IELTS Speaking Part 3 Topic Education: Cách phát triển ý và từ vựng

Phần IELTS Speaking Part 3 thường được xem là phần khó nhất trong bài thi nói, khi thí sinh phải bàn luận về các vấn đề xã hội mang tính trừu tượng và thể hiện quan điểm cá nhân một cách logic, mạch lạc. Khác với Part 1 và Part 2, phần này yêu cầu khả năng phân tích, lập luận sâu cùng vốn từ vựng học thuật đa dạng để đạt điểm cao.

Trong số các chủ đề thường gặp, chủ đề Education (giáo dục) xuất hiện với tần suất rất cao - xoay quanh các vấn đề như phương pháp học, vai trò của giáo viên hay tương lai của giáo dục. Chuẩn bị kỹ chủ đề này giúp thí sinh phát triển câu trả lời linh hoạt, sử dụng từ vựng chuẩn xác và thể hiện tư duy phản biện, từ đó nâng cao hiệu quả khi thi nói IELTS.

Tổng quan về chủ đề Education trong IELTS Speaking Part 3

Chủ đề Education là một trong những chủ đề xuất hiện thường xuyên nhất trong IELTS Speaking Part 3. Sở dĩ chủ đề này thường được chọn vì nó liên quan trực tiếp đến  kinh nghiệm và quan điểm cá nhân của thí sinh, đồng thời cho phép giám khảo dễ dàng đặt các câu hỏi trừu tượng nhằm kiểm tra khả năng phân tích, so sánh, và đề xuất giải pháp của thí sinh.

Việc chuẩn bị chủ đề Education giúp thí sinh phát triển ý tưởng linh hoạt, sắp xếp câu trả lời mạch lạc, sử dụng từ vựng học thuật và thể hiện tư duy phản biện. Thí sinh có thể đưa ra ví dụ, so sánh quan điểm và giải thích lý do cho ý kiến của mình, giúp câu trả lời trở nên rõ ràng và logic. Nhờ vậy, khi gặp câu hỏi về giáo dục, thí sinh nói tự tin, mạch lạc, sử dụng từ vựng chính xác, giúp nâng điểm Fluency & Coherence nhờ cách trình bày trôi chảy và Lexical Resource nhờ cách dùng từ học thuật phù hợp.

Các nhóm câu hỏi thường gặp chủ đề Education

Trong IELTS Speaking Part 3, chủ đề Education thường xuất hiện với nhiều góc nhìn khác nhau, từ cách con người học hỏi, vai trò của giáo viên, cho đến ảnh hưởng của công nghệ. Dưới đây là năm nhóm nội dung phổ biến nhất trong chủ đề này:

Học tập cá nhân và phương pháp học

Đây là nhóm câu hỏi khai thác cách con người tiếp thu và phát triển kỹ năng, thường xoay quanh việc học chủ động, khả năng thích ứng và sự khác biệt giữa các phương pháp học. Thí sinh có thể gặp những câu như “Which age group is the best one at learning new things?” hoặc “Is it more important for students to be taught academic skills or soft skills?”.

Khi nói về chủ đề này, người học nên thể hiện sự hiểu biết về việc học suốt đời, sự cần thiết của kỹ năng thực hành bên cạnh kiến thức hàn lâm, hoặc tầm quan trọng của động lực trong quá trình học. Những so sánh như learning through experience versus studying theory hay self-study versus group learning thường giúp câu trả lời trở nên tự nhiên và có chiều sâu hơn.

Vai trò của giáo viên và nhà trường

Một mảng quan trọng khác của chủ đề Education là vai trò của giáo viên, cùng với ảnh hưởng của môi trường học tập.Các câu hỏi như “What qualities should teachers have?” hay “Should teachers be funny when they teach?” hướng thí sinh đến việc mô tả và đánh giá năng lực giảng dạy.

Trong phần này, người nói có thể đề cập đến những phẩm chất như kiên nhẫn, sáng tạo, khả năng truyền cảm hứng hoặc giao tiếp hiệu quả. Việc minh họa bằng những tình huống thực tế chẳng hạn như một giáo viên khiến học sinh yêu thích môn học nhờ cách giảng sinh động sẽ giúp câu trả lời chân thực hơn. Ngoài ra, thí sinh có thể mở rộng sang vai trò của nhà trường trong việc tạo môi trường học tích cực, thúc đẩy tinh thần học hỏi.

Hệ thống giáo dục và chính sách

Nhóm này hướng đến bức tranh tổng thể của nền giáo dục, bao gồm thay đổi về chính sách, chương trình học và sự đầu tư của chính phủ.
Các câu hỏi tiêu biểu như “How has education changed in your country over the past decades?” hoặc “Should governments invest more in education?” đòi hỏi khả năng quan sát và phân tích xã hội.

Câu trả lời hiệu quả thường thể hiện được sự thay đổi trong cách dạy và học, sự chú trọng đến công bằng trong tiếp cận giáo dục, hay vai trò của chính phủ trong việc cải thiện chất lượng giảng dạy. Việc so sánh giữa quá khứ và hiện tại, hoặc giữa các quốc gia, cũng giúp bài nói thuyết phục và thể hiện tư duy phản biện tốt.

Học tập hiện đại và tương lai giáo dục

Với sự phát triển của công nghệ, giáo dục hiện đại trở thành chủ đề nổi bật trong những năm gần đây. Các câu hỏi như “What are the differences between online and face-to-face teaching?” hay “What can be done to improve modern teaching methods?” thường yêu cầu người học đưa ra nhận định về hiệu quả của công nghệ trong giảng dạy.

Thí sinh có thể bàn luận về ưu điểm của học trực tuyến như tính linh hoạt, khả năng tiếp cận tài nguyên toàn cầu, hoặc nêu lên hạn chế của việc thiếu tương tác trực tiếp. Một câu trả lời tốt nên thể hiện được cái nhìn cân bằng, thừa nhận công nghệ là công cụ hỗ trợ quan trọng nhưng không thể thay thế hoàn toàn sự kết nối giữa người dạy và người học. Bên cạnh đó, việc đề xuất giải pháp như đào tạo kỹ năng số cho giáo viên hay ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong học tập sẽ làm câu trả lời ấn tượng hơn.

Giáo dục và xã hội

Nhóm này mở rộng chủ đề sang mối quan hệ giữa giáo dục, gia đình và cộng đồng, nhấn mạnh vai trò của giáo dục trong việc hình thành nhân cách và giảm bất bình đẳng xã hội. Các câu hỏi như “What skills should children learn before school?” hay “What’s the difference between the roles of teachers and parents in education?” khuyến khích người nói phân tích ảnh hưởng của giáo dục đến đời sống con người.

Trong nhóm này, thí sinh có thể nói về tầm quan trọng của việc cha mẹ đồng hành cùng con trong học tập, sự cần thiết của giáo dục đạo đức, hoặc tác động của giáo dục đối với cơ hội nghề nghiệp. Việc kết nối giáo dục với phát triển xã hội như nâng cao ý thức cộng đồng hay khuyến khích bình đẳng cơ hội sẽ giúp câu trả lời trở nên sâu sắc và toàn diện hơn.

Đọc thêm: IELTS Speaking Topic Education - Từ vựng và Bài mẫu Part 1, 2, 3

Cách phát triển câu trả lời hiệu quả cho chủ đề Education trong IELTS Speaking Part 3

Khi trả lời các câu hỏi chủ đề Education trong IELTS Speaking Part 3, nhiều thí sinh gặp khó khăn trong việc sắp xếp ý tưởng sao cho mạch lạc và có chiều sâu. Kỹ thuật O.R.E.C có thể giúp bạn phát triển lập luận rõ ràng và có tính thuyết phục.

Kỹ thuật O.R.E.C

Bốn phần của O.R.E.C có thể được triển khai như sau:

O - Opinion

Nêu quan điểm một cách trực tiếp. Việc khẳng định rõ lập trường giúp giám khảo dễ dàng theo dõi mạch trả lời.

• Cụm từ diễn đạt: I believe that… / In my view… / Personally, I think… / I would say that…/ From my perspective

R - Reason

Giải thích vì sao bạn có quan điểm đó. Lý do cần hợp lý, liên quan trực tiếp đến câu hỏi và dẫn đường cho ví dụ phía sau. Việc đưa ra lý do giúp câu trả lời không bị chung chung và thể hiện năng lực phân tích. 

• Cụm từ diễn đạt:  This is because… / The main reason is that… / One key factor is that… / This is mainly due to…

E - Example

Đưa ra ví dụ cụ thể, giúp lập luận trở nên đáng tin cậy hơn. Ví dụ có thể đến từ trải nghiệm cá nhân, quan sát thực tế, hệ thống giáo dục trong nước hoặc cách làm phổ biến ở các trường học.

• Cụm từ diễn đạt:  For instance… / For example… / Take … as an example/ I remember that… / In many schools…

C - Consequence

Khép lại câu trả lời bằng việc chỉ ra tác động, kết quả hoặc ý nghĩa của vấn đề. Nhờ đó, câu trả lời kết thúc tự nhiên và mang tính khái quát.

•  Cụm từ diễn đạt: As a result… / Consequently… / This leads to… / Therefore…

Ví dụ

Để thấy O.R.E.C hoạt động như thế nào trong thực tế, hãy xem ví dụ dưới đây cho câu hỏi “What qualities should teachers have?”

Tìm hiểu thêm: Cách phát triển ý tưởng cho IELTS Speaking Part 3

Từ vựng và cấu trúc ngữ pháp cần thiết cho IELTS Speaking Part 3 chủ đề Education

Dưới đây là hệ thống từ vựng học thuật (Band 7.0–8.0) được phân theo đúng 5 nhóm câu hỏi thường gặp trong IELTS Speaking Part 3 chủ đề Education. Mỗi mục bao gồm: từ vựng – nghĩa tiếng Việt – gợi ý khi sử dụng.

Từ vựng

Học tập cá nhân và phương pháp học (Individual learning & learning approaches)

• Lifelong learning: học tập suốt đời → dùng khi nói về học sau đại học, phát triển kỹ năng.

• Self-directed learning: tự học có định hướng → khi nói về học chủ động.

• Rote learning: học vẹt

• Learning styles: phong cách học → visual, auditory, kinesthetic.

• Experiential learning: học qua trải nghiệm → khi so sánh lý thuyết và thực hành.

• Cognitive development: phát triển nhận thức → dùng cho câu hỏi về trẻ em.

• Soft skills/ transferable skills: kỹ năng mềm/kỹ năng chuyển đổi → quan trọng khi bàn về thực tế nghề nghiệp.

• Academic performance: thành tích học tập → dùng nói về kết quả học.

• Intrinsic motivation: động lực nội tại → dùng khi giải thích lý do học tốt.

Vai trò của giáo viên và nhà trường (Teachers, schools & learning environment)

• Classroom management: quản lý lớp học → nói về năng lực giáo viên.

• Student engagement: mức độ tham gia của học sinh → liên quan đến chất lượng dạy.

• Constructive feedback: phản hồi mang tính xây dựng → dùng cho câu hỏi về đánh giá.

• Supportive learning environment:  môi trường học tập hỗ trợ → vai trò nhà trường.

• Teacher-student rapport: mối quan hệ thầy trò → ảnh hưởng tới hiệu quả học.

• Inspirational teachers: giáo viên truyền cảm hứng → ví dụ cá nhân.

Hệ thống giáo dục và chính sách (Education systems & policies)

• Compulsory schooling: giáo dục bắt buộc.

• Higher education: giáo dục đại học/cao hơn.

• Vocational training: đào tạo nghề → dùng khi so sánh học nghề với học đại học.

• Curriculum reform: cải cách chương trình học.

• Standardized testing: kiểm tra chuẩn hóa → band 7–8, dùng rất nhiều.

• Inclusive education: giáo dục hòa nhập → cho nhóm yếu thế.

• Funding for education: ngân sách giáo dục → khi nói về vai trò nhà nước.

• Admission criteria: tiêu chí tuyển sinh → nói về công bằng giáo dục.

Học tập hiện đại và tương lai giáo dục (Modern learning & the future of education)

• Online learning/ e-learning: học trực tuyến.

• Blended learning: học kết hợp (online và offline).

• AI-assisted learning: học tập hỗ trợ bởi AI → xu hướng mới.

• Interactive platforms: nền tảng học tương tác.

• Virtual classrooms: lớp học ảo

Giáo dục và vấn đề xã hội (Education & social issues)

• Educational inequality: bất bình đẳng giáo dục → dùng cho câu hỏi về công bằng.

• Disadvantaged background: hoàn cảnh khó khăn/bất lợi.

• High dropout rate: tỉ lệ bỏ học cao.

• Brain drain: chảy máu chất xám

• Teacher burnout: giáo viên kiệt sức, quá tải.

• Learning gap / attainment gap: khoảng cách học tập giữa các nhóm.

• Digital divide: chênh lệch tiếp cận công nghệ → nói về học online.

• Underfunded schools: trường thiếu ngân sách → nguyên nhân của chất lượng thấp.

Khám phá thêm: Idioms chủ đề Education

Cấu trúc ngữ pháp nâng cao

Câu điều kiện Loại 2 và 3 (Hypothetical Conditionals)

Dùng để nêu giả định, tình huống không có thật ở hiện tại hoặc quá khứ, phù hợp cho Part 3 khi đánh giá hệ thống giáo dục, nói về điều “nên” xảy ra.

• Câu điều kiện loại 2 áp dụng cho giả định ở hiện tại, thể hiện ý kiến đề xuất.

• Câu điều kiện loại 3 dùng để nói về điều đáng lẽ đã xảy ra trong quá khứ, rất thích hợp khi đánh giá vấn đề giáo dục.

Cấu trúc:

• Loại 2 (hiện tại không có thật):  If + S + V2, S + would/could + V1

• Loại 3 (quá khứ không có thật): If + S + had + V3, S + would/could + have + V3

Ví dụ:

• If schools provided more practical subjects, students would gain useful real-life skills.

• If I had received better career guidance, I might have chosen a different major.

Cấu trúc nhấn mạnh (Cleft sentence)

Nhấn mạnh phần quan trọng nhất của câu, giúp làm nổi bật luận điểm.

Cấu trúc:

• It is/was + … + that/who + …

• What + S + V + is …

Ví dụ:

• It is practical experience that helps learners remember knowledge longer.

• What students need the most is personalized feedback.

Mệnh đề quan hệ (Relative Clauses)

Mệnh đề quan hệ giúp mở rộng khái niệm, mô tả chi tiết các yếu tố trong giáo dục như “students”, “schools”, “curriculum”.

Cấu trúc này làm cho câu rõ nghĩa hơn và mang tính phân tích - rất quan trọng trong Part 3.

Cấu trúc: N + who/that/which + V…

Ví dụ:

• Students who lack motivation often struggle to stay focused.

• Schools that invest in technology can enhance learning efficiency.

Mệnh đề quan hệ rút gọn (Reduced Relative Clauses)

Mệnh đề rút gọn giúp câu văn súc tích, mang tính học thuật cao và thể hiện khả năng xử lý ngữ pháp phức tạp.

Cấu trúc:

• Chủ động: N + V-ing

• Bị động: N + V3/ed

Ví dụ:

• Students struggling to stay motivated often fall behind.

• Teachers trying to integrate technology may face challenges.

• Skills required in modern workplaces should be taught earlier.

• A curriculum designed to promote creativity benefits learners.

Cấu trúc tương phản (While/ Whereas)

Dùng để so sánh hai khía cạnh đối lập trong cùng một câu.

Cấu trúc: Mệnh đề 1, whereas/while + Mệnh đề 2 

Ví dụ:

• While academic skills are crucial for knowledge acquisition, soft skills are arguably more vital for career longevity.

• Rote learning is effective for memorizing facts, whereas critical thinking is necessary for applying knowledge in new situations.

Cụm danh từ học thuật (Academic Noun Phrases)

Nâng cấp Lexical Resource bằng cách biến ý đơn giản thành cụm danh từ học thuật, dùng để mở đầu câu, giới thiệu luận điểm.

Cấu trúc:

• Adj + N

• N + of + N

• Adj + N + of + N

Ví dụ:

• A growing concern about academic pressure has prompted schools to review their workload policies.

• The increasing integration of technology in classrooms offers both advantages and challenges.

Cấu trúc “Not only… but also…”

Nhấn mạnh 2 luận điểm mạnh song song, thường dùng để đánh giá tác động của phương pháp học hoặc chính sách giáo dục.

Cấu trúc: Not only + auxiliary + S + V, but S also + V…

Ví dụ:

• Not only does technology make learning more flexible, but it also boosts students’ motivation.

• Not only are students overwhelmed with homework, but they also suffer from academic pressure.

Gerund as Subject (Danh động từ làm chủ ngữ)

Cấu trúc này giúp bạn mở đầu câu bằng một hành động mang tính khái quát, rất phù hợp khi đưa ra quan điểm chính hoặc mở rộng ý.

Cấu trúc: V-ing + V…

Ví dụ:

• Encouraging self-directed learning fosters independence among learners.

• Providing early career guidance helps students make informed decisions.

Đọc thêm: Các cấu trúc nâng điểm trong IELTS Speaking Part 3

Bài mẫu ứng dụng

1. Which do you think is more important, practical skills or academic skills?

In my view, practical skills are slightly more important in real life. They help people solve everyday problems and adapt to new situations more quickly. For example, skills like communication or basic financial management are used almost everyday, while some academic knowledge is not always applied immediately. So overall, both matter, but practical skills may bring more direct benefits in daily life. 

2. How has education changed in your country over the past decades?

Personally, I think education in my country has undergone noticeable changes over the past decades. The main reason is that curriculum reforms have encouraged schools to move away from rote learning and focus more on student engagement. For example, many schools have introduced digital platforms and interactive activities, which allow students to take a more active role in their learning process. Consequently, education has become more modern and student-centered, improving both the learning experience and learning outcomes.

3. What’s the difference between the roles of teachers and parents in education?

From my perspective, teachers and parents play complementary but distinct roles in a child's learning process. Teachers are responsible for academic instruction and constructive feedback, while parents are more involved in guiding their values, behavior, and emotional growth. For instance, a teacher may help a student master scientific concepts, but parents teach discipline, resilience, and daily habits that influence how the child approaches learning. Therefore, effective education happens when both sides work in harmony.

4. What are the differences between online and face-to-face teaching?

I would say that the biggest difference lies in the level of interaction and engagement. Online learning offers flexibility and access to a wide range of digital resources, while traditional classrooms foster stronger communication and a more motivating environment. For example, online classes make it easier for students to study at their own pace, but they often lack immediate feedback, spontaneous discussion, and the sense of connection that comes from being physically present. So each method has distinct strengths, and the most effective approach might be a combination of both.

5. What skills should children learn before school?

In my view, children should develop essential social and self-management skills. This is because these skills help them integrate more smoothly into the classroom and build confidence when interacting with teachers and peers. For instance, being able to follow simple rules, express basic needs, or cooperate with others can make the early years of schooling far less stressful and far more productive. As a result, mastering these foundational skills gives children a strong start and prepares them for more formal learning later on.

Đọc thêm về chủ đề Education:

• Từ vựng chủ đề Education và áp dụng vào cách trả lời IELTS Speaking Part 3

• 55 collocations trong IELTS Speaking chủ đề Education

• Từ vựng IELTS chủ đề Education & ứng dụng trong bài thi

Tổng kết

Chủ đề Education là một trong những chủ đề xuất hiện thường xuyên của IELTS Speaking Part 3. Để trả lời hiệu quả, người học cần nắm rõ cấu trúc câu hỏi, phân loại nhóm câu hỏi phổ biến, đồng thời chuẩn bị từ vựng học thuật và cấu trúc ngữ pháp phù hợp. Việc luyện nói thường xuyên, kết hợp với ghi âm và tự đánh giá sẽ giúp thí sinh nâng cao tự tin, cải thiện Fluency & Coherence và Lexical Resource, từ đó dễ dàng đạt band điểm cao khi gặp chủ đề Education.

Nếu người học muốn luyện tập trong môi trường sát với đề thi thật và được phản hồi chi tiết, chương trình thi thử IELTS tại ZIM Academy sẽ là lựa chọn lý tưởng để cải thiện phần thi Speaking.