Glottal stop | Chi tiết đặc điểm, cách phát âm Glottal Stop

Glottal stop là gì?

Khái niệm và đặc điểm của Glottal stop

Glottal Stop là một âm thanh ngữ âm học.

Theo từ điển Cambridge,  glottal stop là một âm thanh lời nói tạo ra bằng cách đóng và mở dây thanh âm một cách nhanh chóng, khiến không khí trong phổi được thoát ra nhanh chóng (a speech sound produced by closing the vocal cords and then opening them quickly so that the air from the lungs is released with force).

Glottal Stop có thể được hiểu một cách rất đơn giản như việc bạn đang nói một câu nhưng tự dưng ngắt hoàn toàn hơi, khiến câu nói dừng lại, có sự nhấn mạnh ở cuối.

Nó thường được phát ra như một âm cắt ngắn, và được biểu thị trong bảng phiên âm bằng ký hiệu "ʔ". Nó cũng được sử dụng trong âm nhạc và giọng nói để tăng tính thuyết phục và sự hiệu quả trong giao tiếp.

Có 4 trường hợp thường xuyên sử dụng Glottal Stop trong tiếng Anh:

• Trong các từ tiếng Anh có chứa nguyên âm /t/ ở cuối từ. Ví dụ: hat, hot, jet, met, net, set, wet, vet,.... Những từ này sẽ được phát âm bằng cách Glottal Stop: ha?, ho?, Je?, me?, ne?, se?, we?, ve?,... Trong những trường hợp này, âm /t/ thường bị rút ngắn và thay thế bằng âm Glottal Stop để tạo thành một phát âm chính xác hơn.

• Trong các từ có chứa cặp chữ "tt", âm /t/ thường bị rút ngắn và thay thế bằng âm Glottal Stop.. Ví dụ: button, bottle, kitten, curtain, water,...

• Trong tiếng Anh miền Nam Hoa Kỳ, Glottal Stop được sử dụng để thay thế âm /t/ ở cuối từ, ví dụ như "butter" (buh?er) hoặc "little" (li?l).

• Trong tiếng Anh địa phương, Glottal Stop cũng được sử dụng thay cho các âm phụ âm khác nhau, chẳng hạn như /t/ trong từ "mountain" (moun?in) hoặc /p/ trong từ "pumpkin" (pum?kin).

Glottal Stop cũng được sử dụng trong các trường hợp thảo luận hoặc thuyết trình để tăng sự thuyết phục và sự hiệu quả trong giao tiếp.

Lưu ý rằng, glottal stops ở cuối âm tiết/từ như "cat", "cap",... trước đây được các nhà ngôn ngữ học xem như phát âm sai ("improper") vì đây không phải là phương pháp phát âm chính thống trong tiếng Anh. Thay vào đó, người bản ngữ tiếng Anh thường sử dụng âm "t" để kết thúc các từ như trên.

Ngày nay , việc sử dụng glottal stops để kết thúc âm tiết/từ cũng đã trở nên phổ biến hơn trong tiếng Anh hiện đại. Tùy vào ngữ cảnh và khu vực địa lý, glottal stops có thể được sử dụng một cách chấp nhận được trong tiếng Anh. Việc xem glottal stops là phát âm sai hay không còn phụ thuộc vào ngữ cảnh và khu vực địa lý mà người nói đang sử dụng.

Các ngôn ngữ có sử dụng Glottal stop và ví dụ

Ngoài tiếng Anh, Glottal Stop xuất hiện trong nhiều ngôn ngữ khác nhau, bao gồm tiếng Anh, tiếng Ả Rập, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Hà Lan và tiếng Iceland. 

• Tiếng Ả Rập: Glottal Stop được sử dụng rất phổ biến trong tiếng Ả Rập, nó được biểu thị bằng chữ "ء".

• Tiếng Hàn Quốc: Glottal Stop được sử dụng trong tiếng Hàn Quốc để phân biệt giữa các từ.

• Tiếng Đức: Glottal Stop được sử dụng trong tiếng Đức trong các trường hợp phát âm đặc biệt.

• Tiếng Thái: Glottal Stop được sử dụng trong tiếng Thái để phân biệt giữa các từ.

• Tiếng Hawai: Glottal Stop được sử dụng trong tiếng Hawai'i và được gọi là "okina".

Hướng dẫn cách phát âm Glottal Stop

Cách phát âm Glottal Stop phụ thuộc vào từng ngôn ngữ cụ thể, tuy nhiên ở đây là một hướng dẫn cơ bản để phát âm Glottal Stop trong tiếng Anh. 

Hãy thử bắt đầu với việc phát âm từ “uh - oh”. Trong một số ngôn ngữ, đây là một âm thanh phụ âm riêng biệt, nhưng trong tiếng Anh, chúng ta thường sử dụng nó với d, t, k, g, b hoặc p khi một trong những âm thanh đó xảy ra ở cuối từ hoặc âm tiết ...

Chúng ta đóng dây thanh quản rất nhanh và làm cho không khí dừng lại chỉ trong một khoảnh khắc. Chúng ta không để không khí thoát ra. Glottal stop này là âm cuối cùng của những từ này: Bạn cũng nghe nó trong các từ và âm tiết kết thúc bằng t + nguyên âm + n.

Chúng ta không phát âm nguyên âm, vì vậy chúng ta phát âm t + n: button, cotton, kitten, clinton, continent, forgotten, sentence.

Hãy luyện khả năng phát âm Glottal Stop thông qua bài tập dưới đây:

• Bắt đầu bằng cách cất giọng lên, tạo ra âm thanh "uh" hoặc "eh".

• Lấy hơi thở vào đầy phổi, sẵn sàng để phát âm Glottal Stop.

• Đóng thanh âm ở hầu hết mức độ của đường hô hấp bằng cách khép hẳn đôi dây thanh quản.

• Giữ thanh âm ở đó khoảng 1 giây, sau đó nhanh chóng mở lại dây thanh quản, phát ra tiếng hơi từ phổi.

Ví dụ về cách phát âm Glottal Stop trong một số từ tiếng Anh:

• Button: Để phát âm từ "button", người học có thể thực hiện các bước trên và đóng thanh âm ở phần cuối từ, sau chữ "t".

• Little: Để phát âm từ "little", người học có thể thực hiện các bước trên và đóng thanh âm ở phần cuối từ, sau chữ "t".

Glottal Stop là một âm tiết khó phát âm và thường không được phát âm rõ ràng trong tiếng Anh, đặc biệt là trong văn phong hội thoại. Tuy nhiên, nếu muốn nói tiếng Anh chuẩn xác, thí sinh nên luyện tập phát âm Glottal Stop thường xuyên.

Glottal stop có thể ảnh hưởng đến sự hiểu biết của người nghe, đặc biệt là đối với những người nói tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Việc sử dụng quá nhiều glottal stop có thể làm cho lời nói trở nên khó hiểu và gây ra sự nhầm lẫn.

Trong một số trường hợp, sử dụng glottal stop có thể làm thay đổi nghĩa của từ hoặc câu. Ví dụ, từ "button" và "butter" khác nhau về nghĩa, tuy nhiên nếu người nói sử dụng glottal stop thay vì phát âm "t" ở cuối từ "button", thì người nghe có thể nhầm lẫn giữa hai từ này.

Do đó, việc sử dụng glottal stop trong tiếng Anh cần được điều chỉnh sao cho phù hợp với tình huống và đối tượng nghe để đảm bảo sự hiểu biết và truyền đạt thông điệp một cách chính xác.

Khi không sử dụng Glottal stop đúng cách, người nói có thể gặp phải một số lỗi phát âm phổ biến như sau:

• Thay thế Glottal stop bằng âm /t/: Thay vì sử dụng Glottal stop trong những trường hợp cần thiết, người nói có thể thay thế bằng âm /t/, làm cho âm tiết trở nên cứng hơn và không tự nhiên. Trong trường hợp này, việc không sử dụng Glottal stop đúng cách có thể làm cho âm /t/ trở nên mờ nhạt hoặc bị nhầm lẫn với các âm khác, dẫn đến sự hiểu nhầm của người nghe.

• Không phân biệt âm /t/ và Glottal stop: Đôi khi người nói không phân biệt được giữa âm /t/ và Glottal stop trong tiếng Anh, làm cho phát âm của họ trở nên lủng củng và khó nghe. Có thể kể đến trường hợp khi người nói phát âm từ "butter" thành "bu?er". Trong từ này, âm /t/ phải được phát âm rõ ràng và không được thay thế bằng Glottal stop. Khi phát âm không chính xác, từ này có thể bị nhầm lẫn với "budder" hoặc "buzzer".

• Sử dụng quá nhiều Glottal stop: Ngược lại, khi sử dụng Glottal stop quá nhiều trong tiếng Anh, người nói có thể làm cho phát âm trở nên thô và không tự nhiên.

Glottal stop và ngữ âm học

Glottal Stop là thành phần trong yếu tố Rhythm - 1 trong  4 yếu tố tạo nên Ngữ điệu (Intonation) trong giao tiếp.  Từ đây, ta có thể gia tăng band điểm IELTS Speaking nếu luyện tập một cách trực tiếp.

Trong bài thi IELTS Speaking, tiêu chí chấm điểm về Pronunciation (Phát âm) có bao gồm “Pronunciation features” - phát âm. Phát âm lại là một trong những yếu tố cấu thành nên ngữ điệu (Intonation).

Dựa theo thông tin từ Speaking band descriptors:

• Band 9: uses a full range of pronunciation features with precision and subtlety

• Band 8: uses a wide range of pronunciation features

• Band 7: all the positive features of band 6

• Band 6: uses a range of pronunciation features with mixed control

Có thể thấy, yếu tố Intonation, và gián tiếp là glottal stops, góp mặt trong band điểm từ 6.0 - 9.0 trong thang điểm bài thi IELTS Speaking ở ý “pronunciation features”.

Vì vậy, thí sinh cần chú ý đến ngữ điệu và đến việc thể hiện glottal stops của bản thân khi nói để người nghe có thể hiểu được chính xác ý nghĩa và cảm xúc của người nói khi nói.

Trong kỹ năng IELTS Speaking, ngữ điệu, và việc dùng glottal stops chính xác, có thể giúp người thi tạo ra sự trôi chảy trong lời nói và đưa ra các thông điệp cần thiết để trả lời các câu hỏi của người chấm thi một cách rõ ràng và hiệu quả.

Nếu người thi sử dụng glottal stops không tốt, đặc biệt là trong phát âm các từ không chính xác, đọc sai hoặc phát âm chưa rõ ràng, điều này có thể gây ra sự hiểu lầm hoặc khó khăn cho người chấm thi trong việc hiểu ý của người thi.

Kết luận

Glottal stop là một âm thanh quan trọng trong ngữ âm học, được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngôn ngữ trên thế giới. Qua bài viết này, người học đã tìm hiểu Glottal stop là gì và đặc điểm cũng như cách phát âm glottal stop đúng cách, cùng với các ví dụ minh họa để giúp bạn nắm bắt được tình huống sử dụng của âm thanh này.

Người học cũng đã khám phá ứng dụng của glottal stop trong ngôn ngữ và văn hóa, đồng thời đưa ra những lời khuyên để vượt qua các khó khăn khi học phát âm âm thanh này. Với kiến thức này, thí sinh sẽ có thể cải thiện kỹ năng phát âm của mình và hiểu rõ hơn về ngữ âm học.

Tài liệu tham khảo:

Glottal stop. (2023, February 3). Wikipedia, the free encyclopedia. Retrieved March 11, 2023, from https://en.wikipedia.org/wiki/Glottal_stop

Hudson, J. (2023, March 7). The glottal what? A pronunciation guide to the glottal stop. Pronunciation Studio. https://pronunciationstudio.com/glottal-stop-pronunciation-guide/

"Learn the Meaning of a Glottal Stop In Phonetics and English." ThoughtCo, 20 Oct. 2009, www.thoughtco.com/glottal-stop-phonetics-1690901.