Phát triển kỹ năng Đọc bằng nguồn tài liệu Graded readers

Kỹ năng đọc hiểu là một trong những kỹ năng quan trọng đối với người học ngôn ngữ nói chung và các thí sinh IELTS nói riêng. Việc có được một phương pháp học hiệu quả không chỉ giúp người học củng cố và nâng cao kiến thức về Ngữ pháp cũng như Từ vựng tiếng Anh mà còn hỗ trợ người học tăng khả năng đọc trôi chảy và tìm thấy niềm vui khi đọc các văn bản ngoại ngữ.

Krashen. [1] (1993) nhận định “Đọc là cách duy nhất để chúng ta trở thành người có kỹ năng đọc hiểu tốt, giúp phát triển lối viết văn mạch lạc, có vốn từ vựng phong phú cũng như kiến thức ngữ pháp nâng cao, và cũng là cách duy nhất để trở thành những người viết chính tả chính xác”.

Tuy nhiên, đối với nhiều người học, việc học kỹ năng Đọc có phần nhàm chán, thậm chí áp lực khi tiếp xúc với lượng từ vựng lớn trong các đoạn văn bản ngoại ngữ, từ đó gây nên cảm xúc tiêu cực, bất lực và sợ hãi khi làm các bài tập Đọc và ngại bổ sung từ vựng, ngữ pháp mới.

Bởi lẽ đó, nhiều phương pháp cùng với nguồn tài liệu cải thiện kỹ năng Đọc đã ra đời, trong đó có các bộ sách Graded readers thuộc phương pháp Đọc mở rộng (Extensive reading).

Bài viết nhằm đưa ra cái nhìn chi tiết về Graded readers, đồng thời gợi ý phương pháp phát triển kỹ năng Đọc bằng việc sử dụng nguồn tài liệu này, từ đó mang tới cho người học trải nghiệm học ngôn ngữ hiệu quả hơn.

Graded readers là gì? Tóm tắt nền tảng lý thuyết và nghiên cứu khoa học

Graded readers là những quyển sách được thiết kế dành cho người học ngôn ngữ, chứa các đoạn văn bản đã được đơn giản hoá bằng việc giảm thiểu các cấu trúc ngữ pháp phức tạp và lượng từ vựng nâng cao so với bản gốc, từ đó mang lại cho người học trải nghiệm đọc sách dễ hiểu và thoải mái.

Bên cạnh đó, Graded readers được chia thành sáu cấp độ tăng dần từ Stage 1 tới Stage 6, tương đương với trình độ ngoại ngữ từ cơ bản đến nâng cao của người đọc.

Các cấp độ sách có sự khác biệt về mức độ phức tạp cũng như số từ trong văn bản nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng và phát triển trình độ ngôn ngữ của người học theo từng bậc, đồng thời hỗ trợ người học củng cố lại những kiến thức đã gặp.

Việc phân loại cấp độ của sách không chỉ đảm bảo rằng người học được tiếp xúc với nguồn tài liệu đọc phù hợp với bản thân mà còn giúp cải thiện khả năng đọc hiểu một cách mạch lạc mà không bị choáng ngợp bởi kiến thức ngữ pháp và từ vựng lạ.

Rob Waring và Misako Takaki (2003) đã nghiên cứu về mức độ học và ghi nhớ từ vựng mới bằng việc sử dụng Graded reader “A little princess” của 15 sinh viên nữ, độ tuổi 19-21, đang theo học tại trường Western Japan và được đánh giá là đạt trình độ ngoại ngữ trung bình trở lên. Các bài kiểm tra từ vựng được tiến hành sau khi đối tượng nghiên cứu đọc Graded reader được một tuần và một tháng.

Kết quả cho thấy từ mới có thể được học một cách ngẫu nhiên xuyên suốt quá trình đọc sách của sinh viên, đồng thời người học ghi nhớ tốt hơn đối với những từ vựng xuất hiện với tần suất cao. Đặc biệt, Rob Waring và Misako Takaki. [2] (2003) cho rằng “Vốn từ vựng mới được xây dựng và củng cố chỉ khi người học đọc một lượng lớn Graded readers”.

Sử dụng Graded readers để luyện tập kỹ năng đọc đồng nghĩa với việc người học đang áp dụng phương pháp Đọc mở rộng (Extensive reading), bởi đây chính là phương pháp mà người học đọc một lượng lớn tài liệu dễ hiểu để tiếp thu thông tin và tìm thấy niềm vui, hứng thú khi đọc.

Krashen. [1, tr.84] (1993) cho rằng “Khi quá trình đọc trở nên thoải mái đối với người học ngoại ngữ, họ có thể tự duy trì cải thiện trình độ ngôn ngữ của bản thân mà không cần sự hỗ trợ từ lớp học hay giáo viên”.

Thông qua phương pháp học này, người học được tiếp xúc với cấu trúc hay từ vựng trong ngữ cảnh thực tế, từ đó có thể vận dụng được kiến thức trong các hoàn cảnh giao tiếp cụ thể và hướng tới sự duy trì học tập không ngừng trong tương lai.

Xem thêm: Kỹ năng bổ trợ IELTS Reading: So sánh phương pháp đọc mở rộng và đọc chuyên sâu trong học tiếng Anh (P.1)

Vai trò của Graded readers đối với người học

Củng cố và mở rộng vốn từ vựng cùng các cấu trúc ngữ pháp

Bộ sách Graded readers được phân loại và sắp xếp theo các cấp độ từ 1 đến 6 tương ứng với mức độ tăng dần của lượng từ vựng và cấu trúc ngữ pháp xuất hiện trong mỗi quyển sách.

Bởi lẽ đó, khi người học lựa chọn đọc Graded readers theo trình độ ngôn ngữ hiện tại của bản thân, người học sẽ được tiếp xúc với các từ vựng và cú pháp ngữ pháp đã được học, từ đó củng cố lại kiến thức của bản thân thông qua quá trình học ngẫu nhiên từ việc đọc sách.

Bên cạnh đó, sau khi hoàn thành việc đọc những Graded readers được sắp xếp bằng với trình độ ngoại ngữ của mình, người học có thể chuyển sang việc đọc những quyển sách Graded readers cao hơn một bậc để mở rộng lượng từ mới và ngữ pháp.

Trong những quyển sách ở cấp độ cao, từ vựng và cú pháp ngữ pháp mới sẽ được lồng ghép với kiến thức cũ và được xuất hiện lặp đi lặp lại với số lượng vừa phải với người đọc, từ đó giúp người đọc có cơ hội được tiếp cận với kiến thức mới mà không bị choáng ngợp và quên đi phần từ vựng và ngữ pháp trước đó đã gặp.

Ngoài việc học từ mới, người học còn được tiếp cận với cách sử dụng từ vựng trong các tình huống truyện cụ thể của Graded readers và có thể luyện tập đoán nghĩa của từ vựng dựa trên ngữ cảnh có sẵn. Điều này hỗ trợ người học trong việc chọn lọc từ ngữ phù hợp với ngữ cảnh khi luyện tập kỹ năng Nói hoặc Viết.

Tăng niềm vui và sự yêu thích của người học đối với kỹ năng Đọc

Với mục tiêu hỗ trợ quá trình học tập của người học ngoại ngữ, Graded readers được thiết kế bằng cách đơn giản hoá các tác phẩm truyện thuộc nhiều chủ đề khác nhau như phiêu lưu - thám hiểm, trinh thám, tâm lý, tình cảm hoặc những tiểu thuyết kinh điển, từ đó thu hút sự chú ý của người đọc thuộc các lứa tuổi khác nhau.

Nation và Waring. [3, tr.17-23] (2020) cho rằng “Những nội dung đã được đơn giản hoá từ các quyển sách nổi tiếng đều được xuất bản nhằm hấp dẫn người học và khuyến khích hoạt động đọc sách của họ”.

Wodinsky và Nation [4] (1988) cũng đã từng nhận định: "Graded readers cung cấp điều kiện thú vị và thuận lợi hơn nhiều cho hoạt động đọc và học từ vựng so với những văn bản chưa được đơn giản hoá”.

Bằng việc sử dụng Graded readers, người học có thể đồng thời nâng cao trình độ ngoại ngữ của mình và tìm thấy niềm vui khi đọc truyện với các chủ đề yêu thích mà không trải qua sự áp lực hay chán nản.

Cải thiện tốc độ đọc và rèn luyện khả năng đọc trôi chảy

Khả năng đọc nhanh và hiểu toàn bộ nội dung đang đọc là một trong những tiêu chí đánh giá sự thành thạo ngôn ngữ của người học ngoại ngữ.

Khi sử dụng Graded readers, bởi gần như không gặp các rào cản về từ vựng lạ hay các cú pháp ngữ pháp phức tạp, người đọc có thể đọc các văn bản nhanh hơn và hiểu những gì bản thân mình đang đọc.

Khả năng đọc trôi chảy (Reading fluency) bao gồm sự chính xác, tốc độ và sự thể hiện. Trước hết, sự chính xác (Accuracy) nghĩa là kỹ năng nhận diện từ của người đọc qua việc xác định từ, đọc và phân tích nghĩa gắn liền với từ.

Tiếp đó, tốc độ đọc (Speed) không chỉ thể hiện qua việc người học có thể đọc văn bản trong một thời gian ngắn mà còn yêu cầu người học đồng thời hiểu được nội dung mà mình đang đọc.

Cuối cùng, sự thể hiện (Expression) đề cập tới khả năng đọc thành tiếng và thể hiện như ngôn ngữ nói của người đọc, bao gồm giọng nói, cách lấy hơi, âm lượng và ngữ điệu khi đọc.

Xem thêm: Kỹ năng nhận diện từ vựng trong IELTS Reading – Phần 1

Chiến lược sử dụng Graded readers để nâng cao kỹ năng Đọc

Lựa chọn sách phù hợp với trình độ và sở thích của bản thân

Mức độ khó của Graded readers đã được chia theo Khung tham chiếu ngôn ngữ chung Châu Âu (CEFR) từ A1 tới C2 hoặc phân loại theo tên gọi từ Beginner (Cơ bản) đến Advanced (Nâng cao), do đó người học cần lựa chọn sách phù hợp với trình độ tiếng Anh hiện tại của mình để quá trình luyện tập kỹ năng Đọc không gặp nhiều khó khăn, áp lực và tạo niềm yêu thích với việc đọc sách.

Bên cạnh đó, người đọc được thoải mái lựa chọn thể loại truyện theo sở thích cá nhân của mình, từ truyện cười, truyện trinh thám, kinh dị,… hoặc các tác phẩm kinh điển đã được đơn giản hoá.

Trong quá trình đọc sách, nếu cảm thấy nội dung sách không thú vị, người đọc hoàn toàn có thể chuyển sang đọc quyển sách khác phù hợp hơn.

Lập kế hoạch thời gian dành cho việc đọc sách

Nagy, Herman và Anderson [5] (1985) cho rằng": “Người học cần tiếp xúc với từ mới nhiều lần trước khi hoàn toàn ghi nhớ và học được từ đó”.

Mỗi người đọc có một thời gian biểu khác nhau, do đó có thể tự lập kế hoạch thời gian linh hoạt mà bản thân có thể dành ra trong mỗi ngày cho việc đọc sách, bởi vì dù là ở trình độ nào, người học cũng nên đọc ít nhất một Graded reader mỗi tuần và từ 15 đến 20 Graded readers trong một năm.

Tần suất này đảm bảo cho sự ôn tập lại những từ vựng cũ và tiếp xúc với từ vựng mới của người học được diễn ra thường xuyên, từ đó thúc đẩy sự hiệu quả của việc đọc sách, tiến tới nâng cao trình độ ngoại ngữ của người học.

Theo dõi tiến độ luyện tập kỹ năng Đọc của bản thân

Để quá trình luyện tập đạt hiệu quả tốt nhất, người học cần tự theo dõi sự tiến bộ của bản thân sau khi hoàn thành mỗi quyển sách thuộc bộ Graded readers. Trước hết, người học cần ghi lại từ vựng mới mà mình đã học được từ sách sau một cấp độ nhất định.

Số lượng từ mới có thể ít hoặc nhiều tuỳ thuộc vào trình độ ngoại ngữ và quyển sách mà người học lựa chọn, tuy nhiên điều quan trọng nhất là việc ghi chú lại từ, loại từ, nghĩa của từ kèm theo ví dụ có sử dụng từ vựng đó trong ngữ cảnh cụ thể, từ đó người học có thể kiểm soát được số lượng từ mà mình đã học và luyện tập thường xuyên để ghi nhớ cũng như thành thạo áp dụng vào các kỹ năng Nói hoặc Viết.

Ngoài ra, người học có thể theo dõi tiến độ đọc sách bằng việc ghi chú lại số trang hoặc số sách mình đọc được sau một tuần hoặc một tháng.

Khi đã quen với việc luyện tập kỹ năng Đọc bằng Graded readers, số lượng sách mà người học hoàn thành trong một khoảng thời gian ngắn sẽ ngày càng tăng lên, từ đó tạo thói quen và niềm vui của người học ngôn ngữ đối với việc đọc sách, xây dựng nền tảng để người học có thể dần chuyển sang luyện tập đọc với các bài viết học thuật trong tương lai.

Bên cạnh đó, tốc độ đọc cũng là một trong những tiêu chí đánh giá sự tiến bộ của người đọc. Người học có thể lựa chọn đọc một đoạn văn với số từ đã biết trước, sau đó tiến hành bấm giờ và chia trung bình để theo dõi số từ mà mình đọc được trong mỗi phút là bao nhiêu.

Tốc độ đọc tăng lên có nghĩa là người học đã thành thạo đọc đoạn văn ở cấp độ tương ứng mà không gặp rào cản về từ vựng hay cấu trúc ngữ pháp phức tạp.

Kết hợp đọc sách cùng với các kỹ năng thực hành khác

Không chỉ dừng lại ở kỹ năng Đọc, người học nên sử dụng Graded readers như một nguồn tài liệu hỗ trợ phát triển kỹ năng Nghe, Nói và Viết.

Đối với kỹ năng Nghe, sau khi hoàn thành việc đọc sách, người học tiến hành nghe audio của cuốn sách đó do nhà xuất bản cung cấp từ 2 đến 3 lần và tự kiểm tra mức độ nghe hiểu nội dung của bản thân.

Bên cạnh đó, người học có thể chia sẻ nội dung của Graded readers mình đã đọc bằng cách kể tóm tắt lại cho gia đình và bạn bè bằng tiếng Anh để cải thiện kỹ năng Nói.

Cuối cùng, sau khi ghi chú lại những từ vựng hoặc cấu trúc ngữ pháp mới, người học có thể sử dụng chúng để tự luyện tập đặt câu theo ngữ cảnh phù hợp, từ đó có thể đồng thời củng cố kiến thức mới và nâng cao kỹ năng Viết.

Xem thêm: Vai trò của giáo viên trong việc khuyến khích Extensive reading cho người học

Lưu ý khi sử dụng Graded readers để luyện tập kỹ năng Đọc

Lưu ý về số lượng Graded readers cần đọc ở mỗi cấp độ

Người học cần lưu ý lựa chọn Graded readers phù hợp với trình độ và sở thích của bản thân để có trải nghiệm đọc sách thoải mái và hiệu quả nhất.

Về nguồn đọc sách, người đọc có thể tham khảo bộ sách Oxford Bookworms Library do Nhà xuất bản Đại học Oxford biên soạn, hoặc sách của một số nhà xuất bản lớn khác như Macmillan, Pearson và Cambridge.

Trong suốt quá trình đọc, người học nên đọc ít nhất năm quyển sách ở trình độ của mình trước khi chuyển sang Graded readers ở các cấp độ tiếp theo, điều này sẽ đảm bảo được lượng từ vựng của người học đã được tích luỹ đủ cho việc chuẩn bị đọc văn bản với nhiều từ vựng nâng cao.

Học từ vựng ngay sau khi đọc sách

Khi người học chuyển sang đọc Graded readers ở trình độ càng cao thì tần suất gặp từ vựng mới càng nhiều, do đó người học cần lưu ý bổ sung từ vựng ngay sau khi hoàn thành hoạt động đọc bằng cách ghi chú từ mới hoặc sử dụng phiếu từ vựng (word cards).

Cá nhân mỗi người đọc tự lựa chọn từ vựng mà bản thân chưa biết và luyện tập với kiến thức đó, có thể tự đặt câu với ngữ cảnh cụ thể hoặc tạo các game học thuật qua Quizizz hay Kahoot để củng cố từ mới.

Trong giai đoạn này, việc bổ sung từ vựng và ngữ pháp là điều quan trọng để nâng cao trình độ ngoại ngữ của người đọc, do đó người đọc không nên trì hoãn việc tích luỹ kiến thức mới, gây ảnh hưởng tới hiệu quả của việc cải thiện kỹ năng ngoại ngữ bằng Graded readers.

Cách khuyến khích học sinh sử dụng Graded readers trong quá trình dạy học tiếng Anh

Gợi ý sách phù hợp và hấp dẫn đối với học sinh

Để học sinh không gặp khó khăn trong việc lựa chọn sách, giáo viên có thể đưa ra lời khuyên về những quyển sách phù hợp dành cho người học.

Trước hết, bởi giáo viên là người hiểu rõ nhất về trình độ ngoại ngữ của học sinh, họ có thể gợi ý cấp độ sách tương ứng và thuận lợi trong việc theo dõi sự tiến bộ của học sinh theo từng cấp độ sách.

Bên cạnh đó, tuỳ với từng lứa tuổi học sinh, giáo viên nên chọn những đầu sách có độ dài phù hợp, nội dung và bìa hấp dẫn để người học luôn cảm thấy hứng thú với việc đọc sách dù là trong lớp hay ngoài giờ học.

Tạo không gian riêng dành cho sách ở lớp học

Sự hiện hữu của sách trong tầm mắt của học sinh ở lớp học sẽ khơi dậy sự tò mò và hứng thú đối với việc đọc sách. Giáo viên có thể trưng bày một tủ sách dành riêng cho người học để thuận tiện đọc trong giờ giải lao hoặc trước khi vào lớp.

Đặc biệt, sách nên được sắp xếp gọn gàng theo từng cấp độ, gáy sách hoặc bìa sách thể hiện được tên sách để người học dễ dàng lựa chọn.

Thiết kế các hoạt động bổ trợ cho việc đọc sách

Giáo viên có thể tổ chức các hoạt động bổ trợ sau mỗi tuần hoặc một tháng để theo dõi được tiến độ đọc sách của học sinh, đồng thời tạo cơ hội cho người học được trao đổi và chia sẻ với nhau về nội dung sách đã đọc.

Cụ thể, buổi chia sẻ có thể kéo dài trong vòng một tiết học 45 phút, giáo viên sẽ chọn một số học sinh để nói ở trước lớp hoặc chia lớp thành các nhóm nhỏ, điều này tuỳ thuộc vào lớp học và thời gian có thể tổ chức.

Trong suốt hoạt động này, người học cần giới thiệu về tên sách mình đã đọc, nội dung tóm tắt, cảm nhận của bản thân và lí do vì sao thích hoặc không thích quyển sách đó.

Việc chia sẻ không chỉ thúc đẩy ý thức trách nhiệm về nhiệm vụ được giao và củng cố sự tự tin của học sinh mà còn khơi gợi trí tò mò ở người nghe, từ đó khuyến khích người học chủ động tìm kiếm và lựa chọn quyển sách phù hợp với mình.

Ngoài việc chia sẻ với bạn học, học sinh có thể viết các bài luận phản ánh (Reflection paper) theo sự sắp xếp, phân chia thời gian của giáo viên. Đối với hoạt động này, giáo viên không nên đưa ra các mẫu câu có/không một cách khô khan mà nên cung cấp từ 2-4 câu hỏi mở để người học được thể hiện những cảm nhận, đánh giá và bài học cho bản thân mình sau khi đọc quyển sách một cách khách quan, chân thực nhất.

Từ những chia sẻ của học viên, giáo viên có thể nhìn thấy điểm hiệu quả sau hoạt động đọc sách để phát huy và những điểm khó khăn còn tồn tại để kịp thời điều chỉnh.

Tổng kết

Để phát triển kỹ năng đọc của người học ngoại ngữ, bên cạnh các tài liệu học thuật, Graded readers là một nguồn học phù hợp dành cho người đọc ở nhiều trình độ khác nhau, mang lại trải nghiệm thoải mái và thú vị khi đọc sách tiếng Anh. Ngoài việc giảm căng thẳng khi đọc, Graded readers còn hỗ trợ người học củng cố và bổ sung nguồn từ vựng, ngữ pháp mới, đồng thời cải thiện khả năng đọc trôi chảy. Để người học có sự tiếp cận và sử dụng nguồn tài liệu này một cách hiệu quả nhất, giáo viên cần hỗ trợ học sinh trong việc gợi ý sách và tổ chức các hoạt động bổ trợ, từ đó tạo thói quen và niềm yêu thích đọc sách của người học tiếng Anh.

Thường xuyên truy cập zim.vn để khám phá thêm các bài viết và tài liệu hỗ trợ học tập hiệu quả, cùng các chiến thuật hữu ích để đạt điểm số mong muốn trong các bài thi tiếng Anh.