Giảm căng thẳng cho bài kiểm tra đọc: Phân tích tác nhân & giải pháp

Khái niệm về sự căng thẳng khi làm bài kiểm tra 

Theo tác giả Ergene của bài nghiên cứu “Các biện pháp can thiệp hiệu quả giảm lo âu khi thi cử: một phân tích tổng hợp” vào năm 2003, căng thẳng khi thi cử là một loại căng thẳng dựa theo hoàn cảnh cụ thể. Ngoài ra, Calvo và cộng sự (1994) cho rằng căng thẳng thi cử là xu hướng lo lắng về thành tích của chính mình (lo sợ thất bại) và khả năng của bản thân (suy nghĩ tự ti) xuất hiện trong các kỳ thi và ảnh hưởng đến kết quả làm bài của học sinh, khiến điểm số không phản ánh chính xác kiến thức và kỹ năng thực sự của họ. 

Khái niệm về sự căng thẳng khi làm bài đọc

Sự căng thẳng khi đọc ngoại ngữ là cảm giác lo lắng và lo ngại khi người học phải đọc bằng ngôn ngữ không phải là ngôn ngữ mẹ đẻ (Rajab, 2012). Sự căng thẳng khi đọc được xem như là "biến số trung gian xuất hiện giữa việc đọc một văn bản và xử lý ý nghĩa thực tế của nó. Do đó, nó có thể làm chậm quá trình hiểu và tiếp thu ngôn ngữ thứ hai, ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả của bài đọc, gây ra tâm lý tự ti cho  người học. 

Horwitz và đồng nghiệp trong nghiên cứu của họ về lo âu ngoại ngữ trong 30 học kỳ đầu tiên của lớp học tiếng Tây Ban Nha, tiếng Nga và tiếng Nhật. Từ nghiên cứu này, họ phát hiện rằng căng thẳng khi đọc ngoại ngữ thực sự tồn tại và có tác động đáng kể đến hiệu suất học ngôn ngữ đó. Những sinh viên có mức độ lo âu khi đọc thấp thường có kết quả học tập tốt hơn so với những người có mức độ lo âu cao.

Kết quả tương tự cũng được Sellars chứng minh trong nghiên cứu của mình với 89 người tham gia từ khóa học học kỳ thứ ba và một khóa học giao tiếp trung cấp tiếng Tây Ban Nha tại đại học. Trong nghiên cứu, họ phát hiện rằng lo âu khi đọc là một biến số riêng biệt trong quá trình học ngoại ngữ. Sinh viên cho biết họ cảm thấy hơi lo lắng khi phải đọc bằng ngôn ngữ thứ hai so với các hoạt động khác. Nghiên cứu cũng cho thấy sinh viên lo âu cao hơn thường nhớ lại ít nội dung đoạn văn so với những người không gặp nhiều lo âu. Tổng thể, nghiên cứu cho thấy hiệu suất đọc của sinh viên bị ảnh hưởng bởi lo âu khi đọc. 

Tác nhân gây ra sự căng thẳng khi làm bài thi đọc

Sự căng thẳng khi làm bài đọc được gây ra bởi các từ vựng lạ, chủ đề không quen thuộc, đọc hiểu kém và sự sợ hãi khi đọc (Cheng, 2017). Theo Rajab và đồng nghiệp (2012), người đọc thường đối mặt với căng thẳng khi làm bài kiểm tra đọc là vì các nội dung đọc hiểu trong ngôn ngữ thứ hai thường khó khăn hơn (từ vựng không quen thuộc, cách viết, cấu trúc câu, cú pháp phức tạp, mối quan hệ ngữ nghĩa khó hiểu, các yếu tố ngôn ngữ không rõ ràng, và thiếu thông tin nền về ngôn ngữ đó). 

Kết quả tương tự cũng được phát hiện trong nghiên cứu vào năm 2014 của Subasi, các tác giả còn chỉ ra rằng sự căng thẳng khi làm bài kiểm tra đọc được gây ra bởi sự không tương khớp giữa nội dung bài học và bài kiểm tra. Cụ thể, các đối tượng nghiên cứu cho biết họ cảm thấy lo lắng khi phải làm các bài kiểm tra đọc có chứa các kiến thức hoặc loại câu hỏi họ chưa từng gặp, dù trước đó đã dành rất nhiều thời gian ôn tập tài liệu được giao trên lớp. 

Tương tự, nếu người học có những trải nghiệm tiêu cực liên quan đến việc đọc hoặc các buổi học đọc, đặc biệt là khi cách ứng xử của giáo viên khi sửa lỗi quá khắt khe, sẽ khiến họ căng thẳng, dẫn đến làm bài kém. 

Các đề xuất

Từ các tác nhân gây ra sự căng thẳng khi thi đọc được nêu trên, có thể rút ra một số cách thức giải quyết vấn đề này:

Đề xuất cho giáo viên

1. Hướng dẫn kỹ thuật dự đoán nghĩa từ vựng

Từ vựng là một rào cản gây ra sự căng thẳng khi đọc của đa số người học, đặc biệt là trong bài thi IELTS Reading, với các từ vựng học thuật hiếm gặp. Do đó, kỹ năng dự đoán từ vựng là quan trọng để giúp họ giảm căng thẳng khi làm bài đọc, các cách nhận diện từ vựng phổ biến bao gồm:

• Dự đoán từ vựng dựa vào thành phần của từ: tiền tố (prefix), gốc từ (root words), và hậu tố (suffix).

• Dự đoán từ vựng dựa vào ngữ cảnh.

Xem thêm:

• Kỹ năng nhận diện từ vựng trong IELTS Reading – Phần 1

• Kỹ năng nhận diện từ vựng trong IELTS Reading – Phần 2

• Kỹ năng nhận diện từ vựng trong IELTS Reading – Phần 3

2. Hướng dẫn các cấu trúc văn phạm thường được ứng dụng trong IELTS Reading

Mỗi ngôn ngữ sẽ có những cách viết, cách sắp xếp thành phần trong câu, cùng với các điểm ngữ pháp, thì khác nhau, do đó, cung cấp cho người học đầy đủ và chi tiết thông tin về văn phạm của tiếng Anh sẽ giúp việc phân tích thành phần câu, cũng như hiểu nghĩa của câu dễ dàng hơn, bởi thành phần chính trong câu (chủ ngữ, động từ chính) mới là thứ quan trọng để xác định ý nghĩa của câu. Từ đó, căng thẳng gây ra bởi việc không thể hiểu nghĩa bài đọc cũng sẽ được giảm, họ cũng nhận biết rõ rằng việc hiểu mọi thứ trong bài đọc là không thực tế (Horwitz, 2001).

3. Hướng dẫn cho người học các chiến lược xử lý các dạng bài đọc IELTS Reading khác nhau

Bài thi đọc IELTS Reading thường sẽ có các dạng bài nhất định (Multiple choice, Map labeling, etc.), người học sẽ phải sử dụng các kỹ năng khác nhau theo từng dạng bài (skimming, scanning, ect.) . Khi đã có các kiến thức và kỹ năng nền tảng cho bài đọc, người học sẽ cảm thấy bớt căng thẳng khi đọc hơn khi đối mặt với chúng. 

4. Cung cấp cho người học tài liệu ôn tập phù hợp

Theo nghiên cứu của Bensoussan (2012), khi người học cảm thấy họ nhận được sự khuyến khích từ giáo viên và sự hỗ trợ từ chương trình giáo dục (khóa học, hệ thống) dưới hình thức các câu hỏi và các bài kiểm tra mẫu trước khi tham gia bài kiểm tra thật, họ sẵn sàng học chăm chỉ hơn và dường như ít lo lắng hơn. Việc này cũng có thể áp dụng với bài kiểm tra IELTS Reading, giáo viên có thể cung cấp cho người học nhiều nguồn tài liệu với các dạng bài, chủ đề thường xuyên xuất hiện trong bài thi này để người học chuẩn bị sẵn sàng tâm lý đối mặt với chúng trong phòng thi tốt hơn. 

5. Tạo ra môi trường học tập thoải mái và chuẩn bị tâm lý cho người học

Bằng cách đem lại một môi trường học tập ít áp lực (giáo viên sửa lỗi một cách nhẹ nhàng, đồng thời khuyến khích người học một cách tích cực, với tiêu chí rằng lỗi sai là việc không thể tránh khỏi khi tiếp xúc với ngôn ngữ thứ hai), người học, sẽ có trải nghiệm tốt hơn với việc làm bài đọc (Young, 1991). Kết quả là, trải nghiệm tốt với bài đọc sẽ giúp họ có tâm lý tốt và bình tĩnh hơn khi đối mặt với chúng trong phòng thi. Ngoài ra, việc chuẩn bị tâm lý cho người học về khả năng gặp khó khăn hoặc căng thẳng khi làm bài đọc cũng cần thiết (Saito et al., 1999). Nhận thức được sự căng thẳng là có thể xảy ra và đương nhiên trong quá trình tiếp xúc với ngôn ngữ khác mang lại sự yên tâm hơn cho người học có mức độ căng thẳng cao (Sellers, 2000).

Đề xuất cho người học

1. Hiểu rõ cấu trúc văn phạm và kỹ năng đoán nghĩa của câu

Trở ngại khi đọc bài IELTS cũng được gây ra bởi vấn đề không thể hiểu nghĩa của câu do các câu văn trong bài đọc IELTS thường được triển khai khác với tiếng Việt, đồng thời còn bao gồm các thông tin phụ, khiến người đọc có tâm lý phải hiểu hết tất cả mọi thứ mới xác định được ý nghĩa chính của một câu. Do đó, thuần thục các cấu trúc văn phạm thường gặp trong bài IELTS Reading để xác định chủ ngữ, động từ chính trong câu là vô cùng cần thiết để xử lý văn bản, việc này giúp người học hiểu nghĩa của câu dễ dàng, cũng như tiết kiệm thời gian trong phần thi.

2. Nắm chắc kỹ năng đoán từ vựng

Các từ vựng mới lạ, học thuật trong bài IELTS Reading cũng là một trong những yếu tố gây ra sự căng thẳng cho người đọc, bởi thế, phát triển kỹ năng đoán từ vựng dựa vào các thành phần của từ, cũng như ngữ cảnh, sẽ giúp người học xử lý văn bản tốt hơn, giảm áp lực khi tham gia bài thi. 

3. Chuẩn bị đầy đủ kiến thức về bài các dạng bài đọc IELTS Reading và chiến lược xử lý chúng

Việc trang bị đầy đủ thông tin về dạng bài khác nhau trong IELTS Reading và cách xử lý chúng, kèm với các kỹ năng phù hợp (skimming, scanning, ect.).. Từ đó, người học sẽ có thể chuẩn bị trước tinh thần, và sẵn sàng đối mặt với khó khăn bài đọc gây ra, giảm sự căng thẳng trong phòng thi. 

4. Ôn tập với các tài liệu phù hợp và chính thống

Hiện nay với sự phổ biến của bài thi IELTS, có vô số các nguồn tài liệu mà người đọc có thể tìm thấy trên mạng, tuy nhiên, mức độ chính thống của các dạng bài và độ khó thường không tương ứng với đề thi IELTS thật. Do đó, khi nội dung ôn tập không trùng khớp với các dạng bài ở bài thi thật, người học sẽ dễ dàng cảm thấy hoang mang, căng thẳng trong phòng thi, và cuối cùng là dẫn đến các kết quả không như mong đợi. Người học có thể yêu cầu giáo viên giao, cũng như đề xuất các nguồn sách luyện đề phù hợp, hoặc có thể tham khảo các tài liệu chính thống sau đây: 

• Bộ sách Cambridge IELTS 1-19

• Bộ sách Collins for IELTS 

5. Chuẩn bị tinh thần ổn định trước kỳ thi

Việc nhận thức được rằng căng thẳng trong kỳ thi đọc là không thể tránh khỏi, và là một tâm lý tự nhiên sẽ xuất hiện cho bất cứ người học nào sẽ giúp họ chuẩn bị sẵn tâm lý để đối mặt với bài thi, và giảm mức độ căng thẳng hơn, đặc biệt là các người học với mức độ căng thẳng cao (Sellers, 2000).

Tổng kết

Bài viết cung cấp cho người học cái nhìn chi tiết về sự căng thẳng trong phòng thi đọc - một hiện tượng tâm lý thường xuyên xảy ra ở người học mọi ngôn ngữ, đồng thời nêu lên nguyên nhân của vấn đề và đề xuất giải pháp cho cả giáo viên và người học. 

Nguồn trích dẫn

• Calvo, Manuel G., et al. “Compensatory reading strategies in Test Anxiety.” Anxiety, Stress, & Coping, vol. 7, no. 2, July 1994, https://doi.org/10.1080/10615809408249338.

• Cheng, Yuh-show. “Development and preliminary validation of four brief measures of L2 language-skill-specific anxiety.” System, vol. 68, Aug. 2017, https://doi.org/10.1016/j.system.2017.06.009.

• Ergene, Tuncay. Effective Interventions on Test Anxiety Reduction: A Meta-Analysis - Tuncay Ergene, 2003, journals.sagepub.com/doi/10.1177/01430343030243004. Accessed 18 July 2024.

• Horwitz, Elaine K., et al. “Foreign language classroom anxiety.” The Modern Language Journal, vol. 70, no. 2, 1986, https://doi.org/10.2307/327317.

• Horwitz, Elaine. “Language anxiety and achievement.” Annual Review of Applied Linguistics, vol. 21, Jan. 2001, https://doi.org/10.1017/s0267190501000071.

• Rajab, Azizah, et al. “Reading anxiety among Second language learners.” Procedia - Social and Behavioral Sciences, vol. 66, Dec. 2012, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.11.279.

• Saito, Yoshiko, et al. “Foreign language reading anxiety.” The Modern Language Journal, vol. 83, no. 2, June 1999, https://doi.org/10.1111/0026-7902.00016.

• Sellers, Vanisa D. “Anxiety and reading comprehension in Spanish as a foreign language.” Foreign Language Annals, vol. 33, no. 5, Sept. 2000, https://doi.org/10.1111/j.1944-9720.2000.tb01995.x.

• Young, Dolly Jesusita. “Creating a low-anxiety classroom environment: What does language anxiety research suggest?” The Modern Language Journal, vol. 75, no. 4, 1991, https://doi.org/10.2307/329492.