Một trong những kỹ năng quan trọng nhất của IELTS Writing Task 2 là cách đưa ra các lập luận. Việc trình bày và diễn giải lập luận hiệu quả không chỉ giúp tăng tính kết nối giữa các phần của bài mà còn giúp người viết thể hiện rõ quan điểm của mình xuyên suốt bài viết (một trong những ý nhỏ trong tiêu chí Task Achievement). Có nhiều cách để đưa ra lập luận, trong đó có lập luận phản đề (Counterargument). Dạng lập luận này có tính củng cố chặt chẽ cho luận điểm của cả bài nhưng là một kĩ năng bậc cao và không trình độ nào cũng áp dụng được. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra các lỗi thường gặp với lập luận phản đề và cách khắc phục.
Counterargument
Định nghĩa và tầm quan trọng
Counterargument (lập luận phản đề) là đưa ra một quan điểm trái với quan điểm của người viết và sau đó tìm ra dẫn chứng, lập luận để bác bỏ quan điểm trái chiều đó. Khi chúng ta có đoạn phản biện trong bài viết sẽ sử dụng những lý lẽ và dẫn chứng để bác bỏ một quan điểm nào đó trái ngược với quan điểm của người viết. Lập luận phản đề có thể làm cho bài luận thuyết phục hơn vì nó cho thấy rằng người viết đã xem xét nhiều khía cạnh của vấn đề. Barnet và Bedau (2005) cho rằng một luận điểm sẽ được củng cố vững vàng hơn thông qua lập luận phản đề.
Ví dụ:
Mục tiêu của người viết: chứng minh đầu tư vào khám phá vũ trụ là cần thiết.
Luận điểm phản đề: Tiền nên dùng để giải quyết các vấn đề thiết yếu trên Trái Đất thay vì đầu tư vào khám phá vũ trụ.
Phản bác: Việc khám phá vũ trụ là một phương pháp giải quyết vấn đề dân số (một vấn đề thiết yếu trên Trái Đất), tạo cơ hội cho con người tìm thấy những hành tinh khác thích hợp để sống.
Cấu trúc của Counterargument và cách triển khai
Thông thường sẽ có hai phần trong một Counterargument
Phần 1 (Counterargument) : Đưa ra ý kiến trái chiều
Phần 2 (Refutation): Chỉ ra thiếu sót của ý kiến trái chiều để phản bác lại.
Thông thường có hai cách để viết đoạn chứa lập luận phản đề
Dạng 1: Cả một đoạn đưa ra lập luận phản đề rồi sau đó phản bác nó
Đây là dạng thường được dùng của lập luận phản đề. thường được đặt ở một đoạn văn tách biệt. Thông thường thì sẽ là đoạn thân bài 2 trong bài IELTS Writing task 2. Đoạn thân bài 1 trước đó sẽ dùng để phân tích vì sao quan điểm được phản biện được cho là đúng.
Ví dụ:
Topic: Governments should spend as much money as possible exploring outer space (for example, traveling to the Moon and to other planets). Other people disagree and think governments should spend this money on our basic needs on Earth. Which of these two opinions do you agree with?
Đoạn 1: Chỉ ra lợi ích của việc đầu từ vào các vấn đề cấp thiết trên Trái Đất
Đoạn 2: Sử dụng Counterargument
The opponents might argue that since the Earth is too crowded, exploring outer space gives us a chance to discover other planets with suitable conditions for human beings to live on (Phần lập luận phản đề). Though it is true that humankind is now facing overpopulation, we should bear in mind that if life-and-death matters such as environmental destruction are not solved, our planet will be completely ruined before a habitable planet is found. Furthermore, it is not equitable for the poor as it is extremely expensive to transport people to other planets. In fact, there are equally feasible and cheaper solutions for overpopulation. Instead of devoting vast amounts of money to space exploration, governments can spend money raising the awareness of people about family planning and birth control. (Phần phản bác lại lập luận phản đề)
Dạng 2: Chỉ là một phần nhỏ trong một đoạn văn (ít gặp hơn)
Dạng này hiếm gặp hơn dạng một nhưng cũng khá phổ biến. Người viết sẽ chỉ đưa một ý kiến trái chiều nhỏ và phản bác lại như một ý trong bài thay vì triển khai thành cả đoạn.
Ví dụ:
Topic: Watching TV is bad for children
First and foremost, watching television causes detrimental influences on children's education. Children are more allured to cartoon shows and cinema. They spend most of their time watching shows, which leads to less concentration on the study. Some people, on the other hand, believe that children learn many things from television, and it helps them understand the world well (Counterargument). It might be true to some extent, but other sources such as books and outdoor activities would be a better choice to help children broaden knowledge about the world since they involve more imagination and physical activities (Phần phản bác lại lập luận phản đề)
Một số lỗi thường gặp khi dùng Counterargument và cách khắc phục
Vì Counterargument là một kĩ thuật cao trong Writing nên nhiều người lầm tưởng là để tăng band điểm thì bắt buộc phải có lập luận phản đề. Tuy nhiên trong IELTS Writing task 2 không phải khi nào cũng có thể hoặc cũng nên sử dụng lập luận phản đề. Vì vậy chỉ dùng lập luận phản đề khi người viết chắc chắn tìm được lỗ hổng trong lập luận phản đề đó để phản bác lại một cách hợp lý.
Với người học có trình độ viết tốt (band 7 trở lên) dùng lập luận phản đề sẽ cho thấy sự đa chiều trong cách lập luận. Người viết chỉ ra được lỗ hổng của ý kiến trái chiều, điều này giúp luận điểm chặt chẽ hơn. Tuy nhiên lập luận phản đề không phải là điều kiện bắt buộc để có được điểm viết cao.
Với người viết ở trình độ thấp, viết lập luận phản đề có thể mắc các lỗi sau:
Không thể hiện đó là Counterargument hoặc không đưa ra lập luận phản bác
Nếu người viết không thể hiện rõ ý đồ đưa lập luận phản đề trong bài hoặc đưa lập luận phản đề nhưng không phản bác lại, quan điểm sẽ trở nên không rõ ràng xuyên suốt bài luận (tiêu chí của band 6).
Ví dụ:
Chủ đề: Prison is the best punishment for criminals. Do you agree or disagree?
Quan điểm toàn bài: Disagree
Đoạn 1: Chỉ ra các mặt bất cập của hình thức đi tù.
Đoạn 2:
Another argument in favour of prison punishment is that it is to deter would-be criminals from committing crimes. While severe punishments might prevent some lawbreakers, inmates are likely to harbour animosity toward the judicial system and take revenge later.
(Có một luận điểm ủng hộ hình phạt tù vì hình phạt tù có thể gửi một thông điệp mạnh mẽ đến những người có khả năng phạm tội trong tương lai và khiến họ suy nghĩ kỹ trước khi thực hiện tội ác. Mặc dù các hình phạt nghiêm khắc có thể ngăn cản một số kẻ vi phạm pháp luật, nhưng các tù nhân có thể nuôi dưỡng lòng thù hận đối với hệ thống tư pháp và trả thù sau đó.)
Trong ví dụ trên, Counterargument “Prison punishment is to send a strong message to would-be criminals so as to make them think twice before committing crimes.” đặt trong bài nhưng không được chỉ ra rõ là lập luận phản đề. Vì vậy người đọc có thể bị nhầm tưởng đây là luận điểm chính trong bài, khiến quan điểm chung của cả bài không được rõ ràng. Bài viết đang chỉ ra bất cập của hình phạt tù nhưng lại có một câu về lợi ích của hình phạt này. Vì vậy việc sử dụng phản mệnh đề nếu không được làm một cách rõ ràng sẽ khiến bài không thể hiện được quan điểm của toàn bài.
Cách khắc phục:
Khi viết lập luận phản đề cần có những cụm từ chỉ rõ đó là lập luận phản đề. Một số cụm có thể dùng để giới thiệu lập luận phản đề:
One might object here that...
It might seem that... or It's true that...
Admittedly,...
The opponents/ others might think/ argue that……….
Those who believe...claim that…
Some have a problem with this perspective, viewing it as…
Khi đưa ra lập luận phản đề, cần đưa ra phần phản bác ngay phía sau và chốt lại quan điểm ở cuối đoạn để tránh gây nhầm lẫn về quan điểm chung của cả bài.
Không chỉ được ra lỗ hổng trong Counterargument để phản biện lại
Một trong những lý do người viết đưa lập luận phản đề là để chứng minh người viết xem xét các khía cạnh khác nhau của vấn đề và có thể chỉ ra điểm yếu của các luận điểm đối lập đó. Vì vậy, việc không chỉ ra được lỗ hổng trong lập luận phản đề sẽ dẫn đến không phản biện lại được, khiến luận điểm của bài bị vô lý và không thuyết phục.
Ví dụ:
The opponents might argue that space exploration can save humans from the risk of being hit by meteoroids, which can destroy our planet entirely. It might be true to some extent, but humans do not know when that disaster will happen; it might be in the next thousand years. Therefore, there is no need to worry about it.
(Bên phản đối có thể tranh luận rằng việc khám phá vũ trụ có thể giúp con người thoát khỏi việc bị thiên thạch va chạm - việc mà có thể phá hủy toàn bộ hành tinh của chúng ta. Điều này có thể đúng ở mức độ nhất định nhưng loài người cũng không biết khi nào thảm họa diễn ra. Thảm họa có thể sẽ diễn ra trong cả nghìn năm nữa vì vậy không cần lo lắng về rủi ro này.)
Trong đoạn văn trên, người viết sử dụng lập luận phản đề không hiệu quả vì lập luận phản bác lại yếu hơn lập luận trong phản mệnh đề. Trong khi lập luận phản đề đưa ra lý do khám phá vũ trụ làm giảm rủi ro bị thiên thạch va vào rất xác đáng, lập luận phản bác “loài người cũng không biết khi nào thảm họa diễn ra. Thảm họa có thể sẽ diễn ra trong cả nghìn năm nữa vì vậy không cần lo lắng về rủi ro này.” lại mang tính suy đoán và thiếu tính khách quan. Điều này khiến quan điểm phản đối khám phá vũ trụ bị kém thuyết phục.
Cách khắc phục:
Xác định đúng lập luận phản đề có thể dùng. Một lập luận phản đề tốt cần đảm bảo những tiêu chí sau:
Lập luận phản đề không nên dùng những ý quá mạnh đến mức chính người viết không tìm ra được lỗ hổng để phản biện. Điều này sẽ khiến người viết bị bí ý tưởng hoặc có xu hướng phản biện lại một cách yếu ớt, không thuyết phục.
Ví dụ:
“Bên phản đối có thể tranh luận rằng việc khám phá vũ trụ có thể giúp con người thoát khỏi việc bị thiên thạch va chạm - việc mà có thể phá hủy toàn bộ hành tinh của chúng ta.” Luận điểm này mạnh và khá khó để tìm được ra luận điểm phù hợp để phản bác lại.
Lập luận phản đề cũng không nên quá nhỏ lẻ hoặc quá vô lý đến mức không ai tin. Lập luận phản đề dạng này sẽ dễ để phản bác lại, nhưng việc phản bác lại không mang lại được sự thuyết phục cho luận điểm trong bài.
Ví dụ:
“Bên phản đối có thể tranh luận rằng việc khám phá vũ trụ là để thỏa mãn sự tò mò vốn có của loài người.”
Luận điểm phản đề này khá yếu vì nó đánh vào một lợi ích rất nhỏ, không đáng kể của việc khám phá vũ trụ.
Khi tìm được lập luận phản đề hợp lý thì cần chỉ ra các lỗ hổng trong lập luận đó. Sau đó, cần dự tính xem mình có thể phản biện lại được các lỗ hổng đó một cách hợp lý không. Nếu làm được các yêu cầu đó thì có thể bắt đầu sử dụng lập luận phản đề.
Ví dụ:
The opponents might argue that since the Earth is too crowded, exploring outer space gives us a chance to discover other planets with suitable conditions for human beings to live on (Phần lập luận phản đề). Though it is true that humankind is now facing overpopulation, we should bear in mind that if life-and-death matters such as environmental destruction are not solved, our planet will be completely ruined before a habitable planet is found. Furthermore, it is not equitable for the poor as it is extremely expensive to transport people to other planets. In fact, there are equally feasible and cheaper solutions for overpopulation. Instead of devoting vast amounts of money to space exploration, governments can spend money raising the awareness of people about family planning and birth control. (Phần phản bác lại lập luận phản đề)
Trong ví dụ trên, lập luận phản đề chỉ ra một sự thật là “Trái Đất ngày càng đông và khám phá vũ trụ giúp con người tìm thêm nơi sống ở các hành tinh khác”. Lập luận này đủ mạnh và không quá nhỏ lẻ.
Cách người viết phản biện lại cũng hiệu quả:
Người viết không phủ nhận ngay mà công nhận phần đúng của phản mệnh đề, nhưng đồng thời cũng chỉ ra mặt chưa hợp lý của phản mệnh đề này.
Người viết chỉ ra được lỗ hổng là việc tìm ra hành tinh khác là khả thi nhưng sẽ mất thời gian dài, trong khi ô nhiễm môi trường có thể phá hủy cả hành tinh thì việc đầu tư cho môi trường là cấp thiết hơn.
Người viết cũng chỉ ra thêm một lỗ hổng nữa: việc quá tải dân số có thể giải quyết bằng cách biện pháp ít tốn kém hơn và vẫn hiệu quả là nâng cao nhận thức về kế hoạch hóa gia đình và các biện pháp kiểm soát sinh.
Tổng kết
Counterargument là một trong những cách viết hiệu quả để làm tăng tính chặt chẽ và thuyết phục của bài luận. Tuy nhiên, đây cũng là một kỹ năng đòi hỏi trình độ viết cao. Vì vậy, người viết thường mắc khá nhiều lỗi trong quá trình sử dụng dạng lập luận này. Bài viết trên đã đưa ra những thông tin cơ bản về Counterargument, một số lỗi thường gặp cũng như cách khắc phục. Tác giả hy vọng người đọc có thể áp dụng những kiến thức đó để phát triển kỹ năng viết của mình trong kì thi IELTS Writing.
Phạm Thị Hồng
Đọc thêm: Hiểu về general information và detailed information để áp dụng vào IELTS Writing
Bình luận - Hỏi đáp