếu tố chủ chốt. Tuy nhiên, việc đưa ra một câu trả lời với lập luận hợp lý cũng nắm giữ vai trò quan trọng. Trong bài viết này, tác giả sẽ giải thích tầm quan trọng của tư duy logic, cách vận dụng các phương pháp lập luận để giải quyết dạng câu hỏi nêu ý kiến và câu hỏi so sánh, đưa ra cách trả lời Part 3 Speaking đạt band điểm cao.

Tư duy logic là gì?

Tư duy logic (Logical thinking) là một quá trình tư duy dựa trên những tiền đề sẵn có, sử dụng các phương pháp lập luận để đưa ra kết luận. Người tư duy logic quan sát, phân tích các lý thuyết, thông tin và hiện tượng, từ đó rút ra các kết luận dựa trên những điều thu thập được.

Tại sao cần áp dụng các phương pháp lập luận logic vào IELTS Speaking?

Trước hết, hãy nhìn vào bảng mô tả thang điểm IELTS Speaking ở tiêu chí Fluency and Coherence (tính lưu loát và sự gắn kết của các ý tưởng).

Theo đó, tiêu chí Fluency and Coherence từ band 8 yêu cầu các thí sinh phải phát triển câu trả lời của mình “coherently” và “appropriately”.

Dựa trên định nghĩa của từ điển Cambridge:

• Coherently: In a way that is clear and carefully considered, with each part connecting or following in a natural or sensible way (theo một cách rõ ràng và được xem xét cẩn thận, với mỗi phần được kết nối với nhau một cách tự nhiên và hợp lý).

• Appropriately: In a way that is suitable or right for a particular situation or occasion (theo một cách phù hợp hoặc đúng đối với một tình huống hoặc sự kiện nào đó).

Như vậy, để đạt được band điểm từ 8 trở lên, ở tiêu chí Fluency và Coherence, trong các câu trả lời của bài thi Speaking nói chung và Part 3 nói riêng, người nói cần chú ý phát triển lập luận hợp lý được cân nhắc dựa trên những bằng chứng hoặc tình huống cụ thể trong thực tế.

Ngoài ra, việc có lối tư duy rõ ràng để định hướng cách trả lời IELTS Speaking Part 3 cho các câu hỏi sẽ giúp người nói hạn chế tình trạng bí ý tưởng trong phòng thi.

Suy luận quy nạp và dạng câu hỏi nêu ý kiến

Suy luận quy nạp (Inductive reasoning) là gì?

Theo trường đại học Utah State University, suy luận quy nạp (Inductive Reasoning) là việc rút ra những khái quát chung từ những tình huống quan sát cụ thể.

Theo tác giả George W. Rainbolt trong sách “Critical Thinking: The Art of Argument”, suy luận quy nạp là một phương pháp suy luận mà các tiền đề cung cấp bằng chứng cho sự thật trong kết luận.

Lối tư duy trong phương pháp suy luận quy nạp được thể hiện theo sơ đồ sau:

Sơ đồ lối tư duy trong phương pháp suy luận quy nạp

Ví dụ: Một giáo viên quan sát học sinh của mình có thể nhớ các từ mới nhanh và lâu hơn nếu có hình ảnh đi kèm. Từ đó, giáo viên này rút ra kết luận học sinh học từ vựng tốt hơn nếu sử dụng hình ảnh và áp dụng các phương pháp dạy từ vựng bằng hình ảnh vào bài giảng của mình.

Dạng câu hỏi nêu ý kiến

Đối với dạng câu hỏi này, người nói cần trình bày rõ ràng ý kiến của bản thân, thường bao gồm ý kiến về việc có nên làm một việc gì đó, hoặc đánh giá một việc (quan trọng/ hữu ích/ cần thiết).

Ví dụ:

1. Should a leader discuss with team members when making decisions?

2. Do you think the family meal is important?

Áp dụng phương pháp lập luận quy nạp để giải quyết dạng câu hỏi nêu ý kiến

Tuy mục đích chính không phải để tìm ra các xu hướng, đặc điểm chung của các sự vật, nhưng dạng câu hỏi nêu ý kiến có thể được giải quyết bằng cách áp dụng lối suy luận quy nạp: Dựa trên những quan sát và điều kiện thực tế và đưa ra kết luận.

• Người nói cần những quan sát và điều kiện thực tế: Theo quan sát và kinh nghiệm của người nói việc gì sẽ xảy ra nếu giải pháp trong câu hỏi được áp dụng, hoặc tưởng tượng bản thân sẽ làm gì trong hình huống nêu ra ở đề bài, và như vậy sẽ có được lợi ích/ bất lợi gì.

Ví dụ:

• Khi “have meals with our family” (dùng cơm với gia đình), các thành viên trong gia đình thường làm gì? → trò chuyện với nhau

• Nếu “leaders discuss their decisions with their members”, điều gì sẽ xảy ra, những thành viên này sẽ làm gì?

• Từ những quan sát thực tế trên, người nói nêu lên kết luận của mình trong chuỗi suy luận: nên/ không nên, quan trọng/không quan trọng.

Sơ đồ tư duy

Sơ đồ tư duy khi áp dụng phương pháp lập luận quy nạp để giải quyết dạng câu hỏi nêu ý kiến

Sắp xếp lại câu trả lời trong speaking và template gợi ý

Áp dụng vào các câu hỏi mẫu

1. Should a leader discuss with team members when making decisions?

Sơ đồ tư duy cho câu hỏi mẫu 1

Câu trả lời:

According to my experience, asking others’ opinions will help a leader to have a look at the issue from different perspectives and therefore better understand the situation. Also, discussing with team members allows a leader to see all the advantages and disadvantages of the decision that he made and improve it, if necessary. So, I think a leader should discuss with other members in his team when making decisions as this brings several benefits.

2. Do you think the family meal is important?

Sơ đồ tư duy cho câu hỏi mẫu 2

Câu trả lời:

I think when family members can talk to each other during the meals, they can understand each other better and the family bond will be strengthened. Also, family meals offer children opportunities to observe their parents’ behavior in social settings, such as good table manners. This can help children develop their social skills. So, I think family meals are very important.

Người đọc có thể luyện tập phương pháp tư duy trên với một số các câu hỏi khác thuộc dạng Opinion:

1. Do you think parents should give kids challenges?

2. Should parents help their children set up a career plan?

3. Do you think people need to wear formally in the workplace?

Lập luận diễn dịch (Deductive reasoning) và dạng câu hỏi so sánh

Lập luận diễn dịch (Deductive reasoning) là gì?

Theo trường đại học California State University, lập luận suy diễn là từ một tiền đề sẵn có hoặc một giả thuyết rút ra các kết luận cụ thể.

Lối tư duy trong phương pháp lập luận suy diễn được thể hiện theo sơ đồ sau:

Sơ đồ biểu thị lối tư duy trong phương pháp lập luận suy diễn

Ví dụ:

Tiền đề: Những người trẻ vừa đi học vừa đi làm thêm thường rất bận rộn, và họ mong muốn tiết kiệm thời gian.

Công ty A chuyên sản xuất các loại thức ăn chế biến sẵn đóng hộp muốn thu hút đối tượng khách hàng là những người trẻ. Công ty này dựa vào tiền đề trên và cho ra mắt sản phẩm cơm hộp tự sôi trong 5 phút nhằm giúp đối tượng khách hàng trẻ tiết kiệm thời gian.   

Dạng câu hỏi so sánh

Đối với dạng câu hỏi này, khi áp dụng vào cách trả lời IELTS Speaking Part 3, người nói cần so sánh giữa hai đối tượng A và B, đưa ra quyết định (thích A hay B, hoặc A hay B quan trọng hơn).

Ví dụ:

1. Do you prefer to study by yourself or with your friends?

2. Why do some people like to borrow things instead of buying them?

Áp dụng phương pháp lập luận suy diễn để giải quyết dạng câu hỏi so sánh

Người nói có thể áp dụng lối tư duy trong phương pháp lập luận suy diễn để trả lời dạng câu hỏi so sánh như sau: So sánh hai đối tượng được đề cập trong bài dựa trên những đặc tính sẵn có, được nhiều người công nhận ⇒ đối tượng này phù hợp (hoặc không phù hợp) với người nói (hoặc ai khác) khi nào.

Sơ đồ tư duy

Sắp xếp lại câu trả lời trong speaking và template gợi ý

Áp dụng vào các câu hỏi mẫu, đưa ra cách trả lời IELTS Speaking Part 3

1. Do you prefer to study by yourself or with your friends?

Sơ đồ tư duy cho câu hỏi mẫu 1

Câu trả lời:

I prefer studying alone. First, studying by myself is more convenient than studying with friends, as we can study whenever we want without having to wait for others. This is more suitable for me because I have a busy schedule and cannot arrange time to meet my friends. Besides, compared to studying on my own, having other people around can be quite noisy, and it’s really difficult for me to stay focused.

2. Why do some people like to borrow things instead of buying them?

Sơ đồ tư duy cho câu hỏi mẫu 2

Câu trả lời:

There are several reasons for this preference. First, compared to buying things, people don’t have to pay for things when borrowing. Therefore, a lot of people choose to borrow clothes or books to save money. Besides, while people can return the stuff they borrowed if they don’t like it, they have to keep the thing they bought whether they like it or not. This is very important for those who want to sample new products such as cosmetics or cars.

Người đọc có thể luyện tập phương pháp tư duy trên với một số các câu hỏi khác thuộc dạng so sánh:

1. Who do you think can learn better? Old people or youngsters?

2. Are men better than women at decision making in a family? 

3. Which one do you think is more important: individual development or teams’ goals?

Tổng kết

Để đạt được band điểm cao trong bài thi IELTS Speaking, ngoài việc trau dồi từ vựng, ngữ pháp và phát âm, các thí sinh cũng cần rèn luyện khả năng lập luận khi đưa ra câu hỏi. Các thí sinh có thể vận dụng sơ đồ tư duy và template gợi ý trong bài viết, luyện tập thường xuyên với các câu hỏi khác cùng dạng. Việc này sẽ giúp người học quen dần với phương pháp lập luận và tạo thành phản xạ. Ngoài ra, trong quá trình luyện tập, người học có thể dựa trên sơ đồ tư duy này tìm kiếm các ý tưởng cho các chủ đề lạ (ví dụ sự khác nhau giữa phong cách thời gian của miền Bắc và miền Nam Việt Nam) để hạn chế tình trạng bí ý tưởng khi làm bài thi.

Hương Phạm