Ảnh hưởng của Listening Context & Fluency/Speed (Speaker) đến quá trình và kết quả nghe

Trong hành trình học ngôn ngữ, kỹ năng nghe đóng vai trò cốt lõi, không chỉ để tiếp nhận thông tin mà còn để duy trì sự tương tác hiệu quả trong giao tiếp. Tuy nhiên, để nghe hiểu thành công, người học không chỉ cần vốn từ vựng và ngữ pháp mà còn phải vượt qua những rào cản đến từ các yếu tố bên ngoài. Listening process (quá trình nghe) và listening outcomes (kết quả nghe) bị chi phối bởi nhiều yếu tố, trong đó đáng chú ý nhất là listening context (ngữ cảnh nghe) và fluency/speed của người nói (tốc độ nói và sự lưu loát).

Ngữ cảnh nghe, bao gồm môi trường nghe và sự quen thuộc với chủ đề, có thể làm tăng hoặc giảm đáng kể khả năng tập trung và độ chính xác trong việc hiểu nội dung. Đồng thời, tốc độ nói của người phát ngôn cũng là một thách thức lớn đối với người học, đặc biệt khi tốc độ nói nhanh hoặc ngắt nghỉ không hợp lý. Những yếu tố này không chỉ gây khó khăn trong việc tiếp nhận thông tin mà còn làm giảm động lực và sự tự tin của người học khi đối mặt với các tình huống giao tiếp thực tế.

Vì vậy, bài viết này nhằm phân tích sâu hơn hai yếu tố quan trọng là listening context và fluency/speed của người nói, từ đó đưa ra những giải pháp thực tế để cải thiện kỹ năng nghe. Thông qua việc hiểu rõ và áp dụng các gợi ý được đề xuất, người học có thể nâng cao khả năng nghe và đạt được kết quả tốt hơn trong việc sử dụng ngôn ngữ trong thực tế.

Tốc độ và sự lưu loát của người nói (Fluency/Speed)

Định nghĩa về Tốc độ và Sự lưu loát của người nói

Tốc độ và sự lưu loát đề cập đến mức độ nhanh hay chậm trong cách người nói trình bày thông điệp và khả năng duy trì sự liên tục, mạch lạc trong bài nói. Các yếu tố này bao gồm tốc độ phát âm, cách ngắt nghỉ, nhấn mạnh từ khóa và sự rõ ràng của âm thanh.

Theo Field, "Tốc độ nói không chỉ phản ánh sự tự nhiên của ngôn ngữ mà còn quyết định mức độ dễ hiểu đối với người nghe" [1,tr.109] Đối với người học ngôn ngữ, tốc độ nói và sự lưu loát có thể mang lại lợi ích trong việc làm quen với cách nói tự nhiên, nhưng nếu vượt quá khả năng xử lý, nó có thể gây ra "quá tải thông tin" (tình trạng nghe không hiểu vì lượng thông tin quá lớn trong thời gian ngắn). Ngược lại, việc ngắt nghỉ hợp lý và nhấn mạnh từ khóa sẽ giúp người nghe dễ dàng nhận diện nội dung quan trọng và nắm bắt ý chính.

Các khía cạnh của Tốc độ và Sự lưu loát và tác động đến quá trình nghe

Tốc độ nói nhanh

Tốc độ nói nhanh là một trong những thách thức lớn nhất đối với người học ngôn ngữ, đặc biệt trong các cuộc giao tiếp tự nhiên. Khi người nói nói quá nhanh, người học có thể không kịp nhận diện các từ vựng hoặc cấu trúc câu, dẫn đến hiện tượng "quá tải thông tin". Điều này làm giảm khả năng tiếp nhận và hiểu nội dung, đặc biệt khi bài nói chứa nhiều từ mới hoặc chủ đề phức tạp.

Ví dụ, khi một người học nghe một diễn giả bản ngữ nói nhanh về một chủ đề mới, họ có thể dễ dàng bỏ lỡ từ khóa hoặc ý chính. Nghiên cứu của Vandergrift chỉ ra rằng, "Người học cần một khoảng thời gian nhất định để phân tích và xử lý các tín hiệu ngôn ngữ; khi tốc độ nói vượt quá khả năng này, hiệu quả nghe hiểu sẽ giảm đáng kể" [2,tr.356].

Ngắt nghỉ không hợp lý

Cách ngắt nghỉ trong bài nói có vai trò quan trọng trong việc giúp người nghe nhận diện các cụm từ hoặc câu và hiểu cấu trúc ngữ pháp. Tuy nhiên, khi người nói không ngắt nghỉ đúng lúc hoặc bỏ qua nhấn mạnh các từ khóa, người nghe sẽ gặp khó khăn trong việc xác định ý chính hoặc phân tách thông tin.

Ví dụ, một diễn giả nói liền mạch, không ngừng nghỉ, có thể khiến người học cảm thấy bài nói như một chuỗi âm thanh liên tục, không thể phân biệt được đâu là từ hay cụm từ. Theo Rost, "Cách ngắt nghỉ đúng lúc không chỉ giúp chia nhỏ thông tin mà còn là tín hiệu để người nghe tập trung vào các phần quan trọng" [3,tr.278].

Phát âm không rõ ràng

Phát âm không rõ ràng, bao gồm giọng địa phương (accent) hoặc cách phát âm sai, là một thách thức lớn đối với người học ngôn ngữ. Các biến thể giọng địa phương có thể làm thay đổi âm thanh của từ hoặc cụm từ, khiến người học khó nhận diện chính xác.

Ví dụ, một bài giảng với giọng Anh-Anh nặng có thể gây khó khăn cho người quen với giọng Anh-Mỹ, do sự khác biệt trong cách phát âm và ngữ điệu. Goh nhận xét rằng, "Sự khác biệt trong giọng điệu và phát âm làm tăng thêm gánh nặng nhận thức đối với người học, đặc biệt khi họ chưa quen với các biến thể ngôn ngữ" [4,tr.178]

Phương pháp cải thiện khả năng nghe khi gặp tốc độ và sự lưu loát cao

Để cải thiện kỹ năng nghe trong các tình huống tốc độ nói nhanh và sự lưu loát cao, người học cần áp dụng các phương pháp luyện tập có chiến lược. Dưới đây là các đề xuất chi tiết:

Luyện nghe với tốc độ tăng dần

Bắt đầu luyện nghe từ các bài nói chậm sẽ giúp người học quen với cách phát âm, nhấn âm, và cách sử dụng ngữ điệu trong câu. Việc này tạo nền tảng cho kỹ năng nhận diện âm thanh, từ đó xây dựng sự tự tin khi tiếp xúc với bài nói có tốc độ tự nhiên hơn. Sau khi đã nắm vững ở tốc độ chậm, người học có thể dần chuyển sang bài nghe với tốc độ cao hơn để rèn luyện khả năng phản xạ.

Các công cụ học tập hiện nay cung cấp tính năng điều chỉnh tốc độ nói rất hữu ích. Ví dụ, các ứng dụng như YouTube, ELSA hoặc Duolingo cho phép người học điều chỉnh tốc độ nghe từ chậm đến nhanh, giúp quá trình luyện tập trở nên linh hoạt và hiệu quả hơn. Bằng cách này, người học có thể tiến bộ từng bước thay vì bị choáng ngợp bởi tốc độ nói quá nhanh ngay từ đầu.

Phương pháp thực hiện:

1. Chọn một bài nghe với tốc độ nói chậm, có phụ đề nếu cần, để làm quen với nội dung.

2. Lặp lại bài nghe nhiều lần, sau đó tăng tốc độ lên mức tự nhiên.

3. Kiên trì luyện tập hàng ngày, từ các chủ đề đơn giản đến phức tạp, để cải thiện dần khả năng phản xạ ngôn ngữ.

Luyện tập với các bài nghe có ngắt nghỉ rõ ràng

Một trong những yếu tố giúp người học dễ dàng theo kịp nội dung bài nghe là sự ngắt nghỉ rõ ràng và nhấn mạnh từ khóa của người nói. Việc luyện tập với các bài nghe có phong cách nói mạch lạc, ngắt nghỉ hợp lý sẽ giúp người học dễ dàng nhận diện cấu trúc câu, phân biệt các từ khóa, và hiểu rõ ý nghĩa từng đoạn.

Nguồn tài liệu lý tưởng để bắt đầu bao gồm các bài hội thoại cơ bản trên các kênh ESL (English as a Second Language) hoặc các bài giảng ngắn từ những diễn giả có kỹ năng trình bày tốt. Khi đã quen với cách ngắt nghỉ và nhấn mạnh từ khóa, người học có thể chuyển sang luyện tập với các bài nghe phức tạp hơn hoặc bài nói với tốc độ cao hơn.

Phương pháp thực hiện:

1. Tìm các bài nghe mà diễn giả sử dụng phong cách nói chậm rãi, mạch lạc, và nhấn mạnh các điểm quan trọng.

2. Lặp lại các đoạn nghe ngắn, chú ý vào các ngữ điệu, ngắt nghỉ và trọng âm trong câu.

3. Tập trung nghe từng phần nhỏ, sau đó kết hợp thành tổng thể để hiểu bài nghe hoàn chỉnh.

Luyện nghe giọng nói đa dạng

Một trong những thách thức lớn đối với người học ngôn ngữ là sự khác biệt trong giọng địa phương (accent) và phong cách nói. Để giảm thiểu rào cản này, người học cần làm quen với nhiều giọng bản địa khác nhau như Anh-Mỹ, Anh-Anh, Anh-Úc, và các biến thể khác. Sự đa dạng trong luyện nghe không chỉ giúp người học dễ dàng thích nghi với nhiều phong cách nói mà còn tăng khả năng xử lý âm thanh trong các ngữ cảnh thực tế.

Việc nghe các nguồn tài liệu đa dạng như podcast, video, hoặc chương trình truyền hình từ các quốc gia khác nhau là một phương pháp hiệu quả. Bằng cách luyện nghe thường xuyên với nhiều giọng nói, người học sẽ tăng cường khả năng phân biệt âm thanh, nhận diện từ vựng và thích nghi với các biến thể ngữ điệu trong ngôn ngữ.

Phương pháp thực hiện:

1. Tìm nguồn tài liệu từ các quốc gia sử dụng tiếng Anh khác nhau, chẳng hạn như podcast từ Mỹ, Anh, và Úc.

2. Chọn các video có phụ đề để dễ dàng so sánh giữa cách phát âm và cách viết.

3. Thay đổi nguồn nghe hàng ngày để tiếp xúc với nhiều phong cách nói, giúp giảm sự bỡ ngỡ khi gặp giọng lạ.

Listening Context (Ngữ cảnh nghe)

Listening context được hiểu là tất cả các yếu tố liên quan đến môi trường và ngữ cảnh nơi quá trình nghe diễn ra. Những yếu tố này không chỉ dừng lại ở khía cạnh vật lý như không gian, tiếng ồn mà còn bao gồm cả nội dung của bài nghe, như mức độ quen thuộc với chủ đề, mục đích giao tiếp, và hình thức truyền tải thông tin (trực tiếp, ghi âm hay qua video).

Theo nghiên cứu của Brown và Yule, "Ngữ cảnh nghe đóng vai trò như một bộ lọc, giúp người nghe xác định mức độ ưu tiên cho các tín hiệu âm thanh cụ thể" [5]. Ví dụ, trong một buổi hội thảo trực tuyến, người nghe không chỉ tập trung vào nội dung mà còn cần làm quen với chất lượng âm thanh qua mạng internet – điều có thể gây cản trở nếu đường truyền không ổn định.

Listening context được chia làm hai khía cạnh chính: môi trường vật lý (physical environment) và ngữ cảnh nội dung (contentual context). Môi trường vật lý bao gồm các yếu tố bên ngoài như điều kiện không gian, tiếng ồn và phương tiện nghe, trong khi ngữ cảnh nội dung tập trung vào nội dung bài nghe, kiến thức nền của người nghe, và mục đích giao tiếp. Sự kết hợp giữa hai khía cạnh này quyết định khả năng xử lý thông tin của người học.

Tầm quan trọng của Listening Context

Listening context có vai trò thiết yếu trong việc định hình hiệu suất nghe hiểu. Theo Field, "Ngữ cảnh không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tiếp nhận tín hiệu âm thanh mà còn định hình cách người học dự đoán và giải mã thông tin" [1] Trong một môi trường lý tưởng – chẳng hạn như phòng học yên tĩnh với nội dung nghe được thiết kế phù hợp với trình độ – người học có thể tập trung hoàn toàn vào tín hiệu âm thanh và xử lý thông tin dễ dàng hơn. Ngược lại, nếu ngữ cảnh không thuận lợi, hiệu suất nghe sẽ giảm đáng kể.

Một trong những yếu tố quan trọng trong listening context là tiếng ồn. Nghiên cứu chỉ ra rằng tiếng ồn nền có thể làm gián đoạn khả năng tập trung, đặc biệt với người học ngôn ngữ thứ hai. Field lưu ý rằng, "Trong môi trường nghe có tiếng ồn, người học phải sử dụng nhiều năng lượng để loại bỏ các tín hiệu âm thanh không liên quan, dẫn đến giảm hiệu quả xử lý thông tin chính" [1]. Ví dụ, một người học đang nghe hội thoại tại quán cà phê đông đúc có thể bỏ lỡ nhiều từ quan trọng, dẫn đến hiểu sai ý chính của cuộc trò chuyện.

Mặt khác, mức độ quen thuộc với chủ đề cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến hiệu suất nghe. Rost nhận định rằng, "Người học thường dựa vào kiến thức nền để bù đắp cho những phần thông tin nghe không rõ hoặc khó hiểu" [3]. Điều này đặc biệt đúng trong các tình huống thực tế, khi người nghe thường không có đủ thời gian để xử lý từng từ một. Ví dụ, khi nghe một bài thuyết trình về công nghệ AI, một người học có kiến thức nền về chủ đề sẽ dễ dàng hiểu hơn, ngay cả khi người nói sử dụng tốc độ nhanh hoặc từ vựng chuyên ngành.

Cuối cùng, hình thức truyền tải thông tin cũng đóng vai trò không nhỏ trong ngữ cảnh nghe. Goh nhấn mạnh rằng, "Video thường hỗ trợ người học tốt hơn so với ghi âm nhờ vào tín hiệu phi ngôn ngữ, như cử chỉ, biểu cảm khuôn mặt và bối cảnh trực quan" [4]. Ngược lại, nếu chỉ nghe ghi âm, người học phải dựa hoàn toàn vào tín hiệu âm thanh, đòi hỏi khả năng tập trung cao hơn. Ví dụ, trong một lớp học ngoại ngữ, khi sử dụng tài liệu video, học viên thường cảm thấy dễ hiểu hơn vì có thể liên kết ngữ cảnh trực quan với thông điệp của bài nghe.

Các yếu tố cụ thể trong Listening Context

Listening context được cấu thành từ nhiều yếu tố, trong đó nổi bật là tiếng ồn và điều kiện môi trường, chủ đề của bài nghe, và hình thức truyền tải thông tin. Mỗi yếu tố này đều có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp nhận và xử lý thông tin của người học, từ đó quyết định hiệu quả nghe hiểu.

Tiếng ồn và điều kiện môi trường

Tiếng ồn được coi là một trong những yếu tố môi trường có tác động tiêu cực lớn nhất đến quá trình nghe. Rubin và Thompson nhận định rằng, "Sự hiện diện của tiếng ồn nền làm tăng độ khó trong việc xử lý âm thanh, đặc biệt đối với người học không phải là người bản ngữ" [6]. Trong môi trường ồn ào, người nghe phải dành nhiều nỗ lực để lọc ra âm thanh quan trọng từ các tín hiệu gây nhiễu, điều này làm giảm đáng kể hiệu suất nghe.

Ví dụ, khi một người học đang nghe bài giảng trong lớp học đông đúc, tiếng nói chuyện của các bạn xung quanh có thể khiến họ bỏ sót các từ khóa hoặc ý chính. Thậm chí, trong các tình huống nghe trực tuyến, âm thanh nền từ gia đình hoặc tiếng ồn môi trường xung quanh cũng gây cản trở tương tự.

Ngoài tiếng ồn, điều kiện môi trường vật lý khác như chất lượng âm thanh và thiết bị nghe cũng ảnh hưởng đến hiệu quả nghe hiểu. Nghiên cứu cho thấy rằng, nếu loa phát có chất lượng thấp hoặc tai nghe bị rè, người nghe sẽ gặp khó khăn trong việc phân biệt âm sắc hoặc nhận diện từ. Điều này đặc biệt thách thức đối với các ngôn ngữ như tiếng Anh, nơi có nhiều âm tiết tương tự nhau. Ví dụ, một học sinh nghe podcast trên thiết bị âm thanh kém chất lượng sẽ dễ nhầm lẫn giữa các âm như /b/ và /p/, dẫn đến hiểu sai nội dung.

Chủ đề của bài nghe

Chủ đề của bài nghe là một yếu tố quan trọng trong việc xác định mức độ hiểu của người học. Chủ đề quen thuộc sẽ giúp người nghe dễ dàng dự đoán và xử lý thông tin hơn, bởi họ có thể dựa vào kiến thức nền để lấp đầy các khoảng trống khi không nghe rõ. Theo Goh, "Người học sử dụng kiến thức nền không chỉ để dự đoán thông tin mà còn để bổ sung những chỗ nghe không rõ" [4].

Ví dụ, nếu người học nghe một bài nói về các chủ đề phổ biến như du lịch hoặc ẩm thực, họ thường dễ dàng hiểu hơn vì có thể dự đoán cấu trúc và từ vựng liên quan. Ngược lại, một bài giảng về chủ đề chuyên môn như công nghệ lượng tử hoặc y học sẽ gây khó khăn nếu người học không có kiến thức nền phù hợp.

Một nghiên cứu của Vandergrift chỉ ra rằng, "Mức độ quen thuộc với chủ đề không chỉ cải thiện tốc độ xử lý thông tin mà còn giúp người nghe tự tin hơn khi đối mặt với nội dung phức tạp" [2]. Điều này cũng giải thích tại sao người học thường cảm thấy bài kiểm tra nghe dễ hơn khi nội dung bài kiểm tra thuộc lĩnh vực họ đã từng học hoặc quan tâm.

Hình thức truyền tải thông tin

Hình thức truyền tải thông tin – bao gồm nghe trực tiếp, qua video, hoặc qua ghi âm – có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả nghe hiểu. Video thường được xem là có lợi hơn cho người học nhờ khả năng hỗ trợ bằng các tín hiệu phi ngôn ngữ như biểu cảm khuôn mặt, cử chỉ, hoặc ngữ cảnh trực quan. Theo nghiên cứu của Vandergrift, "Video cung cấp các tín hiệu bổ sung giúp người học dễ dàng suy luận và hiểu nội dung, đặc biệt khi gặp các đoạn nói nhanh hoặc sử dụng từ vựng không quen thuộc" [2]

Ví dụ, khi xem một cuộc hội thoại qua video, người học có thể dựa vào nét mặt và hành động của diễn giả để xác định cảm xúc hoặc ý định của họ. Ngược lại, nghe qua ghi âm đòi hỏi mức độ tập trung cao hơn vì người học chỉ có thể dựa vào âm thanh. Điều này khiến việc nhận diện các từ hoặc cụm từ khó nghe trở nên thách thức hơn.

Ngoài ra, nghe trực tiếp cũng có những ưu và nhược điểm riêng. Trong giao tiếp mặt đối mặt, người học có thể yêu cầu nhắc lại hoặc làm rõ khi không hiểu. Tuy nhiên, điều này không khả thi khi nghe qua các phương tiện ghi âm hoặc phát sóng.

Đề xuất cải thiện Listening Context (Ngữ cảnh nghe)

Để nâng cao kỹ năng nghe một cách hiệu quả, người học cần chú trọng đến việc tối ưu hóa các yếu tố thuộc ngữ cảnh nghe. Điều này không chỉ giúp cải thiện khả năng tập trung mà còn tăng cường hiệu quả tiếp nhận thông tin trong quá trình nghe. Dưới đây là những đề xuất chi tiết:

1. Tạo môi trường nghe yên tĩnh

Môi trường yên tĩnh đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người học tập trung cao độ vào tín hiệu âm thanh và giảm thiểu ảnh hưởng từ tiếng ồn bên ngoài. Tiếng ồn nền có thể làm gián đoạn sự chú ý, gây khó khăn trong việc nhận diện từ vựng và phân tích thông tin. Do đó, người học cần lựa chọn không gian nghe lý tưởng để tối ưu hóa hiệu quả học tập.

Cách thực hiện:

• Luyện nghe tại thư viện, phòng học riêng, hoặc không gian cách âm.

• Sử dụng tai nghe chống ồn để loại bỏ hoàn toàn các âm thanh không mong muốn từ môi trường xung quanh.

• Thời gian luyện nghe cũng quan trọng – chọn thời điểm yên tĩnh trong ngày, chẳng hạn buổi sáng sớm hoặc buổi tối khi không gian ít bị làm phiền.

Ví dụ thực tế:
Một học sinh chuẩn bị thi IELTS Listening nên luyện nghe trong phòng riêng với tai nghe chống ồn. Khi làm bài kiểm tra thử, việc này sẽ giúp họ tập trung tối đa vào nội dung và tránh bỏ sót thông tin quan trọng.

2. Tăng cường kiến thức nền về chủ đề

Hiểu rõ nội dung bài nghe trước khi bắt đầu có thể giúp người học dự đoán và xử lý thông tin nhanh hơn. Kiến thức nền vững chắc giúp người học lấp đầy các khoảng trống thông tin khi không nghe rõ hoặc không hiểu được từ vựng trong bài.

Cách thực hiện:

• Nghiên cứu trước về chủ đề bài nghe bằng cách đọc các tài liệu liên quan, từ báo chí, sách vở đến bài viết trên mạng.

• Ghi chú các từ khóa hoặc cụm từ chính có khả năng xuất hiện trong bài nghe.

• Tăng cường vốn từ vựng liên quan đến các chủ đề phổ biến như giáo dục, công nghệ, môi trường, và sức khỏe.

Ví dụ thực tế:
Nếu bài nghe nói về biến đổi khí hậu, người học có thể tìm hiểu trước các thuật ngữ như "global warming" (nóng lên toàn cầu), "carbon emissions" (khí thải carbon), hoặc "renewable energy" (năng lượng tái tạo). Nhờ đó, họ sẽ dễ dàng nhận diện từ và hiểu ý nghĩa trong bài nghe.

3. Luyện nghe đa phương tiện

Việc sử dụng đa dạng các nguồn tài liệu nghe giúp người học tiếp xúc với nhiều giọng nói, tốc độ, và cách trình bày khác nhau, từ đó tăng khả năng ứng phó linh hoạt với các tình huống thực tế. Luyện nghe qua nhiều hình thức cũng giúp người học không bị nhàm chán và duy trì động lực học tập.

Cách thực hiện:

• Kết hợp nghe podcast, xem video trên YouTube, hoặc tham gia các lớp học trực tuyến với giảng viên nước ngoài.

• Chọn các nguồn tài liệu phù hợp với trình độ và sở thích, sau đó dần chuyển sang những nội dung khó hơn.

• Đặt mục tiêu nghe mỗi ngày, chẳng hạn 15-30 phút, để duy trì thói quen luyện tập.

Ví dụ thực tế:
Người học có thể nghe podcast về các chủ đề yêu thích như khoa học hoặc lịch sử trên Spotify. Sau đó, xem các bài nói chuyện trên TED Talks để làm quen với cách diễn đạt tự nhiên của người bản xứ. Việc này không chỉ cải thiện kỹ năng nghe mà còn mở rộng kiến thức chung.

Xem thêm:

• Phương pháp phát triển kỹ năng lưu loát và mạch lạc cho học viên khi nói tiếng Anh

• Phương pháp tự học kỹ năng nghe dành cho trình độ cơ bản

Kết luận

Kỹ năng nghe là một yếu tố cốt lõi trong hành trình học ngôn ngữ, đòi hỏi người học phải vượt qua những rào cản như ngữ cảnh nghe và tốc độ nói. Qua bài viết, chúng ta nhận thấy rằng sự tương tác giữa các yếu tố môi trường, nội dung bài nghe, và cách trình bày của người nói ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất nghe hiểu. Để cải thiện kỹ năng này, người học cần thực hành trong nhiều bối cảnh khác nhau, làm quen với tốc độ nói đa dạng và tăng cường vốn từ vựng cũng như kiến thức nền.

Các giải pháp như tạo môi trường nghe yên tĩnh, sử dụng nguồn tài liệu đa phương tiện, và luyện tập với giọng nói đa dạng sẽ giúp người học xây dựng khả năng ứng phó linh hoạt với mọi tình huống. Hơn nữa, sự kiên trì trong việc luyện nghe và điều chỉnh phương pháp phù hợp với năng lực cá nhân sẽ mang lại kết quả vượt mong đợi.

Để hiểu rõ và áp dụng các chiến lược đã nêu, người học tham khảo thêm khóa học tiếng Anh giao tiếp tại ZIM nâng cao khả năng nghe mà còn tăng cường sự tự tin và hiệu quả trong giao tiếp thực tế, từ đó đạt được thành công trong việc sử dụng ngôn ngữ một cách toàn diện.