Cách luyện nghe TOEIC hiệu quả cho người mới bắt đầu

Trong kỳ thi TOEIC, phần Listening chiếm 50% tổng điểm và đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đạt điểm cao. Tuy nhiên, nhiều thí sinh khi mới bắt đầu ôn thi TOEIC gặp khó khăn do tốc độ nói nhanh, giọng đọc đa dạng (Anh-Mỹ, Anh-Anh, Anh-Úc, Anh-Canada) và nội dung phong phú trải dài từ hội thoại công sở đến thông báo công cộng.

Bài viết này hướng dẫn cách luyện nghe TOEIC hiệu quả, giúp thí sinh cải thiện kỹ năng nghe hiểu, nắm vững cấu trúc bài thi, nhận diện những yếu tố gây cản trở quá trình luyện tập và áp dụng các chiến thuật tối ưu hóa điểm số.

Tổng quan về phần thi Nghe trong TOEIC

Xem thêm: Cấu trúc bài thi TOEIC chi tiết 7 phần Nghe & Đọc

Một số nguyên nhân làm giảm tính hiệu quả khi tự luyện nghe TOEIC

Một số nguyên nhân làm giảm tính hiệu quả khi tự luyện nghe TOEIC bao gồm nhiều yếu tố liên quan đến kỹ thuật nghe, cách luyện tập và chiến lược học tập. Không quen với những đặc điểm này sẽ khiến thí sinh bỏ lỡ thông tin chính và khó hiểu ý nghĩa bài nghe.

Không nhận ra các âm tiếng Anh do Connected speech

Connected speech là khi người bản ngữ nói nhanh, âm của các từ thường biến đổi hoặc bị rút gọn, khiến thí sinh khó nhận ra. Một số hiện tượng thường gặp như:

• Nuốt âm (elision):

Đây là sự lược bỏ đi một hoặc nhiều âm, giúp cho người nói phát âm dễ dàng hơn. Ví dụ, trong cụm từ "next door", âm cuối "t" có thể bị lược bỏ, và thí sinh sẽ nghe như "nexdoor".

• Dạng yếu (weak form):

Đây là hiện tượng khi một số từ không được nhấn trong câu hoặc được phát âm nhẹ hơn, thường là các từ chức năng (function words) như giới từ (prepositions), liên từ (conjunctions), đại từ (pronouns), và trợ động từ (auxiliary verbs). Ví dụ: "to" có thể phát âm như "tə".

• Nối âm (linking):

Đây là hiện tượng các từ được nối với nhau trong khi nói tiếng Anh. Từ cuối của từ trước được nối với từ đầu của từ sau, chẳng hạn "go on" nghe như "gowon", hay “all ages” nghe như “allages”

Khó nắm bắt ý chính hoặc không theo kịp tốc độ bài nghe

Khi ôn luyện, nhiều thí sinh thường chỉ nghe thụ động (passive listening) mà không chủ động phân tích nội dung.

Ví dụ, khi nghe một đoạn hội thoại, thay vì đặt câu hỏi như "What are the speakers discussing about?", "What does the speaker require?" hay “What is the main idea of the conversation?”, nhiều thí sinh chỉ chú ý đến các từ riêng lẻ hoặc tìm từ khoá (keywords).

Ngoài ra, tốc độ nói tự nhiên của người bản xứ có thể khiến nhiều thí sinh không theo kịp, đặc biệt trong Part 3 (đoạn hội thoại) và Part 4 (độc thoại).

Hạn chế vốn từ vựng liên quan đến đời sống hằng ngày và công việc

Một số từ vựng phổ biến trong TOEIC như "invoice" (hóa đơn), "itinerary" (lịch trình), "conference call" (cuộc họp qua điện thoại) có thể gây khó khăn nếu thí sinh không quen thuộc.

Thiếu tập trung khi luyện nghe

Phần Listening TOEIC kéo dài khoảng 45 phút, đòi hỏi sự tập trung cao độ. Tuy nhiên, việc luyện nghe trong môi trường ồn ào hoặc không lý tưởng (như có tiếng nói chuyện xung quanh) sẽ làm giảm hiệu quả.

Ngoài môi trường luyện tập, sự mệt mỏi khi phải tập trung cao độ cũng có thể làm giảm hiệu quả. Phần Listening TOEIC diễn ra liên tục, từ Part 1 đến Part 4, với độ dài và độ khó tăng dần.

Đặc biệt, Part 3 và Part 4 yêu cầu nghe các đoạn hội thoại hoặc độc thoại dài hơn, kèm theo nhiều câu hỏi liên quan. Thí sinh dễ cảm thấy quá tải hoặc mất tập trung nếu không đủ tỉnh táo hoặc không quen với áp lực thời gian.

Không nhận ra các bẫy thường gặp trong TOEIC Listening

Bài thi Listening TOEIC thường chứa nhiều bẫy, yêu cầu thí sinh phải tỉnh táo nhận ra.

Bẫy từ có phát âm tương tự

Ví dụ "peace" và "piece" có cách phát âm gần giống, nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau. Tương tự, các từ như "buy" (mua) và "by" (bởi) hay "their" (của họ) và "there" (ở đó) cũng thường xuất hiện trong các câu hỏi để tạo bẫy.

Bẫy này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghe toàn bộ câu trong ngữ cảnh thay vì chỉ dựa vào một từ đơn lẻ.

Bẫy về thông tin nhiễu

Trong bài thi, đặc biệt ở Part 3 (Đoạn hội thoại) và Part 4 (Độc thoại), các đoạn nghe thường chứa nhiều thông tin không liên quan trực tiếp đến câu hỏi hoặc có mục đích đánh lạc hướng.

Ví dụ:

"I initially thought we should hold the event in the conference room on the second floor because it’s more private. But then I considered the cafeteria since it has more space. After talking with the manager, though, I think we should stick with the conference room on the second floor. Let’s finalize it there."

Dịch nghĩa:

Ban đầu, người nói dự định tổ chức sự kiện ở phòng hội nghị tầng hai vì lý do riêng tư. Sau đó, họ cân nhắc chuyển sang căng tin vì không gian lớn hơn. Cuối cùng, sau khi trao đổi với quản lý, họ quyết định quay lại lựa chọn ban đầu: phòng hội nghị tầng hai. Nếu thí sinh không chú ý đến cụm từ "After talking with the manager" và thông tin cuối cùng, họ có thể nhầm rằng sự kiện được tổ chức ở căng tin thay vì phòng hội nghị.

Bẫy về số liệu hoặc thời gian

Tương tự, các câu hỏi về thời gian, số tiền, ngày tháng, hoặc số lượng thường được thiết kế với mục đích gây nhầm lẫn. Người nói trong bài nghe có thể cố ý đề cập đến nhiều con số hoặc thời gian khác nhau trước khi đưa ra câu trả lời chính xác.

• Ví dụ 1: "The delivery was originally scheduled for the 15th, but now it has been postponed to the 17th."

Nếu không nghe kỹ, thí sinh dễ chọn đáp án sai là ngày 15 thay vì ngày chính xác là 17.

• Ví dụ 2: "The total cost was $120, but after the discount, it's $100."

Nếu không tập trung, thí sinh có thể nhầm lẫn rằng đáp án là $120 thay vì $100.

• Ví dụ 3: "I was planning to book a flight for Tuesday evening. But then I realized that Wednesday morning would be better because I have a meeting on Tuesday. Oh, I just checked again, and it seems Thursday morning is the most convenient time."

Việc có nhiều thông tin có thể khiến cho thí sinh hoang mang khi xác định đáp án cuối cùng và điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả của những phần thi sau đó.

Xem thêm: Lộ trình luyện thi TOEIC Listening 150 đến 300 TOEIC trong 1 tháng

Các phương pháp luyện nghe TOEIC hiệu quả cho người mới bắt đầu

Phương pháp 1: Luyện nghe chủ động (active listening)

Phương pháp luyện nghe chủ động tập trung vào việc lắng nghe có mục đích, kết hợp với việc phân tích chi tiết nội dung bài nghe sau khi hoàn thành. Thí sinh cần xác định rõ mục tiêu trước khi nghe, và sau đó phân tích kỹ lưỡng để hiểu sâu hơn.

Xác định mục tiêu trước khi nghe

• Trước khi bắt đầu bài nghe, hãy tự hỏi:

  • Mình cần tìm kiếm thông tin gì? (ý chính, từ khóa, mục đích của người nói).

  • Ngữ cảnh của bài nghe là gì? (công việc, giao tiếp hàng ngày, dịch vụ khách hàng).

• Đọc trước câu hỏi (nếu có) để xác định trọng tâm thông tin cần nghe.

Phân tích sau khi nghe

• Sau mỗi đoạn hội thoại hoặc bài độc thoại, thí sinh nên tự đặt các câu hỏi như:

  • Người nói muốn truyền đạt điều gì? Ví dụ: Họ đang phàn nàn, đề xuất, hay đưa ra chỉ dẫn?

  • Từ khóa quan trọng là gì? Ghi lại các từ vựng hoặc cụm từ nổi bật mà bạn nghe được.

  • Câu trả lời có liên quan đến ngữ cảnh thế nào? Đối chiếu thông tin với câu hỏi để đảm bảo chọn đáp án đúng.

• Lắng nghe lại nếu cần và kiểm tra transcript (nếu có) để xác định các phần mình bỏ lỡ.

Ví dụ

• Bài hội thoại: Một đoạn hội thoại giữa hai đồng nghiệp về kế hoạch cho một cuộc họp.

  • Người A: "I think we should schedule the meeting for Monday afternoon. Does that work for you?"

  • Người B: "Actually, I’m tied up on Monday. How about Tuesday morning instead?"

  • Người A: "Tuesday morning sounds good. Let’s book it then."

• Phân tích sau khi nghe:

  • Ngữ cảnh: Cả hai người đang thảo luận về thời gian tổ chức cuộc họp.

  • Từ khóa: "Monday afternoon," "Tuesday morning," "Let’s book it then."

  • Thông tin chính: Cuộc họp cuối cùng được sắp xếp vào sáng thứ Ba (Tuesday morning).

Phương pháp 2: Sử dụng tài liệu chính thống và luyện tập với tốc độ thực tế

Việc sử dụng tài liệu chính thống và luyện tập với tốc độ thực tế là một yếu tố quan trọng giúp thí sinh làm quen với cấu trúc bài thi TOEIC Listening, cũng như ngữ điệu, cách phát âm, và tốc độ nói tự nhiên. Đây là cách hiệu quả để cải thiện khả năng nghe và tăng sự tự tin khi bước vào phòng thi.

Để đạt hiệu quả tối đa, thí sinh cần sử dụng các tài liệu luyện thi TOEIC từ các nguồn đáng tin cậy. Các tài liệu này được thiết kế sát với cấu trúc và nội dung của bài thi thật, giúp thí sinh hiểu rõ các dạng câu hỏi và chủ đề phổ biến. Một số nguồn uy tín bao gồm:

• ETS (Educational Testing Service): Là tổ chức tổ chức kỳ thi TOEIC, các tài liệu từ ETS như "TOEIC Official Test Preparation Guide" hoặc "ETS TOEIC Practice Tests" phản ánh đúng ngữ điệu, tốc độ, và loại câu hỏi của bài thi thật.

• Cambridge TOEIC: Cung cấp các tài liệu với nhiều bài tập thực hành chất lượng, phù hợp để luyện nghe.

• Các khóa học TOEIC trực tuyến: Nhiều khóa học từ các trung tâm uy tín (như Tactics for TOEIC, Longman Preparation for TOEIC) bao gồm cả phần luyện nghe và chiến lược làm bài.

Bài thi TOEIC Listening thường có tốc độ nói tự nhiên của người bản xứ, không chậm rãi hoặc diễn đạt rõ ràng như các bài học tiếng Anh thông thường.

Bài thi kéo dài khoảng 45 phút, và thí sinh không có cơ hội nghe lại đoạn ghi âm. Việc luyện tập với tài liệu có cấu trúc đầy đủ và thời lượng tương đương giúp thí sinh làm quen với áp lực thời gian và rèn luyện khả năng tập trung trong suốt bài thi.

Xem thêm: 5 Cuốn sách luyện nghe TOEIC được đánh giá tốt

Phương pháp 3: Luyện tập với bản ghi (transcript)

Luyện nghe kết hợp transcript là một cách hiệu quả để cải thiện khả năng nghe hiểu, phát âm, và vốn từ vựng. Phương pháp này bao gồm các bước cụ thể:

• Nghe lần đầu mà không xem transcript. Tập trung ghi chú từ khóa và tìm ra nội dung chính.

• Sau khi nghe, mở transcript để so sánh các phần thí sinh bỏ lỡ hoặc không hiểu. Chú ý những hiện tượng connected speech như nối âm (linking) hay dạng yếu (weak form), đồng thời học từ vựng mới và cách diễn đạt tự nhiên.

• Sau đó, nghe lại kèm transcript. Kết hợp nghe và đọc, bắt chước cách nói của người bản ngữ và luyện tập lại cách phát âm, ngữ điệu, và hiện tượng nối âm, nuốt âm.

Ngoài ra, thí sinh có thể tận dụng transcript để luyện nghe chép chính tả. Đây là phương pháp cổ điển nhưng cực kỳ hiệu quả trong việc cải thiện kỹ năng nghe và khả năng ghi nhớ từ vựng.

Dù tốn thời gian và đòi hỏi sự kiên nhẫn, phương pháp này mang lại kết quả rõ rệt. Thí sinh có thể tham khảo cách luyện tập sau:

• Đầu tiên, thí sinh nghe toàn bài một lượt, không ghi chép, để đánh giá mức độ hiểu nội dung.

• Sau đó, thí sinh nghe và chép chính tả từng từ, từng câu một. Nếu có chỗ nào không nghe được, hãy để trống và tiếp tục chép đến hết bài.

• Sau khi chép chính tả xong, thí sinh mở transcript để kiểm tra lại những phần chưa nghe rõ. Nghe lại đoạn đó và cố gắng hoàn thiện mà không nhìn transcript.

• Sau khi hoàn thành, đọc lại transcript to và rõ ràng, bắt chước tốc độ, nhịp điệu, và cách phát âm của người nói.

• Cuối cùng, ghi lại các từ mới và học cách phát âm, đặt chúng trong các câu ví dụ để ghi nhớ tốt hơn.

Phương pháp 4: Luyện nghe từ các nguồn đa dạng ngoài TOEIC

Bên cạnh các bài luyện TOEIC truyền thống, thí sinh nên luyện nghe từ các nguồn tiếng Anh phong phú như podcast, TED Talks, và bản tin thời sự.

Các nguồn này giúp tăng cường khả năng nghe hiểu và làm quen với nhiều giọng nói khác nhau – kỹ năng rất cần thiết trong TOEIC vì bài thi có nhiều giọng (Anh, Mỹ, Úc).

Thí sinh có thể chọn các chủ đề thông dụng trong TOEIC như kinh doanh, văn phòng, và cuộc sống hàng ngày để tăng vốn từ vựng và độ tự tin khi làm bài.

Ngoài ra, phim và nhạc tiếng Anh cũng là cách thú vị để luyện nghe. Các bộ phim thuộc mọi thể loại giúp cho thí sinh hiểu văn hoá, cách ứng xử, hay những cách diễn đạt thông dụng, trong khi âm nhạc giúp thí sinh làm quen với ngữ điệu và cách nối âm tự nhiên. Những nguồn này không chỉ nâng cao kỹ năng mà còn tạo sự hứng thú khi học.

Xem thêm: Website luyện Nghe TOEIC online uy tín

Chiến thuật làm bài thi Nghe TOEIC tối ưu điểm số

Nhận diện từ khóa và dự đoán đáp án trước khi nghe

Trước khi nghe, thí sinh nên xem nhanh các câu hỏi và đáp án để dự đoán nội dung bài nghe. Việc này giúp định hình những thông tin cần tìm trong khi nghe.

Trong Part 3 và Part 4, khi thấy câu hỏi về “when,” “where,” hoặc “why,” thí sinh nên chú ý đến các từ khóa liên quan đến thời gian, địa điểm và lý do.

Ví dụ, nếu câu hỏi hỏi “Where is the meeting taking place?”, thí sinh có thể mong chờ các từ khóa như “conference room,” “office,” hoặc “restaurant.”

Luyện tập ghi chú nhanh và hiệu quả

Kỹ năng ghi chú nhanh (take notes) giúp thí sinh ghi lại các ý chính trong các đoạn hội thoại và bài nói dài. Vì thời gian nghỉ giữa các đoạn hội thoại khá ngắn (5 - 8 giây), nên một gợi ý dành cho thí sinh là chỉ ghi lại các từ khóa chính như thời gian, địa điểm, tên riêng, hoặc con số quan trọng.

Ví dụ, khi nghe: “The event will take place on March 15th at the Downtown Hotel.” thì có thể ghi chú: “March 15 – Downtown Hotel.” Thí sinh cũng nên sử dụng ký hiệu hoặc viết tắt để tiết kiệm thời gian, chẳng hạn “$” cho tiền, “↑” cho sự gia tăng, hoặc “gov” cho chính phủ (government).

Lưu ý: việc ghi chú chỉ thực hiện khi thí sinh luyện tập nghe ở nhà. Quy định phòng thi không cho phép thí sinh ghi chú bất kì điều gì vào đề thi và phiếu đáp án.

Rèn luyện khả năng tập trung và làm quen với áp lực thời gian

Phần Listening kéo dài 45 phút liên tục mà không có thời gian nghỉ, đòi hỏi sự tập trung cao độ. Mất tập trung dù chỉ vài giây cũng có thể khiến bạn bỏ lỡ thông tin quan trọng. Thí sinh có thể tham khảo chiến thuật sau:

• Luyện nghe liên tục từ 20–30 phút, sau đó tăng dần lên 45 phút để làm quen với nhịp độ bài thi.

• Thực hành trong môi trường có tiếng ồn vừa phải, như quán cà phê hoặc phòng có âm thanh nền, để cải thiện khả năng tập trung và thích nghi với điều kiện thi thật.

• Duy trì trạng thái tỉnh táo bằng cách nghỉ ngơi trước khi luyện nghe và thi, tránh để đầu óc mệt mỏi.

Làm quen với các giọng nói khác nhau trong bài thi TOEIC

TOEIC Listening sử dụng giọng Anh (British), Mỹ (American), Úc (Australian), và Canada (Canadian). Mỗi giọng có đặc trưng về phát âm, ngữ điệu, và cách sử dụng từ ngữ.

Vậy nên khi luyện tập, thí sinh nên làm quen với những kênh truyền thông, podcast hoặc các video đến nhừ nhiều quốc gia, văn hoá khác nhau.

Lưu ý các từ vựng và cách phát âm đặc trưng. Ví dụ, từ "schedule" có thể được phát âm là /ˈskedʒuːl/ (giọng Mỹ) hoặc /ˈʃedjuːl/ (giọng Anh).

Luyện làm đề trong điều kiện mô phỏng kỳ thi

Để chuẩn bị cho bài thi thực tế, thí sinh nên luyện làm đề trong môi trường không bị gián đoạn, giống như trong phòng thi.

Bằng cách này, thí sinh sẽ quen với áp lực về thời gian và độ dài của phần thi Listening, giúp giảm bớt căng thẳng và duy trì phong độ tốt hơn trong kỳ thi thật.

Tổng kết

Để đạt điểm tối đa trong phần Listening TOEIC, thí sinh không chỉ cần nắm vững kiến thức mà còn phải áp dụng cách luyện nghe TOEIC hiệu quả, bao gồm rèn luyện kỹ năng nghe chủ động, phản xạ nhanh và chiến lược làm bài tối ưu. Việc tập trung vào các phương pháp như nghe hiểu theo ngữ cảnh, nhận diện từ khóa quan trọng và làm quen với giọng đọc đa dạng sẽ giúp cải thiện đáng kể khả năng nghe hiểu.

Để có sự hỗ trợ chuyên nghiệp và lộ trình học tập hiệu quả, thí sinh có thể tham khảo khoá học TOEIC của ZIM để luyện tập cùng các giáo viên giàu kinh nghiệm.