TOEFL iBT® Listening - Cấu trúc bài thi và chiến lược làm bài hiệu quả

TOEFL Listening luôn được xem là “trang sức” không thể thiếu trong kỳ thi TOEFL iBT, bởi kỹ năng nghe hiểu không chỉ giúp thí sinh nắm bắt thông tin nhanh mà còn thể hiện khả năng phản ứng với các tình huống học thuật đa dạng. Tuy nhiên, đối với nhiều người học, việc nghe hiểu các bài giảng, hội thoại với nhiều giọng khác nhau luôn là một thách thức lớn.

Trong bài viết này, người học sẽ cùng khám phá cấu trúc phần thi, đặc điểm của các loại bài nghe, 7 dạng câu hỏi phổ biến và các chiến lược ghi chú, làm bài hiệu quả. Qua đó, thí sinh sẽ được trang bị những kiến thức cũng như chiến thuật luyện tập cần thiết, giúp tăng sự tự tin và khả năng xử lý bài thi TOEFL Listening một cách bài bản và hiệu quả.

Cấu trúc phần thi TOEFL Listening

Phần thi TOEFL Listening của kỳ thi TOEFL iBT thường bao gồm nhiều bài nghe dưới dạng hội thoại và bài giảng. Hiện nay, định dạng bài thi được chia thành hai thể loại chính:

• Conversations (Hội thoại): Các đoạn hội thoại thường diễn ra giữa hai hoặc nhiều người trong môi trường học tập hay cuộc sống hàng ngày. Nội dung các cuộc hội thoại này được thiết kế nhằm kiểm tra khả năng lắng nghe, hiểu ý chính và các chi tiết cụ thể trong ngữ cảnh giao tiếp.

• Lectures/Discussions (Bài giảng & Thảo luận): Đây là các đoạn bài giảng mang tính chất học thuật, chủ yếu được trình bày bởi giảng viên hoặc chuyên gia. Mục đích chính là đánh giá khả năng lắng nghe các thông tin chuyên sâu, so sánh, phân tích và tổng hợp thông tin từ một bài giảng dài hơn.

Theo như thông tin chính thức từ TOEFL iBT [1], thông thường bài thi nghe có thời lượng tổng cộng khoảng 36 phút, với tổng số câu hỏi là 28 câu. Đối với dạng hội thoại, phần thi gồm 2 bài nghe, mỗi bài gồm 5 câu hỏi, thời lượng mỗi bài kéo dài 3 phút. Đối với dạng bài giảng/thảo luận, phần thi gồm 3 bài nghe, mỗi bài gồm 6 câu hỏi, thời lượng mỗi bài kéo dài từ 3-5 phút. Thời gian làm bài cho phần Listening thường được tính tổng, đòi hỏi thí sinh phải quản lý thời gian một cách hiệu quả khi chuyển đổi giữa các bài nghe khác nhau.

Về cách tính điểm, TOEFL Listening bao gồm các câu hỏi với mức độ khó tăng dần, từ các câu hỏi xác định thông tin cơ bản cho đến các câu hỏi đòi hỏi suy luận logic và phân tích nội dung phức tạp. Gần đây, có những thay đổi nhỏ về cấu trúc, chẳng hạn như khả năng xuất hiện định dạng rút gọn của bài thi.

Qua sơ đồ mô tả trên, thí sinh có thể nắm được cách phân bổ các bài nghe và số lượng câu hỏi, cùng với thời gian làm bài, giúp dễ dàng lập kế hoạch luyện tập và kiểm soát nhịp độ làm bài trong kỳ thi.

Xem thêm: Thang điểm TOEFL iBT® - Cách tính và quy đổi điểm chuẩn nhất 2025

Đặc điểm của các loại bài nghe TOEFL Listening

Trong phần thi Listening, sự đa dạng trong hình thức và nội dung của các bài nghe đòi hỏi thí sinh phải nắm rõ đặc điểm của từng loại để có chiến lược luyện tập phù hợp. Theo như thông tin chính thức từ TOEFL iBT [1], bài thi TOEFL Listening gồm những dạng như sau:

Conversations – Hội thoại

Các bài hội thoại thường có bối cảnh giao tiếp không chính thức, diễn ra giữa hai hay nhiều người. Đặc điểm nổi bật của dạng bài này gồm:

• Bối cảnh: Thường là những tình huống hàng ngày, như hỏi đường, trả lời thắc mắc của bạn bè hay trao đổi thông tin trong lớp học.

• Độ dài: Các đoạn hội thoại ngắn gọn, khoảng 3 phút mỗi bài.

• Accent và tốc độ nói: Chủ yếu sử dụng giọng nói tự nhiên, tốc độ giao tiếp nhanh, có thể có sự xen kẽ giữa các accent khác nhau như giọng Anh, Mỹ hoặc Úc.

Lectures/Discussions – Bài giảng và thảo luận

Loại bài này mang tính chất học thuật cao, tập trung vào việc truyền tải kiến thức chuyên sâu:

• Bối cảnh: Thường diễn ra trong hội thảo chuyên ngành cụ thể, hoặc môi trường giảng đường đại học.

• Độ dài: Các bài giảng thường dài hơn, mỗi bài từ 3 đến 5 phút, với nội dung chuyên sâu và chi tiết. Thường liên quan đến các lĩnh vực như khoa học, kinh tế, xã hội… Điều này đòi hỏi thí sinh không chỉ luyện tập kỹ năng nghe mà còn cần nắm vững các từ vựng chuyên ngành.

• Accent và tốc độ nói: Ngữ điệu và tốc độ nói của giảng viên có thể đa dạng, chẳng hạn như New Zealand, Canada, v.v. Nhiều bài giảng sử dụng thuật ngữ chuyên ngành, đòi hỏi thí sinh phải có kiến thức nền tảng nhất định để hiểu rõ nội dung.

So sánh giữa Conversations và Lectures/Discussions

Đối với Conversations, việc tập trung vào ngữ điệu, từ vựng thông dụng và cách diễn đạt hàng ngày là cần thiết, trong khi với Lectures, thí sinh cần tích lũy cho bản thân vốn từ vựng học thuật đa dạng, nhận biết các thuật ngữ chuyên môn và kỹ năng ghi chú hiệu quả.

Việc hiểu rõ đặc điểm của từng loại bài nghe sẽ giúp thí sinh lựa chọn phương pháp luyện tập và chiến lược tiếp cận phù hợp.

7 dạng câu hỏi phổ biến trong TOEFL Listening

Việc làm quen với các dạng câu hỏi thường gặp là chìa khóa để đạt hiệu quả cao trong phần Listening nhằm tiếp cận nội dung dễ dàng ngay từ lần nghe đầu tiên. Dưới đây là 7 dạng câu hỏi phổ biến mà thí sinh sẽ gặp trong bài thi TOEFL Listening:

1. Nội dung chính/Chủ đích (Gist – Content/Purpose):
Câu hỏi này yêu cầu thí sinh nắm bắt ý chính của đoạn hội thoại hoặc bài giảng. Thông thường đây sẽ là câu hỏi đầu tiên trong bài, gồm các từ khóa trong câu hỏi như “mainly about”, "mainly discussing", "why does the student” or “what is the main purpose."

Ví dụ mẫu:

Đối với câu hỏi gist-content: “What are the speakers mainly discussing?” (Những người nói chủ yếu thảo luận về cái gì?)

Đối với câu hỏi gist-purpose: “Why does the student go to see the mentor?” (Vì sao sinh viên ấy lại đi gặp người hướng dẫn?)

2. Chi tiết (Detail):
Câu hỏi chi tiết đòi hỏi người nghe phải nhớ chính xác thông tin được đề cập, chẳng hạn như số liệu, tên riêng hoặc sự kiện cụ thể. Thường sẽ rất dễ nhận ra với những dấu hiệu trong câu hỏi như "according to”, "what is”.

Ví dụ mẫu: “Who is buying new jackets for the team?” (Ai sẽ là người mua áo mới cho cả đội?)

3. Suy luận (Inference):
Dạng này yêu cầu thí sinh suy ra thông tin dựa trên ngữ cảnh và các gợi ý không được nói rõ. Thường sẽ bao gồm các cụm từ như "What are the implications of …?", "What does the professor imply…?" hoặc "What can be inferred…?"

Ví dụ mẫu: “What does the professor imply when he says…” (Giáo sư ám chỉ điều gì khi nói…)

4. Cấu trúc tu từ (Organization):
Câu hỏi này tập trung vào việc cho thấy thí sinh có hiểu được về thông tin và cấu trúc bài giảng hoặc hội thoại. Những cụm từ trong câu hỏi thường gặp là "Why does the professor mention…?" hoặc"Why does the professor discuss…?"

Ví dụ mẫu: “Why does the professor mention a smeared bit of paint in a doorway in The Moonstone?” (Vì sao giáo sư nhắc đến một phần sơn bị dính trên cửa ra vào trong tác phẩm The Moonstone?)

5. Chức năng tu từ (Function):
Yêu cầu nhận diện ý nghĩa của một đoạn nói trong bối cảnh bài giảng, bởi vì một câu nói có thể sẽ khác dựa theo tình huống và ngữ cảnh. Nói cách khác, ý nghĩa thật sự của câu sẽ không giống như nghĩa trên mặt chữ.

Thí sinh có thể nhận diện bằng những cụm từ "What does the professor mean when he says…?" or "Why does the student say … ?"

Ví dụ mẫu: “What does the man mean when he says: Family's very important.” (Người đàn ông có ý gì khi nói Gia đình rất quan trọng?)

6. Thái độ (Attitude):
Câu hỏi nhằm đánh giá cảm xúc hay quan điểm của người nói qua cách sử dụng từ ngữ và giọng điệu. Các câu hỏi này thường bao gồm "What is the professor's attitude…?", "What does the student think about…?" và "What can be inferred…?"

Ví dụ mẫu: “What attitude does the professor express when he says this?” (Giáo sư thể hiện thái độ gì khi nói điều này?)

7. Kết nối nội dung (Connecting Content):
Yêu cầu liên hệ giữa các phần của bài giảng hoặc hội thoại, cho thấy thí sinh hiểu được về mối liên kết giữa các ý tưởng trong bài. Thông thường, câu hỏi này xuất hiện dưới dạng sơ đồ (chart), bảng hoặc chứa cụm từ "What is the likely outcome …?"

Ví dụ mẫu: “Why is the woman surprised to learn that she has been chosen as the new team captain? Click on 2 answers.” (Vì sao người phụ nữ ngạc nhiên khi biết cô ấy được chọn làm đội trưởng mới? Chọn 2 đáp án).

Việc luyện tập với các câu hỏi mẫu sẽ giúp thí sinh làm quen với cách xử lý thông tin ngay lập tức. Hơn nữa, việc phân tích các mẫu câu hỏi giúp nhận diện được điểm mạnh và những chỗ còn yếu, từ đó xây dựng chiến lược làm bài phù hợp.

Thí sinh nên thực hành qua các bài test trực tuyến và tham khảo các nguồn tài liệu chất lượng để có cái nhìn tổng thể về từng dạng câu hỏi, từ đó có thể đưa ra câu trả lời nhanh chóng và chính xác.

Tham khảo thêm: Áp dụng lý luận logic vào câu hỏi suy diễn trong TOEFL

Kỹ thuật ghi chú (Note-Taking) hiệu quả trong TOEFL Listening

Ghi chú chính xác và hiệu quả là một trong những chìa khóa mở ra cánh cửa đạt điểm cao trong phần Listening của TOEFL. Khi nghe, thí sinh không chỉ đơn thuần là nghe mà còn phải biết cách ghi chép thông tin quan trọng một cách có hiệu quả.

Ghi chú giúp thí sinh lưu giữ những ý chính, các con số và từ khoá quan trọng ngay lập tức. Điều này không chỉ hỗ trợ việc nhớ bài mà còn giúp kiểm soát thời gian khi trả lời các câu hỏi sau bài nghe.

Sử dụng những ký hiệu như “→” (kết quả/dẫn đến), “=” (tương đương/đồng nghĩa), “?” (câu hỏi chưa rõ) hay viết tắt những từ quan trọng là một chiến thuật giúp tiết kiệm thời gian. Một số thí sinh thường phát triển hệ thống ký hiệu cá nhân để ghi chú nhanh hơn.

Cấu trúc ghi chú cho Conversations:

• Tập trung vào tên và vai trò của người nói: Ghi lại tên người tham gia, đặc biệt là những người có vai trò chủ đạo trong cuộc trò chuyện.

• Vị trí phát biểu: Lưu ý vị trí của từng người (ví dụ: người hỏi, người trả lời) để dễ dàng nhận diện và theo dõi thông tin.

• Ý chính và từ khóa: Tập trung vào việc ghi lại những ý chính, câu chủ đề và những từ khóa nổi bật thể hiện nội dung chính của cuộc trò chuyện.

• Phương pháp tổng hợp nhanh: Sử dụng các biểu tượng, ký hiệu hoặc viết tắt để giúp tiết kiệm thời gian và tránh ghi chép quá chi tiết gây rối mắt.

Cấu trúc ghi chú cho Lectures/Discussions:

• Tiêu đề chính: Bắt đầu với tiêu đề bài giảng để xác định chủ đề tổng quát của bài học.

• Phân chia theo điểm chính và điểm phụ:

  • Điểm chính: Ghi lại các ý tưởng chính, luận điểm cốt lõi mà giảng viên muốn truyền đạt.

  • Điểm phụ: Lưu ý những thông tin bổ sung như số liệu thống kê, ví dụ minh họa, thuật ngữ chuyên ngành.

• Sắp xếp theo trình tự thời gian: Ghi chú theo đúng thứ tự xuất hiện của các thông tin theo thời gian để đảm bảo không bỏ sót thông tin quan trọng.

• Sơ đồ tư duy: Sử dụng sơ đồ tư duy để liên kết các ý chính với các chi tiết hỗ trợ, giúp bạn có cái nhìn trực quan và hệ thống hơn về toàn bộ bài giảng.

• Ký hiệu và viết tắt: Áp dụng các ký hiệu đơn giản (→, =, *, …) và viết tắt cho các từ khóa để ghi chép nhanh chóng và hiệu quả.

Sơ đồ trên là gợi ý cho phương pháp ghi chú: bắt đầu với tiêu đề, chia thành các khối ý chính và các chi tiết kèm theo, sau đó liên kết các mốc thời gian để dễ dàng theo dõi.

Nhiều thí sinh có xu hướng ghi chú quá nhiều chi tiết khiến thông tin trở nên rối rắm. Lời khuyên là hãy tập trung vào những từ khóa và biểu tượng để nhanh chóng nhận diện ý chính khi làm bài. Ngoài ra, sau mỗi bài luyện nghe, hãy dành chút thời gian để xem lại ghi chú và rút kinh nghiệm, từ đó hoàn thiện hệ thống ghi chú cá nhân.

Chiến lược làm bài TOEFL Listening

Chiến lược làm bài là yếu tố quyết định thành công trong phần thi TOEFL Listening. Dưới đây là một số chiến lược mà thí sinh có thể áp dụng:

Trước khi nghe

• Chuẩn bị tâm lý:
  Hãy duy trì tâm trạng thoải mái và tự tin. Việc lo lắng có thể làm mất tập trung, ảnh hưởng đến khả năng lắng nghe.

• Tập trung vào mục tiêu:
  Đặt ra mục tiêu cụ thể cho mỗi bài nghe: nắm ý chính, ghi chú chi tiết, hay chuẩn bị cho các dạng câu hỏi cụ thể.

Trong khi nghe

• Nghe có chọn lọc:
  Thí sinh không cần thiết phải ghi lại toàn bộ những gì nghe được. Hãy lắng nghe và ghi lại những điểm chính, những thông tin mà thí sinh cảm thấy quan trọng.

• Ghi chú nhanh:
  Sử dụng hệ thống ký hiệu và viết tắt đã được luyện tập. Hãy đảm bảo rằng ghi chú của bản thân luôn được sắp xếp theo trình tự thời gian, giúp dễ dàng theo dõi logic bài nghe.

• Quản lý thời gian:
  Nếu gặp đoạn nói quá nhanh hay mất tập trung, đừng quá bối rối. Hãy chuyển sang phần câu hỏi và sử dụng ghi chú để hỗ trợ trả lời.

Sau khi nghe

• Phân tích câu hỏi:
  Trước khi trả lời, hãy xem qua tất cả các câu hỏi liên quan đến bài nghe, sau đó chọn ra những chi tiết quan trọng đã được ghi chú để trả lời.

• Loại trừ:
  Bằng cách loại trừ các đáp án sai, thí sinh sẽ có cơ hội chọn đáp án chính xác hơn. So sánh thông tin trong ghi chú với từng lựa chọn đáp án và loại bỏ những lựa chọn mâu thuẫn với nội dung bài nghe.

• Thực hành linh hoạt:
  Tùy thuộc vào từng dạng câu hỏi, thí sinh nên thay đổi chiến lược làm bài cho phù hợp. Ví dụ, với câu hỏi suy luận, hãy dựa vào ngữ cảnh để đưa ra kết luận hợp lý; đối với câu hỏi chi tiết, hãy truy xuất thông tin chính xác từ ghi chú.

• Phản ứng khi không nghe được thông tin:
  Nếu bạn bỏ lỡ thông tin quan trọng, đừng hoảng loạn. Dựa vào bối cảnh chung của bài nghe và các ghi chú còn lại để đưa ra lựa chọn gần đúng nhất.

Việc áp dụng các chiến lược này không chỉ giúp thí sinh tối ưu hóa thời gian mà còn nâng cao khả năng phản ứng nhanh với các dạng câu hỏi đa dạng. Thực hành thường xuyên với các bài test mẫu sẽ giúp bạn nhận diện được những điểm mạnh, điểm yếu của mình và điều chỉnh phương pháp luyện tập cho phù hợp, từ đó chinh phục phần thi TOEFL Listening một cách thành công.

Câu hỏi thường gặp về TOEFL Listening

Q1: Làm thế nào để có thể nghe tốt và hiệu quả hơn?
A: Thí sinh nên luyện tập qua các bài nghe mẫu, sử dụng phương pháp ghi chú nhanh và thường xuyên xem lại lỗi sai để rút kinh nghiệm.

Q2: Làm thế nào để xử lý khi không nghe được thông tin quan trọng?
A: Điều đầu tiên là thí sinh nên giữ bình tĩnh, tránh hoảng loạn. Trong trường hợp này, hãy dựa vào bối cảnh chung của bài nghe, kết hợp với ghi chú để đưa ra đáp án phù hợp.

Q3: Các dạng câu hỏi nào thường gặp trong TOEFL Listening?
A: Ngoài dạng hiểu ý chính, thí sinh còn gặp các dạng câu hỏi về chi tiết, suy luận, tổ chức bài nói, chức năng tu từ, thái độ, trình tự diễn tiến và kết nối nội dung.

Đọc tiếp: Cách học TOEFL iBT® hiệu quả và kinh nghiệm thực tế

Tổng kết

Tóm lại, phần thi TOEFL iBT Listening không chỉ đòi hỏi kiến thức về tiếng Anh học thuật mà còn yêu cầu sự linh hoạt trong chiến lược làm bài và ghi chú hiệu quả. Từ việc hiểu rõ cấu trúc bài thi, nhận diện đặc điểm của từng loại bài nghe đến việc làm quen với 7 dạng câu hỏi phổ biến, tất cả đều nhằm mục đích giúp thí sinh tự tin hơn khi bước vào phòng thi.

Nếu người học đang tìm kiếm một lộ trình học tập hiệu quả để nâng cao kỹ năng ngôn ngữ và đạt kết quả cao trong kỳ thi TOEFL iBT, hệ thống đào tạo tại ZIM Academy mang đến giải pháp phù hợp. Với đội ngũ giảng viên chuyên môn cao, tài liệu giảng dạy cập nhật và phương pháp học tập cá nhân hóa, người học có thể tối ưu hóa quá trình rèn luyện. Liên hệ hotline 1900-2833 nhánh số 1 hoặc chat trực tiếp trên website để được tư vấn chi tiết.

ETS, and TOEFL iBT are registered trademarks of ETS, used in Vietnam under license.