Ứng dụng Paraphrasing để làm IELTS Text Completion

Nhiều người học thường cảm thấy khó khăn mỗi khi phải đối mặt với IELTS Reading vì họ cảm thấy bị lạc lối giữa khối lượng lớn từ vựng trong bài thi, lo lắng vì vốn từ của mình không đủ để hiểu nội dung của bài và không thể tìm được đáp án.

Sự bối rối này càng trở nên rõ ràng hơn đối với dạng bài Text Completion khi mà thí sinh buộc phải chủ động viết được đáp án. Thấu hiểu những trăn trở trên, tác giả mong muốn thông qua bài viết này giới thiệu kỹ thuật Paraphrasing được người ra đề ứng dụng xuyên suốt bài thi IELTS.

Cùng với kỹ năng Skimming và Scanning, Paraphrasing giúp người học có thể dễ dàng tìm ra được câu trả lời mà không cần phải hiểu hết nội dung của bài đọc.

Paraphrasing là gì và ứng dụng paraphrasing trong IELTS

Để hiểu paraphrase là gì? Các cách paraphrase hiệu quả người học có thể đọc qua bài viết trước. Ngoài ra, Paraphrasing có thể hiểu đơn giản là việc viết lại một câu bằng cách thay đổi cấu trúc hoặc từ ngữ của câu gốc mà không làm thay đổi ý nghĩa được truyền đạt. Đây là một trong những kỹ thuật cốt lõi được ứng dụng cho cả 4 kỹ năng trong bài thi IELTS.

Paraphrasing trong IELTS Reading được thể hiện ở chỗ tất cả các câu viết trong bài đọc và câu hỏi sẽ được diễn đạt theo những cách khác nhau, tuy nhiên ý nghĩa truyền đạt vẫn giữ nguyên nhằm đòi hỏi thí sinh không chỉ hiểu nội dung mà còn phải nhận diện được nó dưới nhiều hình thức khác nhau.

Do đó, điều này trở thành một thách thức lớn đối với nhiều thí sinh, đặc biệt là những người với vốn từ và ngữ pháp hạn chế.

Thông thường, Paraphrasing được áp dụng cho tất cả các từ khóa trong bài trừ những trường hợp khó có thể thay thế như: tên riêng (con người, loại bệnh, loài vật, loài cây…), con số nổi bật (năm, số liệu thống kê, tuổi….), ngành học… do đó có thể ưu tiên dựa vào những từ khóa này để thực hiện kỹ năng Skimming và Scanning.

Các cách paraphrasing phổ biến trong IELTS Reading

Thay đổi cấu trúc ngữ pháp

Một trong những cách paraphrasing đơn giản và dễ nhận biết nhất chính là sử dụng các hình thức ngữ pháp khác nhau để diễn đạt cùng một nội dung, trong đó hầu như các từ ngữ mang thông tin diễn đạt đều được giữ nguyên. Cách này thường được ứng dụng đối với các điểm ngữ pháp quan trọng và có nhiều phương thức trình bày trong Tiếng Anh.

Các trường hợp Paraphrasing áp dụng cách thay đổi cấu trúc ngữ pháp thường gặp trong IELTS Reading:

Điểm ngữ pháp: Chủ động <=> Bị động 

Nội dung bài đọc: Waste is recycled to the garden via a bio-cycle septic system, and “Phi Phi Island Resort” uses hydro-electricity from a Pelton wheel and solar power. 

(Trích Phi Phi Island Resort).

Câu hỏi: The “Phi Phi Island Resort” uses a bio-cycle …………… to recycle waste.

→ Từ cần điền: septic system

Giải thích: “Phi Phi Island Resort” và “bio-cycle” là những từ khoá không thể thay thế (dùng để thực hiện kỹ thuật Skimming & Scanning).

Câu hỏi viết dưới dạng chủ động trong đó chủ thể “Phi Phi Island Resort” làm chủ ngữ sử dụng cái gì đó để tái chế nước

Đề bài diễn đạt nội dung ở dạng bị động “Water is recycled… via…” (Nước được tái chế thông qua…) trong đó chủ thể thực hiện hành động tái chế nước bị giấu đi, tuy nhiên có thể dễ dàng suy ra là “Phi Phi Island Resort” do cả đoạn văn chỉ tập trung vào cách sử dụng tài nguyên thiên nhiên của địa điểm đó.

Điểm ngữ pháp: Cấu trúc câu điều kiện

Nội dung bài đọc: “Twenty Thousand Leagues Under the Sea and another contemporaneous book, Victor Hugo’s Toilers of the Sea, both tried to represent the giant squid as they might have been actual zoological animals, much more taking the squid as a biological creature than a mythical creature.” It was a given that the squid was vicious and would readily attack humans given the chance.

Câu hỏi: According to Victor Hugo’s novel, the squid would ……… if he had such an opportunity.

→ Từ cần điền: readily attack humans

Giải thích: “Victor Hugo” và “the squid” (con mực) là những từ khoá chỉ tên riêng của tác giả và một loài động vật không thể thay thế (dùng để thực hiện kỹ thuật Skimming & Scanning).

Câu hỏi sử dụng mệnh đề “If” loại 2 dạng đầy đủ: S + would + Vo if S + V (chia quá khứ đơn)

Đề bài sử dụng cấu trúc mệnh đề “If” loại 2 dạng rút gọn: S + would + Vo + given + Noun.

Thay đổi dạng từ (word forms)

Trong tiếng Anh, một từ gốc sẽ có những từ thuộc những loại từ khác nhau (danh từ, động từ, tính từ, trạng từ) được hình thành bằng cách thêm những tiền tố hoặc hậu tố vào từ gốc để phù hợp khi đứng ở những vị trí khác nhau trong câu.

Ví dụ: beauty (danh từ) là từ gốc:

• Tính từ: beautiful

• Trạng từ: beautifully

• Động từ: beautify

Trong IELTS Reading, nguyên tắc thay đổi dạng từ cũng được sử dụng như là một cách paraphrasing phổ biến đối với những từ khoá thông dụng và có nhiều loại từ khác nhau với cùng một gốc nghĩa:

Nội dung bài đọc: “How we imagine is clearly very subjective – one person’s vivid scene could be another’s grainy picture.” 

(Trích: Aphantasia: A life without mental images)

Câu hỏi: There is a lot of subjectivity in comparing people’s imagination – somebody’s vivid scene could be another person’s……………….

→ Từ cần điền: grainy picture

Giải thích: Câu hỏi diễn đạt: “Có nhiều tính chủ quan (danh từ: subjectivity) khi so sánh trí tưởng tượng (danh từ: imagination) của con người với nhau”

Nội dung bài đọc lại sử dụng 2 từ khoá trên dưới những loại từ khác: “Cách mà chúng ta tưởng tượng (động từ: imagine) rõ ràng rất chủ quan (tính từ: subjective)”.

Dùng từ đồng nghĩa/ cận nghĩa

Một trong những cách paraphrasing thường gây khó khăn cho người đọc chính là việc sử dụng các từ đồng nghĩa hoặc cận nghĩa để thay thế những từ gốc trong nội dung bài đọc vì bởi nó đòi hỏi người đọc cần phải trang bị cho mình một vốn từ vựng tương đối để nhận biết.

Tuy nhiên, điều này đôi khi có thể được khắc phục bằng cách suy luận dựa vào những từ khoá không thể thay thế.

Nội dung bài đọc: “Prof Zeman is adamant that aphantasia is “not a disorder” and says it may affect up to one in 50 people.” 

(Trích: Aphantasia: A life without mental images)

Câu hỏi: Prof Zeman is ……………… that aphantasia is not an illness.

→ Từ cần điền: adamant

Giải thích: “Prof Zeman” và “aphantasia” là những từ khoá không thể thay thế (dùng để thực hiện kỹ thuật Skimming&Scanning).

Câu hỏi và nội dung bài đọc diễn đạt cùng một cấu trúc, tuy nhiên có sự khác nhau ở việc sử dụng cặp từ đồng nghĩa: disorder: an illness of the mind or body (theo từ điển Cambridge) = illness.

Nội dung bài đọc: “Not many people have mental imagery as vibrant as Lauren or as blank as Niel. They are the two extremes of visualisation.” 

(Trích: Aphantasia: A life without mental images)

Câu hỏi: Only a small fraction of people have imagination as ……………… as Lauren does. => Từ cần điền: vibrant

Giải thích: “Lauren” là từ khoá không thể thay thế (dùng để thực hiện kỹ thuật Skimming&Scanning)

Câu hỏi và bài đọc cũng sử dụng cùng một cấu trúc, tuy nhiên có sự khác nhau ở việc sử dụng 2 cặp từ cận nghĩa:

• Not many people → Only a small fraction of people 

  (không nhiều người -> một nhóm người nhỏ)

• Mental imagery → imagination (hình ảnh trong tâm trí -> trí tưởng tượng)

Đọc thêm: 4 cách rèn luyện kỹ năng IELTS Reading

Paraphrasing qua việc tham chiếu (Referencing)

Tham chiếu (Referencing) được hiểu là việc dựa vào thông tin trước đó để đối chiếu và suy luận ra đối tượng đang được đề cập đến ở vế sau. 

Ví dụ:

(1) Nam has lived in the US for 5 years.

(2) He speaks English very well. 

Như vậy, để nhận diện đối tượng “He” (Anh ấy) trong câu (2), người đọc cần dựa vào những thông tin ở câu (1) để suy luận ra He = Nam. Khi đó, “He” được gọi là phép tham chiếu của “Nam”.

Trong IELTS Reading, paraphrasing bằng phép tham chiếu đòi hỏi người đọc phải mở rộng phạm vi đọc ra toàn đoạn, liên kết chúng lại với nhau và suy luận ra đối tượng được tham chiếu thay vì dựa vào nội dung một câu độc lập như trong các ví dụ trên.

Nội dung bài đọc: Rowena Fletcher, head of research and development at the hospital, says the role of the dogs – which have been trained by Medical Detection Dogs – is to pick out samples that smell of cancer. Further down the line, a clinical test will show if the dogs’ diagnosis is correct. She says the potential for using dogs in this way is far-reaching – even if it is not practical to have a dog in every surgery.

“We hope one day that there could be an electronic machine on every GP’s desk which could test a urine sample for diseases by smelling it,” she says. “But first we need to pick up the pattern of what the dogs are smelling.” 

(Trích The potential to sniff out disease)

Câu hỏi: Scientists hope that one day an ………………… will be on every desk. => Từ cần điền: electronic machine

Giải thích: Câu hỏi và nội dung bài đọc diễn đạt cùng một cấu trúc, tuy nhiên có điều gây trở ngại ở đây chính là không thể tìm ra “scientists” được đề cập trong bài. 

Như vậy, người đọc cần phải mở rộng phạm vi đọc ra đoạn trên và suy luận như sau:

“She says” => She = Rowena Fletcher (do cả 2 đoạn chỉ tập trung xoay quanh quan điểm của bà ấy).

Rowena Fletcher là “head of research and development at the hospital” (trưởng ban nghiên cứu và phát triển bệnh viện) -> scientists.

Ứng dụng Paraphrasing trong dạng bài IELTS Text Completion

Text completion là một trong những dạng bài cơ bản thường xuyên xuất hiện trong IELTS Reading dưới các hình thức câu hỏi sau:

• Điền từ vào chỗ trống để hoàn thành những câu riêng lẻ (tương tự như những ví dụ đã phân tích trong phần 2).

• Điền từ vào chỗ trống để hoàn thành một đoạn tóm tắt (summary).

Ví dụ: Bài đọc ‘Don’t be modest’

Iannucci suggested one way of easing the strain on the licence fee was “by pushing ourselves more commercially abroad”.

“Use the BBC’s name, one of the most recognised brands in the world,” he said. “And use the reputation of British television across all networks, to capitalise financially oversees. Be more aggressive in selling our shows, through advertising, through proper international subscription channels, freeing up BBC Worldwide to be fully commercial, whatever it takes.”

“Frankly, don’t be icky and modest about making money, let’s monetise the bezeesus Mary and Joseph out of our programmes abroad so that money can come back, take some pressure off the licence fee at home and be invested in even more ambitious quality shows, that can only add to our value.”

Mr Whittingdale, who was interviewed by ITV News’ Alastair Stewart at the festival, said he wanted an open debate about whether the corporation should do everything it has done in the past. He said he had a slight sense that people who rushed to defend the BBC were “trying to have an argument that’s never been started”.

“Whatever my view is, I don’t determine what programmes the BBC should show,” he added. “That’s the job of the BBC.” Mr Whittingdale said any speculation that the Conservative Party had always wanted to change the BBC due to issues such as its editorial line was “absolute nonsense”. 

(Trích Britain needs strong TV industry)

Đoạn văn tóm tắt chứa các câu hỏi: ‘Easing the strain on the licence fees’

Iannucci recommended increasing BBC’s profit by pushing ourselves more (36)………………………………………………….. He suggests being more aggressive in selling British shows, through advertising and proper international

(37) …………………………………… Also, he invokes producers to stop being

(38) …………………………………..and modest about making money and invest into even (39) …………………………………..quality shows. However, Mr Whittingdale denied any (40) ……………………………… that the Conservative Party had always wanted to change the BBC because of its editorial line.

Quy trình làm bài đối với dạng Text Completion:

• Bước 1: Đọc và gạch dưới những từ khoá chứa thông tin quan trọng trong câu hỏi

• Bước 2: Thực hiện Skimming và Scanning dựa trên những từ khoá khó thay thế

• Bước 3: Dò và nhận diện thông tin được paraphrase

• Bước 4: Tìm ra thông tin bị thiếu và điền đáp án.

Ứng dụng quy trình làm bài đối với dạng Text Completion:

Đối với dạng bài điền vào một đoạn summary như ví dụ trên, người đọc nên tách đoạn văn thành từng câu riêng lẻ và lần lượt thực hiện các bước trong quy trình trên như sau:

• Bước 1: Đọc vào gạch dưới từ khoá quan trọng trong câu (1):

Iannucci recommended increasing BBC’s profit by pushing ourselves more (36)………………… 

(Đây là những từ khoá quan trọng do chúngchứa thông tin diễn đạt chính của câu, trong đó, các chữ viết màu xanh là những tên riêng khó thay thế)

• Bước 2: Thực hiện Skimming&Scanning dựa trên 2 từ khoá “Iannucci” và “BBC’s”, ta xác định được đoạn sau trên bài:

Iannucci suggested one way of easing the strain on the licence fee was “by pushing ourselves more commercially abroad”.

• Bước 3: Đối chiếu thông tin

• Bước 4: Điền đáp án.

Iannucci recommended increasing BBC’s profit by pushing ourselves more (36) commercially abroad.

Lặp lại quy trình đối với những câu còn lại của bài:

Nội dung bài đọc: […] he said “[…] Be more aggressive in selling our shows, through advertising, through proper international subscription channels, freeing up BBC Worldwide to be fully commercial, whatever it takes.”

Câu hỏi: He suggests being more aggressive in selling British shows, through advertising and proper international (37) subscription channels

Giải thích: said -> suggested (từ cận nghĩa)

Nội dung bài đọc: “Frankly, don’t be icky and modest about making money, let’s monetise the bezeesus Mary and Joseph out of our programmes abroad so that money can come back, take some pressure off the licence fee at home and be invested in even more ambitious quality shows, that can only add to our value.”

Câu hỏi: Also, he invokes producers to stop being (38) icky and modest about making money and invest into even (39) more ambitious quality shows.

Giải thích: Don’t be = stop being (từ đồng nghĩa)

Money can be invested = producers invest money into (chủ động ⟺ bị động)

Nội dung bài đọc: “Whatever my view is, I don’t determine what programmes the BBC should show,” he added. “That’s the job of the BBC.” Mr Whittingdale said any speculation that the Conservative Party had always wanted to change the BBC due to issues such as its editorial line was “absolute nonsense”. 

Câu hỏi: However, Mr Whittingdale denied any (40) speculation that the Conservative Party had always wanted to change the BBC because of its editorial line.

Giải thích: Denied -> “absolute nonsense” (Phủ nhận -> “hoàn toàn nhảm nhí”) (lối diễn đạt cận nghĩa)

Because of = due to (từ đồng nghĩa)

Tổng kết

Như vậy, ứng dụng paraphrasing để làm IELTS Text Completion rất quan trọng. Việc hiểu rõ kỹ thuật này sẽ giúp người đọc nhanh chóng xác định được vị trí của đáp án (đặc biệt đối với dạng bài Text Completion) mà vẫn hạn chế tối đa việc dịch hiểu nội dung chi tiết sang tiếng Việt.

Phạm Xuân Đào