Câu chủ đề trong IELTS Writing Task 2 đóng vai trò như thế nào?

Trên thực tế, người học có thể thấy kĩ năng IELTS Writing là một việc khó khăn vì chưa nắm được kỹ thuật viết, cụ thể là cách hình thành một đoạn văn và từ đó là một bài văn hoàn chỉnh. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sách cung cấp hướng dẫn chi tiết về các kỹ thuật viết, cách viết một đoạn hay một bài văn chuẩn chỉnh. Một trong số đó là cuốn Style: Towards Clarity and Grace, được viết bởi tác giả Joseph M.William và Gregory G.Colomb. Đây là cuốn sách được nhiều trường đại học ở Mỹ áp dụng vào chương trình giảng dạy cho sinh viên từ bậc đại học đến tiến sĩ. Bài viết sẽ đề cập đến hai nhận định được trích từ chương Ba (Coherence: tính liên kết về mặt nội dung) của sách, với nội dung chính xoay quanh vai trò của chủ đề trong đoạn văn. Ngoài ra, bài viết cũng sẽ nêu một số ứng dụng của câu chủ đề trong IELTS Writing.

Giới thiệu về sách và nội dung của chương Ba tại bài viết: Luyện viết tiếng Anh như thế nào để bài viết trở nên mạch lạc và thú vị hơn?

Nhận định 1

Tạm dịch:

Bí quyết để có một văn phong rõ ràng và dễ đọc nằm ở năm hoặc sáu từ đầu tiên của mỗi câu. Ở đầu mỗi câu, hãy giới hạn một phạm vi lãnh thổ quen thuộc cho người đọc. Cụ thể, ở đầu một loạt câu, hãy đem đến cho người đọc một quan điểm hợp lý nhất và một chuỗi chủ đề nhất quán.

Trong chuỗi chủ đề nhất quán đó, dàn nhân vật (characters) trong câu phải được làm chủ thể và được kết nối với các động từ biểu thị các hành động quan trọng. Khi đó, bạn vẫn còn cả một chặng đường dài để viết được một bài văn xuôi mà người đọc của bạn sẽ cảm nhận là rõ ràng, trực tiếp và gắn kết./

Giải thích

Nhận định trên có thể được hiểu một cách đơn giản như sau: Khi đọc một câu văn, người đọc thường dựa vào những từ đầu tiên để làm quen với ngữ cảnh của câu. Trong một số trường hợp, những từ đầu tiên trong câu có thể không phải là chủ ngữ / chủ thể thực hiện hành động trong câu. Do đó, người viết cần tạo nên sự liên kết giữa các câu qua việc xác định rõ những chủ thể thực hiện hành động và hành động tương ứng trong mỗi câu sao cho các chuỗi chủ đề có sự rõ ràng và dễ được người đọc nhận thấy.

Áp dụng vào ví dụ về câu chủ đề trong IELTS Writing

Sau đây là 2 ví dụ phân tích về câu chủ đề trong IELTS Writing Task 1 và 2 

Ví dụ 1:

IELTS Writing Task 1:

Regarding clothes for adults, the figure for women’s clothes started at 500 dollars in 1985, which was nearly double that of men’s clothes. 

Tạm dịch: 

Về quần áo dành cho người lớn, số liệu của quần áo dành cho phụ nữ xuất phát từ 500 đô la vào năm 1985, gấp đôi số liệu của quần áo dành cho nam giới. 

Trong câu trên, dù cụm từ “Regarding clothes for adults” không phải là chủ ngữ trong câu, cụm này đặt ra một ngữ cảnh cho người đọc. Cụ thể, trước khi tiếp tục đọc phần sau của câu, người đọc sẽ xác định được nội dung của câu này sẽ xoay quanh đối tượng “quần áo dành cho người lớn”. 

Ví dụ 2:

IELTS Writing Task 2:

Chủ đề Healthcare

On the other hand, that people are already ill means some of their body parts are already damaged or infected with toxic substances.

Tạm dịch:

Mặt khác, việc bệnh nhân đã bị bệnh trước đó đồng nghĩa với việc một vài bộ phận trong cơ thể đã bị huỷ hoại và viêm nhiễm bởi các chất độc hại.

Trong câu trên, khi người đọc bắt gặp cụm “On the other hand”, người đọc có thể xác định được nội dung trong câu này sẽ mang tính đối lập với câu đã nêu ở trước. 

Ý kiến của tác giả bài viết

Tác giả bài viết đồng ý với nhận định trên. Cụ thể, những thông tin đầu tiên trong câu văn sẽ khoanh vùng phạm vi nội dung mà người đọc sẽ mong đợi tìm thấy trong nửa sau của câu văn. Trong những câu văn sau của đoạn văn, người viết nên áp dụng quy tắc tương tự bằng việc đưa ra thông tin quen thuộc đối với người đọc ở câu trước qua những con chữ đầu tiên trong câu, sau đó giới thiệu nội dung mới vào nửa sau của câu. Như vậy, các câu được viết dựa trên một chuỗi chủ đề nhất quán, mang tính lặp lại ở các câu và điều đó giúp cho người đọc dễ dàng hình dung hơn về nội dung tổng quát của đoạn văn. 

Ứng dụng câu chủ đề trong IELTS Writing Task 2

Từ nhận định và quan điểm đưa ra ở trên, người đọc có thể thấy rằng: để đoạn văn được rõ ràng hơn, người viết nên đảm bảo chuỗi chủ đề chính trong đoạn văn mang tính nhất quán và lặp lại trong mỗi câu văn. Để làm được điều đó, người viết cần sử dụng những từ đầu tiên trong mỗi câu để tạo thành chuỗi chủ đề nhất quán.

Ví dụ: 

IELTS Writing Task 2 chủ đề Travel

As there are more visitors in those remote areas, many local species and their shelters might be severely affected. Scientists arrive at these areas and conduct their experiments using many kinds of equipment with loud noises, which may cause discomfort for the animals living nearby. In addition, the presence of tourists in those areas can lead to the increase in vehicles and the amount of waste; hence, the genuine beauty of the natural landscapes will gradually fade away. 

Tạm dịch:

Việc có nhiều người đến tham quan những địa điểm xa xôi sẽ đe doạ những loài động vật trong địa phương và môi trường sống của chúng. Những nhà khoa học đến những khu vực này và tiến hành những thí nghiệm với nhiều loại thiết bị có âm thanh lớn, gây khó chịu cho những con vật sống gần đó. Bên cạnh đó, sự hiện diện của khách du lịch cũng dẫn đến số lượng phương tiện gia tăng và lượng rác thải tăng, và việc này làm mất đi vẻ đẹp của quang cảnh tự nhiên.

Trong ví dụ trên, những phần được gạch dưới là những cụm từ giúp cho chuỗi câu văn có sự kết nối về chủ đề: việc có nhiều khách tham quan đến các vùng đất xa xôi sẽ đe doạ cuộc sống của các loài vật nơi đây. Ở câu đầu tiên, người viết giới thiệu đối tượng “visitors” và tiếp tục làm rõ đối tượng này trong hai câu tiếp theo qua đối tượng cụ thể bao gồm “scientists” và “tourists”. 

Nhận định 2

Tạm dịch:

Bài văn xuôi của bạn sẽ trở nên đơn điệu vì những lý do nghiêm trọng hơn là lí do các chủ đề hoặc chủ ngữ bị lặp đi lặp lại. Sẽ thật đơn điệu nếu bạn viết hết câu ngắn này đến câu khác, hay hết câu dài này đến câu khác. Văn xuôi của bạn sẽ trở nên đơn điệu nếu bạn nhồi nhét nó bằng những cụm danh từ hoá và câu bị động. Bạn nên tránh việc đơn điệu bằng cách nói những gì bạn phải nói một cách gần gũi nhất có thể, bằng cách lôi cuốn người đọc vào những ý tưởng của bạn một cách triệt để đến mức họ quên đi bề mặt con chữ. 

Giải thích

Nhận định trên có thể được hiểu một cách đơn giản như sau: việc chủ đề hoặc chủ ngữ được lặp đi lặp lại ở mỗi câu không phải là nguyên nhân khiến cho bài viết trở nên đơn điệu và rời rạc. Nguyên nhân thật sự đến từ việc người viết liên tục viết những câu ngắn hoặc câu dài và sử dụng nhiều cụm danh từ hoá hay câu bị động. 

Ví dụ

Cambridge Ielts 11 – Test 4

Tạm dịch đại ý:

Đoạn văn trên mở đầu bằng việc giới thiệu tầm quan trọng của âm thanh trong phim ảnh. Cụ thể, tác giả nói rằng một đoạn nhạc phim ý nghĩa cũng phức tạp và bao gồm nhiều thành phần như hình ảnh xuất hiện trên phim, và việc chọn nhạc phim cũng quan trọng như vai trò của người đạo diễn. Nhạc phim thường bao gồm ba thành phần cơ bản: giọng người nói, hiệu ứng âm thanh và nhạc. Những thành phần này cần được kết hợp và cân bằng để tạo ra được hiệu ứng phù hợp với từng cảnh hành động trong phim. Những thành phần trên chủ yếu bao gồm đoạn hội thoại, hiệu ứng âm thanh đồng bộ / bất đồng bộ và âm nhạc. 

Trong đoạn văn trên, người đọc có thể nhận ra các chủ ngữ/ đối tượng đã được lặp lại ở các câu như “A meaningful soundtrack”, “the entire sound track”, “these three tracks” và “three previously mentioned tracks”. Tuy nhiên, các câu không đơn điệu vì có tính kết nối thông tin rõ ràng, dễ liên kết và nội dung các câu không có sự trùng lặp. Bên cạnh đó, cấu trúc câu đa phần là câu chủ động, vì vậy mà nội dung mang tính trực tiếp và dễ dàng nằm bắt hơn.  

Ý kiến của tác giả bài viết

Tác giả bài viết đồng ý với nhận định trên. Thứ nhất, việc lặp lại chủ ngữ/ đối tượng trong các câu không mang lại cảm giác đơn điệu và thực tế còn có tác dụng kết nối mạch ý trong đoạn, giúp người đọc hình dung rõ hơn về nội dung người viết đang muốn truyền đạt. Thứ hai, việc viết liên tục hàng loạt câu đơn và câu dài mà không có sự liên kết giữa các đối tượng trong các câu đó sẽ khiến cho người đọc khó thấy được sự liên quan và mạch ý chung (điều này có thể ảnh hưởng đến tiêu chí Mạch Lạc và Liên kết trong bài thi Writing). Thứ ba, việc cố gắng sử dụng nhiều cụm danh từ hoá và câu bị động không phải lúc nào cũng hiệu quả vì đôi khi chúng sẽ khiến câu trở nên tối nghĩa và trừu tượng. Thực tế, một số người học hiện nay vẫn có những quan điểm như sau: khi viết câu cần tránh lặp chủ ngữ mà thay vào đó phải đa dạng hoá chủ ngữ từng câu, cần cố gắng sử dụng những cụm danh từ hoá càng nhiều càng tốt để văn phong trở nên “học thuật” và “trang trọng hơn”, sử dụng câu bị động thay cho câu chủ động để bài viết có sự đa dạng về cấu trúc và đạt điểm ngữ pháp cao hơn. Các quan điểm trên là không sai nhưng những phương pháp như danh từ hoá, sử dụng câu bị động hay thay đổi chủ ngữ cần được sử dụng đúng ngữ cảnh (để đảm bảo sự thống nhất về chủ đề trong đoạn văn), chứ không nên sử dụng một cách đại trà vì chúng có thể làm mất đi tính rõ ràng của chủ đề và sự mạch lạc của đoạn văn. 

Ứng dụng câu chủ đề trong IELTS Writing Task 2

Từ nhận định và quan điểm đưa ra ở trên, người đọc có thể thấy rằng: việc đoạn văn có trở nên đơn điệu hay không tuỳ thuộc vào việc người viết có đưa ra một chủ đề (central topic) rõ ràng và nhất quán xuyên suốt trong đoạn văn đó hay không. Để chủ đề trong đoạn văn trở nên rõ ràng và dễ theo dõi cho người đọc, người viết đôi khi cần phải:

Lặp lại chủ ngữ ở các câu.

Ví dụ:

IELTS Writing Task 2 – Chủ đề Nature

People’s little understanding of the significant role of the natural world may mainly result from the fact that they care more about other important things to them. In this fast-changing world, people are occupied with a lot of serious problems and the significance of the natural world may be considered a less important thing. In many countries, for instance, people are mainly concerned over making ends meet, and to them, the natural world is just pale in significance. Therefore, instead of minding something which has or has not yet no direct impact on them like the natural world, they may choose to care more about things that matter such as their financial difficulties.

Tạm dịch:

Sự hiểu biết ít ỏi của mọi người về vai trò quan trọng của thế giới tự nhiên có thể chủ yếu là do họ quan tâm nhiều hơn đến những điều quan trọng khác đối với họ. Trong thế giới đang thay đổi nhanh chóng này, con người phải đối mặt với rất nhiều vấn đề nghiêm trọng và tầm quan trọng của thế giới tự nhiên có thể được coi là một điều ít quan trọng hơn. Ví dụ, ở nhiều quốc gia, mọi người chủ yếu lo lắng về việc kiếm sống qua ngày, và đối với họ, thế giới tự nhiên chỉ có ý nghĩa không mấy quan trọng. Do đó, thay vì quan tâm đến điều gì đó không hoặc chưa có ảnh hưởng trực tiếp đến họ như thế giới tự nhiên, họ có thể chọn quan tâm nhiều hơn đến những thứ quan trọng hơn như khó khăn về tài chính.

Trong ví dụ trên, chủ ngữ của các câu có sự lặp lại và cùng chỉ một đối tượng thực hiện hành động là con người. Tuy có những thông tin mới luôn được đưa ra ở mỗi câu, việc chủ ngữ xuất hiện trùng lặp giúp cho người đọc nắm rõ được chuỗi chủ đề đang được nói đến: con người không có sự quan tâm đúng mực đến thế giới tự nhiên.

Đọc thêm: Thesis statement là gì và cách cải thiện trong IELTS Writing Task 2

Sử dụng các cụm danh từ hoá và câu bị động, miễn là chủ đề trong câu vẫn rõ ràng và thống nhất. 

Ví dụ 1:

IELTS Writing Task 2 – Chủ đề Food

To begin with, when a country exports its products to foreign countries, it is creating its own fortune by introducing its local brands to other markets and attracting potential pools of customers and thus generating more revenue. For example, Vietnam's rice export has brought the country billions of dollars every year and along with that promoted the images of Vietnamese rice products to customers worldwide.

Tạm dịch:

Đầu tiên, khi một quốc gia xuất khẩu sản phẩm của mình ra nước ngoài, quốc gia đó đang tạo ra lợi thế cho mình bằng cách giới thiệu các thương hiệu địa phương đến các thị trường khác và thu hút nhóm khách hàng tiềm năng, và do đó tạo ra nhiều doanh thu. Ví dụ, việc xuất khẩu gạo của Việt Nam đã mang lại cho đất nước hàng tỷ đô la mỗi năm và cùng với đó là cơ hội quảng bá hình ảnh sản phẩm gạo Việt Nam đến với khách hàng trên toàn thế giới.

Trong ví dụ trên, cụm “Vietnam’s rice export” là một cụm danh từ được sử dụng để làm rõ ý được diễn đạt ở câu trên là “when a country exports its products”. Trong trường hợp này, việc sử dụng cụm danh từ hoá tại đây không khiến câu trở nên đơn điệu vì cụm này có liên quan đến nội dung đã được nhắc đến trước đó, giúp cho người đọc hình dung và xâu chuỗi chủ đề (các quốc gia có thể thu được nhiều lợi ích khi xuất khẩu sản phẩm địa phương) rõ hơn. 

Ví dụ 2: 

IELTS Writing Task 2 – Chủ đề Robots

Many manual laborers are being replaced by innovative self-propelled robots when it comes to mechanical tasks that require precision and synchronization. As thousands of workers have been laid off since their companies adopted fully automated manufacturing processes, they may struggle to earn a living and support their families.

Tạm dịch:

Nhiều người lao động đang được thay thế bằng các robot tự hành cải tiến khi thực hiện các công việc cơ khí đòi hỏi sự chính xác và đồng bộ. Vì hàng nghìn công nhân đã bị sa thải kể từ khi công ty của họ áp dụng quy trình sản xuất hoàn toàn tự động, họ có thể phải vất vả để kiếm sống và hỗ trợ gia đình.

Trong ví dụ trên, dù câu bị động được sử dụng liên tục và thông tin mới luôn xuất hiện ở phần sau trong mỗi câu, chuỗi chủ đề (rô bốt đang dần thay thế và đe doạ việc làm của con người) vẫn có sự nhất quán vì các đối tượng xuất hiện lặp lại qua các câu. 

Tổng kết

Bài viết đã nêu quan điểm của tác giả về hai nhận định về vai trò của chủ đề trong chuỗi câu văn và cung cấp một số ứng dụng thực tiễn về câu chủ đề trong IELTS Writing. Qua đó, bài viết hi vọng người đọc có thể áp dụng những nhận định ấy vào việc luyện tập viết tiếng Anh nói chung và bài viết IELTS nói riêng.

Cũng như các kĩ năng khác, kĩ năng Viết cần sự luyện tập và mài dũa thường xuyên để có thể hình thành nên một đoạn văn/ một bài văn chuẩn chỉnh, rõ ràng và hiệu quả trong việc diễn đạt ý tưởng.

Cuốn Style: Towards Clarity and Grace là một tài liệu học Viết hữu ích cho người học với các chương riêng biệt đào sâu về các khía cạnh khác nhau trong văn viết như: độ rõ ràng, tính liên kết về mặt hình thức, tính nhấn mạnh, tính liên kết về mặt nội dung, tính chính xác, độ dài, độ tinh tế. 

Nguyễn Hồ Ngọc Anh