Cách trích dẫn IEEE chuẩn tài liệu nghiên cứu khoa học - kĩ thuật

Bài viết này sẽ tổng hợp đến người học những điều cần biết về IEEE - Hệ thống trích dẫn trong lĩnh vực thuộc khối ngành kĩ thuật, khoa học máy tính và các nguyên tắc của hệ thống này.

IEEE là gì?

IEEE (Institue of Electrical and Electronics Engineering) - Viện Kỹ sư Điện và Điện tử là một tổ chức công nghệ toàn cầu được thành lập năm 1963, tập trung vào các lĩnh vực thuộc khối ngành Điện - Kĩ thuật đặc thù như: kỹ thuật điện tử, máy tính, công nghệ thông tin, mạng viễn thông, tự động hóa, robot và điện lực.

Một trong số các công việc chính của IEEE chính là xuất bản tạp chí, và phát triển nghiên cứu khoa học về những lĩnh vực này.

IEEE sở hữu một mạng lưới đồ sộ liên quan đến lĩnh vực kỹ thuật - ứng dụng, chính vì thế, IEEE đã tạo ra một hệ thống trích dẫn nhằm đảm bảo tính minh bạch trong tham khảo tài liệu, và có sự đồng bộ với những tài liệu nằm trong mạng lưới cơ sở.

Nguyên tắc trích dẫn IEEE

Trích dẫn kiểu IEEE (IEEE citation style) là một kiểu trích dẫn quen thuộc trong lĩnh vực kỹ thuật, được đánh dấu bằng các con số trong ngoặc vuông và chú thích ở cuối tài liệu.

Nguyên tắc khi trích dẫn kiểu IEEE như sau:

• Các tài liệu trích dẫn phải là các tài liệu đã được công bố: Không nên sử dụng những tài liệu tìm được nhưng chưa có số công bố và nên tìm tài liệu cùng đề tài đã được xuất bản.

• Nên trích dẫn nguồn của tài liệu gốc - thay vì những trích dẫn được sử dụng trong các báo cáo khác.

• Nếu không có tác giả, chuyển tên tài liệu trích dẫn lên vị trí của tác giả.

• Đối với các nguồn tham khảo thuộc Mỹ, người học cần ghi rõ tên viết tắt của các tiểu bang và tên nước. 

• Khi ghi trích dẫn của tài liệu có từ 6 tác giả trở lên, người học chỉ viết tên tác giả thứ nhất và thêm cụm “et al” viết in nghiêng.

Hướng dẫn cách trích dẫn trong văn bản theo kiểu IEEE

Đầu tiên, để có thể tham khảo trích dẫn, người học cần biết được cách trích dẫn trong văn bản theo kiểu IEEE theo 2 điều sau: cách đánh số trích dẫn và cách trích dẫn thông tin vào văn bản theo hướng trực tiếp và gián tiếp.

Dưới đây là cách đánh dấu trích dẫn trong văn bản:

• Đánh dấu trích dẫn: Tất cả các điểm được trích dẫn cần được đánh theo số thứ tự, được đặt trong ngoặc vuông, và nằm gọn trong câu. Các tài liệu trích dẫn cũng phải xếp theo số thứ tự tương ứng. 

Ví dụ: “For example, see [1].”

• Đối với phần báo cáo được trích dẫn nhiều nguồn cùng 1 lúc, cần ngăn cách bằng dấu phẩy hoặc dấu gạch ngang. Ví dụ: [1], [3], [5] hoặc [1] - [5].

Khi trích dẫn nguồn tác giả, người học cũng cần lưu ý:

• Đánh dấu chú thích ngay sau tên tác giả được đề cập.

Với một số các trích dẫn, người học cần lưu ý cách trích dẫn thông tin vào văn bản như sau:

Trích dẫn trực tiếp

Dối với trích dẫn trực tiếp, người học cần đặt phần văn bản dược trích dẫn trong ngoặc kép, đánh dấu theo quy tắc và ghi rõ trang tham khảo [1].

Ví dụ: Smith’s report said “Climate change causes global warming” [1].

• Nếu người học trích dẫn trực tiếp thành 1 đoạn dài, cần tách biệt phần được trích dẫn, xuống dòng, lùi đầu dòng, và chỉnh cỡ chữ nhỏ xuống.

Ví dụ:

Trích dẫn gián tiếp

Người học sử dụng ý tưởng tham khảo không cần đặt trong dấu ngoặc, tuy nhiên cần được trích dẫn theo số thứ tự như đã nêu trên. 

Vị trí đặt chú thích trích dẫn có thể ngay sau phần thông tin đã được viết lại, không nhất thiết phải đặt cuối câu.

Ví dụ: In contrast to “data partitioning” structures [13], the “space partitioning” structures show better performance for dynamic memory resident data [14]–[15].

Xem thêm: Các cách chọn nguồn tham khảo uy tín cho bài viết học thuật trình độ Đại Học

Hướng dẫn tạo danh mục tài liệu tham khảo theo chuẩn IEEE

Dưới đây là cách trích dẫn theo đúng quy cách IEEE như sau:

• Tài liệu trích dẫn: Tài liệu cần đánh theo thứ tự được đánh dấu trong tài liệu. Thứ tự của tài liệu trích dẫn cần lưu ý như sau:

  • Đứng đầu là số thứ tự, đặt trong ngoặc vuông, tương ứng với điểm được đánh dấu trong tài liệu.

  • Tên tác giả đứng đầu: Tên tác giả được viết tắt chữ cái đầu, họ của tác giả viết đầy đủ.

  • Tên tải liệu tham khảo: Tên tài liệu được đặt trong dấu ngoặc kép, viết đầy đủ tên tài liệu

  • Đứng sau có thể là địa điểm của nhà xuất bản được viết tắt ( đối với tài liệu thuộc Hoa Kỳ).

  • Tên tạp chí, nơi xuất bản: Tên được viết in nghiêng.

  • Theo sau là năm xuất bản, chương tham khảo, trang tham khảo.

  • Các thành phần cách nhau bởi dấu phẩy

Ví dụ: Jigang Wang et al., (2019), “Artemisinin, the Magic Drug Discovered from Traditional Chinese Medicine”, Engineering, Volume 5, Issue 1, pp. 32-39.

Một số dạng tài liệu được trích dẫn theo kiểu IEEE như sách điện tử, tạp chí điện tử, các bài báo online, các sách viết in đã xuất bản, hoặc các báo cáo hội nghị. Người học cũng cần lưu ý cách trích dẫn khác nhau đối với các dạng tài liệu tham khảo được phát hành.

• Đối với sách điện tử - ấn phẩm điện tử: Cần thêm dạng phát hành của tài liệu ở cuối và thêm đường dẫn đến tài liệu đó.. 

Ví dụ: L. Bass, P. Clements, and R. Kazman, Software Architecture in Practice, 2nd ed. Reading, MA: Addison Wesley, 2003. [E-book] Available: Safari e-book.

• Đối với biểu đồ: Trích dẫn toàn bộ thông tin của nguồn tham khảo chứa biểu đồ giống như quy tắc trích dẫn cơ bản. Tuy nhiên, trong văn bản, người học cần ghi rõ chú thích trích dẫn bao gồm: số thứ tự trích dẫn, trang được trích dẫn.

Ví dụ: Trích dẫn trong văn bản: As seen in [6, Tab. 3]

Trích dẫn trong danh mục tài liệu: [6] F. Chanson, L. W. Burton, H. Cleveland, and H. M. Green, “Engineers perception of information sources,” J. Doc., vol. 34, no. 43, pp. 120–144, Apr. 2013.

• Đối với các văn bản pháp luật: Nguồn trích dẫn cần đầy đủ tên văn bản pháp luật kèm năm ban hành, chương hoặc đề mục trích dẫn, quốc gia ban hành, và ngày có hiệu lực của văn bản.

Ví dụ: Climate Change Act 2008, ch. 27, London, UK: HMSO, Nov. 26th 2008.

• Đối với các văn bản trực thuộc chính phủ hoặc các cơ quan ban ngành: Bao gồm tên cơ quan ban hành, tên văn bản đặt trong ngoặc kép, quốc gia ban hành, số công bố, năm tháng phát hành, dạng phát hành và đường dẫn (nếu có).

Ví dụ: The Ministry of Health, “Circular of introducing list of essential medicine”, Hanoi, VN, TT - BYT 19/2018, Sep 2018, [Online], Available: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Thong-tu-19-2018-TT-BYT-danh-muc-thuoc-thiet-yeu-393919.aspx

• Đối với trích dẫn bản đồ: Cần thêm tỉ lệ bản đồ.

Ví dụ:  [25] British Geological Survey, “Geology of the United Kingdom, Ireland and continental shelf: South”, 1:1000000, Nottingham, UK: British Geological Survey, 1991.

• Đối với các bài phỏng vấn - truyền hình: Cần thêm rõ thời gian của bài phỏng vấn đằng sau cơ quan, đơn vị phát hành.

Ví dụ: [28] C. Brown, Interviewee, and H. Edwards, Interviewer, BBC News, [Television broadcast], London, UK: BBC News Channel, 17:36, Apr. 15, 2010.

Ngoài ra, IEEE có công bố cách trích dẫn cho nhiều loại tài liệu khác nhau trên trang thông tin của Viện. Người học có thể tham khảo phụ thuộc vào mục đích sử dụng của bản thân [2].

Xem thêm: Classification Essay: Hướng dẫn từng bước viết bài và chọn chủ đề

Những lỗi thường gặp khi trích dẫn IEEE

Một số lỗi cơ bản mà người học có thể gặp trong quá trình trích dẫn theo kiểu IEEE:

1. Vị trí đặt chú thích không chính xác

Người học có thể có thói quen đặt các trích dẫn phía sau dấu chấm. Tuy nhiên, chú thích cần được đặt ở vị trí cuối của câu, nhưng trước dấu chấm kết thúc câu. Trong một số trường hợp, chú thích có thể đặt ngay sau thông tin trích dẫn.

2. Chú thích sai thứ tự

Đây là một lỗi sai khá điển hình khi làm trích dẫn, Người học sẽ có thể nhầm lẫn các thứ tự sắp xếp hoặc điền sai tài liệu trích dẫn. Để khắc phục tình trạng này, người học nên ghi lại thứ tự trích dẫn ngay sau khi đánh dấu.

3. Lỗi khi viết tài liệu có nhiều đồng tác giả

Trong nhiều trường hợp, người học sử dụng sai cách dùng et al. Bởi cụm trên chỉ áp dụng đối với tài liệu có từ 6 tác giả trở lên.

4. Các trích dẫn không đồng nhất về hình thức

Nguyên nhân của việc này có thể do người học sử dụng các trang tạo trích dẫn nguồn khác nhau nhưng không để ý đến phong cách trích dẫn. Người học cần lưu ý rằng nhớ mọi nguồn trích dẫn trong tài liệu cần được thống nhất một phong cách, để tránh việc nhầm lẫn trong quá trình kiểm duyệt lại nguồn.

Để khắc phục vấn đề này, người học nên kiểm tra lại phong cách trích dẫn của trang tạo nguồn và thay đổi về cùng một kiểu để đảm bảo các trích dẫn được thống nhất về hình thức.

5. Sử dụng nhiều chú thích cho cùng một nguồn

Nhiều người học có xu hướng đánh dấu 2 hoặc nhiều chú thích cho cùng một tài liệu trích dẫn. Ví dụ:

Ở thông tin A [1],…..

Ở thông tin A [2],….

Ta có thể thấy, tuy dùng cùng nguồn tài liệu là thông tin A, nhưng người học lại sử dụng 2 chú thích cho cùng một nguồn, việc này có thể ảnh hưởng đến thứ tự các tài liệu trong danh sách nguồn trích dẫn, ảnh hưởng đển việc đối chiếu lại thông tin.

Trong trường hợp này, người học lưu ý: Mỗi nguồn tham khảo tương ứng với 1 số thứ tự. Nếu người học muốn sử dụng nguồn tham khảo nhiều lần thì chỉ cần chú thích lại bằng số thứ tự ban đầu.

Người học nên lưu ý và cẩn thận trong quá trình tạo trích dẫn theo quy chuẩn IEEE để tránh việc phải sửa lại các chú thích nhiều lần.

Cùng chủ đề: Hướng dẫn toàn diện cách trích dẫn APA

Tổng kết

Bài viết trên đã giúp người học hiểu về IEEE và cách trích dẫn theo quy chuẩn của IEEE. Người học cần nắm vững quy tắc viết tài liệu tham khảo chung và cách đánh chú thích để tránh sai sót trong quá trình làm nghiên cứu. Nếu người học có thêm các thắc mắc, hãy tìm đến ZIM Helper để tìm thêm sự hỗ trợ từ phía chuyên môn.