Cách đặt câu hỏi với Why và cách trả lời cùng bài tập luyện tập

Câu hỏi chứa từ Why là một trong những câu hỏi khá phổ biến khi người học sử dụng tiếng Anh. Câu hỏi này thường được dùng khi người hỏi muốn nhận được các thông tin liên quan đến lý do/ nguyên nhân. Tuy nhiên, ngoài công dụng này ra, cách đặt câu hỏi với why có thể được dùng để đưa ra các đề xuất. Bài viết sẽ giúp người học nắm được các cách đặt câu hỏi với why.

Cách đặt câu hỏi với Why

Từ Why mang nghĩa vì sao  thường được dùng trong các câu hỏi mở. Người nói dùng từ Why để hỏi mong muốn nhận được thông tin biểu hiện nguyên nhân, hoặc lý do.  Tùy vào tính chất câu hỏi, các thành phần xung quanh quy sẽ được điều chỉnh sao cho phù hợp. Cách đặt câu hỏi với why có thể như sau:

Cấu trúc cơ bản

Câu hỏi mở với Why thường có một cấu trúc cơ bản như sau:

Why + trợ động từ + chủ ngữ + động từ chính +  (tân ngữ) ?

Trong đó, trợ động từ sẽ được thay đổi tùy theo chủ ngữ và thì đang được sử dụng. Các thành phần như Why, trợ động từ, và động từ chính là yếu tố bắt buộc trong cấu trúc trên, còn tân ngữ hoặc các chức năng khác như bổ ngữ không bắt buộc phải có trong câu.

Ví dụ:

• Why did she leave? (Vì sao cô ấy đã rồi đi?)

—> Trong câu trên, ngoài từ Why được đặt cầu câu, trợ động từ là did, chủ ngữ là she, và động từ chính là leave.

• Why did she write that book?

  (Vì sao cô ấy đã viết cuốn sách đó?)

—> Trong câu trên, có thể thấy that book đóng vai trò là tân ngữ trong câu, chịu sự tác động của động từ write, và tất nhiên, từ Why được đặt đầu tiên để thể hiện mong muốn nhận được lý do của người nói.

Bên cạnh đó, người học có thể thay thế trợ động từ bằng các động từ khuyết thiếu (can, should, …).

Ví dụ:

• Why should I trust him? (Tại sao tôi nên tin anh ta?)

• Why must we follow this rule? (Tại sao chúng ta phải tuân theo quy định này?)

Ngoài ra, từ Why cũng được đặt vào câu hỏi với một cấu trúc cơ bản khác như sau:

Why + to be + chủ ngữ + (bổ ngữ)?

Ví dụ:

The party yesterday was wonderful. However, why was Jenna mad? (Buổi tiệc hôm qua tuyệt quá. Nhưng mà sao cô ấy giận dữ?)

—> Trong câu trên, từ Why được đặt đầu câu, động từ to be là was, chủ ngữ là she, và bổ ngữ là mad. Người nói đặt câu hỏi này nhằm muốn nhận được nguyên nhân vì sao mặc dù buổi tiệc tuyệt vời nhưng Jenna vẫn giận dữ.

Câu hỏi với các thì khác nhau

Các câu hỏi, khi được sử dụng khác nhau về thì, thường sẽ có sự khác biệt về cách dùng trợ động từ hoặc động từ to be trong các cấu trúc trên.

Ví dụ cho các câu hỏi sử dụng trợ động từ:

• John has a nine-to-five job. Why did he go to work at 11 a.m yesterday?

• John has a nine-to-five job. Why does he go to work at 11 a.m every day?

• John will start a new nine-to-five job tomorrow. Why will he go to work at 11 a.m tomorrow? 

Có thể thấy cả 3 câu hỏi bắt đầu bằng Why phía trên đều được người nói dùng để tìm hiểu nguyên nhân vì sao John, mặc dù đang hoặc sẽ có công việc vào giờ hành chính, nhưng lại đi làm vào lúc 11 giờ. 

Tuy nhiên, ở câu hỏi đầu. Ngữ cảnh cho thấy người nói đang đề cập đến sự việc vào ngày hôm qua và đã kết thúc tại thời điểm đó. Người nói sử dụng thì quá khứ đơn trong trường hợp này. Vị trí của từ Why vẫn đừng đầu câu hỏi, nhưng lúc này trợ động từ được sử dụng là did.

Ở câu hỏi thứ 2, người nói cũng dùng câu hỏi để hỏi về nguyên nhân nhưng ngữ cảnh lần này là hỏi về thói quen của John. Từ Why trong câu này vẫn giữ nguyên vị trí so với câu trên, nhưng trợ động từ đã được thay đổi sang does để đúng với thì hiện tại đơn.

Ở câu hỏi thứ 3, tương tự như vậy nhưng lúc này người nói chuyển từ trợ động từ sang động từ khuyết thiếu will khi đề cập đến tương lai.

Có thể thấy câu hỏi mở với Why chỉ thay đổi trợ động từ và cụm giới từ về thời gian khi thay đổi thì (tenses), nhưng từ Why thì luôn ở đầu câu hỏi, có chức năng báo hiệu cho người nghe rằng họ cần cung cấp một nguyên nhân hoặc lý do đằng sau thông tin được hỏi.

Điều này cũng gần như tương tự với các câu hỏi sử dụng to be thay vì động từ thường.

Câu hỏi phủ định

Cách đặt câu hỏi với why trong ngữ cảnh phủ định cũng khá tương đồng với cách đặt câu hỏi với why phía trên. Tuy nhiên, vì là câu hỏi phủ định nên người học phải thêm not sau trợ động từ hoặc to be trong câu hỏi.

Câu hỏi phủ định với "Why" thường được sử dụng để hỏi lý do tại sao một điều gì đó không xảy ra hoặc tại sao một hành động nào đó không được thực hiện. Cấu trúc của câu hỏi phủ định với "Why" là:

Why + trợ động từ + not + động từ nguyên mẫu?

Dưới đây là một số ví dụ:

1. Why don't you like coffee? (

   Tại sao bạn không thích cà phê?)

2. Why didn't he come to the party? (Tại sao anh ấy không đến buổi tiệc?)

3. Why aren’t they here yet? (Tại sao họ chưa ở đây nữa?)

4. Why can’t you come earlier? (Tại sao bạn không thể đến sớm hơn?)

Các câu hỏi này được dùng khi muốn hỏi lý do về một hành động hoặc sự việc không xảy ra hoặc không được thực hiện.Ngoài ra, người học có thể dụng cấu trúc Why don’t you để đưa ra một đề xuất. Người nghe khi nhận được câu hỏi này không cảm thấy sẽ phải đưa ra một lý do mà thay vào đó họ sẽ xem câu hỏi như một đề xuất.

Ví dụ:

• Why don't we go to the cinema this weekend?
  (Tại sao chúng ta không đi xem phim vào cuối tuần này?)
  → Đây là một đề xuất cho việc đi xem phim.

• Why don't you try the new restaurant downtown?
  (Tại sao bạn không thử nhà hàng mới ở trung tâm thành phố?)
  → Đây là một gợi ý để thử nhà hàng mới.

• Why don't you take a break for a while?
  (Tại sao bạn không nghỉ ngơi một chút?)
  → Đây là một đề nghị để nghỉ ngơi.

Cách trả lời câu hỏi với Why

Dùng because/since/as

Như người học đã biết, người nói sử dụng câu hỏi với Why sẽ muốn nhận được thông tin liên quan đến nguyên nhân. Do đó, khi nhận được các câu hỏi như vậy thì người học cần chuẩn bị các thông tin này khi trả lời.

Ngoài ra, người học có thể sử dụng các từ chỉ lý do như because, since, hoặc as để bắt đầu câu trả lời của mình. Người học lưu ý rằng đăng sau các từ because/since/as cần phải sủ dụng một mệnh đề (tối thiếu phải có chủ ngữ và động từ)Ví dụ:

Question: “Why was Cena late for the party last night?”

—> “Cena was late for the party last night because he had to do some extra homework.” Hoặc, người học chỉ cần trả lời “Because he had to do some extra homework.” (thường dùng trong văn nói)

Question: “Why will you travel to England next year?”

—> “I will travel to England next year since I love visiting English football stadiums.”

Question: “Why do you keep working for ABC company?”

—> “I keep working for ABC company as I love its working environment.”

Dùng because of/ due to

Ngoài ra, từ because/ since/ as có thể được thay thế bằng các cụm từ như due to/ because of. Người học phải chú ý rằng sau due to hoặc because of cần phải sử dụng (cụm) danh từ hoặc V-ing.

Ví dụ: “Cena was late for the party last night because he had to do some extra homework.”

→ “Cena was late for the party last night because of extra homework.”

Khi sử dụng because of thì mệnh đề “he had to do some extra homework” đã được chuyển thành cụm danh từ “extra homework.”

Dùng so hoặc to

Ngoài ra, người học có thể sử dụng các từ như so hoặc to để trả lời cho câu hỏi với why (cách sử dụng từ này tương tự với because). Các từ này thường có thể được sử dụng để đề cập đến mục đích.

Ví dụ:

• “Why do you learn IELTS?”

• “ I learn IELTS because I want to study abroad.”

• “ I want to study abroad so I learn IELTS.”

• “ I learn IELTS to study aboard.”

Mặc dụ được sắp xếp ở các vị trí khác nhau và được kết nối bởi các liên từ khác nhưng cả 2 cách nói này đều thể hiện được thông điệp rằng mong muốn đi du học là nguyên nhân thúc đẩy Cena học IELTS. Do đó, người học có thể sử dụng cách nói này để trả lời các câu hỏi với Why.

Cách phản hồi các câu hỏi Why với ý nghĩa đề xuất

Khi nhận được các câu hỏi này nhưng mang ý nghĩa đề xuất, người học có thể trả lời theo 03 hướng khác nhau: Đồng ý/ Không đồng ý/ Cân nhắc thêm. Ví dụ

Đồng ý

John: You want to have a well-built body. Why don’t you hit the gym? (Bạn muốn có thân hình vạm vỡ. Sao bạn không đi tập gym đi?)

Cena: That’s a great idea! I’ll do it. (Đó là một ý hay! Tôi sẽ đi tập gym.)

Ngoài ra, Cena có thể phản hồi bằng các mẫu câu khác như:

• That sounds good!

• Yeah sure!

Tất cả những phản hồi này đều thể hiện rằng Cena đã đồng ý với đề xuất của John.

Không đồng ý

John: You want to have a well-built body. Why don’t you hit the gym? (Bạn muốn có một thân hình vạm vỡ. Sao bạn không đi tập gym đi?)

Cena: I see your point, but I prefer working out at home. (Tôi hiểu ý của bạn, nhưng tôi thích tập ở nhà hơn.)

Hoặc, Cena có thể phản hồi với các mẫu câu sau:

• No, I don’t really like gyms. (Không, tôi không thực sự thích phòng tập.)

• I don’t have time to go to the gym these days. (Dạo này tôi không có thời gian đến phòng tập.)

Cân nhắc

John: You want to have a well-built body. Why don’t you hit the gym? (Bạn muốn có một thân hình vạm vỡ. Sao bạn không đi tập gym đi?)

Cena: Maybe, I’ll think about it. (Có thể đấy, tôi sẽ suy nghĩ thêm.)

Trong trường hợp này, Cena chưa đưa ra câu trả lời dứt khoát, thay vào đó là một phản hồi mang tính cân nhắc, tức là không bác bỏ, cũng không hoàn toàn đồng ý. Đây là cách trả lời rất phổ biến trong giao tiếp thực tế, khi người nghe chưa chắc chắn hoặc muốn có thêm thời gian để suy nghĩ.

Ngoài ra, Cena cũng có thể trả lời bằng các mẫu câu như:

• That’s something to think about. (Đó là điều đáng để suy nghĩ.)

• I might give it a try. (Tôi có thể sẽ thử.)

• Hmm, I’m not sure yet, but it could work. (Ừm, tôi chưa chắc, nhưng cũng có thể hiệu quả đấy.)

Mẫu câu hỏi tiếng Anh với Why

Trong tiếng Anh, “Why” là từ dùng để hỏi lý do, nguyên nhân cho một hành động hoặc sự việc. Tùy vào ngữ cảnh giao tiếp, cấu trúc và nội dung câu hỏi với “Why” sẽ có những đặc điểm riêng. Dưới đây là ba bối cảnh thường gặp về cách đặt câu hỏi với why:

Giao tiếp trong đời thường (Everyday Conversation)

Người học có thể bắt gặp các câu hỏi đơn giản, gần gũi trong cuộc sống hằng ngày:

• Why are you so quiet today?
  Tại sao hôm nay bạn im lặng thế?

• Why don't we go out for dinner tonight?
  Tại sao chúng ta không đi ăn tối ngoài tiệm nhỉ?

• Why did you buy so many apples?
  Tại sao bạn mua nhiều táo vậy?

  Những câu hỏi này thường thân mật, sử dụng trong giao tiếp với người thân, bạn bè.

Giao tiếp trong công việc (Workplace Communication)

Ở môi trường chuyên nghiệp, câu hỏi với “Why” thường mang tính chất trao đổi, phản biện hoặc ra quyết định:

• Why was the deadline missed?
  Tại sao thời hạn lại bị trễ?

• Why do you think this strategy will work?
  Tại sao bạn nghĩ chiến lược này sẽ hiệu quả?

• Why haven't we received the client's feedback yet?
  Tại sao chúng ta vẫn chưa nhận được phản hồi từ khách hàng?

Sử dụng “Why” trong bối cảnh công việc đòi hỏi sự lịch sự, rõ ràng và có chủ đích.

Giao tiếp trong học tập (Academic/Study Context)

Trong môi trường học đường hoặc học thuật, “Why” được dùng để khai thác lý do học tập, giải thích khái niệm hoặc yêu cầu tư duy phản biện:

• Why is this formula used in this problem?
  Tại sao công thức này được dùng trong bài toán này?

• Why do we need to cite our sources?
  Tại sao chúng ta cần trích dẫn nguồn tài liệu?

• Why did the author use irony in this paragraph?
  Tại sao tác giả lại sử dụng phép mỉa mai trong đoạn văn này?

Những câu hỏi kiểu này thường xuất hiện trong bài kiểm tra, thảo luận nhóm hoặc khi giáo viên kiểm tra tư duy học sinh.

Khi sử dụng câu hỏi với "Why", người học tiếng Anh – đặc biệt là người mới – dễ mắc phải những lỗi cơ bản nhưng gây ảnh hưởng đến sự rõ ràng và mức độ phù hợp của lời nói hoặc bài viết. Dưới đây là hai lỗi phổ biến:

Lỗi thường gặp khi sử dụng Why

Lỗi thiếu trợ động từ

Đây là lỗi ngữ pháp thường gặp trong cấu trúc câu hỏi. Trong tiếng Anh, hầu hết các câu hỏi với “Why” cần có trợ động từ như do, does, did, is, are, has, have, v.v.

Sai: Why she go to school late?
Đúng: Why does she go to school late? (Tại sao cô ấy đi học muộn?)

Sai: Why you not call me yesterday?
Đúng: Why didn’t you call me yesterday? (Tại sao hôm qua bạn không gọi cho tôi?)

Ngoài ra, điều này cũng tương tự với các lỗi liên quan đến việc thiếu to be, hoặc các modal verbs trong các câu nhất định.

Lỗi dùng "y" thay cho "why" trong giao tiếp trang trọng

Một số người học có thói quen viết tắt why thành y trong tin nhắn, mạng xã hội hoặc nói chuyện thường ngày. Tuy nhiên, việc này không phù hợp trong bối cảnh trang trọng, đặc biệt là trong công việc, học thuật hoặc bài thi.

Không phù hợp trong thư/email công việc:
Y didn’t you send the report on time?

Câu đúng, lịch sự và chuyên nghiệp:
Why didn’t you send the report on time? (Tại sao bạn không gửi báo cáo đúng hạn?)

Bài tập câu hỏi với Why

Bài 1: Sắp xếp từ thành câu hỏi đúng

Yêu cầu: Sắp xếp các từ sau để tạo thành câu hỏi đúng ngữ pháp với “Why”.

1. you / crying / are / why

2. did / she / the / cancel / why / meeting

3. home / didn’t / come / why / he / early

4. we / working / today / are / why / late

5. the / change / why / did / they / plan

Bài 2: Sửa lỗi sai về trợ động từ và thì

Yêu cầu: Dưới đây là các câu hỏi sai vì dùng trợ động từ hoặc động từ “to be” không phù hợp với thì. Hãy sửa lại cho đúng.

1. Why do she went there alone?

2. Why was they not ready yesterday?

3. Why is you talking so loud?

4. Why did he goes to the office on Sunday?

5. Why are she cried in the morning?

Bài 3 (Viết lại): Trả lời các câu hỏi về cuộc sống hàng ngày

Yêu cầu: Trả lời các câu hỏi dưới đây bằng một lý do phù hợp. Câu trả lời nên bắt đầu bằng “Because...”.

1. Why do you usually wake up early (or late)?
   (Tại sao bạn thường dậy sớm (hoặc muộn)?)

2. Why do you use your phone so much?
   (Tại sao bạn dùng điện thoại nhiều như vậy?)

3. Why don't you exercise more often?
   (Tại sao bạn không tập thể dục thường xuyên hơn?)

4. Why do you enjoy hanging out with your friends?
   (Tại sao bạn thích đi chơi với bạn bè?)

5. Why do you sometimes skip breakfast?
   (Tại sao bạn thỉnh thoảng bỏ bữa sáng?)

Câu trả lời mẫu

Bài 1

1. Why are you crying?

2. Why did she cancel the meeting?

3. Why didn’t he come home early?

4. Why are we working late today?

5. Why did they change the plan?

   Bài 2

1. Why did she go there alone?

2. Why were they not ready yesterday?

3. Why are you talking so loud?

4. Why did he go to the office on Sunday?

5. Why was she crying in the morning?

Bài 3

1. Because I have to get to school on time.

2. Because I chat with my friends and watch videos.

3. Because I’m often too tired after studying.

4. Because it helps me relax and have fun.

5. Because I’m usually in a rush in the morning.

Đọc thêm:

• Cách đặt câu hỏi trong tiếng Anh - Đơn giản, hiệu quả và chính xác

• Cách đặt câu hỏi với When - Cấu trúc, ví dụ và cách trả lời

• Wh-Question: Định nghĩa và cách sử dụng 

Tổng kết

Trên là hướng dẫn của tác giả về cách đặt câu hỏi với why. Người học cần luyện tập thật nhiều để thành thạo hơn trong việc đặt các câu hỏi tượng tự như vậy. Người học có thể đọc lại bài viết này mỗi lần cảm thấy bối rối khi sử dụng từ why trong câu hỏi.