Lộ trình học TOEIC Listening từ con số 0 - Phương pháp & Tài liệu ôn tập

Phần thi TOEIC Listening là phần thi dùng để đánh giá năng lực nghe hiểu của thí sinh trong giao tiếp hằng ngày mà đặc biệt là trong môi trường công sở. Tuy là kỹ năng khiến nhiều thí sinh cảm thấy thiếu tự tin nhất nhưng đây cũng là kỹ năng dễ cải thiện nhất nếu có một kế hoạch ôn tập hiệu quả.

Bài viết dưới đây cung cấp cho người đọc lộ trình học TOEIC Listening từ con số 0 với những phương pháp hiệu quả và tài liệu phù hợp từng band điểm.

Giới thiệu tổng quan về TOEIC Listening

TOEIC Listening là một phần trong kỳ thi TOEIC (Test of English for International Communication) - một bài kiểm tra tiếng Anh phổ biến được sử dụng để đánh giá năng lực sử dụng tiếng Anh của thí sinh trong môi trường làm việc quốc tế và công sở. Phần Listening đánh giá khả năng nghe hiểu của thí sinh trong các tình huống giao tiếp và công việc hàng ngày.

Phần thi TOEIC Listening có tổng cộng 100 câu hỏi diễn ra trong thời gian 45 phút với 4 phần khác nhau như sau:

• Part 1- Picture Description (mô tả tranh)

• Part 2 - Question & Response (dạng hỏi đáp)

• Part 3 - Short Conversations (dạng hội thoại ngắn)

• Part 4 - Short Talks (dạng bài nói ngắn).

Xem thêm: Chiến thuật làm bài thi TOEIC Listening chinh phục điểm tuyệt đối

Xác định mục tiêu & lộ trình học TOEIC Listening từ con số 0

Để lựa chọn được một lộ trình học phù hợp, trước hết thí sinh cần xác định mục tiêu band điểm mong muốn dựa trên nhu cầu cá nhân liên quan đến công việc hoặc giáo dục, sau đó thử kiểm tra trình độ hiện tại thông qua các bài kiểm tra mẫu rồi xem xét, đối chiếu điểm số ghi nhận được với mục tiêu của mình để lựa chọn một lộ trình học thích hợp nhất.

Dưới đây là lộ trình học được thiết kế dành riêng cho các nhóm điểm khác nhau mà thí sinh có thể tham khảo trong quá trình chuẩn bị cho phần thi TOEIC Listening.

Lộ trình học đối với band điểm 0-350

Đối tượng: Dành cho những cá nhân mới bắt đầu vào con đường chinh phục tiếng Anh nói chung và bài thi TOEIC nói riêng, thiếu kiến thức nền tảng về ngôn ngữ này với mong muốn cải thiện kỹ năng nghe từ 0 lên 350.

Thời gian luyện tập: từ 2 đến 3 tháng

Nội dung:

• Bắt đầu với việc làm quen với những từ vựng tiếng Anh cơ bản: bao gồm các danh từ, động từ, tính từ, trạng từ thông dụng trong cuộc sống hàng ngày.

• Tập nghe từng câu và các bài hội thoại đơn giản: bắt đầu từ việc luyện nghe từng câu đơn thông qua phương pháp nghe chép chính tả rồi mới đến các bài hội thoại ngắn và đơn giản để làm quen với cách diễn đạt và từ vựng trong từng ngữ cảnh riêng biệt.

• Ngữ pháp cơ bản: thí sinh học các cấu trúc câu đơn giản câu điều kiện loại 1, cách dùng và dấu hiệu nhận biết của 6 thì cơ bản trong tiếng Anh (thì hiện tại đơn, quá khứ đơn, tương lai đơn, hiện tại tiếp diễn, quá khứ tiếp diễn, hiện tại hoàn thành).

• Luyện nghe các bài ngắn và trả lời câu hỏi: tập trung luyện nghe các bài ngắn, sau đó trả lời câu hỏi để cải thiện khả năng nghe, tăng khả năng phản xạ và hiểu các thông tin cơ bản.

Mục tiêu cần đạt:

Hiểu được những bài nghe ngắn với tốc độ đọc tương đối, nắm vững cách chia các thì cơ bản trong tiếng Anh, đặc biệt là thì hiện tại đơn, quá khứ đơn và tương lai đơn, cấu trúc câu điều kiện loại 1, vị trí của các loại từ trong câu và cách chúng được áp dụng vào các bài nghe trong TOEIC.

Tập trung cải thiện số lượng câu đúng trong part 1 và part 2 trong bài thi TOEIC Listening. Cụ thể:

• Đối với Part 1 (Mô tả tranh): thí sinh cần phân biệt được đề bài đang hướng đến tranh tĩnh (thường có đồ vật/cảnh vật làm trung tâm) hay tranh động ( hoạt động của người làm trung tâm) để dự đoán về tính chủ động và bị động của đáp án cần tìm.

Ngoài ra, thí sinh cần tham khảo nhiều nguồn tài liệu khác nhau để bổ sung thêm những từ vựng phổ biến thường xuất hiện trong phần mô tả tranh như các động từ chỉ hoạt động, các danh từ hoặc tính từ chỉ trạng thái của vật.

Đối với Part 2 (Hỏi & đáp): thí sinh tìm hiểu và nắm vững dấu hiệu nhận biết từng dạng câu hỏi khác nhau trong part 2, chủ yếu bao gồm các dạng yes-no question, WH-question, câu hỏi đuôi và câu đề nghị để từ đó xác định đáp án có cách thức trả lời phù hợp nhất.

Lộ trình học đối với band điểm 350-550

Đối tượng: dành cho những cá nhân đã có kiến thức tiếng Anh cơ bản và muốn nâng cao kỹ năng nghe TOEIC từ mức 350 lên 550 điểm.

Thời gian luyện tập: từ 2 đến 3 tháng

Nội dung:

• Ghi nhớ những từ vựng tiếng Anh nâng cao và các cấu trúc ngữ pháp phức tạp: hơn, thí sinh tập trung vào việc hiểu các cấu trúc câu phức, câu điều kiện loại 2 và 3, câu bị động, câu gián tiếp cũng như các cấu trúc khác. Bên cạnh các thì đơn giản đã học ở giai đoạn trước, thí sinh cần nắm vững thêm các thì nâng cao như hiện tại hoàn thành, quá khứ hoàn thành…

• Luyện nghe các bài ngắn và trả lời câu hỏi: tiếp tục luyện nghe các bài ngắn nhưng tăng dần độ phức tạp của chúng, đồng thời kết hợp trả lời câu hỏi để rèn kỹ năng hiểu nghe và phản xạ nhanh.

• Luyện nghe hiểu các bài đối thoại và bài diễn thuyết: tập trung vào luyện nghe các bài nghe đối thoại dài hơn và các bài diễn thuyết với nội dung chuyên sâu, điều này giúp thí sinh làm quen với các kiểu ngôn ngữ khác nhau và cải thiện khả năng hiểu rõ thông tin chi tiết và ý chính, một yếu tố tiên quyết để đạt được mức điểm cao trong part 4 Toeic Listening.

• Luyện nghe qua các tài liệu thực tế: bài thi TOEIC Listening thường bao gồm nhiều giọng đọc từ các vùng địa lý khác nhau như Anh-Anh, Anh-Mỹ hay Anh-Úc nên thí sinh cần luyện tập lắng nghe các bản tin, podcast, video, và các tài liệu tiếng Anh thực tế khác để làm quen với tốc độ, giọng đọc và ngữ điệu đa dạng trong môi trường làm việc và cuộc sống hàng ngày.

Mục tiêu cần đạt:

• Nắm vững các cấu trúc ngữ pháp phức tạp: như câu điều kiện loại 2 và 3, câu bị động, câu gián tiếp…, đồng thời nâng cao vốn từ vựng tiếng Anh bao gồm từ vựng chuyên ngành, phrasal verbs, collocations và các từ ngữ phức tạp thường xuất hiện trong các bài nghe để hiểu những thông tin chi tiết được đề cập đến trong audio.

• Luyện tập nâng cao số lượng câu đúng trong part 1 và part 2: Đúng nhiều nhất có thể, đồng thời tìm hiểu các dạng câu hỏi thường xuất hiện trong part 3 và part 4 (dạng câu hỏi yêu cầu thông tin bao quát hay chi tiết, câu hỏi chứa ẩn ý, câu hỏi về dự định tiếp theo hay câu hỏi liên quan đến số liệu từ bảng biểu/sơ đồ…)

• Làm quen với một số mẹo và chiến thuật làm bài hiệu quả đối với part 3 và part 4: như tận dụng thời gian để đọc lướt qua các câu hỏi trước khi nghe bài nghe để biết được thông tin cần tìm kiếm, đồng thời chú ý đến các từ khóa trong câu hỏi và cố gắng tìm những từ tương tự hoặc có liên quan trong bài nghe.

• Nhận biết một số lỗi mà bản thân thường mắc phải trong quá trình luyện đề: để cải thiện và khắc phục, chẳng hạn như để tránh việc nhận diện sai giọng nói dẫn đến chọn sai đáp án thì thí sinh cần theo dõi sát sao nội dung hội thoại nhằm ghi nhớ vai trò của mỗi nhân vật (người hỏi hay người trả lời).

Lộ trình học đối với band điểm 550-750

Đối tượng: dành cho những cá nhân đã có kiến thức tiếng Anh tương đối tốt và muốn nâng cao kỹ năng nghe TOEIC từ mức 550 lên 750 điểm.

Thời gian luyện tập: từ 1.5 - 2 tháng

Nội dung:

• Sử dụng các tài liệu chuyên ngành và từ điển chuyên ngành để nâng cao vốn từ liên quan đến kỹ thuật, kinh doanh, du lịch, y tế, và nhiều lĩnh vực khác, đồng thời nắm được cách các cấu trúc ngữ pháp phức tạp hơn như mệnh đề quan hệ, trạng từ quan hệ, câu so sánh… được áp dụng trong bài nghe.

• Luyện tập lắng nghe và hiểu rõ các bài nghe ngắn, đa dạng về chủ đề và ngữ cảnh. Ở giai đoạn này, thí sinh cần tập trung vào việc phân biệt thông tin chi tiết, ý chính, ý nghĩa ẩn dụ và tình huống trong các bài nghe. Đặc biệt chú trọng rèn luyện kỹ năng trả lời câu hỏi TOEIC để đạt điểm cao.

• Áp dụng các phương pháp luyện nghe như nghe chép chính tả, shadowing hoặc phương pháp extensive listening (sẽ được đề cập chi tiết ở phần tiếp theo của bài viết) trong quá trình luyện part 3 và part 4 mở rộng vốn từ vựng và khả năng nghe hiểu thay vì tập trung vào keyword.

Mục tiêu cần đạt

Áp dụng tốt các kỹ thuật làm bài như khả năng đọc lướt câu hỏi và đáp án trước khi audio bắt đầu, khả năng nhận biết thông tin gây nhiễu, khả năng nhận diện các cụm từ đồng nghĩa/ trái nghĩa để loại trừ và chọn ra đáp án phù hợp.

Nắm được các cấu trúc câu, các thành ngữ thể hiện sự đồng tình hoặc phản đối, trường hợp hoàn toàn không biết nghĩa của chúng thì phải biết cách xác định đáp án dựa trên những câu bổ trợ xung quanh.

Lộ trình học đối với band điểm 750-900 trở lên

Đối tượng: dành cho những cá nhân đã có khả năng vận dụng thành thạo tiếng Anh cùng nền tảng vững chắc với mong muốn đạt được số điểm TOEIC Listening từ 750 đến trên 900.

Thời gian luyện tập: 1 - 2 tháng

Nội dung

Tập trung sức lực vào việc giải đề, phân tích transcript và đáp án để hiểu nguyên nhân dẫn đến lỗi sai, các bẫy mà đề bài đưa ra cũng như mở rộng vốn từ vựng càng nhiều càng tốt. Lưu ý, trong lúc luyện giải đề, cần giải full đề một cách nghiêm túc để tăng cường sự tập trung và quen với áp lực phòng thi.

Luyện nghe với cường độ cao, thời lượng mỗi lần nghe ít nhất là liên tục trong 30 phút, nghe mọi lúc mọi nơi kể cả ở những nơi có tiếng ồn để khi vào phòng thi không bị xao nhãng và đạt được độ tập trung tối đa.

Bên cạnh việc giải các đề nghe TOEIC, thời gian còn lại nên đa dạng nguồn nghe, áp dụng phương pháp extensive listening vào các bài nghe thực tế như bản tin, đoạn hội thoại trong các tình huống giao tiếp hàng ngày, các bài thuyết trình và phỏng vấn công việc để tăng khả năng nghe hiểu bao quát và gia tăng vốn từ.

Mục tiêu cần đạt

Hoàn toàn nắm vững cấu trúc và định dạng của bài thi TOEIC Listening, bao gồm các loại câu hỏi, những thông tin liên quan đến các phần thi và yêu cầu của từng phần.

Xử lý tốt các câu hỏi nâng cao như dạng câu hỏi về ẩn ý hay dự định của người nói bởi vì để trả lời cho dạng câu hỏi này, thí sinh không thể chỉ dựa vào các câu thoại độc lập mà cần liên kết các ý giữa các câu với nhau để hiểu ngữ cảnh một cách bao quát, từ đó suy ra dụng ý của người nói.

Thành thạo các kỹ thuật làm bài cho từng part, đồng thời tận dụng hiệu quả thời gian trống khi chuyển đổi giữa các câu để đọc trước thông tin, nắm bắt yêu cầu đề bài, từ đó biết được những chỗ cần chú ý khi audio bắt đầu.

Các phương pháp luyện tập TOEIC Listening hiệu quả

Phương pháp nghe chép chính tả

Đây là một trong những phương pháp luyện nghe được nhiều thí sinh luyện thi TOEIC áp dụng và mang lại hiệu quả cao. Để thực hiện phương pháp này, thí sinh tiến hành theo các bước sau:

Bước 1: Chọn nguồn tài liệu nghe có văn bản đi kèm phù hợp với trình độ của bản thân, chẳng hạn như sách giáo trình luyện giải đề thi TOEIC, các audiobook hoặc các video có phụ đề. Lưu ý, ở giai đoạn đầu, thí sinh nên chọn các bài nghe có độ dài vừa phải (từ 1 đến 2 phút) và mức độ hiểu sau khi nghe lần đầu tiên không nên dưới 40% để tránh gây nản chí.

Bước 2: Thực hành việc nghe và chép xuống tất cả những gì có thể nghe được. Ban đầu, thí sinh có thể nghe theo từng cụm với độ dài từ 3-5 giây sau đó dừng lại và chép, tuy nhiên khi đã làm quen với phương pháp này, thí sinh nên tăng dần độ khó lên bằng cách nghe cả mệnh đề hoặc một câu dài để rèn luyện khả năng ghi nhớ thông tin.

Bước 3: Sau khi đã chép xong những gì nghe được từ file nghe, thí sinh đối chiếu các thông tin ghi được với phần transcript để xác định nguyên nhân không nghe được là do thiếu từ vựng, phát âm sai hay chưa biết cách nối âm, từ đó tìm ra biện pháp khắc phục phù hợp.

Bước 4: Nghe lại nhiều lần file nghe cho đến khi có thể hiểu rõ 100% nội dung thì chuyển sang file nghe khác với mức độ khó tăng dần.

Phương pháp extensive listening - nghe rộng

Phương pháp extensive learning giúp thí sinh làm quen với ngôn ngữ thực tế, nghe bao quát và nắm bắt ngữ cảnh, từ đó cải thiện kỹ năng nghe và đạt điểm tốt trong bài thi TOEIC Listening. Các bước thực hiện phương pháp này như sau:

Bước 1: Chọn các tài liệu nghe TOEIC như đoạn hội thoại, bài giảng, podcast hoặc các bài viết được đọc bằng tiếng Anh, đảm bảo rằng tài liệu có độ khó phù hợp với trình độ của bản thân và tương tự như các bài nghe trong kỳ thi TOEIC.

Bước 2: Lắng nghe toàn bộ nội dung file nghe mà không dừng lại để hiểu từng từng từ hoặc chi tiết vì mục tiêu của phương pháp này là luyện nghe tổng quan, hình dung và nắm bắt thông tin chính trong đoạn ngắn.

Bước 3: Sau khi lắng nghe nhiều lần, cần ghi chú lại các điểm chính trong file nghe, bước này sẽ giúp người học tập trung vào các khía cạnh quan trọng và đưa ra các dự đoán về nội dung bài nghe.

Bước 4: Xem transcript để đối chiếu nội dung nghe được với nội dung thực tế của file nghe, từ đó đánh giá mức độ tiến bộ của mình qua từng bài nghe rồi lựa chọn thêm các nguồn nghe phù hợp khác.

Tài liệu hỗ trợ học TOEIC listening

Giai đoạn 0-350

Ở giai đoạn mới bắt đầu làm quen với tiếng Anh nói chung và bài thi TOEIC nói riêng, người học cần tập trung xây dựng vốn từ vựng của mình với nền tảng phát âm vững chắc trước khi tìm hiểu về các kỹ năng và chiến thuật làm bài, một số nguồn sách thích hợp với band điểm này bao gồm:

English Pronunciation in use (Elementary)

Một bộ sách học phát âm tiếng Anh được biên soạn bởi Mark Hancock và Jonathan Marks, cung cấp các bài học và bài tập tập trung vào việc cải thiện kỹ năng phát âm tiếng Anh. Nó được chia thành nhiều unit nhỏ kèm hình ảnh minh họa và đĩa CD giúp người học nghe và luyện tập theo hướng dẫn.

600 Essential Words for the TOEIC

Cuốn sách tập trung vào từ vựng cần thiết cho phần nghe của TOEIC. Nó cung cấp các từ vựng quan trọng và ví dụ trong ngữ cảnh, giúp người học nâng cao khả năng hiểu và áp dụng từ vựng trong bài thi.

Giai đoạn 350-550

Sau khi đã xây dựng được nền tảng căn bản về từ vựng và phát âm, thí sinh bước vào giai đoạn tìm hiểu và làm quen với các dạng đề trong đề thi TOEIC, dưới đây là một số nguồn tài liệu thích hợp cho band điểm từ 350 - 550 mà thí sinh có thể tham khảo:

TOEIC Listening and Reading Skills

Cuốn sách này tập trung vào việc nâng cao kỹ năng nghe cho bài thi TOEIC, nó chủ yếu cung cấp các bài tập và đề thi mô phỏng, giúp thí sinh làm quen với các dạng câu hỏi phức tạp hơn và nâng cao khả năng hiểu nghe của mình.

Target TOEIC (Second Edition)

Bộ sách này cũng bao gồm phần luyện nghe TOEIC nhưng tập trung vào các dạng câu hỏi từ trình độ trung cấp đến cao cấp. Người học sẽ được thực hành với các bài tập và đề thi thực tế, giúp rèn kỹ năng và làm quen với các tình huống nghe phức tạp hơn.

Giai đoạn 550-750

Longman Preparation Series for the TOEIC Test

Bên cạnh việc cung cấp các bài tập và đề thi mô phỏng theo định dạng của bài thi thực tế, quyển sách này còn cung cấp giải thích chi tiết và phương pháp giải quyết các dạng câu hỏi, giúp người học hiểu rõ cách làm và nâng cao hiệu suất thi trong phần Nghe.

Hacker TOEIC Listening

Đây là một tài liệu phổ biến và được đánh giá cao trong việc luyện thi TOEIC bởi nó không chỉ cung cấp những kinh nghiệm và chiến thuật làm bài hữu ích trong phần thi Nghe mà còn phân tích đáp án, tổng hợp các từ vựng thường xuất hiện trong mỗi part, giúp thí sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến thức cũng như đánh giá năng lực hiện tại một cách chuẩn xác.

Giai đoạn 750 - trên 900

Đây là giai đoạn mà thí sinh cần tiếp xúc với các nguồn đề có mức độ khó cao để tăng khả năng phản xạ và độ chính xác trong lúc thi, một số nguồn tài liệu hữu ích cho mục tiêu band điểm này bao gồm:

TOEIC Training Listening Comprehension 860

Đây là cuốn sách luyện thi TOEIC tập trung vào việc rèn kỹ năng nghe cho bài thi TOEIC với mục tiêu đạt 860 điểm, chính vì thế, nó chứa đựng các bài nghe với độ phức tạp cao, chú trọng vào việc mở rộng vốn từ vựng và cải thiện khả năng nghe hiểu, giúp người học làm quen với các dạng câu hỏi và tình huống nghe khó hơn cũng như những từ vựng và ngữ pháp phổ biến trong bài thi thông qua việc luyện tập với các bài nghe có độ khó tương đương với mức điểm trên 750.

Economy TOEIC

Đây là một trong những bộ sách kinh điển trong luyện thi TOEIC bao gồm 5 cấp độ khác nhau nên phù hợp với mọi đối tượng, tuy nhiên đối với thí sinh hướng đến band điểm cao từ 750 trở lên thì quyển 4 và 5 là hai quyển thích hợp nhất.

Bộ sách cung cấp những đề thi có độ khó tương đương đề thi thật với giọng đọc đa dạng giúp phản ánh chính xác năng lực của người học và sự tiến bộ qua từng bài test.

ETS TOEIC

ETS là đơn vị tổ chức và phát hành đề thi TOEIC nhằm đánh giá năng lực sử dụng tiếng Anh của thí sinh nên bộ sách ETS do chính đơn vị này phát hành chính là nguồn tài liệu ôn thi có độ khó tương đồng với đề thi thật nhất. Chính vì thế, đây là bộ đề mà thí sinh nhắm đến band điểm cao nhất định phải tham khảo trong quá trình ôn tập để tăng cường kiến thức và kỹ năng làm bài.

Tổng kết

Trên đây là lộ trình học TOEIC listening từ con số 0 được phân chia cụ thể theo từng band điểm phù hợp với mọi đối tượng khác nhau. Tác giả hy vọng những phương pháp luyện nghe và tài liệu gợi ý trong bài viết sẽ giúp thí sinh có được sự chuẩn bị tốt cho phần thi TOEIC Listening của mình.

Nguồn tham khảo:

ZIM, Anh Ngữ. “LỘ Trình HỌC TOEIC TỪ 0 Đến 900+ Cho Người Mới Bắt Đầu.” Zim.Vn, 1 June 2023, zim.vn/lo-trinh-hoc-TOEIC-tu-con-so-0. Accessed 06 June 2023.