Kỹ năng nghe và các yếu tố ảnh hưởng trong quá trình học ngôn ngữ

Kỹ năng nghe là nền tảng thiết yếu trong giao tiếp và học ngoại ngữ, bởi nó không chỉ cung cấp nguồn đầu vào chính mà còn quyết định hiệu quả của bốn kỹ năng ngôn ngữ khác (nghe – nói – đọc – viết). Trong bối cảnh học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (EFL), nhiều người học vẫn gặp khó khăn đáng kể họ cảm thấy khó tập trung, lo lắng khi đối mặt với âm thanh bất ngờ, và thường bị bỏ lỡ thông tin quan trọng do thiếu kỹ năng và chiến lược phù hợp. Thực trạng này làm giảm khả năng hiểu và trao đổi, ảnh hưởng tiêu cực đến động lực và kết quả học tập. Mục tiêu của bài viết là phân tích chi tiết các yếu tố cá nhân (“person factors”), như lo âu khi nghe, ý thức siêu nhận thức, tự tin, kiến thức nền và chiến lược nghe, ảnh hưởng đến quá trình và kết quả nghe, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kỹ năng nghe cho người học

Các vấn đề thường gặp trong quá trình luyện kỹ năng nghe trong việc học ngoại ngữ

Trong quá trình luyện nghe, người học ngoại ngữ thường gặp phải nhiều vấn đề thực tiễn gây cản trở việc tiếp nhận thông tin. Vấn đề phổ biến là người học thường bỏ lỡ hoặc không theo kịp tốc độ nói, dẫn đến việc nghe được nhưng không ghi nhận được nội dung quan trọng. Nhiều trường hợp người học không xác định được ý chính hoặc các chi tiết cần thiết, khiến cho việc tổng hợp và trả lời câu hỏi sau nghe trở nên khó khăn. Ngoài ra, hiện tượng nghe hiểu lưng chừng, chỉ nắm được một số từ hoặc cụm từ rời rạc, làm cho nội dung bài nghe bị đứt quãng, thiếu tính hệ thống.

Một vấn đề khác là khi phải xử lý các bài nghe dài, nhiều người học cảm thấy mệt mỏi, giảm tập trung ở giữa hoặc cuối bài, dẫn đến tình trạng bỏ sót thông tin hoặc không nhớ được các chi tiết quan trọng. Việc nghe hiểu sai, nhầm lẫn thông tin hoặc diễn giải sai ý của người nói cũng thường xuyên xảy ra, đặc biệt khi nội dung có nhiều số liệu, tên riêng hoặc các chi tiết chuyên môn. Không ít trường hợp, kết quả nghe kiểm tra không phản ánh đúng năng lực, vì người học trả lời thiếu, không đúng yêu cầu, hoặc lúng túng khi phải tái hiện nội dung vừa nghe. Tất cả những vấn đề này khiến cho kỹ năng nghe trở thành một rào cản thực sự đối với quá trình học ngoại ngữ và ảnh hưởng không nhỏ đến sự tự tin cũng như động lực rèn luyện của người học.

Các yếu tố cá nhân ảnh hưởng đến kỹ năng nghe

Động lực (Motivation)

Động lực là yếu tố thúc đẩy người học duy trì và phát triển kỹ năng nghe trong quá trình học ngoại ngữ. Theo Dörnyei [1] , động lực không chỉ giúp người học bắt đầu quá trình học mà còn đóng vai trò giữ chân họ vượt qua những khó khăn và thách thức trong quá trình luyện nghe. Người học có động lực cao sẽ kiên trì luyện nghe thường xuyên hơn, không bỏ cuộc khi gặp những bài nghe khó hay khi không hiểu hết nội dung. Chính sự kiên trì này dẫn đến tiến bộ rõ rệt trong kỹ năng nghe (Dörnyei) [1].

Động lực trong học ngôn ngữ thường được phân thành hai loại chính: động lực nội sinh (intrinsic motivation) và động lực ngoại sinh (extrinsic motivation) (Dörnyei) [1].

• Động lực nội sinh xuất phát từ chính niềm yêu thích ngôn ngữ, sự tò mò về văn hóa hoặc khát khao được giao tiếp. Khi người học thực sự thấy việc nghe là thú vị, họ sẽ có xu hướng luyện nghe nhiều hơn và cảm thấy việc luyện nghe là một trải nghiệm tích cực.

• Động lực ngoại sinh lại đến từ các yếu tố bên ngoài như nhu cầu đạt điểm cao, lấy chứng chỉ, được nhận vào công việc hoặc chương trình học mong muốn. Động lực này cũng thúc đẩy người học chú trọng vào việc luyện nghe để đạt mục tiêu cụ thể.

Nghiên cứu của Graham [3] chỉ ra rằng, người học có động lực luyện nghe thường áp dụng nhiều chiến lược nghe hiệu quả hơn và ít bị ảnh hưởng bởi cảm giác lo lắng khi tiếp xúc với các văn bản nghe khó. Động lực còn đóng vai trò làm giảm căng thẳng (anxiety) và giúp người học tập trung tốt hơn trong quá trình nghe Graham [3]. Ngoài ra, động lực còn liên quan đến việc người học chủ động tìm kiếm và sử dụng các chiến lược nghe đa dạng, như dự đoán nội dung, ghi chú từ khóa, và đoán ý dựa vào ngữ cảnh (Field) [2].

Tự tin (Self-confidence)

Tự tin là một yếu tố quan trọng góp phần quyết định thành công khi rèn luyện kỹ năng nghe. Người học có tự tin thường không ngại thử sức với các bài nghe khó hoặc các tình huống giao tiếp thực tế. Họ chủ động tham gia vào hoạt động nghe, sẵn sàng tiếp nhận thông tin mới và không quá lo lắng về việc mắc lỗi. Theo Field [2] , sự tự tin giúp người học duy trì động lực, tăng sự tập trung và thường xuyên áp dụng các chiến lược nghe hiệu quả để cải thiện kết quả.

Trái lại, thiếu tự tin khiến người học nhanh chóng nản lòng khi gặp phải bài nghe có tốc độ nhanh hoặc chủ đề lạ. Họ dễ bị lo lắng, cảm thấy bản thân kém năng lực và có xu hướng từ bỏ khi gặp khó khăn (Field) [2]. Thiếu tự tin cũng khiến người học không dám đặt câu hỏi hoặc không mạnh dạn xin lặp lại khi nghe chưa rõ, vô tình làm giảm hiệu quả tiếp nhận thông tin.

Field [2] nhấn mạnh rằng, xây dựng sự tự tin trong kỹ năng nghe cần có quá trình liên tục, bao gồm:

• Luyện nghe từ các nguồn phù hợp với trình độ,

• Ghi nhận và khen thưởng các tiến bộ nhỏ,

• Tận dụng phản hồi tích cực từ giáo viên và bạn bè,

• Chấp nhận rằng mắc lỗi là một phần tự nhiên của quá trình học.

Các nghiên cứu cũng cho thấy, khi tự tin tăng lên, người học không chỉ cải thiện được kỹ năng nghe mà còn bước đầu phát triển khả năng tự học và tự điều chỉnh chiến lược. Điều này giúp họ tiếp tục tiến bộ ngay cả khi không có sự hỗ trợ trực tiếp từ giáo viên (Field) [2]

Lo lắng, căng thẳng (Anxiety)

Lo lắng và căng thẳng (anxiety) là những cảm xúc tiêu cực gây ảnh hưởng lớn đến quá trình và kết quả nghe hiểu ngoại ngữ (Field) [2]. Trong kỹ năng nghe, anxiety thường xuất hiện khi người học cảm thấy áp lực phải hiểu nội dung, sợ mắc lỗi hoặc lo lắng về kết quả bài kiểm tra nghe.

Ảnh hưởng đến quá trình nghe

Giảm khả năng tập trung: Lo lắng làm người học khó duy trì sự chú ý vào bài nghe. Khi tâm trí bị phân tâm bởi nỗi lo, người học thường bỏ lỡ các ý chính hoặc thông tin quan trọng (Field) [2].

Tăng gánh nặng xử lý thông tin: Khi vừa phải tiếp nhận thông tin mới, vừa bị lo lắng chi phối, người học thường cảm thấy quá tải, dẫn đến hiệu quả tiếp nhận thông tin suy giảm (Graham [3]).

Ức chế phản xạ ngôn ngữ tự nhiên: Lo lắng có thể kìm hãm khả năng đoán ý nghĩa từ ngữ cảnh, nhận biết từ khóa hoặc sử dụng các chiến lược nghe linh hoạt.

Nguyên nhân của lo lắng khi nghe

Áp lực từ kỳ thi hoặc bài kiểm tra: Nhiều người học bị lo lắng khi biết mình sẽ bị đánh giá qua bài nghe.

Sợ không hiểu hết nội dung: Đặc biệt với các bài nghe có tốc độ nhanh, âm giọng lạ hoặc nhiều từ mới, người học rất dễ bị lo lắng.

Kinh nghiệm thất bại trước đây: Những lần nghe không thành công trước đó có thể khiến người học mất tự tin và lo lắng lặp lại thất bại.

Hệ quả của lo lắng đối với kết quả nghe

Hiểu sai hoặc bỏ lỡ thông tin: Lo lắng cao dẫn đến xử lý thông tin không chính xác, thậm chí có thể bỏ sót những ý quan trọng.

Dễ bỏ cuộc: Người học thường nản lòng, dừng luyện nghe hoặc tránh các tình huống nghe có độ khó cao.

Giảm động lực và sự chủ động: Mức độ lo lắng cao khiến người học không còn hứng thú luyện tập, từ đó tiến bộ chậm hơn.

Kiến thức nền (Background Knowledge)

Kiến thức nền là tất cả những gì người học đã biết về thế giới, bao gồm vốn từ vựng, hiểu biết về các chủ đề, tình huống, cũng như kiến thức văn hóa của ngôn ngữ đích. Yếu tố này giúp người học dễ dàng dự đoán, hiểu và liên kết thông tin khi nghe ngoại ngữ.

Vai trò của kiến thức nền trong quá trình nghe

Dễ dàng nhận diện chủ đề và ý chính: Khi người học đã có kiến thức về chủ đề bài nghe, họ sẽ nhanh chóng nhận ra các từ khóa, ý chính và nội dung quan trọng, nhờ đó tăng khả năng hiểu tổng thể.

Hỗ trợ đoán nghĩa và hiểu ngầm: Với vốn từ vựng và hiểu biết liên quan, người học dễ dàng đoán nghĩa những từ chưa biết hoặc những phần nghe không rõ. Họ cũng hiểu được ngụ ý, hàm ý, hoặc các yếu tố văn hóa ngầm trong bài nghe – điều này đặc biệt quan trọng khi nghe các đoạn hội thoại tự nhiên, phim ảnh, hoặc tin tức.

Giảm áp lực tâm lý: Khi biết rõ chủ đề, người học cảm thấy tự tin và thoải mái hơn, từ đó tập trung tốt hơn, giảm bớt lo lắng trong quá trình nghe.

Như Vandergrift & Goh [4] nhấn mạnh: “Kiến thức nền về từ vựng, chủ đề, và văn hóa giúp người học dự đoán nội dung trước, trong và sau khi nghe, đồng thời tăng cường khả năng xử lý thông tin bị thiếu hoặc chưa rõ.” Field, [2] cũng khẳng định việc kết nối thông tin mới với kiến thức đã biết là một trong các kỹ năng then chốt trong việc hiểu khi nghe.)

Ảnh hưởng đến kết quả nghe

Tăng tỷ lệ hiểu đúng: Người học có kiến thức nền tốt thường đạt điểm cao hơn trong các bài nghe, đặc biệt khi gặp chủ đề quen thuộc hoặc gần gũi với cuộc sống hàng ngày.

Giảm sự phụ thuộc vào từng từ: Khi có kiến thức nền, người học không phải nghe hiểu từng từ mà có thể dựa vào logic chủ đề, mối quan hệ giữa các ý để đoán ý nghĩa tổng thể.

Cải thiện khả năng ghi nhớ thông tin nghe: Kiến thức nền tạo liên kết giúp người học ghi nhớ thông tin lâu hơn, do não bộ có nhiều “móc nối” để lưu trữ và truy xuất dữ liệu.

Kỹ năng chủ động sử dụng chiến lược nghe (Listening strategies)

Chiến lược nghe là các kỹ thuật hoặc cách làm mà người học chủ động sử dụng để hiểu thông tin khi nghe một ngôn ngữ mới. Nhiều nghiên cứu khẳng định việc sử dụng chiến lược nghe hiệu quả là yếu tố cá nhân quan trọng giúp cải thiện cả quá trình và kết quả nghe.

Biểu hiện ở người học

Chủ động tìm kiếm các từ/cụm từ khóa để nắm ý chính. Sẵn sàng lắng nghe lần nữa, yêu cầu giải thích hoặc ghi chú để nhớ thông tin. Ngoài ra việc lập kế hoạch trước khi nghe (xem lại từ vựng, dự đoán nội dung qua tiêu đề) cũng là một biểu hiện tiêu biểu khi nghe có chiến lược và cuối cùng là theo dõi tiến trình hiểu của bản thân, tự điều chỉnh phương pháp khi cần.

Các loại chiến lược nghe phổ biến

Theo Vandergrift & Goh [4] , chiến lược nghe có thể phân thành ba nhóm chính:

Chiến lược nhận thức (cognitive strategies): Gồm các hoạt động như nghe tìm ý chính, đoán nghĩa dựa trên ngữ cảnh, ghi chú, xác định từ khóa.

Chiến lược siêu nhận thức (metacognitive strategies): Là kỹ năng lập kế hoạch trước khi nghe, theo dõi quá trình hiểu trong lúc nghe, và đánh giá sau khi nghe để điều chỉnh phương pháp cho lần sau.

Chiến lược xã hội/tình cảm (social/affective strategies): Bao gồm việc hợp tác nghe cùng bạn bè, xin lặp lại, hỏi lại khi không hiểu, hoặc tự động viên, giảm căng thẳng, duy trì động lực khi nghe.

Ảnh hưởng đến quá trình và kết quả nghe

Người học chủ động sử dụng chiến lược nghe thường linh hoạt hơn trong xử lý thông tin, không bị động chờ đợi hiểu từng từ mà biết cách tập trung vào các ý quan trọng. Khi gặp chỗ khó hiểu, họ biết đoán ý từ tình huống, sử dụng kiến thức nền, hoặc bỏ qua chi tiết nhỏ để hiểu tổng thể. Điều này giúp tăng mức độ hiểu và duy trì động lực nghe lâu dài (Vandergrift & Goh [4]; Graham & Macaro [3]).

Field [2] cho rằng việc hướng dẫn và thực hành các chiến lược nghe sẽ giúp người học chủ động hơn, giảm cảm giác “quá tải” khi gặp bài nghe khó, đồng thời tự tin hơn khi tiếp xúc với các ngữ liệu thực tế.

Thái độ đối với việc nghe (Attitude toward listening)

Thái độ của người học đối với kỹ năng nghe — bao gồm cảm xúc, quan điểm, sự hứng thú cũng như mức độ sẵn sàng đón nhận thử thách — là yếu tố cá nhân quan trọng ảnh hưởng đến cả quá trình và kết quả phát triển kỹ năng nghe.

Ảnh hưởng của thái độ đến quá trình nghe

Thái độ tích cực: Người học có thái độ tích cực xem việc luyện nghe là cơ hội để khám phá, học hỏi và thử sức, thích nghe các tài liệu thực tế, các chủ đề mới lạ hoặc nội dung thử thách bản thân. Họ dễ dàng chấp nhận các thử thách, không ngại tham gia các hoạt động luyện nghe nhóm, thực hành giao tiếp hoặc trả lời câu hỏi sau khi nghe, không sợ mắc lỗi và chủ động luyện tập nhiều hơn vaf chấp nhận sai sót như một phần của quá trình học tập, xem chúng là cơ hội để tiến bộ. Nhờ đó, họ phát triển khả năng nghe nhanh hơn, bền bỉ hơn (Graham [3]; Field [2]).

Thái độ tiêu cực: Ngược lại, những người cho rằng nghe là “rất khó”, “chán nản” hoặc cho rằng bản thân “không thể nghe tốt” thường né tránh các hoạt động luyện nghe và dễ bỏ cuộc khi gặp trở ngại. Thái độ tiêu cực còn khiến người học kém linh hoạt, khó áp dụng các chiến lược nghe hiệu quả (Graham [3]).

Vai trò của thái độ trong kết quả nghe

Tăng khả năng tiếp thu và tiến bộ: Thái độ cởi mở, chủ động giúp người học tiếp nhận thông tin mới dễ dàng, tiếp thu phản hồi và liên tục cải thiện kết quả nghe.

Tác động đến động lực và sự tự tin: Thái độ tích cực giúp duy trì động lực lâu dài, ngược lại thái độ tiêu cực dễ dẫn đến mất niềm tin và tự ti về khả năng nghe của bản thân (Field [2]).

Giải pháp cải thiện các yếu tố cá nhân và nâng cao kỹ năng nghe

Tăng động lực

Là người học, để duy trì động lực luyện nghe, người học nên:

Chọn tài liệu nghe phù hợp với sở thích và mục tiêu: Nếu yêu thích âm nhạc, người học có thể nghe các bài hát tiếng Anh, tiếng Pháp hoặc ngôn ngữ mục tiêu. Nếu quan tâm đến phim ảnh, hãy chọn trích đoạn phim ngắn. Khi mục tiêu là đi du học hoặc thi lấy chứng chỉ, hãy ưu tiên nghe chủ đề học thuật, bài giảng hoặc các bài thi mẫu.

Đặt mục tiêu nhỏ, rõ ràng: Người học nên chia thành từng nhiệm vụ ngắn hạn, ví dụ: “Trong tuần này, mình sẽ nghe 3 podcast ngắn (5 phút/podcast) và ghi lại ý chính,” hoặc “Mỗi ngày xem một video hoạt hình ngắn có phụ đề.”

Tự thưởng khi hoàn thành mục tiêu: Sau khi đạt chỉ tiêu, người học có thể tự thưởng cho mình bằng món ăn yêu thích, một buổi xem phim hoặc giải trí – điều này giúp gắn luyện nghe với cảm xúc tích cực, xây dựng thói quen duy trì lâu dài.

Xây dựng tự tin

Để nâng cao tự tin khi luyện nghe, người học có thể:

Bắt đầu từ bài nghe dễ, quen thuộc: Người học nên chọn những đoạn hội thoại cơ bản, các bài nghe dành cho người mới bắt đầu hoặc chủ đề thường gặp như giới thiệu bản thân, hỏi đường, sở thích cá nhân.

Tăng dần mức độ khó: Sau khi đã “ấm máy” với các đoạn ngắn, người học chuyển sang nghe các bài hội thoại dài hơn, tốc độ nhanh hơn, ít phụ đề hơn, hoặc thử nghe giọng nói khác nhau (giọng Anh-Mỹ, Anh-Anh, v.v.).

Ghi nhận tiến bộ nhỏ: Người học nên tự ghi chú hoặc đánh dấu vào nhật ký học tập mỗi khi mình nghe hiểu thêm được từ mới, một câu tiếng lóng, hoặc có thể tóm tắt nội dung chính sau khi nghe.

Không lo sợ mắc lỗi: Khi không hiểu hết bài nghe hoặc trả lời sai, người học hãy tự nhủ “đây là bước tiến bộ bình thường.” Mỗi lần mắc lỗi là một lần sát thực tế, giúp người học nhớ lâu và dần hoàn thiện kỹ năng nghe.

Giảm lo lắng

Để giảm cảm giác căng thẳng khi nghe, người học nên:

Tạo bầu không khí học tập thoải mái: Có thể mở nhạc nhẹ khi luyện nghe, chọn thời điểm mình thấy thư giãn nhất (sáng sớm, trước khi ngủ), tránh luyện nghe lúc quá mệt hoặc căng thẳng. Người học cũng có thể ngồi ở nơi yêu thích như quán cà phê yên tĩnh, công viên…

Tham gia nhóm học hoặc luyện nghe cùng bạn bè: Người học có thể rủ bạn học cùng xem, cùng nghe và trao đổi ý kiến về nội dung vừa nghe. Nếu không chắc chắn về phần nào, có thể hỏi bạn hoặc thảo luận để củng cố kiến thức cũng như giảm áp lực khi luyện một mình.

Chia sẻ cảm xúc, kinh nghiệm: Khi thấy áp lực, người học nên nói chuyện với bạn bè, giáo viên hoặc cộng đồng học ngoại ngữ để nhận được sự đồng cảm, chia sẻ và kinh nghiệm vượt qua khó khăn. Điều này giúp giảm cảm giác cô lập và tự tin hơn trong quá trình luyện nghe.

Nâng cao kiến thức nền và vốn từ

Để hỗ trợ quá trình nghe, người học cần:

Chủ động mở rộng chủ đề và vốn hiểu biết: Người học nên đọc và nghe nhiều thể loại khác nhau: tin tức, podcast, phim hoạt hình, phỏng vấn, bài giảng… Việc này giúp làm quen với nhiều tình huống thực tế, từ ngữ, cách nói khác nhau. Ví dụ, người học có thể nghe tin thời sự, xem video khoa học thường thức, nghe talkshow về đời sống, v.v.

Tập trung vào từ vựng chủ đề: Khi luyện nghe một chủ đề mới (ví dụ du lịch, ẩm thực, sức khỏe), người học hãy ghi chú và học thuộc các từ/cụm từ thường xuyên xuất hiện liên quan đến chủ đề đó.

Tận dụng phụ đề và transcript: Khi nghe có phụ đề hoặc bản chép lại, người học có thể so sánh giữa bản viết và bản nghe để hiểu rõ hơn về cấu trúc, từ mới và cách phát âm.

Ôn tập, vận dụng từ mới: Sau mỗi buổi nghe, người học nên lặp lại hoặc đặt câu với các từ/cụm từ vừa học được để ghi nhớ lâu dài và sẵn sàng nhận ra chúng trong các bài nghe tiếp theo.

Rèn luyện chiến lược nghe hiệu quả

Để nâng cao khả năng nghe hiểu (listening comprehension), người học không chỉ nghe theo bản năng mà còn cần chủ động áp dụng các chiến lược nghe sau:

Tập luyện kỹ năng hai lần nghe: Mỗi khi thực hành, người học nên nghe một đoạn hội thoại ít nhất hai lần với hai mục tiêu khác nhau. Lần đầu tiên, hãy tập trung tìm ý chính ― xác định chủ đề, thông điệp chính, nhân vật, hoặc bối cảnh chung. Lần nghe thứ hai, người học chú ý hơn đến các chi tiết như số liệu, thời gian, tên riêng, nguyên nhân – kết quả, sắc thái cảm xúc ở từng câu nói. Việc chia nhỏ nhiệm vụ nghe sẽ giúp giảm áp lực và cải thiện đáng kể mức độ hiểu bài.

Ghi chú từ khóa và dự đoán nội dung: Trước khi bắt đầu nghe, người học nên đọc lướt qua tiêu đề, hình ảnh minh họa (nếu có) và tự dự đoán nội dung sẽ được đề cập. Khi nghe, hãy nhanh chóng note lại các từ khóa, cụm từ nổi bật hoặc thông tin lặp lại nhiều lần. Việc này không chỉ hỗ trợ nhớ lâu mà còn giúp người học tập trung vào thông tin chính yếu, thay vì “đuổi theo” từng từ riêng lẻ.

Áp dụng chiến lược linh hoạt: Nếu gặp đoạn khó, người học đừng dừng lại ở phần chưa hiểu mà hãy chủ động bỏ qua và tiếp tục nghe các phần sau, hoặc chú ý đến ngữ điệu, cảm xúc để đoán nghĩa tổng thể. Sự linh hoạt này sẽ giúp người học không bị “tắc” và tiếp tục hiểu nội dung mà không cảm thấy nản chí.

Ví dụ thực tế: Trước khi nghe một podcast về giao tiếp nơi công sở, người học có thể dự đoán sẽ nghe các từ như “meeting”, “deadline”, “presentation”,… Khi nghe, hãy ghi lại các từ này, kèm theo ý chính của từng đoạn để dễ dàng tóm tắt lại sau bài nghe.

Giữ thái độ tích cực

Thái độ của người học đối với việc luyện nghe đóng vai trò quyết định trong suốt quá trình phát triển kỹ năng. Một vài gợi ý dưới đây sẽ giúp người học duy trì tinh thần chủ động, sáng tạo và yêu thích việc nghe hơn:

Xem nghe là một trải nghiệm thú vị và cần thời gian: Hãy coi mỗi lần luyện nghe là một cơ hội khám phá thế giới, trải nghiệm văn hóa và tiếp cận những câu chuyện mới. Người học cần hiểu rằng việc trở nên thành thạo kỹ năng nghe cần nhiều thời gian tiếp xúc và luyện tập đều đặn, sẽ có lúc nghe chưa hiểu hết, nhưng đó là điều hoàn toàn bình thường.

Tìm kiếm các tài liệu nghe truyền cảm hứng: Người học nên lựa chọn các tài liệu nghe phù hợp với sở thích cá nhân, như podcast về chủ đề yêu thích, phim ảnh, video giải trí hoặc bản tin thời sự liên quan đến lĩnh vực mình quan tâm. Khi nội dung nghe mang lại cảm hứng và sự tò mò, người học sẽ dễ dàng duy trì thói quen nghe mỗi ngày mà không cảm thấy buồn chán hay áp lực.

Ghi nhận tiến bộ nhỏ: Mỗi khi nhận ra mình nghe hiểu thêm một câu, nhớ được một từ, hay nắm bắt được cốt truyện của bộ phim ngắn, người học hãy tự cổ vũ và ghi nhận thành tích. Sự tích cực này là động lực quan trọng giúp người học gắn bó lâu dài với kỹ năng nghe.

Đọc thêm:

• Cải thiện kỹ năng nghe cho trình độ sơ và trung cấp | Phần 1: Cải thiện kỹ năng nền tảng nghe và suy luận

• Ứng dụng công nghệ vào cải thiện kỹ năng nghe

• Phương pháp tự học kỹ năng nghe dành cho trình độ cơ bản

Tổng kết

Kỹ năng nghe là yếu tố then chốt khi học ngoại ngữ và chịu tác động mạnh mẽ từ các yếu tố cá nhân như động lực, tự tin, mức độ lo lắng, kiến thức nền, chiến lược nghe và thái độ học tập. Khi người học chủ động lựa chọn tài liệu phù hợp, duy trì động lực, xây dựng tự tin, kiểm soát lo lắng, mở rộng vốn từ và kỹ năng nghe hiệu quả, kết quả luyện nghe sẽ được cải thiện đáng kể. Điều quan trọng là giữ thái độ tích cực, xem nghe như một trải nghiệm thú vị và kiên nhẫn với từng tiến bộ nhỏ. Nhờ đó, kỹ năng nghe không còn là rào cản mà trở thành lợi thế thực sự trong quá trình học tập và giao tiếp bằng ngoại ngữ.

Giải đáp thắc mắc về kiến thức tiếng Anh là nhu cầu thiết yếu của nhiều học viên trong quá trình học tập và ôn thi. ZIM Helper là diễn đàn trực tuyến chuyên nghiệp cung cấp giải đáp về kiến thức tiếng Anh cho người học đang luyện thi IELTS, TOEIC, luyện thi Đại học và các kỳ thi tiếng Anh khác. Diễn đàn được vận hành bởi đội ngũ High Achievers - những người đã đạt thành tích cao trong các kỳ thi, đảm bảo chất lượng thông tin và hướng dẫn chính xác cho người học. Liên hệ Hotline 1900-2833 (nhánh số 1) để được tư vấn chi tiết.