Cách luyện tập để cải thiện ngữ pháp trong bài thi IELTS Speaking

Trong giao tiếp hàng ngày, ngữ pháp thường bị coi là thứ yếu bởi người nói thường vẫn có thể truyền đạt được suy nghĩ của mình dù có mắc lỗi ngữ pháp. Tuy nhiên, đối với IELTS Speaking, độ chính xác và đa dạng của ngữ pháp (Grammatical Range and Accuracy) là tiêu chí quan trọng, chiếm đến một phần tư tổng điểm. Các bước luyện tập được gợi ý dưới đây tập trung cải thiện độ chính xác của ngữ pháp, cụ thể hơn là khi người học đã nắm được lí thuyết nhưng khi nói lại hay bị sai.

Để thực hiện các bước trên, người học cần có tài liệu phù hợp và thiết bị ghi âm hoặc người hướng dẫn.

Xác định các lỗi ngữ pháp trong IELTS Speaking

Trước khi áp dụng phương pháp dưới đây thì người học cần xác định được loại lỗi ngữ pháp nào mình hay mắc phải. Để làm được điều này, người học nên tự ghi âm lại một bài nói IELTS Speaking Part 1 và Part 2 của mình rồi nghe lại và viết transcript ra. Nếu kiến thức về ngữ pháp chưa chắc chắn, không thể tự nhìn ra lỗi sai khi xem transcript, người học có thể nhờ người có trình độ tiếng Anh cao để nghe hay đọc giúp hoặc đưa phần transcript đó lên các công cụ kiểm tra lỗi ngữ pháp online để xác định các lỗi mình mắc phải chủ yếu thuộc dạng lỗi nào.

Khi mắc nhiều loại lỗi cùng một lúc thì người học nên cải thiện lần lượt từng loại ngữ pháp từ cơ bản đến nâng cao - được gợi ý theo thứ tự liệt kê từ trên xuống dưới:

• Không nói được câu đơn hoàn chỉnh: trật tự từ lộn xộn, thiếu động từ, chủ ngữ hoặc vị ngữ

• Nhầm lẫn danh từ số ít – số nhiều (thiếu hoặc thừ “s”, “es”)

• Sai động từ ở thì hiện tại đơn (subject-verb disagreement, thừa hoặc thiếu “s”, “es”)

• Dùng sai thì, đặc biệt là thì quá khứ đơn

• Sai bị động – chủ động

• Không dùng được hoặc dùng sai câu phức

• Giới từ

• Mạo từ

Các bước luyện nói để cải thiện lỗi ngữ pháp

Sau khi xác định được lỗi ngữ pháp mình muốn sửa được, người học nên xem lại lý thuyết về phần ngữ pháp đó và bắt đầu làm các bài tập nói theo các bước dưới đây với sự trợ giúp của sách và thiết bị ghi âm hoặc người giỏi ngữ pháp.

Bước 1. Chỉ tập trung vào ngữ pháp – luyện tập có kiểm soát

Cách luyện tập tập này dựa trên phương pháp sư phạm Controlled Practice – luyện tập có kiểm soát. Đối với phương pháp này, người học có mục tiêu cụ thể và phải tuân theo nội dung, ngữ pháp, từ vựng được chỉ định sẵn để làm bài. Ở đây, người học sẽ tập trung hoàn toàn vào phần ngữ pháp cần cải thiện bằng các bài tập ngữ pháp như điền từ vào chỗ trống, chia động từ, hoàn thành câu,... giống như các bài tập ở trường phổ thông; tuy nhiên, thay vì viết thì người học sẽ nói ra. Lý do là bởi các bài tập này đã có sẵn nội dung và từ vựng nên người học có thể hoàn toàn tập trung vào ngữ pháp khi nói.

Ngoài các cuốn sách ngữ pháp đơn thuần, người học có thể tham khảo các nguồn học ngữ pháp liên quan trực tiếp đến IELTS mà áp dụng được bước luyện tập này:

• Understanding English Grammar - Tenses: Giải Thích Ngữ Pháp Tiếng Anh Cơ Bản – Thì Tiếng Anh

• Understanding Grammar for IELTS - Write a sentence

• 3 quyển sách giúp cải thiện ngữ pháp IELTS theo từng trình độ

Sau khi chọn được tài liệu, người học nên thực hiện lần lượt theo các bước:

1. Bật thiết bị ghi âm

2. Làm bài tập ngữ pháp bằng cách nói ra cả câu thay vì viết ra như cách thông thường

3. Nghe lại câu đã nói trong file ghi âm để xem mình đã nói đúng chưa, có thể đối chiếu với đáp án trong sách

4. Đọc lại đáp án rồi không nhìn mà nhắc lại y hệt cả câu

5. Người học có thể luyện nói 2 – 3 câu một lúc để nâng cao hơn.

Bài tập 1: Luyện dùng đúng thì quá khứ đơn bằng cách nói các câu sau thành câu hoàn chỉnh, ghi âm và nghe lại

1. Yesterday/she/go/cinema/watch/Spider-man: No way home.

2. At that time/many other people/also/want/watch that film/so/cinema/be/very crowded.

3. After/wait/one hour/in line/she/finally/get/ticket/for/that film.

(Đáp án ở cuối bài viết)

Bước 2. Kết hợp ngữ pháp với từ vựng – luyện tập ít kiểm soát

Sau khi tập trung hoàn toàn vào ngữ pháp cần cải thiện và làm đúng các bài tập có kiểm soát, người học bắt đầu kết hợp ngữ pháp đó với từ vựng để tạo thành câu hoàn chỉnh. Ở bước này, vì chỉ chú trọng vào ngữ pháp và từ vựng nên người học cần có sẵn nội dung (idea) để nói.

Để luyện tập bước này, người học có thể luyện dịch nói câu tiếng Việt sang tiếng Anh. Tương tự như ở trên, hãy bật thiết bị ghi âm rồi sau đó nghe lại, kiểm tra xem mình đã nói đúng chưa. Nếu câu tiếng Việt có từ mới thì có thể tra từ điển.

Bài tập 2: Dịch nói các câu sau sang tiếng Anh, ghi âm và nghe lại

1. Các thế hệ trước đã chiến đấu dũng cảm để bảo vệ Tổ quốc.

2. Hôm qua trời mưa nên tôi không đi chơi với bạn của mình.

3. Hồi bé, tôi thường xuyên đến công viên gần nhà để chơi cầu lông với bạn vì nó có không gian rộng.

(Đáp án gợi ý ở cuối bài viết)

Để luyện bài tập này thì nên sử dụng các nguồn đã có sẵn đáp án như: Understanding English Grammar - Tenses: Giải Thích Ngữ Pháp Tiếng Anh Cơ Bản – Thì Tiếng Anh ; Understanding Grammar for IELTS - Write a sentence

Bước 3. Đồng thời kết hợp ngữ pháp, từ vựng và đưa ra ý tưởng – Luyện tập tự do

Ở bước này, người học sẽ tự do áp dụng dạng ngữ pháp đang luyện mà không có giới hạn về từ vựng và ý tưởng, thậm chí có thể kết hợp các dạng ngữ pháp khác đã biết. Vì vậy, người học nên áp dụng để trả lời luôn các câu hỏi trong IELTS Speaking. Giống như hai bước trên, hãy ghi âm và nghe lại.

Để có kết quả tốt nhất, người học nên dùng các tài liệu bao gồm các đề thi thật và có câu trả lời mẫu như: IELTS Speaking 2019 Review hay IELTS Speaking 2020 Review (miễn phí) và các cuốn IELTS Speaking Review theo từng tháng do ZIM xuất bản.

Bài tập 3: Luyện tập thì quá khứ đơn, trả lời các câu hỏi sau, ghi âm và nghe lại

1. What sports did you do when you were a kid?

2. Did you enjoy singing when you were younger?

3. Have you done anything interesting with science?

(Câu trả lời gợi ý ở cuối bài viết)

Đáp án

Bài 1:

1. Yesterday, she went to the cinema to watch Spider-man: No way home.

2. At that time, many other people also wanted to watch that film so the cinema was very crowded.

3. After waiting one hour in line, she finally got the ticket for that film.

Bài 2:

1. Previous generations fought bravely to protect the nation.

2. Yesterday, it rained so I didn’t hang out with my friends.

3. When I was small, I usually went to the park near my house to play badminton with my friends because it had a large space.

Bài 3: Câu trả lời gợi ý

1. To be honest, I’ve never been a sporty person, not even in my childhood. The only sport I played as a child was football, but I only played when my friends asked me to.

(Thành thật thì tôi chưa bao giờ là một người ưa vận động, kể cả hồi thơ bé. Môn thể thao duy nhất tôi đã chơi hồi bé là bóng đá, nhưng tôi chỉ chơi lúc bạn tôi bảo thôi.)

2. Yes, a lot. When I was 6 or 7 years old, I sang almost every day, and that drove my family crazy. My brother told me to shut up all the time and even threatened to hit me, but I just ignored him.

(Có, nhiều chứ. Hồi tôi 6 hay 7 tuổi gì đó, gần như ngày nào tôi cũng hát và điều đó khiến gia đình tôi phát điên. Anh trai tôi suốt ngày tôi bảo tôi im đi và còn dọa sẽ đánh tôi, nhưng tôi mặc kệ anh ấy.)

3. I once built an artificial volcano for a spring fair with my classmate, which won us second prize. I know a volcano model isn't something surprisingly new, but it took us more than 2 months to finish it and the final result was amazeballs!

(Tôi từng làm núi lửa nhân tạo cho hội chợ mùa xuân cùng bạn học, nó đã giúp chúng tôi được giải nhì. Tôi biết là mô hình núi lửa chẳng phải là thứ gì mới mẻ để ngạc nhiên, nhưng chúng tôi đã mất hơn 2 tháng để hoàn thành nó và kết quả cuối cùng thì đỉnh luôn!)

Nguồn câu trả lời: IELTS Speaking Review Vol6 - Tổng hợp và Giải đề thi thật IELTS Speaking 2021

Tổng kết

Việc cải thiện ngữ pháp trong Speaking đòi hỏi người học phải để ý đến ngữ pháp nhiều hơn khi nói và đặc biệt là cần kiên trì luyện tập. Người học cũng nên nghiên cứu xem band điểm mong muốn của mình có những yêu cầu gì về ngữ pháp, từ đó chú trọng vào xử lý các lỗi phù hợp với mục tiêu cá nhân, tránh mất thời gian hoặc gặp phải cảm giác chán nản, hoang mang vì không biết nên luyện cải thiện phần nào trước.

Nguồn tham khảo

Controlled practice. n.d. British Council. <https://www.teachingenglish.org.uk/article/controlled-practice>.

ZIM Academy. IELTS Speaking Review Vol.6. ZIM Academy, 2021.