Hướng dẫn ôn thi vào 10 môn Tiếng Anh sao cho hiệu quả?

Luyện thi tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông là rất quan trọng 10 bởi mỗi học sinh chỉ được tham gia kỳ thi này một lần. Chính vì vậy, học sinh cần phải nghiêm túc chuẩn bị, ôn luyện cho kỳ thi quan trọng này. Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông hiện nay gồm 3 môn: Toán, Ngữ văn, môn lựa chọn. Trong đó, Ngoại ngữ 1 (Tiếng Anh) là phổ biến nhất. Bài viết này chỉ đề cập đến việc ôn luyện môn Tiếng Anh. Bài viết sẽ hướng dẫn cho học sinh cách ôn thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Tiếng Anh hiệu quả.

Cấu trúc đề thi tuyển sinh vào 10 môn Tiếng Anh

Cấu trúc đề thi tuyển sinh năm học 2024 - 2025 được áp dụng theo chương trình giáo dục mới. Mỗi Tỉnh / Thành phố có cấu trúc đề thi tuyển sinh riêng. Tuy nhiên, bài viết chỉ tham khảo cấu trúc đề thi của 2 thành phố lớn: Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội [1].

Thành phố Hồ Chí Minh

Cấu trúc đề thi tuyển sinh vào lớp 10 TP. HCM môn Tiếng Anh gồm 4 phần:

Phần 1 (1,0 điểm): Ngữ âm

Từ câu 1 đến câu 4

Phần 2 (3,0 điểm): Từ vựng, ngữ pháp, giao tiếp

Từ câu 5 đến câu 16

Phần 3 (3,0 điểm): Đọc hiểu

- Đọc và điền từ: Từ câu 17 đến câu 22

- Đọc hiểu trả lời câu hỏi: Từ câu 23 đến câu 28

Phần 4 (4,0 điểm): Viết

- Viết dạng đúng của từ: Từ câu 29 đến câu 34

- Viết cụm từ phù hợp theo thông tin cho sẵn: Câu 35, 36 - Viết câu: Từ câu 37 đến câu 40. [1]

Xem chi tiết: Đề minh hoạ tiếng Anh vào 10 năm 2025 HCM

Hà Nội

Cấu trúc đề thi tuyển sinh vào 10 môn Tiếng Anh gồm 4 phần: [2]

Phần 1 (1,0 điểm): Ngữ âm

Phần 2 (3,0 điểm): Từ vựng, Ngữ pháp, Giao tiếp

Phần 3 (3,0 điểm): Viết

Phần 4 (3,0 điểm): Đọc hiểu

Xem chi tiết: Giải đề minh hoạ tiếng Anh vào 10 năm 2025 Hà Nội

Phương pháp ôn tập hiệu quả

Ôn tập ngữ pháp quan trọng

Các thì trong Tiếng Anh (Tenses)

Học sinh có thể học đủ 12 thì trong Tiếng Anh, tuy nhiên, nên tập trung vào các thì sau:

Câu điều kiện (Conditional Sentence)

Các Câu điều kiện (If Condition) rất thường gặp trong đề thi tuyển sinh vào 10. Có 5 loại câu điều kiện trong Tiếng Anh và có 4 loại câu thường dùng trong kỳ thi tuyển sinh:

• Câu điều kiện loại 0

• Câu điều kiện loại 1

• Câu điều kiện loại 2

• Câu điều kiện loại 3

Lưu ý: Câu điều kiện Hỗn hợp khó và ít gặp nhưng học sinh cũng nên trang bị do đề tuyển sinh vào 10 những năm gần đây đang có chiều hướng phân hoá cao

Câu ước (Wish / If only)

Câu ước (Wish / If only) là dạng ngữ pháp được học trong chương trình cấp 2 (lớp 9). Do đó, trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, cấu trúc này rất hay xuất hiện trong đề thi.

Câu bị động (Passive)

Học sinh cần biết cách chuyển đổi từ câu chủ động thành câu bị động và ngược lại. Ngoài ra, học sinh cũng cần nắm vững cách biến đổi dạng động từ của các thì trong câu bị động.

Mệnh đề quan hệ (Relative Clause)

Mệnh đề quan hệ là một bộ phận của câu, gồm nhiều từ hoặc có cấu trúc của một câu. Mệnh đề quan hệ đứng sau một danh từ và được dùng để bổ ngữ cho danh từ đó.

Mệnh đề quan hệ thường được nối với mệnh đề chính bằng đại từ quan hệ (relative pronoun): which, what, when, who, where, that, whose, whom, why. Học sinh cần nắm rõ cách dùng của các đại từ quan hệ này.

Câu tường thuật (Reported Speech)

Câu tường thuật để diễn đạt lại ý của người nói mà không cần sử dụng dấu câu để trích dẫn nguyên văn lời nói. Học sinh cần nắm được cách chuyển đổi từ câu trực tiếp thành câu tường thuật.

Câu so sánh (Comparison)

Các loại câu so sánh thường gặp trong đề thi tuyển sinh vào 10 mà học sinh cần biết:

• So sánh nhất

• So sánh hơn

• So sánh bằng

Học sinh cần học thuộc quy tắc chuyển đổi từ tính từ thường sang tính từ so sánh nhất, tính từ so sánh hơn và các dạng bất quy tắc tính từ so sánh.

Xem thêm: Tổng hợp kiến thức tiếng Anh lớp 9 thi vào 10

Luyện thi tuyển sinh vào 10 qua từ vựng theo chủ đề

Từ vựng là phần cốt lõi của việc học ngoại ngữ. Vì vậy, trong đề thi tuyển sinh vào 10 môn Tiếng Anh của các tỉnh / thành, phần từ vựng cũng chiếm phần lớn số điểm.

Tuy nhiên, từ vựng Tiếng Anh là bạt ngàn và đôi khi làm cho học sinh cảm thấy hoang mang, không biết bắt đầu từ đâu và học sao cho hiệu quả. Để tối ưu hoá việc học từ vựng, học sinh nên học từ vựng theo chủ đề.

Học sinh có thể học từ vựng theo các chủ đề trong sách giáo khoa hoặc tự chia chủ đề từ vựng hoặc tham khảo thêm các nguồn sách bên ngoài.

Chủ đề trong sách giáo khoa

Sách giáo khoa Tiếng Anh Global Success được thiết kế theo các chủ đề. Mỗi chủ đề có các nội dung về ngữ pháp và từ vựng. Sách còn có phần Glossary tổng hợp từ vựng trong mỗi chủ đề để học sinh thuận tiện hơn trong việc hệ thống hoá kiến thức.

Tự phân chia từ vựng theo chủ đề

Học sinh có thể tự phân thành các chủ đề thường gặp như: Work, School, Hobby, Technology, Childhood, History, Travel, … Học sinh nên có một cuốn sổ và phân trang thành các chủ đề. Mỗi khi gặp một từ vựng mới, học sinh ghi chú từ vựng đó vào các mục chủ đề đã được phân sẵn.

Học từ vựng theo chủ đề từ các nguồn bên ngoài

• Học từ vựng theo chủ đề qua trang IELTS IDP

Hiện nay, IELTS là một kỳ thi rất quan trọng và phổ biến. Vì vậy, các tài liệu ôn luyện IELTS rất đa dạng và dễ tìm, bao gồm các tài liệu về từ vựng.

Thường thì các tài liệu ôn luyện từ vựng IELTS được thiết kế theo các chủ đề. Từ đó, người học dễ dàng hơn trong việc hệ thống hoá kiến thức cũng như mở rộng vốn từ vựng đặc trưng cho đa dạng các chủ đề (Topic - related Vocabulary).

Do từ vựng cho kỳ thi IELTS được sắp xếp theo chủ đề, phong phú và thường dùng trong các văn bản và trong giao tiếp, học sinh luyện thi tuyển sinh cũng có thể tham khảo.

Có rất nhiều nguồn cung cấp tài liệu từ vựng, tuy nhiên, học sinh nên học từ các trang chính thống, chẳng hạn như IDP (tổ chức giáo dục toàn cầu chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn du học và tổ chức các kỳ thi kiểm tra năng lực Anh ngữ, bao gồm IELTS).

• Học từ vựng qua sách Destination

Destination là bộ sách Từ vựng và Ngữ pháp gồm 4 cuốn: B1, B2, C1, C2. Sách được thiết kế theo các Unit (Vocabulary / Grammar).

Trong đó, mỗi Unit Vocabulary là về một chủ đề cụ thể: Travel, Science and Technology, The media, Health and fitness, … Học sinh ôn tập thi tuyển sinh có thể học từ vựng theo các chủ đề trong bộ sách này, các chủ đề từ vựng gần gũi và được phân hoá theo trình độ.

Xem thêm: Từ vựng ôn thi vào 10

Rèn kỹ năng đọc hiểu

Kỹ thuật Skimming & Scanning

Kỹ thuật Skimming

Skimming là kỹ thuật đọc lướt để tìm chủ đề của một đoạn văn / văn bản

Các thao tác áp dụng trong kỹ thuật Skimming:

• Đọc tiêu đề, câu chủ đề để nắm ý chính.

• Đọc câu đầu và câu cuối của đoạn văn. Câu đầu và câu cuối của đoạn văn thường cung cấp tương đối đầy đủ thông tin cho cái nhìn tổng quan về một đoạn văn. [3]

Kỹ thuật Scanning

Scanning là kỹ thuật đọc nhanh để tìm một thông tin cụ thể nào đó trong một ngữ liệu

Các thao tác áp dụng trong kỹ thuật Scanning:

+ Tìm từ khoá trong câu hỏi và trong đoạn văn.

+ Dùng ngón tay hoặc bút để dò theo khi đọc để dễ dàng theo dõi hơn.

+ Gạch chân / Highlight các từ khoá khi đọc nhanh [3]

Kỹ thuật Paraphrasing

Paraphrasing là viết lại, diễn đạt lại một ngữ liệu nào đó bằng những từ ngữ khác nhưng vẫn giữ nguyên nội dung gốc. Trong bài thi Đọc, phần lớn các từ khoá trong câu hỏi (hoặc cả câu hỏi) đề được paraphrased (diễn đạt lại) khác với từ khoá trong bài đọc. Vì vậy, học sinh cần nắm được các thao tác paraphrasing có thể được sử dụng trong bài đọc:

• Dùng từ đồng nghĩa (synonym)

• Biến đổi dạng từ (word form)

• Đổi cấu trúc câu

Rèn kỹ năng viết cho việc luyện thi tuyển sinh vào lớp 10

Trong đề tuyển sinh vào lớp 10 môn Tiếng Anh, kỹ năng viết chiếm phần lớn điểm và là một kỹ năng khó đối với nhiều học sinh. Để thực hiện tốt phần viết trong bài thi, học sinh cần có lượng kiến thức nhiều và vững về ngữ pháp, từ vựng cũng như khả năng diễn đạt tốt. Học sinh có thể cải thiện kỹ năng viết qua các cách sau:

• Học đa dạng từ vựng và ngữ pháp. Học sinh có thể tham khảo đầu sách về từ vựng và ngữ pháp Destination đã được bài viết giới thiệu ở trên.

• Luyện tập các dạng bài: viết lại câu, điền khuyết, word form. Có thể làm cái bài tập trong sách giáo khoa, sách bài tập hoặc các bài tập trên mạng.

• Luyện viết các đoạn văn ngắn, bài văn nghị luận bằng Tiếng Anh và nhờ thầy / cô chấm chữa để phát hiện ra lỗi sai thường gặp và cải thiện kỹ năng viết.

Luyện đề và quản lý thời gian làm bài

Luyện đề

Học sinh tham khảo các đề minh hoạ từ các Sở Giáo dục và Đào tạo, các đề trong các đầu sách luyện thi, đề ôn luyện từ thầy / cô trên trường, hoặc đề trên mạng (cần có chọn lọc, ưu tiên các đề có cấu trúc sát với đề minh hoạ của Sở Giáo dục và Đào tạo của tỉnh / thành nơi học sinh theo học).

Sau mỗi lần làm xong một đề thi, học sinh không chỉ chấm điểm mà còn cần phải chữa bài chi tiết. Cụ thể, học sinh cần tìm ra các lỗi sai thường gặp, học sinh thường để mất điểm trong phần bài nào (ngữ âm / đọc / từ vựng, ngữ pháp, giao tiếp / viết).

Sau đó, học sinh tìm các bài tập của dạng bài đó để ôn luyện và bổ sung kiến thức cần thiết cho đến khi ít hoặc không mắc lỗi (hạn chế làm hết đề khi chưa cải thiện các lỗi thường gặp để tránh gây lãng phí đề và lặp đi lặp lại các lỗi đó, dẫn đến việc luyện đề không hiệu quả).

Kỹ năng phân bổ thời gian làm bài

Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Tiếng Anh có thời gian làm bài từ 60 - 90 phút (tuỳ theo các Sở Giáo dục và Đào tạo của mỗi tỉnh / thành). Học sinh cần có kỹ năng phân bổ thời gian làm bài hợp lý để hoàn thành bài thi tối ưu.

Đối với bất cứ bài thi nào, học cũng cần dành ra 1 - 2 phút để đọc lướt toàn bộ đề và dành ra 5 - 7 phút để kiểm tra lại bài làm (chiếm khoảng 10% tổng thời gian làm bài).

Đề thi thường gồm 4 phần: Ngữ âm, Từ vựng - Ngữ pháp - Giao tiếp, Đọc hiểu, Viết. Học sinh có thể tham khảo cách phân bổ thời gian như sau: phần Ngữ âm, học sinh cần dành ra khoảng 10%, phần Từ vựng - Ngữ pháp - Giao tiếp khoảng 25%, phần Đọc hiểu khoảng 30% và phần Viết khoảng 35% (phần này tương đối khó).

Lưu ý: Học sinh chỉ nên tham khảo cách phân bổ trên, khi làm bài, học sinh cần dựa trên năng lực và tốc độ làm bài của mình để phân bổ sao cho hợp lý khi luyện thi tuyển sinh vào lớp 10.

Để luyện thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Tiếng Anh đạt được kết quả tối ưu, học sinh cần có chiến lược ôn luyện khoa học: nắm được cấu trúc đề thi, học từ vựng theo chủ đề, luyện kỹ năng đọc hiểu và kỹ năng viết, luyện đề hiệu quả và có kỹ năng phân bổ thời gian làm bài.

Học sinh cũng có thể tham khảo cách luyện thi IELTS, vì đề thi IELTS đòi hỏi người học có vốn từ vựng, ngữ pháp tốt để có thể làm bài cũng như có cả 4 kỹ năng Nghe, Đọc, Viết, Nói trong Tiếng Anh. Từ việc học IELTS rèn luyện cả 4 kỹ năng như trên, học sinh có cơ hội học thêm từ vựng, ngữ pháp, trau dồi kỹ năng phản xạ, kỹ năng brainstorm, kỹ năng viết bằng Tiếng Anh. Qua đó, nâng cao trình độ Tiếng Anh nói chung, không chỉ giúp ích cho học sinh trong quá trình luyện thi tuyển sinh vào lớp 10 mà còn trong nhiều kỳ thi học thuật.